Piątek, 29 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5877
Piątek, 29 marca 2024
Sygnatura akt: IV U 1029/14

Tytuł: Sąd Okręgowy w Siedlcach z 2015-09-25
Data orzeczenia: 25 września 2015
Data publikacji: 17 maja 2018
Data uprawomocnienia: 28 października 2015
Sąd: Sąd Okręgowy w Siedlcach
Wydział: IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Przewodniczący: Katarzyna Antoniak
Sędziowie:
Protokolant: st. sekr. sądowy Marzena Mazurek
Hasła tematyczne: Odsetki
Podstawa prawna: art. 85 ust. 1ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Sygn. akt IV U 1029/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2015r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący

SSO Katarzyna Antoniak

Protokolant

st. sekr. sądowy Marzena Mazurek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 września 2015r. w S.

odwołania S. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 25 sierpnia 2014r., znak: (...)

w sprawie S. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do odsetek

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala prawo S. W. do ustawowych odsetek:

- za okres od 26 kwietnia 2013r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc kwiecień 2013r.,

- za okres od 26 maja 2013r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc maj 2013r.,

- za okres od 26 czerwca 2013r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc czerwiec 2013r.,

- za okres od 26 lipca 2013r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc lipiec 2013r.,

- za okres od 26 sierpnia 2013r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc sierpień 2013r.,

- za okres od 26 września 2013r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc wrzesień 2013r.,

- za okres od 26 października 2013r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc październik 2013r.,

- za okres od 26 listopada 2013r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc listopad 2013r.,

- za okres od 26 grudnia 2013r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc grudzień 2013r.,

- za okres od 26 stycznia 2014r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc styczeń 2014r.,

- za okres od 26 lutego 2014r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc luty 2014r.,

- za okres od 26 marca 2014r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc marzec 2014r.,

- za okres od 26 kwietnia 2014r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc kwiecień 2014r.,

- za okres od 26 maja 2014r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc maj 2014r.,

- za okres od 26 czerwca 2014r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc czerwiec 2014r.,

- za okres od 26 lipca 2014r. do 11 sierpnia 2014r. od kwoty renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy należnej ubezpieczonemu za miesiąc lipiec 2014r.

Sygn. akt: IV U 1029/14 UZASADNIENIE

Decyzją z 25 sierpnia 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.85 ust.1 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art.118 i 124 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił S. W. prawa do wypłaty odsetek od wyrównania renty za okres od 1 kwietnia 2013r. do 31 sierpnia 2014r. wskazując, że Sąd Okręgowy w Siedlcach wyrokiem z 27 lutego 2014r. zmienił decyzję organu rentowego odmawiającą ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy i ustalił prawo ubezpieczonego do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 kwietnia 2013r. do 31 marca 2015r. Organ rentowy zrealizował powyższy wyrok wydając w dniu 6 sierpnia 2014r. decyzję o przyznaniu ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. W tych okolicznościach brak jest podstaw do wypłaty odsetek.

Odwołanie od w/w decyzji złożył S. W. wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że przysługuje mu prawo do wypłaty odsetek za opóźnienie w wypłacie renty za okres od jej przyznania wyrokiem Sądu Okręgowego w Siedlcach ,tj. od 1 kwietnia 2013r. Wskazał, że świadczenie to zostało wstrzymane bezzasadnie, gdyż stan jego zdrowia od chwili wypadku nie uległ poprawie, a przeciwnie stopniowo pogarsza się (odwołanie k.1).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i argumentację zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.2-3).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony S. W. do 31 marca 2013r. uprawniony był do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (decyzja z 30 marca 2012r. o ustaleniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na okres do 31 marca 2013r. k.235-236 akt rentowych). Ubezpieczony ma wykształcenie zawodowe – kierowca mechanik. W swoim zawodzie pracował przez około 10 lat. Od 1999r. ubezpieczony prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży i montażu stolarki okiennej. Do 2006r. ubezpieczony osobiście wykonywał wszystkie prace - w tym fizyczne - związane z prowadzoną działalnością, zatrudniał również pracowników na stanowiskach pomocniczych. Ubezpieczony dowoził materiał do klientów samochodem ciężarówką, a następnie montował go przy użyciu urządzeń elektromechanicznych. Pracował na poziomie ziemi i na wysokości. W 2006r. ubezpieczony uległ wypadkowi, w którym doznał urazu głowy ze stłuczeniem mózgu. W następstwie przebytego urazu ubezpieczony nie wykonuje prac fizycznych w ramach prowadzonej działalności. Prace te wykonują obecnie zatrudniani przez niego pracownicy (wyjaśnienia ubezpieczonego k.29-29v akt IV U 744/13 Sądu Okręgowego w Siedlcach).

W związku z upływem okresu, na jaki została przyznana renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy, w dniu 21 lutego 2013r. ubezpieczony wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (wniosek k.236a akt rentowych). Rozpoznając powyższy wniosek organ rentowy skierował ubezpieczonego na badanie przez lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z 22 marca 2013r. ustalił, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy (orzeczenie lekarza orzecznika ZUS k.238 akt rentowych). Na skutek sprzeciwu ubezpieczonego od powyższego orzeczenia, ubezpieczony skierowany został na badanie przez komisję lekarską ZUS, która w orzeczeniu z 19 kwietnia 2013r. ustaliła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy (sprzeciw ubezpieczonego od orzeczenia lekarza orzecznika k.239 i orzeczenie komisji lekarskiej ZUS k.242 akt rentowych). Na podstawie powyższego orzeczenia komisji lekarskiej ZUS, decyzją z 25 kwietnia 2013r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1 kwietnia 2013r. (decyzja z 25 kwietnia 2013r. k.243 akt rentowych). Na skutek odwołania ubezpieczonego od powyższej decyzji Sąd Okręgowy w Siedlcach wyrokiem z 27 lutego 2014r. w sprawie IV U 744/13 zmienił w/w decyzję i ustalił prawo S. W. do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 kwietnia 2013r. do 31 marca 2015r. W uzasadnieniu wyroku Sąd Okręgowy wskazał, że przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony jest nadal ,tj. po 31 marca 2013r. częściowo niezdolny do pracy, a przewidywany okres trwania tej niezdolności to 31 marca 2015r. Sąd ten – w oparciu o opinię biegłych z zakresu medycyny - ustalił, że ubezpieczony cierpi na pourazowy zanik nerwu wzrokowego lewego, ślepotę oka lewego, niezborność nadwzroczną oka prawego. Ponadto ubezpieczony funkcjonuje intelektualnie w granicach normy z obecnymi deficytami w postaci miernie nasilonego osłabienia funkcji poznawczych na skutek zmian organicznych w centralnym układzie nerwowym oraz zaburzeniami emocjonalnymi uwarunkowanymi dysfunkcją centralnego układu nerwowego. Ponadto na skutek przebytego w 2006r. urazu głowy ze stłuczeniem mózgu ubezpieczony cierpi na organiczne zaburzenia osobowości oraz organiczną chwiejność afektywną (szybka męczliwość, bóle i zawroty głowy, poczucie niewydolności fizycznej i psychicznej). Opisany stan narządu wzroku ubezpieczonego oraz dysfunkcje w zakresie funkcjonowania neurologicznego i psychicznego powodują, że ubezpieczony utracił w znacznym stopniu zdolność do wykonywania pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami ,tj. pracy w zawodzie kierowcy-mechanika oraz pracy na wysokości, w hałasie oraz przy obsłudze urządzeń w ruchu. W oparciu o powyższe Sąd Okręgowy ustalił, że ubezpieczony utracił również zdolność do wykonywania pracy, którą wykonywał przed wypadkiem w 2006r. ,tj. pracy przy dostawie i montażu stolarki okiennej i dlatego na podstawie art.477 14§2 kpc zmienił decyzję z 25 kwietnia 2013r. i orzekł jak wyżej (wyrok Sądu Okręgowego w Siedlcach z 27 lutego 2014r. wraz z uzasadnieniem k.30 i 33-35 akt IV U 744/13 akt Sądu Okręgowego w Siedlcach). Wyrokiem z 4 czerwca 2014r. Sąd Apelacyjny w Lublinie oddalił apelację organu rentowego od powyższego wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach. Sąd Apelacyjny nie podzielił zarzutów organu rentowego co do naruszenia przez Sąd Okręgowy prawa materialnego i procesowego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 4 czerwca 2014r. wraz z uzasadnieniem k.58 i 62-66 akt IV U 744/13 Sądu Okręgowego w Siedlcach).

Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie oddalający apelację organu rentowego od wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach wpłynął do organu rentowego w dniu 27 czerwca 2014r. (k.264-270 akt rentowych). Wykonując ten wyrok, organ rentowy wydał w dniu 6 sierpnia 2014r. decyzję, w której przyznał ubezpieczonemu rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 kwietnia 2013r. do 31 marca 2015r. Organ rentowy ustalił termin płatności renty na 25. dzień każdego miesiąca i dokonał wypłaty na rzecz ubezpieczonego renty za okres od 1 kwietnia 2013r. do 31 sierpnia 2014r. Należność ta została wypłacona ubezpieczonemu w dniu 12 sierpnia 2014r. (decyzja z 6 sierpnia 2014r. o ponownym ustaleniu prawa do renty k.285 akt rentowych i informacja organu rentowego z 24 lipca 2015r. k.14 akt sprawy).

W dniu 20 sierpnia 2014r. wpłynął do organu rentowego wniosek ubezpieczonego o wypłatę odsetek ustawowych z tytułu opóźnienia w wypłacie renty poczynając od 1 kwietnia 2013r. (wniosek ubezpieczonego k.286 akt rentowych).

Zaskarżoną decyzją z 25 sierpnia 2014r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do wypłaty odsetek z uzasadnieniem przedstawionym na wstępie uzasadnienia (zaskarżona decyzja z 25 sierpnia 2014r. k.287 akt rentowych).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie S. W. okazało się uzasadnione.

Zgodnie z art.85 ust.1 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń (Dz. U. z 2013r., poz.1442), jeżeli Zakład – w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów – nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego, przy czym nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności. Z kolei w myśl art.118 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust.2 i 3. Zgodnie z ust.1a wskazanego przepisu w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wypływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Wreszcie w myśl ust.2 powyższego przepisu jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do świadczenia oraz jego wysokość organ rentowy dokonuje wypłaty świadczenia w terminie określonym w ustępie 1.

W sprawie niesporne jest, że renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy należna ubezpieczonemu za okres od 1 kwietnia 2013r. do 31 lipca 2014r. nie została mu wypłacona w terminie. Z akt rentowych ubezpieczonego wynika, że termin płatności renty upływa każdego 25. dnia miesiąca. Tymczasem świadczenie rentowe za w/w okres zostało wypłacone ubezpieczonemu łącznie za cały okres w dniu 12 sierpnia 2014r. razem ze świadczeniem za sierpień 2014r. Rozstrzygnięcie sprawy zależało zatem od ustalenia, czy opóźnienie w wypłacie świadczenia było następstwem okoliczności, za które Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ponosi odpowiedzialności, czy też przeciwnie organ rentowy ponosi odpowiedzialność za brak terminowej wypłaty świadczenia. Wbrew twierdzeniom organu rentowego fakt, że organ rentowy wykonał wyrok Sądu Okręgowego w Siedlcach z 27 lutego 2014r., zmieniający decyzję organu rentowego i ustalający prawo ubezpieczonego do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w okresie od 1 kwietnia 2013r. do 31 marca 2015r. poprzez wydanie decyzji z 6 sierpnia 2014r. nie przesądza o tym, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za opóźnienie w przyznaniu i wypłacie renty. Wyrokiem Sądu ustalono prawo ubezpieczonego do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, ale analiza akt postępowania sądowego toczącego się przed Sądem Okręgowym w Siedlcach w sprawie IV U 744/13 pokazuje, że w postępowaniu tym nie ujawniono żadnych nowych okoliczności dotyczących stanu zdrowia ubezpieczonego w kontekście prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, których nie mógł ustalić organ rentowy w toku rozpoznania wniosku ubezpieczonego o to świadczenie z 21 lutego 2013r. Przeciwnie, analiza okoliczności sprawy prowadzi do wniosku, że przyczyną, dla której organ rentowy decyzją z 25 kwietnia 2013r. odmówił ubezpieczonemu przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1 kwietnia 2013r. było błędne ustalenie przez lekarza orzecznika ZUS, a następnie przez komisję lekarską ZUS, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Należy podkreślić, że błędne orzeczenie lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS o braku niezdolności do pracy jest okolicznością, za którą organ rentowy ponosi odpowiedzialność. Zarówno bowiem lekarz orzecznik ZUS, jak i komisja lekarska ZUS działają w ramach organu rentowego i jeśli przyczyną nieprawidłowej decyzji organu rentowego była błędna ocena stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie przez lekarza orzecznika lub przez komisję lekarską ZUS to błąd taki stanowi błąd organu rentowego rodzący odpowiedzialność na podstawie art.85 ust.1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi z 19 listopada 2013r. w sprawie III AUa 295/13, Lex nr 1402872). Z uzasadnienia orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z 22 marca 2013r. i uzasadnienia orzeczenia komisji lekarskiej ZUS z 19 kwietnia 2013r. stanowiącej podstawę decyzji z 25 kwietnia 2013r. o odmowie przyznania ubezpieczonemu renty od 1 kwietnia 2013r. (k.86-88 akt rentowych – tom dokumentacji medycznej za zaświadczeniem o stanie zdrowia z 6 września 2007r.) wynika, że ustalając, iż ubezpieczony nie jest niezdolny zarówno lekarz orzecznik, jak i komisja lekarska ZUS błędnie utożsamiali kwalifikacje ubezpieczonego z faktem posiadania przez niego statusu przedsiębiorcy pomijając rzeczywiste kwalifikacje ubezpieczonego. Brak odniesienia się przez lekarza orzecznika i komisję lekarską do faktycznych kwalifikacji ubezpieczonego wynikających z wykształcenia – kierowca mechanik i wykonywanych osobiście jako przedsiębiorca czynności z zakresu dostawy i montażu stolarki okiennej doprowadził organ rentowy do błędnych ustaleń, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy mimo, że stan narządu jego wzroku oraz dysfunkcje natury neurologicznej i psychicznej powodują, że ubezpieczony nie jest w stanie wykonywać pracy ani jako kierowca-mechanik, ani pracy na wysokości, w hałasie i z użyciem urządzeń w ruchu, a zatem w warunkach, w jakich pracował osobiście wykonując czynności z zakresu montażu stolarki okiennej. Na takim samym błędnym stanowisku organ rentowy stanął również w toku postępowania z odwołania ubezpieczonego od w/w decyzji kwestionując ustalenia biegłych, którzy stwierdzili, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy (vide: opinia biegłych sądowych z 8 października 2013r. k.15 akt IV U 744/13 SO w Siedlcach i zastrzeżenia organu rentowego do tej decyzji z 3 lutego 2014r. k.26 w/w akt). Niezasadność stanowiska organu rentowego została potwierdzona wyrokiem Sądu Okręgowego w Siedlcach z 27 lutego 2014r., a następnie wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 4 czerwca 2014r. (k.30 i 58 akt IV U 744/13 SO w Siedlcach).

Skoro zatem organ rentowy błędnie ustalił, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy i na tej podstawie bezzasadnie odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, to niczym nieuzasadnione jest jego obecne twierdzenie, że nie ponosi on odpowiedzialności za opóźnienie w wypłacie świadczenia. W konsekwencji powyższego, wyrok Sądu Okręgowego w Siedlcach z 27 lutego 2014r. nie stanowił w istocie wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji i moment wpływu tego wyroku do organu rentowego nie stanowi daty, od której w myśl art.118 ust.1 i 1a ustawy należy ustalać dochowanie przez organ rentowy terminu do wypłaty świadczenia. Należy ponadto podkreślić, że brak orzeczenia przez Sąd na podstawie art.18 ust.1a o odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, nie pozbawia ubezpieczonego prawa do odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia. Na stanowisku takim stanął Sąd Najwyższy w uchwale z 24 marca 2011r. w sprawie I UZP 2/11 (OSNP 2011/19-20/255). W takim samym duchu wypowiedziały się również sądy powszechne (por. m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 9 maja 2013r. w sprawie III AUa 1700/12, Lex nr 1322434). Sąd Okręgowy w całości podziela te poglądy.

Reasumując, Sąd ustalił, że ubezpieczonemu przysługuje prawo do wypłaty odsetek ustawowych za opóźnienie w wypłacie renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy za okres od 1 kwietnia 2013r. do 31 lipca 2014r. i odsetki te są płatne od każdej miesięcznej kwoty świadczenia w powyższym okresie, od dnia następnego po dniu płatności ,tj. od 26 dnia każdego miesiąca do dnia 11 sierpnia 2014r. ,tj. dnia poprzedzającego zapłatę na rzecz ubezpieczonego nominalnej kwoty świadczenia, co nastąpiło w dniu 12 sierpnia 2014r. (vide: ustalenia faktyczne).

Mając na uwadze całokształt powyższych okoliczności Sąd na podstawie art.477 14§2 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij