Sygn. I C 1504/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2016 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Aneta Szałkiewicz – Łosiak
Protokolant:	staż. Aleksandra Słomczewska

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2016 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa K. D.

przeciwko Gminie M. G.

o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda K. D. na rzecz pozwanej Gminy M. G. kwotę 600 zł (sześćset złotych tytułem) kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1504/15

UZASADNIENIE

Powód K. D. wystąpił przeciwko Gminie M. G. o ustalenie, że wstąpił w stosunek najmu lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w G., w miejsce dotychczasowych najemców – matki B. C. zmarłej w dniu 15.06.2004r. oraz ojczyma J. C. zmarłego w dniu 8 stycznia 2015r. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że w chwili śmierci tak matki jak i ojczyma zamieszkiwał z nimi w spornym lokalu.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa, podnosząc że ojczym powoda kilka lat przed śmiercią wyprowadził się ze spornego lokalu, nie zachodzi więc przesłanka wspólnego zamieszkiwania warunkująca wstąpienie w stosunek najmu. Poza tym pozwany podniósł, że w chwili śmierci J. C. prawo najmu lokalu przysługiwało także K. P. (1), która była współnajemcą. Zatem powód, również z tej przyczyny – zdaniem pozwanego - nie mógł wstąpić w stosunek najmu po ojczymie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Lokal mieszkalny nr (...) położony w G. przy ul. (...) stanowi własność powódki.

okoliczność bezsporna

Lokal już 1973 zamieszkiwany był przez babkę powoda K. P. (2) i jej drugiego męża J. S.. Mieszkał tak również ich syn P. S., oraz dzieci K. P. (2) z pierwszego małżeństwa: B. i R..

W dniu 1 października 1983r. poprzednik prawny Gminy, zawarł z K. P. (2) umowę najmu lokalu. Zamieszkiwał w nim wówczas już jej wnuk, K. D. – powód, który urodził się w (...)r.

dowód: dokumentacja z akt lokalowych.

Przed 1995r. zmarła K. P. (2), w roku 1995r. zmarł jej mąż J. S..

dowód: dokumentacja z akt lokalowych, zeznania powoda.

W dniu 15.10.1998r. Gmina zawarła umowę najmu przedmiotowego lokalu z B. C., J. C. i R. P.. R. P. ożenił się w 1996r. z K. C., która po ślubie zamieszkała razem z mężem w lokalu nr (...) przy ul. (...) w G. i mieszka tam do dziś.

dowód: dokumentacja z akt szkody, zeznania K. P. (1).

B. C. zmarła 15.06.2004r., J. C. zmarł 8.01.2015r. w I.. Powód w lokalu zamieszkuje od chwili urodzenia do dziś. Od kilku lat mieszka tam razem z żoną i synem.

dowód: zeznania świadków, orz zeznania powoda.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w zgłoszonej treści i oparte na okolicznościach faktycznych przytoczonych przez powoda nie było zasadne i nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd ustalił okoliczności mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy na podstawie załączonych dokumentów. Wskazać należy, iż prawdziwości i wiarygodności tych dokumentów żadna ze stron nie kwestionowała. Za wiarygodne Sąd uznał również zeznania powoda a także przesłuchanych świadków. Były one spójne, potwierdzały poza tym również te okoliczności, które wynikały z załączonej dokumentacji, w tym tej złożonej w aktach lokalowych.

Jednak przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało zasadności żądania powoda ustalenia przez Sąd wstąpienia w stosunek najmu po śmierci matki oraz ojczyma.

Oczywistym jest to, że powód nie mógł wstąpić w stosunek najmu w związku ze śmiercią obu tych osób, skoro zmarły one w różnym czasie. Wstąpienie w stosunek najmu z mocy prawa w związku ze śmiercią osoby bliskiej ma bowiem ten skutek, że następuje z chwilą zdarzenia jakim jest zgon spokrewnionego w określonym stopniu najemcy. Jeśli więc powód wstąpiłby w stosunek najmu po matce, uzyskałby już status najemcy i śmierć ojczym byłaby obojętna dla pozyskana uprawnień do lokalu, skoro w chwili zgony J. C. takowe by posiadał.

Jednak powód nie mógł uzyskać tytułu do lokalu po śmierci matki, bowiem kiedy ta umierała współnajemcami mieszkania byli także J. C., R. P. oraz K. P. (1). Ta ostatnia uzyskała tytuł do lokalu w związku z tym, że w chwili kiedy Gmina zawierała umowę najmu lokalu z R. P., była jego żoną, zamieszkiwała w lokalu razem z mężem, a lokal ten służył do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych ich rodziny. Z obowiązującego wówczas art. 7 ustawy o najmie lokali, wynikało bowiem że, małżonkowie wspólnie zajmujący lokal są z mocy prawa najemcami tego lokalu, chociażby umowa najmu została zawarta tylko przez jednego z nich. W istocie R. P. uzyskał tytuł do lokalu już wówczas kiedy zmarła jego matka na podstawie art. 691 k.c. w zw. z art. 8 (lub 9 jeśli śmierć K. P. (2) nastąpiła po 12.10.1987r.) ustawy prawo lokalowe - o czym niżej – jednak, Gmina w dniu 15.10.1998r. podpisała m.in. z R. P. umowę najmu lokalu, w której na nowo określiła treść stosunku prawnego, na podstawie którego R. P. korzystać mógł z lokalu. Fakt zawarcia umowy z R. P. i przyjęcie tego aktu jako podstawy uprawnień do zajmowania przez niego lokalu, spowodowało że tytuł do lokalu uzyskała również jego małżonka K. P. (1).

Obowiązujący od 10.07.2001r. art. 691 k.c. wyłącza możliwość wstąpienia w stosunek najmu przez osobę bliską zmarłego najemcy, w sytuacji gdy zmarły był jednym ze współnajmeców (art. 691§4 k.c.). Do wstąpienia w stosunek najmu powoda nie mogło więc dojść także w związku ze śmiercią ojczyma, nie tylko dlatego, że J. C. w chwili śmierci nie był jedynym najemcą, bowiem prawo do lokalu posiadała także K. P. (1), ale także dlatego, że powód nie należał do osób uprawnionych do wstąpienia w stosunek najmu określonych przez art. 691§1 k.c. Nie był przecież dzieckiem J. C., ojczym nie był również obowiązany do świadczeń alimentacyjnych wobec powoda, powód nie pozostawał także z ojczymem we wspólnym pożyciu, w rozumieniu prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego. Istotnie, powód był dzieckiem żony J. C., jednak ta zmarła przed mężem. Przepis tymczasem mówi o uprawnieniu do wstąpienia w stosunek najmu przez dzieci współmałżonka najemcy, zatem odnosi się do sytuacji, w której umiera żonaty najemca, zamieszkujący stale w lokalu również z dziećmi współmałżonka. J. C. w chwili śmierci był wdowcem, więc art. 691 §1 k.c. w omawianym zakresie nie może znaleźć zastosowania do powoda.

Wszystkie powyższe uwagi czynione są oczywiście dla wykazania niezasadności żądania powoda w takiej treści w jakiej zgłosił on je w pozwie. Jednak nie stanowią wyłącznej przyczyny, dla której żądanie powoda nie zostało uwzględnione. Sąd oddalił powództwo bowiem ustalił, że powód nie mógł wstąpić w stosunek najmu po matce i ojczymie z tej przyczyny, że w chwili śmierci tych osób był już najemcą spornego lokalu. Wspomniany już art. 691 k.c. w brzmieniu obowiązującym do 12.11.1994r. stanowił, że w razie śmierci najemcy mieszkania, osoby bliskie najemcy, które stale z nim mieszkały aż do chwili jego śmierci, wstępują w stosunek najmu. Z kolei w myśl art. 8 (a później 9) obowiązującej do 12.11.1994r. ustawy prawo lokalowe, do osób bliskich najemcy zaliczono jego wstępni, zstępni, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, powinowaci w tej samej linii lub stopniu, osoby przysposobione oraz ich małżonkowie i zstępni, osoby przysposabiające, osoby małoletnie przyjęte na podstawie orzeczenia sądu opiekuńczego na wychowanie, a także osoby pozostające we wspólnym pożyciu. Przy czym utrwaloną i akceptowaną jest linia orzecznictwa, zgodnie z którą w sytuacji, gdy po śmierci najemcy lokalu mieszkalnego pozostaje po nim kilka osób bliskich, które stale z nim mieszkały aż do chwili śmierci, to każda z nich wstępuje z mocy prawa w stosunek najmu (m.in. wyrok SN z dnia 04.01.1979 r wydany w sprawie III CRN 271/78). Co więcej, przepis w ówczesnym brzmieniu nie uzależniał wstąpienia w stosunek najmu przez osoby bliskie, od tego by zmarły był jedynym najemcą lokalu. Można było więc wstąpić w uprawnienia zmarłego, nawet wówczas, gdy ten by jedynie współnajmcą lokalu. Również po 12.11.1994r. kwestia wstąpienia w stosunek najmu była regulowana podobnie. W art. 8 ustawy o najmie lokali uprawnienie wstąpienia w stosunek najmu zagwarantowano m.in. zstępnym, zamieszkującym z najemcą do chwili jego śmierci.

Przywołanie obu regulacji – art. 691 k.c. i art. 8 ustawy o najmie lokali - jest niezbędne z uwagi na to, że na podstawie ujawnionego w sprawie materiału dowodowego nie sposób ustalić dokładnej daty śmierci K. P. (2). Na podstawie dokumentacji z akt lokalowych niewątpliwie można uznać, że babka powoda umrzeć musiała w okresie między 1983r. a rokiem 1995r. W 1983 r. zawarta została z nią umowa najmu, a z 1995r. pochodzą zapiski o śmierci jej męża J. S., który zmarł po żonie. Niezależnie jednak od tego, czy K. P. (2) zamarła pod rządami ustawy prawo lokalowe i art. 691 k.c. w brzmieniu do 11.11.1994r. czy już po wejściu w życie ustawy o najmie lokali, pewnym jest że w chwili jej śmierci obowiązywały przepisy, które do kręgu wstępujących w stosunek najmu po zmarłym najemcy kwalifikowały także zstępnych, do których należał wnuk K. K. D..

Dlatego powód, jako wnuk K. P. (2), czyli jej zstępny, należał do grona osób bliskich najemcy na podstawie przytoczonych przepisów, ponadto zamieszkiwał stale wspólnie z najemczynią aż do chwili jej śmierci. Powód spełniał więc przesłanki uprawniające go do wstąpienia w stosunek najmu lokalu z mocy prawa z chwilą śmierci swojej babki.

Powyższe ustalenie, wobec żądania pozwu oraz okoliczności faktycznych, które powód wskazał jako podstawę powództwa, nie pozwalało jednak na pozytywne rozstrzygnięcie o żądaniu pozwu, skoro powód domagał się ustalenia, że wstąpił w stosunek najmu ale po matce oraz ojczymie. Z uwagi na treść art. 319 k.c., powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 k.c., obciążając nimi w całości powoda, którego z uwagi na oddalenie powództwa uznać należało za stronę przegraną. Na koszty procesu pozwanego złożyła się kwota kosztów zastępstwa procesowego, która określona zostało na podstawie §6 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r . w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu Sąd na kwotę 600 zł.

Z.

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)