Sygn. akt.

VIII Ga 113/14

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

			Dnia 16 października 2014r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy w składzie:
Przewodniczący Sędzia Sędzia		SSO Barbara Jamiołkowska SR del. Wiesław Łukaszewski (spr.) SO Elżbieta Kala
Protokolant		Karolina Glazik
po rozpoznaniu w dniu 16 października 2014r. w Bydgoszczy
na rozprawie
sprawy z powództwa: T. S. (1) i L. N.
przeciwko: Ż. O.
o zapłatę
na skutek apelacji wniesionej przez pozwaną od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 12 lutego 2014r. sygn. akt VIII GC 1620/13 w części co do pkt. 1,2 i 4. I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1. (pierwszym) i 2. (drugim) w ten sposób, że oddala powództwo, II.  oddala apelację w pozostałej części, III.  zasądza od powodów solidarnie na rzecz pozwanej kwotę 492 zł (czterysta dziewięćdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu kosztów postępowania za instancję odwoławczą.

Sygn. akt VIII Ga 113/14

UZASADNIENIE

W pozwie skierowanym do Sądu Rejonowego w Bydgoszczy powodowie L. N. i T. S. (1) wnieśli o zasądzenie od pozwanej Ż. O. kwoty 11.565,- zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 113 zł od dnia 18 października 2012 r. do dnia zapłaty, od kwoty 1813 zł od dnia 7 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty, od kwoty 2013 zł od dnia 18 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty, od kwoty 3813 zł od dnia 15 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty i od kwoty 3813 zł od dnia 11 lutego 2013 r. do dnia zapłaty. Nadto powodowie domagają się zasądzena kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego w kwocie 2400 zł. W uzasadnieniu pozwu wskazali, że na podstawie umowy z dnia 4 grudnia 2011 r. zwanej umową przeniesienia praw i obowiązków przekazali na pozwaną prawa i obowiązki do lokalu użytkowego położonego w T. przy ul. (...) o powierzchni 54,06 m 2. Zgodnie z § 3 tej umowy pozwana była zobowiązana uiszczać na rzecz powodów miesięczny czynsz w wysokości 3100 zł netto na podstawie faktury. Powodowie podali, że z faktury nr (...) na kwotę 3813 zł pozwana zapłaciła kwotę 3700 zł, a z faktury nr (...) na kwotę 3813 zł pozwana zapłaciła kwotę 2000 zł. Natomiast z faktury nr (...) na kwotę 3813,00 zł pozwana zapłaciła kwotę 1800 zł. Faktury nr (...) na kwotę 3813 zł i nr (...) na kwotę 3800 zł nie zostały w ogóle zapłacone.

W sprzeciw od nakazu zapłaty pozwana domagała się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego. W uzasadnieniu podniosła, że zapłaciła powodom wszystkie należności jeszcze przed wytoczeniem powództwa. Należność z faktury nr (...) została zapłacona przelewem w kwocie 1000 zł w dniu 22 października 2012 r., przelewem w kwocie 2700 zł z dnia 31 października 2012 r. w którym omyłkowo wskazano, że był to czynsz za styczeń i przelewem z dnia 8 maja 2013 r. w kwocie 113 zł. Pozwana podała, że należności z faktur nr (...) zostały zapłacone w ten sposób, że na poczet tych płatności strony zaliczyły wpłaconą przez pozwaną kaucję, na co powód T. S. (1) wyraził zgodę. Restauracja, którą pozwana prowadziła w najmowanym lokalu w listopadzie i grudniu 2012 r. przyniosła znacznie mniejsze zyski z uwagi na zmniejszenie ruchu turystycznego w T. i w związku z tym pozwana zwróciła się do powoda T. S. (2) z prośbą o możliwość zapłaty czynszu za listopad i grudzień 2012 r. poprzez zaliczenie na poczet tych należności kaucji wpłaconej przez nią przy zawarciu umowy. Kaucja była równa wartości dwumiesięcznego czynszu najmu, dlatego też wyczerpała w całości roszczenia powodów za miesiące listopada i grudzień 2012 r. Powód T. S. (1) przychylił się do prośby pozwanej i zaakceptował taką formę rozliczenia. Świadkami tej rozmowy byli: I. J. (1) – brat pozwanej, M. M. – pracownik pozwanej i S. O. – mąż pozwanej. Stąd też przedłożone przez powodów faktury nr (...) zawierały adnotację „przedpłata przelewem” zamiast terminu zapłaty. Skoro brak było terminu do zapłaty to powodowie nie mogli domagać się odsetek za niedopełnienie terminu. Po zaliczeniu kaucji, powodowie nie domagali się od pozwanej uzupełnienia kaucji. Pozwana dodała, że powodowie byli świadomi jej trudnej sytuacji i dlatego też poszli na ustępstwa. Ponadto pozwana podała, iż faktura nr (...) została zapłacona przelewem z dnia 1 lutego 2013 r. w kwocie 2000 zł, przelewem z dnia 19 lutego 2013 r. w kwocie 1800 zł i przelewem z dnia 8 maja 2013 r. na kwotę 13 zł. Z kolei faktura nr (...) została zapłacona przelewem z dnia 14 marca 2013 r. w kwocie 1000 zł i przelewem z dnia 25 marca 2013 r. w kwocie 2813 zł. Pozwana zarzuciła, że zgodnie z umową była zobowiązana płacić czynsz na podstawie faktur wystawianych przez powodów, którzy jednakże często dostarczali faktury ze znacznym opóźnieniem. Pozwana zakończyła najem tego lokalu z dniem 31 sierpnia 2013 r., a lokal został zdany powodom. Strony sporządziły na tę okoliczność protokół zdawczo – odbiorczy, w którym potwierdziły fakt, że na zadłużenie została zaliczona kaucja, która została wcześnie wpłacona powodom przelewem w kwocie 7380 zł oraz w gotówce w kwocie 246 zł.

W piśmie procesowym z dnia 29 stycznia 2014 r. powodowie podtrzymali swoje stanowisko w sprawie. Powodowie podali, że na dzień wniesienia pozwu do Sądu pozwana zapłaciła z faktury nr (...) kwotę 3700 zł. Do zapłaty pozostała kwota 113 zł. Z faktury nr (...) pozwana zapłaciła kwotę 2000 zł, więc do zapłaty pozostała kwota 1813 zł. Z faktury nr (...) pozwana zapłaciła kwotę 1800 zł, a do zapłaty pozostała kwota 2013 zł. Powodowie potwierdzili także, że pozwana zapłaciła fakturę nr (...) w drodze trzech przelewów. Należności z faktury nr (...) zostały uregulowane po wniesieniu pozwu. Powodowie zaprzeczali, że wyrażali zgodę na przesunięcie terminu płatności pozwanej, a także aby powód T. S. (1) wyraził zgodę na zapłatę przez pozwaną czynszu najmu za miesiące listopada i grudzień 2012 w drodze zaliczenia kaucji z umowy najmu na poczet tych należności. W ocenie powodów kaucja miała pełnić funkcję zabezpieczenia roszczeń po rozwiązaniu umowy. Powodowie podali, że pozwana była zobowiązana płacić czynsz do dnia 10 każdego miesiąca, a kwestia dostarczania faktur była bez znaczenia dla wymagalności czynszu.

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wyrokiem z dnia 12 lutego 2014 r. w punkcie 1. zasądził od pozwanej na rzecz powodów kwotę 3.826 zł z ustawowymi odsetkami od kwot: a) 1813 zł od dnia 7 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty, b) 2.013 zł od dnia 18 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty. Dalej w punkcie 2. zasądził od pozwanej na rzecz powodów odsetki ustawowe od kwot: a) 113 zł od dnia 18 października 2012 r. do dnia zapłaty, b) 2.000 zł od dnia 15 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty, c) 1.800 zł od dnia 15 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty, d) 13 zł od dnia 15 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty, e) 1.000 zł od dnia 11 lutego 2013 r. do dnia zapłaty, f) 2.813 zł od dnia 11 lutego 2013 r. do dnia zapłaty. W punkcie 3. w pozostałej części powództwo oddalił. W punkcie 4. zasądził od pozwanej na rzecz powodów kwotę 1217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Opisane rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach prawnych. W dniu 4 grudnia 2011 r. strony zawarły umowę określoną jako „umowa przeniesienia praw i obowiązków” na podstawie której powodowie wynajęli pozwanej lokal użytkowy położony w T. przy ul. (...) o pow. 54,06 m 2, a w zamian pozwana zobowiązała się płacić czynsz najmu w wysokości 3.100 zł netto wraz z podatkiem VAT do 10 – tego dnia każdego miesiąca na podstawie faktury wystawianej przez powodów. Umowa została zawarta na czas oznaczony na okres 4 lat, tj. do dnia 1 stycznia 2016 r. Pozwana zobowiązała się także zapłacić kaucję w wysokości 2 miesięcznego czynszu najmu w terminie 7 dni od daty podpisania umowy. Powodowie byli głównymi najemcami tego lokalu. Pozwana zapłaciła powodom kaucję przelewem w kwocie 7.380 zł oraz w gotówce w kwocie 246 zł.

W dniu 10 października 2012 r. powodowie wystawili fakturę nr (...) na kwotę 3.813 zł tytułem czynszu za podnajem lokalu użytkowego z terminem zapłaty do dnia 17 października 2012 r. Pozwana w dniu 22 października 2012 r. zapłaciła przelewem na rachunek bankowy powodów kwotę 1.000 zł na poczet wierzytelności z tej faktury. Następnie pozwana w dniu 31 października 2012 r. zapłaciła przelewem na rachunek bankowy powodów kwotę 2.700 zł na poczet wierzytelności z tej faktury. W tytule przelewu omyłkowo wskazano, że przelew dotyczy należności za styczeń. W dniu 8 maja 2013 r. pozwana zapłaciła powodom kwotę 113 zł tytułem reszty należności głównej ze wskazanej faktury.

Z uwagi na trudności finansowe przedsiębiorstwa pozwanej w listopadzie 2012 r. w podnajmowanym lokalu miało miejsce spotkanie pozwanej z powodem T. S. (1). Podczas spotkania obecni byli także: I. J. (2) – brat pozwanej, M. M. – pracownik pozwanej, S. O. – małżonek pozwanej. Podczas tego spotkania pozwana chciała, aby powodowie zaliczyli wpłaconą przez nią kaucję na poczet należnego powodom czynszu. Powód T. S. (1) nie wyraził zgody na powyższe. Wskazał, że kaucja ma na celu zabezpieczenie ewentualnych roszczeń powstałych w chwili zakończenia stosunku najmu.

W dniu 29 listopada 2012 r. powodowie wystawili fakturę nr (...) na kwotę 3.813 zł tytułem czynszu za podnajem lokalu użytkowego. Na fakturze nie oznaczono terminu zapłaty, lecz zaznaczono „przedpłata przelewem 3.813 zł”. W dniu 12 grudnia 2012 r. powodowie wystawili fakturę nr (...) na kwotę na kwotę 3.813 zł tytułem czynszu za podnajem lokalu użytkowego. Na fakturze nie oznaczono terminu zapłaty, lecz zaznaczono: „przedpłata przelewem 3813 zł”. Obie faktury nr (...) zostały wystawione przez powoda T. S. (1). Powód używał do wystawienia tych faktur program, który w przypadku nie wybrania opcji „płatność przelewem” automatycznie zapisywał „przedpłata przelewem”.

W dniu 7 stycznia 2013 r. powodowie wystawili fakturę nr (...) na kwotę 3813 zł tytułem czynszu za podnajem lokalu użytkowego z terminem zapłaty do dnia 10 stycznia 2013 r. Pozwana w dniu 1 lutego 2013 r. zapłaciła powodom kwotę 2.000 zł tytułem należności z w/w faktury. W dniu 19 lutego 2013 r. pozwana zapłaciła powodom kwotę 1.800 zł tytułem wierzytelności z faktury nr (...). W dniu 8 maja 2013 r. pozwana zapłaciła powodom resztę należności głównej z tej faktury w kwocie 13 zł.

W dniu 4 lutego 2013 r. powodowie wystawili fakturę nr (...) na kwotę 3.813 zł tytułem czynszu za podnajem lokalu użytkowego z terminem zapłaty do dnia 10 lutego 2013 r.

W dniu 14 marca 2013 r. pozwana zapłaciła powodom kwotę 1.000 zł tytułem części należności z faktury nr (...). W dniu 24 marca 2013 r. pozwana zapłaciła powodom kwotę 2.813 zł tytułem reszty zapłaty należności głównej z w/w faktury.

Strony rozwiązały łączącą je umowę z dnia 4 grudnia 2011 r. W dniu 2 września 2013 r. pozwana przekazała powodom najmowany lokal. W protokole zdania lokalu podpisanym przez pozwaną i powoda T. S. (1) strony zawarły zapis, że „kaucja zabezpieczająca w wysokości 7566 zł brutto zostaje przeniesiona na zadłużenie czynszowe”.

Sąd I instancji zważył, że w myśl z art. 659 § 1 k.c. przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Najemca może rzecz najętą oddać osobie trzeciej w podnajem, jeżeli umowa mu tego nie zabrania. Do podnajmu stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące najmu (art. 668 § 1 k.c.). Najem, a także podnajem jest umową konsensualną, wzajemną i odpłatną. Podstawowym obowiązkiem najemcy (pozwanej) było, więc płacenie czynszu za najem, a prawidłowe wykonanie tego zobowiązania przez dłużnika może nastąpić jedynie przez spełnienie świadczenia w całości we właściwym czasie. W przeciwnym wypadku najemca popadnie w zwłokę wobec właściciela lokalu, który jako wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik (najemca lokalu) odpowiedzialności nie ponosi (art. 481 § 1 k.c.).

Sąd Rejonowy zważył także, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) tego stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 353 1 k.c.). Strony mogły więc ustalić, iż pozwana zapłaci kaucję na zabezpieczenie ewentualnych roszczeń powodów powstałych po zakończeniu stosunku najmu ( § 3 pkt. 2 umowy).

W ocenie Sądu I instancji pozwana nie udowodniła, że roszczenie powodów w całości nie zasługiwało na ochronę prawną. Sąd Rejonowy zważył, iż:

Po pierwsze, powód T. S. (1) zaprzeczył, aby wyraził zgodę na zaliczenie kaucji na czynsz najmu za listopada i grudzień 2012 r. Nadto pozwana nie wykazała, iż podczas spotkania stron w listopadzie 2012 r. powód T. S. (1) wyraził zgodę na powyższe oraz na płatność czynszu w ratach. Po drugie, z faktur nr (...) nie wynikało, aby zostały one zapłacone w drodze zaliczenia kaucji. Po trzecie, powód wyjaśnił genezę zapisu „przedpłata przelewem”, a dodatkowo należy podkreślić, że nie cała kaucja została uiszczona przez pozwaną przelewem, co stanowi zresztą okoliczność przyznaną przez pozwaną. Po czwarte, w protokole zdania lokalu z dnia 2 września 2013 r., podpisanego przez powoda T. S. (1) i pozwaną wskazano, że kaucja zostaje przeniesiona na zadłużenie czynszowe. Z wykładni gramatyczno – językowej tego zapisu wynika jednoznacznie, że na dzień zdania lokalu kaucja nie została jeszcze rozliczona. Po piąte, wbrew twierdzeniom pozwanej fakt nie wzywania jej do uzupełnienia kaucji świadczył na korzyść powodów. Strona powodowa nie wzywała pozwanej do uzupełnienia kaucji, gdyż nie było takiej potrzeby wobec nie wykorzystania przedmiotowej kaucji. Po szóste, słusznie podkreślił pełnomocnik powodów w mowie końcowej, że kaucja w istocie pełni funkcję gwarancyjną, służącą zabezpieczeniu ewentualnych roszczeń wynajmującego po zakończeniu stosunku najmu. Jeżeli po zakończeniu najmu takich roszczeń brak to kaucja ulega zwrotowi najemcy.

W konsekwencji Sąd Rejonowy uznał, że pozwana popadła wobec powodów w zwłokę w zapłacie należności czynszowych.

Dodatkowo Sąd I instancji podkreślił, że zgodnie z łączącą strony umową pozwana była zobowiązana płacić czynsz do dnia 10 każdego miesiąca, a kwestia dostarczania faktur była bez znaczenia dla jego wymagalności. Jeżeli zatem powodowie domagali się odsetek od dnia następnego po dniach wskazanych w poszczególnych fakturach i przy tym późniejszych niż dzień 10 danego miesiąca to i tak było to korzystniejsze od postanowienia umownego.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c. w zw. z art. 98 i 99 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wniosła pozwana w części dotyczącej punktów 1., 2. i 4. Zarzuciła naruszenie przepisu art. 233 § 1 kpc poprzez bezzasadne ustalenie, że wbrew zgodnym zdaniem pozwanej zeznaniom świadków nie doszło do porozumienia w zakresie zaliczenia kaucji na poczet należności czynszowych za listopad i grudzień 2013 r. oraz prolongaty płatności czynszu najmu, następnie pominięcie szeregu dowodów, które prowadzą do wniosków sprzecznych z ustalonym przez Sąd I instancji stanem faktycznym, bezzasadne nadanie waloru wiarygodności zeznaniom powoda T. S. (1), dalej przeprowadzenie ustaleń faktycznych sprzecznie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oraz pominięcie argumentacji pozwanej. Ponadto naruszenie przepisów art. 56 i 65 kc poprzez błędną wykładnię umowy łączącej strony i uznanie, że na podstawie § 3 ust. 1 umowy pozwana była zobowiązana do zapłaty czynszu do 10 dnia każdego kolejnego miesiąca niezależnie od tego czy wcześniej otrzymała od powodów fakturę. Zarzuciła również błędne rozstrzygnięcie o kosztach procesu i naruszenie art. 98 i 103 kpc poprzez błędne uznanie, że powodowie pozostają wygrywającymi również w zakresie tych należności jakie pozwana zapłaciła w toku postępowania, chociaż powodowie nie cofnęli powództwa, a Sąd te roszczenia oddalił. Na koniec pozwana zarzuciła naruszenie art. 225 kpc poprzez zaniechanie określenia w sentencji wyroku w jaki sposób zasądza roszczenia od pozwanej na rzecz powodów, czy solidarnie, czy pro rata parte, co uniemożliwia wykonanie wyroku. Pozwana złożyła wnioski dowodowe oraz w oparciu o podniesione zarzuty domagała się zmiany zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie powództwa całości, względnie uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, domagała się też zasądzenia na jej rzecz od powodów solidarnie kosztów postępowania za obie instancje.

W uzasadnieniu pozwana wskazała, że spór w zasadzie dotyczy kwestii zapłaty należności czynszowych za miesiące listopad i grudzień 2012 r. Jej zdaniem strony zaliczyły wpłaconą kaucję na poczet tych należności podczas spotkania w listopadzie 2012 r. Tylko pozwany T. S. (1) temu zaprzecza. Kwestionowała ocenę materiału dowodowego dokonaną w tym zakresie przez Sąd I instancji. Podkreśliła, że uzgodnienia stron znalazły potwierdzenie w treści protokołu zdawczo odbiorczego z dnia 2 września 2013 r. sporządzonego po wygaśnięciu w dniu 31 sierpnia 2013 r. najmu. W protokole strony potwierdziły ustalenie o zaliczeniu kaucji na poczet zaległych czynszów. Podkreśliła, iż nie było innych zaległości niż za listopad i grudzień 2012 r. i tylko te należności strony mogły mieć na myśli w protokole. Z ostrożności procesowej, gdyby Sąd uznał, że należności czynszowe za listopad i grudzień 2012 r. nie zostały zapłacone w drodze zaliczenia kaucji, pozwana złożyła oświadczenie o potrąceniu i podniosła procesowy zarzut potrącenia swojej wierzytelności o zwrot kaucji z wierzytelnością powodów o zapłatę czynszu za listopad i grudzień 2012 r.

Pozwana przyznała, iż zapłata czynszu za październik 2012 r. oraz styczeń i luty 2013 r. nastąpiła po terminie. Wskazała na treść § 3 umowy stron, z którego wywodziła, że miała płacić czynsz na podstawie faktury VAT. Jej zdaniem nie ma racji Sąd Rejonowy, iż pozwana miała obowiązek płacić czynsz do 10 dnia każdego miesiąca niezależnie od tego czy otrzymała fakturę VAT, czy nie. Zarzucił, że taka wykładnia jest sprzeczna z regułami wykładni językowej. Jej zdaniem powodowie nie udowodnili kiedy doręczyli jej faktury w konsekwencji nie udowodnili dat wymagalności. I nie mogą domagać się odsetek. Ponadto podtrzymała, iż powód wyraził zgodę na zapłatę w ratach.

Powodowie w odpowiedzi na apelację wnieśli o jej oddalenie i zasądzenie kosztów procesu. Nie zgodzili się z zarzutami apelacji, a wyrok Sądu I instancji uznali za prawidłowy. Ze stanowiskiem tym pozwana polemizowała w piśmie z dnia 8 października 2014 r.

Sąd Okręgowy zważył, że:

Sąd I instancji przeoczyły, iż w § 6 umowy strony postanowiły, że: zmiany umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. W konsekwencji negocjacje stron z listopada 2012 r., które nie zakończyły się sporządzeniem pisemnego aneksu do umowy nie mogły być traktowane jako skuteczne. Nie ma zatem potrzeby rozważać tych zarzutów apelacji, które odnoszą się do ustaleń faktycznych Sądu I instancji w tym zakresie oraz do oceny wiarygodności zeznań świadków oraz stron dotyczących ustaleń podczas tego spotkania. W konsekwencji nie możemy mówić o tym, że pomiędzy stronami doszło do skutecznego odroczenia zapłaty zaległości czynszowych. Mając to na uwadze Sąd Okręgowy pominął wniosek apelacji o ponowne przesłuchanie świadków i stron.

Za słuszny natomiast należy uznać zarzut apelacji, że Sąd Rejonowy przeoczył skuteczne ustalenia stron dokonane na piśmie w protokole zdania lokalu z dnia 2 września 2013 r. na k. 59-60. Na końcu strony zapisały, iż „Kaucja zabezpieczająca w wysokości 7.566 brutto zostaje przeniesiona na zadłużenie czynszowe.” Apelująca przyznała, iż posiada takie zadłużenie za miesiące listopad i grudzień 2012 r. i twierdziła, że zapis ten zgodnie z ustaleniami stron dotyczył właśnie rozliczenia tych miesięcy. Powodowie za listopad z faktury nr (...) dochodzą w pozwie kwoty 1.813 zł, natomiast za grudzień z faktury nr (...) domagają się kwoty 2.013 zł. Na wskazanych fakturach zapisano „przedpłata przelewem”. Należy nadto zauważyć, iż fakturę nr (...) powodowie wystawili dopiero z datą 29.11.2012 r., a doręczyli pozwanej mailem z dnia 22.12.2012 r. (k.53). Koresponduje to z zeznaniami świadków i stron odnośnie negocjacji stron podczas spotkania w listopadzie 2012 r., których przedmiotem miało być rozliczenie kaucji na poczet czynszu. W skutecznej formie strony jednak swoją wolę na piśmie wyraziły dopiero we wskazanym protokole zdania lokalu z 2 września 2013 r. po rozwiązaniu umowy z dniem 31 sierpnia 2013 r. Chociaż zapis cytowany wyżej nie konkretyzuje za jakie miesiące ma nastąpić rozliczenie kaucji, to jednak wynik przeprowadzonego postępowania dowodowego wskazuje, że zamiarem stron było właśnie rozliczenie czynszu za listopad i grudzień 2012 r. Ponadto pamiętać należy, iż zgodnie z dyspozycją art. 451 § 3 kc „W braku oświadczenie dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych – na poczet najdawniej wymagalnego. Powodowie w odpowiedzi na apelację wskazali, że strony pozostają w sporze co do dalszych należności czynszowych za okres od marca do sierpnia 2013 r. Ostatecznie o tych należnościach rozstrzygnął Sąd Rejonowy w prawomocnym wyroku z dnia 9 kwietnia 2014 r. w sprawie o sygn. akt VIII GC 2141/13. Jednak dochodzone w przedmiotowym pozwie należności za listopad i grudzień 2012 r. były wcześniej wymagalne i to na ich poczet zgodnie ze wskazaną normą należy również zaliczyć kaucję wpłaconą przez pozwaną. Rozliczenie z dnia 2 września 2013 r. strony dokonały w toku procesu, przed zamknięciem rozprawy przez Sąd I instancji. Dokonana w ten sposób zapłata dotyczy zarówno należności czynszowych głównych jak i ubocznych - czyli odsetek ustawowych.

Należy zauważyć, że faktura nr (...) z której wynika kwota 1.813 zł była doręczona pozwanej mailem z dnia 22 grudnia 2012 r. (k. 53-54), natomiast faktura nr (...), z której powodowie domagają się kwoty 2.013 zł była pozwanej doręczona mailem z dnia 22 grudnia 2012 r. na k. 55-56. Zapłata za te faktury została dokonana na podstawie zapisu w protokole z dnia 2 września 2013 r. ze środków wpłaconych przez pozwaną tytułem kaucji zabezpieczającej.

Sąd Okręgowy przyjął daty doręczenia mailami opisanych wyżej, jak również niżej w dalszej części uzasadnienia faktur, jako daty kiedy roszczenie powodów wynikające z poszczególnych faktur załączonych do maili stawało się wymagalne, dopiero wówczas na ich podstawie pozwana mogła dokonać zapłaty zgodnie z postanowieniami § 3 umowy stron, a o opóźnieniu pozwanej w zapłacie można mówić od dnia następnego po dacie doręczenie faktur. Dokonanie tej czynności po określonym w umowie terminie czyli po 10-tym dniu miesiąca wynikało ze zwłoki, której przyczyny leżały po stronie powodów. Pozwana udowodniła w tej części swój zarzut za wyjątkiem faktury nr (...).

W tym miejscu zgodzić się należy z zarzutem apelującej, że Sąd I instancji w sposób sprzeczny z zasadami wykładni językowej odczytał treść § 3 punkt 1) umowy stron (k. 5), który stanowi: „Przejmujący zobowiązuje się płacić miesięczny czynsz w wysokości 3.100 zł netto na rzecz Przekazującego do dnia 10-tego każdego miesiąca – na jego rachunek bankowy na podstawie faktury VAT.” Warunkiem umożliwiającym dokonane przez pozwaną w terminie zgodnym z umową zapłaty było więc doręczenie jej faktury VAT, dopiero bowiem na jej podstawie miała ona dokonać zapłaty, co słusznie zarzuca w apelacji. Pozwana do sprzeciwu załączyła maile od powodów wraz z załącznikami do nich w postaci faktur (k. 51-58). Zatem wbrew zarzutom apelacji pozwana sama wykazuje kiedy doręczono jej poszczególne sporne faktury co czyni niezasadnym jej zarzut apelacji, że powodom w ogóle nie przysługuje roszczenie o zapłatę odsetek za opóźnienie w zapłacie.

Za uzasadnione należy zatem uznać roszczenie powodów o odsetki ustawowe od kwoty opisanej punkcie 1. zaskarżonego wyroku pod literą a) 1.813 zł za okres od dnia 23 grudnia 2012 r. do dnia 2 września 2014 r. t.j. - 164,01 zł. Ponadto w pozwie powód domagał się odsetek od kwoty 2.013 zł za okres od dnia 18 grudnia 2012 r. do dnia zapłaty, jednak żądanie to zostało prawomocnie oddalone za okres do 17 grudnia 2013 r. już w punkcie 3. zaskarżonego wyroku, czego powodowie nie zaskarżyli apelacją. Rozliczenie tej kwoty między stronami nastąpiło jednak wcześniej 2 września 2013 r., zatem roszczenie po tej dacie było pozbawione podstaw.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 kpc w punkcie I. zmienił punkt 1. zaskarżonego wyroku w ten sposób, że oddalił powództwo - zarówno co do kwoty 3.826 zł należności głównej jak i odsetek ustawowych.

Następnie Sąd Okręgowy uwzględnił, że faktura nr (...) została doręczona pozwanej mailem z dnia 23 października 2012 r., widnieje na niej data wystawienia 10.10.2012r. oraz termin zapłaty 17.10.2012 r. Faktura nr (...) została doręczona pozwanej mailem z dnia 22 grudnia 2012 r., widnieje na niej data wystawienia 29.11.2012 r. i zawiera zapis o przedpłacie przelewem. Kolejna faktura nr (...) została pozwanej doręczona mailem z 22 grudnia 2012 r., posiada datę wystawienia 10.12.2012 r. i zawiera zapis o przedpłacie przelewem. Faktura nr (...) została doręczona pozwanej mailem z dnia 23 stycznia 2013 r., choć widnieje na niej data wystawienia 7.01.2013 r. z terminem zapłaty 10.01.2013 r. Pozwana nie przedstawiła maila, przy którym otrzymała fakturę nr (...), dowodzi jednak, że przelewami z dnia 14 marca 2013 r. na kwotę 1.000 zł (k. 49) oraz z dnia 22 marca 2013 r. na kwotę 2.813 zł (k. 50) zapłaciła za nią co przy przyjęciu jej stanowiska nie było możliwe bez jej doręczenia przez powodów. Również wiedziała o tej fakturze najpóźniej z wezwania do zapłaty z dnia 12 lutego 2013 r. na k. 14 z dowodem nadania na k. 15.

Powodowie co do zasady mogli zatem domagać się od pozwanej odsetek za opóźnienie w zapłacie, przy czym odnośnie poszczególnych kwot pisanych w punkcie 2. zaskarżonego wyroku pod literą a) od kwoty 113 zł od dnia 24.10.2012r. do dnia 8 maja 2013 r., t.j. – 7,93 zł, b) od kwoty 2000 zł od dnia 24.01.2013 r. do dnia 1.02.2013 r., t.j. – 6,41 zł, c) od kwoty 1.800 zł od dnia 24.01.2013 r. do dnia 19.02.2013 r., t.j. – 17,31 zł, d) od kwoty 13 zł od dnia 24.01.2013 r. do dnia 8.05.2013 r., t.j. – 0,49 zł, e) od kwoty 1000 zł od dnia 11.02.2013 r. do dnia 8.05.2013 r., t.j. – 10,99 zł, f) od kwoty 2.813 zł od dnia 11 lutego 2013 r. do dnia 25.05.2013 r., t.j. – 104,20 zł. Za okres wcześniejszy poza opisany wyżej przez Sąd Okręgowy, a który uwzględnił Sąd Rejonowy w punkcie 2. zaskarżonego wyroku, roszczenie o odsetki podlegało oddaleniu jako bezzasadne. Natomiast z uwagi na wskazane rozliczenie tych odsetek w dniu 2 września 2013 r. z kwoty wcześniej zapłaconej kaucji również wyliczone przez Sąd Okręgowy odsetki podlegały oddaleniu.

W tej sytuacji Sąd Okręgowy na podstawie przepisu art. 386 § 1 kpc w punkcie II. zmienił również punkt 2. zaskarżonego wyroku w ten sposób, że oddalił powództwo.

Mając powyższe na uwadze zbędne jest rozważanie ewentualnego zarzutu potrącenia podniesionego przez pozwaną w apelacji.

Nie można zgodzić się z zarzutem pozwanej, że wyrok Sądu I instancji – pozostały punkt 4. -jest niewykonalny ponieważ nie zawiera określenia w sentencji w jaki sposób zasądza roszczenie o koszty procesu od pozwanej na rzecz powodów. Po pierwsze należy wskazać, iż w tym zakresie orzeczenie jest zgodne z żądaniem pozwu, a przecież Sąd nie może zasądzić ponad żądanie - art. 321 § 1 kpc. Podkreślić należy, że solidarność (czynna i bierna) musi wynikać z przepisów ustawy bądź umowy (art. 369 kc), tymczasem art. 864 kc stanowi tylko o solidarności biernej wspólników spółki cywilnej, współwłaścicieli „łącznych” majątku wspólnego. Przynależna im wierzytelność nosi więc charakter świadczenia „do niepodzielnej ręki” i właściwym było zasądzenie dochodzonego roszczenia „na rzecz powodów” – tak w uzasadnieniu wyroku S.A. we Wrocławiu z dnia 27 czerwca 2013 r. I ACa 652/13, a także w uchwale SN z dnia 9 lutego 2011 r. III CZP 130/10. Szerzej odnośnie wykonalności takiego wyroku wypowiedział się prof. dr hab. Edward Gniewek w artykule „O wadliwościach stosowania zasad solidarności czynnej w postępowaniu sądowym – uwag kilka” w Monitorze Prawniczym z 2009 r. numer 3. Sąd Okręgowy w całości podziela te poglądy i do ich lektury odsyła pozwaną gdyż ich szersze przytaczanie wykracza poza zakres niezbędny do rozpoznania przedmiotowej sprawy.

Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 sierpnia 1979 r. I CZ 92/79 pozwany, który płaci dochodzoną należność po wniesieniu pozwu, chociaż przed otrzymaniem jego odpisu, z punktu widzenia przepisów kpc o kosztach procesu jest uważany za przegrywającego sprawę i w konsekwencji zobowiązany jest zwrócić powodowi poniesione koszty (art. 98 § 1 kpc). Również S.A. w Poznaniu w wyroku z dnia 3 kwietnia 2013 r. I ACa 151/13 wskazał, że zapłata przez pozwanego w toku postępowania objętych powództwem należności skutkuje uznaniem go za przegrywającego proces, ze skutkiem, o jakim mowa w art. 98 § 1 i 3 kpc, również w części dotyczącej zaspokojonego w ten sposób roszczenia, jeżeli tylko było ono wymagalne w dacie wniesienia pozwu. Tak samo Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 6 listopada 1984 r. IV CZ 196/84. stwierdził, iż za stronę przegrywającą sprawę w rozumieniu przepisów o kosztach procesu należy także uważać pozwanego, który w toku procesu spełnił dochodzone od niego świadczenie, czym zaspokoił roszczenie powoda wymagalne w chwili wytoczenia powództwa.

Mając na uwadze wyżej przytoczone poglądy orzecznictwa nie zasługuje na uwzględnienie zarzut apelacji, że Sąd I instancji źle zastosował przepis art. 98 kpc. Pozew powód wniósł do Sądu w dniu 26 lutego 2013 r. Przed wniesieniem pozwu pozwana zapłaciła kwotę 3.800 zł i w tej części musi ona być uznana za wygrywającą zgodnie z ustaleniami Sądu I instancji. W pozostałej części co do kwoty 7.765 zł pozwana zapłaciła powodom roszczenie w sposób opisany wyżej w toku postępowania przed Sądem I instancji. Należności te były wymagalne w dacie wniesienia powództwa i dlatego zgodnie z powołanymi poglądami orzecznictwa w tej części pozwana musi być uznana za przegrywającą proces niezależnie od tego, że powodowie nie cofnęli pozwu pomimo zapłaty. Powodowie wygrali zatem w 67 %, a pozwana w 33%. Sąd I instancji choć z nieco innym uzasadnieniem, ale doszedł do zbliżonych wyników. Rozstrzygnięcie to zatem odpowiada prawu i brak jest podstaw faktycznych i prawnych aby w tej części je zmieniać. Dlatego w pozostałej części apelacja pozwanej była bezzasadna i podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 kpc.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik postępowania na podstawie art. 98 kpc i art. 99 kpc. Pozwana doprowadziła do zmiany punktu 1. i 2. wyroku Sądu I instancji i oddalenia powództwa w tej części, wygrała zatem postępowanie apelacyjne niemal w całości i dlatego należy się jej od powodów solidarnie (tu. ma zastosowanie art. 864 kc) zwrot poniesionych kosztów opłaty sądowej w kwocie 192 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 300 zł (§ 6 punkt 3) i § 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu), czyli łącznie 492 zł.