Piątek, 29 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5877
Piątek, 29 marca 2024
Sygnatura akt: II Ca 740/15

Tytuł: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy z 2016-01-14
Data orzeczenia: 14 stycznia 2016
Data publikacji: 17 kwietnia 2018
Data uprawomocnienia: 14 stycznia 2016
Sąd: Sąd Okręgowy w Bydgoszczy
Wydział: II Wydział Cywilny Odwoławczy
Przewodniczący:
Sędziowie:
Protokolant:
Hasła tematyczne: Nienależne Świadczenie
Podstawa prawna: art.15 ustawy

Sygn. akt II Ca 740/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący

SSO Maria Leszczyńska

Sędziowie

SO Tomasz Adamski (spr.)

SO Aurelia Pietrzak

Protokolant

stażysta Karolina Bielewicz

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2016 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa T. W.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w N.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Nakle nad Notecią

z dnia 27 maja 2015 r. sygn. akt I C 532/15

oddala apelację.

Sygn. akt II Ca 740/15

UZASADNIENIE

Powód T. W. wniósł pozew przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością o zapłatę kwoty 500,00 złotych wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na swdją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 11 sierpnia 2011 roku zawarł z pozwanym umowę partycypacji oznaczoną numerem 04/08/2011. Na podstawie tej umowy wpłacił pozwanemu kwotę 4.000,00 złotych tytułem swojego udziału w kosztach realizacji zadania inwestycyjnego, jakim była budowa przez pozwanego kanalizacji sanitarnej na osiedlu (...) w N.. Zdaniem powoda pozwany w sposób sprzeczny z obowiązującym prawem przeniósł na niego koszty budowy infrastruktury technicznej urządzenia kanalizacyjnego. Wywiódł, że budowa takiej infrastruktury jest zadaniem własnym gminy, a brak jest przepisów prawa, które pozwalałyby gminie przerzucić koszty budowy na mieszkańców. Wskazał, że zawarta z pozwanym umowa jest nieważna, stąd domaga się zwrotu wpłaconych na poczet inwestycji pieniędzy.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu na swoją rzecz. Zaznaczył, że roszczenie pozbawione jest podstawy prawnej i faktycznej. Zdaniem pozwanego podjęta przez mieszkańców osiedla (...) inicjatywa miała charakter oddolny i całkowicie dobrowolny. Również wpłaty dokonywane przez mieszkańców osiedla były dobrowolne. Nikt nie zmuszał mieszkańców do ich uiszczenia, nie namawiał do dokonywania wpłat, nie byli oni w żaden sposób do tego zobowiązywani. W konsekwencji uznał roszczenie za bezzasadne.

Sąd Rejonowy w Nakle nad Notecią wyrokiem z dnia 27 maja 2015 r. oddalił powództwo w całości ( pkt 1) oraz zasądził'od powoda na rzecz pozwanego kwotę 77 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2).

Powyższy wyrok Sąd I instancji wydał w oparciu o następujące ustalenia faktyczne oraz rozważania prawne.

Osiedle (...) w N. zostało podłączone do sieci

1

wodociągowej (...) Przedsiębiorstwa (...) w N.. Nie było jednak przyłączone do sieci kanalizacyjnej. W 2011 roku mieszkańcy tegoż osiedla uzyskali informację, że w wieloletnim planie inwestycyjnym do końca 2011 roku nie jest ujęta budowa sieci kanalizacyjnej dla osiedla. Mieszkańcy zawiązali Komitet (...), którego celem było wybudowanie infrastruktury kanalizacyjnej dla Osiedla (...) i przyłączenie jej do sieci kanalizacyjnej pozwanego.

W dniu 01 sierpnia 2011 roku powód T. W. zawarł z pozwanym przedsiębiorstwem „Umowę (...) nr (...)". Z umowy wynikało, że partycypujący, czyli powód zawiązał z innymi mieszkańcami osiedla (...) w N. Komitet, którego celem jest wykonanie inwestycji budowy kanalizacji sanitarnej we własnym zakresie i z własnych środków. Członkowie Komitetu wystąpili do pozwanego przedsiębiorstwa z wnioskiem o przygotowanie dokumentacji oraz występowania jako inwestor dla tej inwestycji. Założeniem umowy było, że udziały członków Komitetu sfinansują inwestycję w całości (przedsiębiorstwo miało rozważyć udzielenie wsparcia finansowego, jeżeli udziały nie pokryją kosztów inwestycji). Przedsiębiorstwo zobowiązało się określić warunki techniczne, uzgodnić dokumentację projektową, uczestniczyć w odbiorze. Partycypujący zobowiązał się natomiast wpłacić kwotę 4.000,00 złotych na poczet inwestycji.

Powód dokonał wpłaty całej umówionej kwoty.

Po wykonaniu inwestycji powód zwrócił się do pozwanego przedsiębiorstwa, jak i do Gminy N. o zwrot wpłaconej kwoty 4.000,00 złotych, spotkał się z odmową.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o prywatne dokumenty przedłożone przez strony, które nie budziły jego wątpliwości i nie były też kwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd Rejonowy uznał za wiarygodne zeznania świadka M. N., albowiem były one jasne, logiczne i konsekwentne. Ponadto były zgodne ze zgromadzonymi w sprawie dokumentami oraz znajdowały potwierdzenie w dowodzie z przesłuchania stron.

Również twierdzenia powoda i pozwanego wynikające z przesłuchania stron, uznał za wiarygodne, jasne i logiczne. Sąd podkreślił, że nie znalazł podstaw do kwestionowania ich wiarygodności i uwzględnił te twierdzenia.

2

Sąd pierwszej instancji zważył, że spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do oceny prawnej umowy partycypacji i skutków z niej płynących dla stron.

Na wstępie rozważań prawnych wskazał, że zasady finansowania sieci kanalizacyjnej zostały określone w ustawie z dnia 7 czerwca 2001 roku o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jednolity Dz. U. z 2015, pozycja 139). Zgodnie z art. 3 ustęp 1 tej ustawy zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy. Zgodnie zaś z art. 15 omawianej ustawy przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, ustalonych przez gminę w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji, o którym mowa w art. 21 ust. 1.

Ustęp (...) przewiduje, iż realizację budowy przyłączy do sieci oraz studni wodomierzowej, pomieszczenia przewidzianego do lokalizacji wodomierza głównego i urządzenia pomiarowego zapewnia na własny koszt osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci. Koszty nabycia, zainstalowania i utrzymania wodomierza głównego ponosi przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, a urządzenia pomiarowego - odbiorca usług (ustęp 3). Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane przyłączyć do sieci nieruchomość osoby ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci, jeżeli są spełnione warunki przyłączenia określone w regulaminie, o którym mowa w art. 19, oraz istnieją techniczne możliwości świadczenia usług.

Sąd Rejonowy podzielił stanowisko zaprezentowane przez powoda i wyrażone wprzywołanych przez niego orzeczeniach, iż w warunkach określonych przez art. 15omawianej ustawy nie jest dopuszczalne przenoszenie kosztów budowy infrastrukturytechnicznej na właścicieli nieruchomości, w jakiejkolwiek postaci. Za trafną uznałargumentację powoda, że jedyną formą udziału mieszkańców w kosztach budowy takiejinfrastruktury jest wnoszenie opłat adiacenckich, bądź też samoopodatkowanie sięmieszkańców.

Jednak zaznaczył, że zasady finansowania budowy infrastruktury technicznej znajdują zastosowanie przy spełnieniu dwóch podstawowych warunków. Po pierwsze budowa inwestycji wynika z ustalonych przez gminę w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planach zagospodarowania

3

przestrzennego, w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji, o którym mowa w art. 21 ust. 1 ustawy. Po wtóre budowę infrastruktury dokonuje gmina bądź przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne prowadzące działalność gospodarczą w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków, oraz gminne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, prowadzące tego rodzaju działalność.

W ocenie Sądu pierwszej instancji, w niniejszej sprawie żaden z wyżej wskazanych warunków nie zaistniał.

Sąd Rejonowy zważył, że w planach zagospodarowania przestrzennego dla Gminy N. nie przewidziano inwestycji polegającej na budowie sieci kanalizacyjnej dla osiedla (...). Podkreślił, że tylko zaś w sytuacji, gdyby taka inwestycja była przewidziana, pozwane przedsiębiorstwo miałoby obowiązek, stosownie do art. 15 ustawy zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych. Uznał, że jedynie w takiej sytuacji nie można nakładać na osoby ubiegające się o przyłączenie opłat innych niż przewidziane w art. 15 ustęp 2 i 3, w jakiejkolwiek postaci.

Sąd zaznaczył także, że omówione przepisy prawa jak i orzecznictwo przywołane przez powoda nie znajdują zastosowania w niniejszej sprawie albowiem w sensie prawnym to nie pozwane przedsiębiorstwo wybudowało sieć kanalizacyjną, a Komitet (...) kanalizacyjnej osiedla (...). To mieszkańcy osiedla z własnej inicjatywy i na własny koszt wykonali sieć kanalizacyjną. Pozwane przedsiębiorstwo było zaś tylko fizycznym wykonawcą budowy inwestycji; prowadzonej we własnym imieniu, we własnym zakresie i z własnych środków przez Komitet (grupę mieszkańców osiedla). Sąd Rejonowy pokreślił, że z umowy partycypacyjnej, a dokładnie z § 1 wynika jednoznacznie właśnie takie ukształtowanie praw i obowiązków stron, to Komitet zawiązany przez mieszkańców osiedla jest inwestorem, a (...) spółka z o. o., jest tylko i wyłącznie wykonawcą. W dalszej kolejności Sąd omówił postanowienia umowy na podstawie których przyjął, że wybudowanie sieci kanalizacyjnej dla osiedla (...) zostało dokonane i sfinansowane przez zawiązany dobrowolnie Komitet, a pozwane przedsiębiorstwo uczestniczyło zaś w inwestycji jako fizyczny wykonawca.

Sąd zwrócił uwagę, że w ramach przepisów omawianej ustawy nie jest wykluczona sytuacja, że część sieci wodociągowej czy kanalizacyjnej zostanie wybudowana przez podmioty inne niż gmina czy przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne. Podał, że

4

wskazywać ma na to art. 31 ustęp 1 omawianej ustaw który stanowi, że osoby które wybudowały z własnych środków urządzenia wodociągowe i urządzenia kanalizacyjne, mogą je przekazywać odpłatnie gminie lub przedsiębiorstwu wodociągowo - kanalizacyjnemu, na warunkach uzgodnionych w umowie. Sąd zwrócił przy tym uwagę na problemy jakie wiążą się z tą regulacją. Po pierwsze ustawodawca przewidział, że osoby, które wybudowały owe urządzenia, jedynie „mogą", a nie „muszą" przekazać je gminie lub przedsiębiorstwu. Po drugie, w przepisie mowa jest jedynie o odpłatnym przeniesieniu. Wydaje się, że nie ma możliwości, by w ten sposób przenieść własność urządzeń pod tytułem darmym (czyli w swego rodzaju darowiźnie). Wreszcie po trzecie, wyraźnie wskazano, że sposób i warunki owego „przeniesienia", ma określać umowa. Brak jednak regulacji wskazującej, co w sytuacji, gdy strony nie zawarły takiej umowy i nie chcą, bądź nie mogą jej zawrzeć.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji w omawianej sprawie znajdzie zastosowanie art. 31 ust. 1 w/w ustawy, bowiem Komitet z własnych środków wybudował część sieci kanalizacyjnej. Dlatego też uznał, że w myśli art. 31 ustawy, może odpłatnie przenieść na pozwane przedsiębiorstwo część infrastruktury przez siebie wybudowanej. Warunki tego przeniesienia, a także odpowiednie wynagrodzenie powinna określać umowa. Dopiero na jej podstawie pomiędzy członkami Komitetu, którzy dokonywali wpłat, mogłoby nastąpić wzajemne rozliczenia. Powód mógłby ustalać na podstawie tej umowy, jaka część z tego wynagrodzenia należy się jemu. W realiach niniejszej sprawy zaś, taka umowa nigdy nie została zawarta.

Sąd uznał, że wydaje się, iż jest możliwe rozwiązanie przyjęte przez strony w umowie partycypacji, że nie przenosząc prawa własności tych urządzeń, przedmiotowa kanalizacja była w całości eksploatowana i utrzymywana przez pozwanego. Ocena powyższej okoliczności według Sądu wykracza jednak poza zakres niniejszego postępowania. Zdaniem Sądu nie jest wiążące zastrzeżenie z § 4 umowy, że kwota partycypacji nie podlega zwrotowi po wejściu umowy w życie. Nie ulega bowiem wątpliwości, że koszty budowy sieci kanalizacyjnej winny być rozliczone, ale jedynie przy ewentualnym przeniesieniu prawa własności urządzenia i to w trybie określonym w art. 31 ustawy. Dla poparcia takiej tezy, Sąd Rejonowy odwołał się do stanowiska zaprezentowanego w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 29 czerwca 2012 r. II SA/Łd 220/12.

W następnej kolejności Sąd przywołał również wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 14 lipca 2010 r. I ACa 397/09, który uznał za kluczowy dla rozstrzygnięcia sprawy. Podkreślił, że zdaniem Sądu Apelacyjnego przepis art. 49 k.c. nie stanowi samoistnej podstawy prawnej przejścia urządzeń, w tym wypadku wodociągowo-kanalizacyjnych na

5

własność właściciela przedsiębiorstwa przez ich połączenie z siecią należącą do tego przedsiębiorstwa. Wejście urządzeń w skład przedsiębiorstwa jest jedynie kwestią faktu i przyłączone urządzenie nie staje się własnością przedsiębiorstwa. W skład przedsiębiorstwa bowiem może wchodzić nie tylko prawo własności, lecz także inne prawo rzeczowe lub obligacyjne (np. użytkowanie, najem, leasingi). Urządzenia, o których mowa w art. 49 k.c. są samodzielnymi rzeczami ruchomymi. Własność tych urządzeń należy do osoby, która poniosła koszt ich wybudowania. Osoba, która z własnych środków wykonała urządzenia przesyłowe, może na podstawie umowy przenieść ich własność na rzecz przedsiębiorstwa przesyłowego lub też oddać je przedsiębiorstwu przesyłowemu w użytkowanie, najem albo leasing. Ponadto w przywołanym orzeczeniu Sąd Apelacyjny podkreślił, że przepis art. 31 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków nie stwarza podstawy prawnej roszczenia osoby, która sfinansowała budowę urządzeń, o zawarcie umowy o odpłatne przekazanie urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych. Osoba ta może wystąpić jedynie z roszczeniem odszkodowawczym.

Sąd Rejonowy podzielił wszystkie poglądy zaprezentowane w powyższym judykacie w świetle których uznał, że zgłoszone przez powoda roszczenie jawi się jako bezpodstawne, co najwyżej przedwczesne.

Zdaniem Sądu w pierwszej kolejności członkowie Komitetu winni bowiem wystąpić z żądaniem do przedsiębiorstwa o zawarcie umowy w trybie art. 31 ustęp 1 ustawy, przenoszącej własność urządzenia. Dopiero jeżeli do takiej umowy dojdzie, a będzie raczej musiała mieć ona charakter odpłatny, zaktualizować się może po ich stronie roszczenie o podział wynagrodzenia z tego tytułu, w zakresie odpowiednim do tego, w jakim uczestniczyli w kosztach budowy. Podkreślił, że nie jest do końca jasne do w sytuacji, gdyby przedsiębiorca odmówił zawarcia takiej umowy, gdyż poglądy doktryny i orzecznictwa są sprzeczne. Odwołując się zaś do wyroku Sądu Apelacyjnego, Sąd Rejonowy podał, że przyjąć można ewentualnie że przysługiwać będzie roszczenie odszkodowawcze. Natomiast zdaniem Sądu nie ma żadnych podstaw by przyjąć, że umowa partycypacji jest nieważna, a opłata uiszczona przez powoda bezpodstawna.

W świetle zaś powyższych rozważań w ocenie Sądu pierwszej instancji nie ma najmniejszych wątpliwości, że roszczenie powoda, w aktualnym stanie sprawy jest pozbawione podstawy prawnej i faktycznej. W konsekwencji Sąd oddalił powództwo w całości.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł po myśli art. 98 kodeksu postępowania cywilnego.

6

Apelację od wyroku złożył powód, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c, tj. zasady swobodnej oceny dowodów poprzez sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegające na przyjęciu, że wybudowanie sieci kanalizacyjnej dla Osiedla (...) w N. zostało sfinansowane przez mieszkańców tego osiedla, którzy zawiązali w tym celu Komitet, podczas gdy w istocie część kosztów tej inwestycji poniosła również pozwana spółka,

2.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. tj. zasady swobodnej oceny dowodów poprzez sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegające na przyjęciu, iż mieszkańcy Osiedla (...) w formie zawiązanego Komitetu występowali jako inwestor przy budowie sieci kanalizacyjnej na Osiedlu (...) w N., a pozwana spółka była fizycznym wykonawcą tej inwestycji,

3.  naruszenie art. 15 w zw. z art. 3 ust 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i odprowadzaniu ścieków poprzez jego niewłaściwą wykładnie i przyjęcie, że wynikające z tych przepisów zasady finansowania budowy infrastruktury technicznej znajdą zastosowanie tylko przy spełnieniu dwóch warunków; po pierwsze, że budowa inwestycji wynika z ustalonych przez ;gminę w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji, o którym mowa w art. 21 ust 1 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i doprowadzaniu ścieków, po drugie, że budowy infrastruktury dokonuje gmina bądź przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne prowadzące działalność gospodarczą w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków oraz gminne jednostki organizacyjne niepodsiadające osobowości prawnej, prowadzące tego rodzaju działalność.

W oparciu o powyższe zarzut wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa zgodnie z żądaniem oraz zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Pozwana spółka wniosła o oddalenie apelacji. .

7

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił stan faktyczny przedmiotowej sprawy, trafnie wyjaśnił podstawę prawną orzeczenia z przytoczeniem prawidłowych przepisów prawa oraz w sposób poprawny ocenił zgromadzony materiał dowodowy. Sąd odwoławczy podziela ustalenia faktyczne poczynione przez sąd rejonowy i czyni je własnymi, w zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia powództwa.

Jak trafnie wskazał Sąd Rejonowy, istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do oceny prawnej umowy partycypacji nr 4/08/2011 z dnia 01 sierpnia 2011 r. oraz oceny okoliczności dotyczących sposobu zwarcia tej umowy.

Pierwsze dwa zarzuty stawiane w apelacji, dotyczące naruszenia art. 233 § 1 k.p.c, miały na celu m.in. podważenie ustaleń Sądu, że mieszkańcy osiedla (...) w N. byli inicjatorami, inwestorami budowy sieci kanalizacyjnej, a także osobami finansującymi budowę.

Należy zauważyć, że zarzut obrazy art. 233 § 1 k.p.c. może zostać podniesiony jedynie, gdy zostanie wykazane, że uchybienie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy. W orzecznictwie wyraźnie podkreśla się, że zarzut ten nie może być ograniczony jedynie do odmiennej interpretacji dowodów zebranych w sprawie. Jeżeli z określonego materiału dowodowego, Sąd wyprowadza wnioski logicznie, poprawne, zgodne z doświadczeniem życiowym, jak i oczywiście zgodne ze zgromadzonym materiałem dowodowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29 lipca 2015 r. sygn. akt III AU a 216/15)

Odnosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd Okręgowy uznał, iż zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. jest bezzasadny. Sąd Odwoławczy w całości podziela rozważania Sądu Rejonowego, podważane przez powoda w apelacji. Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd meriti dokonał prawidłowej oceny dowodów, bowiem z materiału dowodowego -osobowego, na okoliczność w jaki sposób doszło do zawarcia umowy partycypacji, w sposób jednoznaczny wynika, że to mieszkańcy wyszli z inicjatywą budowy infrastruktury kanalizacyjnej. Potwierdza to sam powód w swoich zeznaniach podczas przesłuchania informacyjnego oraz w charakterze strony. Podkreślał on niejednokrotnie, że budowa sieci kanalizacyjnej była inicjatywą mieszkańców osiedla i przez nikogo nie była

8

narzucona /k. 55 v i k. 69/. Mieszkańcy osiedla byli także inwestorami budowy, a pozwana spółka była jedynie wykonawcą inwestycji, co potwierdza § 1 umowy partycypacji /k.10/, zapis ten także wskazuje, że inwestycja miała zostać przeprowadzona z środków własnych mieszkańców. Tym samym, członkowie Komitetu budowy sieci kanalizacyjnej finansowali budowę i byli jej inwestorami. Ponadto w zgromadzonym materiale dowodowym, znajdującym się w aktach sprawy, brak jest dowodów na to by (...) Przedsiębiorstwo (...) w N., uzależniało budowę przyłącza od wpłat własnych mieszkańców.

Sąd Okręgowy podziela rozważania Sądu I instancji, co do wykładni art. 15 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, z treści tego przepisu wynika, że przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane zapewnić budowę urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych, ustalonych przez gminę w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, tylko wówczas gdy, budowa ta uzgodniona jest w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji (art. 21 ust. 1 w/w ustawy).

Z dokumentów dołączonych do akt sprawy tj. wieloletniego planu rozwoju i modernizacji urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych na lata 2009-2012, Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. w N. /k.(...)/, wynika, że w 2011 roku na osiedlu (...) z całą pewnością taka sieć kanalizacyjna nie miała być wybudowana. Ponadto z treści cytowanego wyżej artykułu nie wynika, że przedsiębiorstwo wodociągowe (czy też gmina) musi wyposażyć w sieci każdą nieruchomość, na której planowane są inwestycje mieszkaniowe.

Zdaniem Sądu Okręgowego obowiązkom przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego (jak też gminy) nie towarzyszy odpowiadające im treścią roszczeniewłaścicieli nieruchomości, którego istotą jest prawo żądania wykonania sieci wodociągowejlub kanalizacyjnej, ani tym bardziej prawo żądania wykonania jej w określony sposób (por.postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 05 stycznia 2016 r. sygn. akt IIOSK 3002/2015). ' .

Z bogatego orzecznictwa Sądów Administracyjnych wynika, że w takiej sytuacji, gdy brak jest sieci kanalizacyjnej, mieszkańcy mogą samodzielnie się opodatkować i zbudować sieć kanalizacyjną z własnych środków (por. postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 10 lipca 2009 r. sygn. akt II SAB/Kr 49/09, Lex nr 785678 oraz postanowienie WSA w Krakowie z dnia 18 kwietnia 2011 r. II SA/Kr 175/11,

9

Lex nr 993270). Mieszkańcy mogą także w drodze swobody umów, zawrzeć z gminą czy też przedsiębiorstwem wodno-kanalizacyjnym umowy cywilnoprawne, zawierane indywidualnie z poszczególnymi osobami, dotyczące budowy i finansowania takiej infrastruktury.

Właśnie do zawarcia takich umów doszło w niniejszej sprawie, pozwana spółka zawarła z mieszkańcami osiedla (...), w tym także z powodem, umowę partycypacji. Nie budziło wątpliwości Sądu Okręgowego, że umowy te zostały zawarte w sposób dowolny z inicjatywy mieszkańców. Ponadto w aktach sprawy brak jest jakichkolwiek dowodów wskazujących na to, że przedsiębiorstwo wykorzystało swoją pozycję monopolistyczną i domagało się od osób które chcą założyć sieć kanalizacyjną tychże wpłat.

Powyższe ustalenia wynikają wprost z zeznań powoda składanych w toku przesłuchania informacyjnego oraz późniejszych już zeznań w charakterze strony. Powód jednoznacznie i precyzyjnie wskazywał, że to Komitet mieszkańców był inicjatorem budowy sieci, to Komitet określał kwoty które mieszkańcy chcą, wpłacić, a przede wszystkim wynikało z nich, że powód w sposób dobrowolny przystąpił do komitetu oraz sam zadeklarował wpłatę kwoty. Nie sposób zatem dowodzić, że po pierwsze doszło do naruszenia art. 15 w zw. z art. 3 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, a po wtóre aby doszło ewentualnie do wykorzystania pozycji monopolistycznej przedsiębiorstwa i wskutek tej pozycji umowy miałyby być nieważne.

W tym miejscu odwołać się należy do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 16 stycznia 2014 r. sygn. akt VI ACa 830/13, w którym to wskazał, kiedy w przypadku finansowania przez mieszkańców budowy, sieci kanalizacyjnej dochodzi do wykorzystania sytuacji monopolistycznej przedsiębiorstwa. Sąd ten wprost wskazywał, że przedsiębiorstwo musi uzależniać przyłączenie do sieci kanalizacyjnej od zapłaty przez podmiot przyłączany określonych przez przedsiębiorstwo kwot pieniężnych, wówczas dochodzi do wykorzystania pozycji dominującej.

Zważyć należy, że taka sytuacja w niniejszej sprawię nie wystąpiła, to mieszkańcy byli inicjatorami budowy sieci kanalizacyjnej i częściowo sfinansowali jej budowę. Umowa ta wprawdzie nie rozstrzyga kto jest właścicielem wybudowanych urządzeń, lecz to nie było przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu w przedmiotowej sprawie, dlatego też Sąd Okręgowy nie podzielił ustaleń Sądu pierwszej w tym zakresie.

Brak jest zatem podstaw do uznania świadczenia spełnionego przez powoda jako nienależnego ( art.410 kc).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację oddalił.

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij