Sygn. akt III Ca 630/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Tomasz Pawlik

Sędzia SO Magdalena Balion - Hajduk

Sędzia SR (del.) Roman Troll (spr.)

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2015 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Państwowych Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko Gminie G.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 20 stycznia 2015 r., sygn. akt I C 1243/14

1.  oddala apelację:

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Roman Troll SSO Tomasz Pawlik SSO Magdalena Balion - Hajduk

Sygn. akt III Ca 630/15

UZASADNIENIE

Powódka (...) Państwowe Spółka kcyjna w W. wniosła o zasądzenie od pozwanej Gminy G. kwoty 4.772,19 zł tytułem odszkodowania za niedostarczenie lokalu socjalnego za okres od stycznia 2012 roku do maja 2013 roku, wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty liczonymi za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu wskazała, że dochodzi odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez pozwaną lokalu socjalnego K. K., wobec której 5 września 2005 roku orzeczono nakaz opuszczenia i opróżnienia z rzeczy stanowiącego własność powódki lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w G. przy ulicy (...), a następnie jego wydania powódce, z jednoczesnym orzeczeniem o przysługującym eksmitowanej prawie do lokalu socjalnego i wstrzymaniem wykonania orzeczonej eksmisji do czasu złożenia przez Gminę G. oferty zawarcia umowy najmu takiego lokalu.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów procesu wskazując, że powódka nie wykazała wysokości poniesionej przez nią szkody i w żaden sposób nie wykazała, iż w spornym okresie eksmitowana lokal mieszkalny numer (...) faktycznie go zajmowała.

Wyrokiem z 20 stycznia 2015roku Sąd Rejonowy w Gliwicach oddalił powództwo (pkt 1) i zasądził od powódki na rzecz pozwanej 600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2).

Wyrok ten zapadł przy następujących ustaleniach faktycznych: powódka jest właścicielem budynku stanowiącego odrębną nieruchomość położonego w G. przy ulicy (...) i jednocześnie użytkownikiem wieczystym gruntu, na którym jest zlokalizowany, zaś lokal nr (...) usytuowany jest w tym budynku. Prawomocnym wyrokiem z dnia 5 września 2005 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach, w sprawie prowadzonej pod sygnaturą akt I C 278/05, nakazał B. K., K. K., I. K. oraz małoletniemu M. K., aby opróżnili lokal mieszkalny numer (...) położony w G. przy ulicy (...) i wydali go powódce; przyznał im też prawo do lokalu socjalnego, zaś wykonanie opróżnienia lokalu zostało wstrzymane do czasu złożenia przez Gminę G. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. Powódka wzywała Gminę G. do dostarczenia eksmitowanym lokalu socjalnego. W odpowiedzi na skierowane do pozwanej wezwanie, Gmina poinformowała, że nie dysponuje wolnym lokalem socjalnym, ale dokonała rejestracji zgłoszonego żądania. Pismem z 16 maja 2007 roku powódka ponowiła wezwanie pozwanej do wskazania eksmitowanej rodzinie K. lokalu socjalnego. Gmina G. udzielając odpowiedzi na ponowne wezwanie wskazała, że nadal nie dysponuje wolnym lokalem socjalnym. Kolejnymi pismami z 20 lutego 2012 roku oraz z 2 lipca 2013 roku powódka wzywała Gminę G. do zapłaty na jej rzecz odszkodowania z tytułu niedostarczenia eksmitowanym z lokalu mieszkalnego numer (...) lokalu socjalnego. W swoim piśmie z 2 lipca 2013 roku domagała się zapłaty na jej rzecz odszkodowania w kwocie 4.722,19 zł tytułem odszkodowania naliczonego za okres od stycznia 2012 roku do maja 2013 roku. Gmina G. pismami z 23 marca 2012 roku oraz z 11 lipca 2013 roku odmówiła zapłaty na rzecz powódki.

Lokal mieszkalny numer (...) położony w G. przy ulicy (...) wchodzi w skład Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ulicy (...) – 15. Powódka za okres od 1 stycznia 2012 roku do 31 maja 2013 roku nie zalegała z płatnościami ponoszonymi na rzecz tej Wspólnoty. W okresie od stycznia 2012 roku do maja 2013 roku pozwana wnosiła zaliczki na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej z tytułu opłat eksploatacyjnych, centralnego ogrzewania, wywozu nieczystości, funduszu remontowego oraz wody i kanalizacji ustalone łącznie za wszystkie lokale mieszkalne wchodzące w skład (...).

Sąd Rejonowy pominął dowód z opinii biegłego sądowego zawnioskowanego w pozwie, gdyż powódka nie uiściła zaliczki w kwocie 800 zł /k. 55, 57 i 59/. Niezależnie od tego wskazał, że przeprowadzenie tego dowodu okazało się zbyteczne, ponieważ powódka domagała się dopuszczenia i przeprowadzenia tego dowodu na okoliczność ustalenia wysokości czynszu, jaki mogłaby uzyskać z tytułu najmu lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w G. przy ulicy (...), zaś po ostatecznym sprecyzowaniu swojego stanowiska wyjaśniła, że kwota której zasądzenia domaga się pozwem stanowi równowartość opłat w wysokości takiej, jakiej winna go uiszczać osoba zajmująca sporny lokal mieszkalny. W konsekwencji dowód z opinii biegłego na okoliczność ustalenia czynszu najmu potencjalnego do uzyskania według stawek na rynku komercyjnym był nieprzydatny w świetle żądania pozwu.

Sąd Rejonowy oddalił także wniosek pozwanej o zakreślenie terminu do ustosunkowania się do pisma procesowego powódki z 30 grudnia 2014 roku, albowiem treść pisma w istocie stanowiła powtórzenie okoliczności podniesionych przez powódkę w pozwie, w konsekwencji czego zakreślanie terminu do ustosunkowania się do jego treści spowoduje zbędne przedłużenie postępowania.

Sąd Rejonowy opierając się na art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów (…) w związku z art. 6 k.c. oddalił powództwo uznając, że powódka nie wykazała, iż K. K. zajmowała sporny lokal mieszkalny w okresie od stycznia 2012 roku do maja 2013 roku. Postawienie przez pozwaną zarzutu niewykazania faktu zajmowania lokalu mieszkalnego w okresie wskazanym w pozwie przez eksmitowaną obaliło pierwotne twierdzenia powódki o braku możliwości dysponowania przez nią spornym lokalem. W takiej sytuacji, to na powódce ciążył ciężar dowodzenia okoliczności przeciwnej, tj. faktu zajmowania lokalu przez eksmitowaną, albowiem to powódka z tej okoliczności wywodziła korzystne dla siebie skutki prawne. Nie leży w interesie pozwanej ustalanie faktu zamieszkiwania bądź nie eksmitowanej w lokalu mieszkalnym stanowiącym własność powódki – to powódka domagając się zapłaty na jej rzecz odszkodowania powinna zaoferować taki dowód, za pomocą którego jej twierdzenia zostałyby wykazane. Tymczasem, w oparciu o gołosłowne stwierdzenie o stałym zajmowaniu przez eksmitowaną spornego lokalu mieszkalnego nie można uwzględnić powództwa, albowiem okoliczność ta nie została wykazana za pomocą żadnego dowodu – czy to dowodu z przesłuchania świadków czy z dokumentów (np. kierowanych personalnie i odbieranych przez K. K. pod adresem przy ulicy (...), pism powódki albo Wspólnoty Mieszkaniowej, w której znajdował się lokal mieszkalny przez nią zajmowany). Tym bardziej, że z treści przepisu art. 18 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów (…) wynika wprost, że jedną z przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej gminy jest zajmowanie lokalu przez osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego. Zameldowanie w określonym lokalu mieszkalnym ma charakter czynności administracyjnej i porządkującej, ale nie może prowadzić do ustalenia faktu zajmowania (bądź nie) takiego lokalu, gdyż faktyczne jego zajmowanie nie musi być zbieżne z administracyjnym zameldowaniem.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c.

Apelację od tego wyroku złożyła powódka zaskarżając go w całości i zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na uznaniu, że nie wykazała faktu zamieszkiwania w lokalu stanowiącym jej własność osób uprawnionych do otrzymania lokalu socjalnego na podstawie wyroku eksmisyjnego, mimo że znajdowały się w pozwie dokumenty wskazujące na fakt zamieszkiwania P. K., która dokonywała opłat częściowych za zajmowany lokal. Przy tak postawionych zarzutach wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie od pozwanej dochodzonej pozwem kwoty wraz kosztami postępowania za obie instancje, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Pozwana wniosła o oddalenie apelacji jako bezzasadnej i zasądzenia na jej rzecz jej kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy są prawidłowe i jako takie Sąd Okręgowy uznaje je za własne. Także w sposób prawidłowy zostało zakwalifikowane roszczenie powódki trzeba jedynie podkreślić, że zastosowanie ma tu art. 18 ust. 1 – 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (j.t.: Dz. U. z 2005 roku, Nr 31, poz. 266 ze zm.) i art. 6 k.c. Rozważania prawne Sądu Rejonowego w przedmiocie rozpoznawanej sprawy są także prawidłowe i jako takie również je Sąd Okręgowy uznaje za własne.

Dokumenty dołączone do pozwu, nie wykazują, że w okresie od 1 stycznia 2012 roku do 31 maja 2013 roku sporny lokal był zajmowany przez osoby, którym przyznano uprawnienie do lokalu socjalnego, a pozwana - w odpowiedzi na pozew - zakwestionowała tę okoliczność. W tym zakresie nie było potrzeby przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego, albowiem pozwana nie wykazała podstawowej przesłanki uniemożliwienia korzystania z lokalu mieszkalnego. Dowód ten poza tym nie mógł doprowadzić do tego, aby ustalić czy w spornym okresie czasu (od 1 stycznia 2012 roku do 31 maja 2013 roku) osoby uprawnione do otrzymania lokalu socjalnego zajmowały lokal powódki. W tym zakresie dowód z opinii biegłego nie nadawał się do wykazania tych okoliczności faktycznych i nie na taką okoliczność został złożony wniosek w tym zakresie.

Powódka nie wykazała, że osoby uprawnione do otrzymania lokalu socjalnego zamieszkiwały w jej lokalu w spornym czasie. Ta okoliczność nie została wykazana żadnymi dokumentami dołączonymi do pozwu, do którego dołączono wydruk z elektronicznej księgi wieczystej /k. 19 – 35/, odpis wyroku w eksmisyjnego z 2005 roku /k. 36/, pisma powódki do Urzędu Miasta w G. z 4 października 2006 roku /k. 38/ i z 20 lutego 2012 r. /k. 41/ oraz pism powódki: z 22 grudnia 2005 roku, z którego wynika, że zgłoszenie zapewnienia lokalu socjalnego zostanie zrealizowane po dostarczeniu wyroku eksmisyjnego /k. 37/, z 31 maja 2007 roku, z którego wynika, że lokale są wskazywane do uzgodnienia z kolejnością złożenia wniosku przez wierzyciela /k. 40/, z 23 marca 2012 roku, z którego wynika, że wezwanie do zapłaty jest bezzasadne, gdyż nie wykazano szkody, zawinionego działania i związku przyczynowego /k. 43 – 44/. Z żadnego z tych pism nie wynika, że w spornym okresie czasu osoby uprawnione do otrzymania lokalu socjalnego zamieszkiwały w lokalu powódki. Powódka 2 lipca 2013 roku wezwała pozwaną do zapłaty odszkodowania za bezumowne zajmowanie lokalu /k. 45/, ale pozwana uznała to roszczenie za bezzasadne, gdyż powódka powinna wykazać szkodę, zawinione działanie lub zaniechanie pozwanej oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy tymi zdarzeniami /k. 51/. Zarówno zestawienie odszkodowania /k. 47/, jak i polecenie księgowania /k. 50/ stanowią dokumenty wygenerowane przez powódkę, a takim samym dokumentem jest też zaległość czynszu bieżącego /k. 48 – 49/, co do której brak także dowodu doręczenia. Żadne z dokumentów dołączonych do pozwu nie wskazują, że od stycznia 2012 roku do mają 2013 roku lokal powódki zajmowały osoby, którym przyznano uprawnienie do otrzymania lokalu socjalnego.

Nie dołączono więc do pozwu dokumentów wykazujących, że osoby uprawnione do otrzymania lokalu socjalnego nadal zajmują lokal powódki. W żaden sposób nie można uznać, że powódka tę okoliczność zamierzała wykazać dowodem z opinii biegłego sądowego - rzeczoznawcy majątkowego, albowiem tenże dowód został złożony w pozwie na okoliczność wykazania wysokości poniesionej szkody. W pozwie powódka wskazuje, aby przeprowadzić ten dowód na okoliczność określenia wysokości szkody poniesionej przez nią w okresie od 1 stycznia 2012 roku do 31 maja 2013 roku z powodu niedostarczenia lokalu socjalnego osobom uprawnionym. W tym zakresie dowód z opinii biegłego nie mógł więc wykazać, że w spornym okresie czasu osoby uprawnione do otrzymania lokalu socjalnego zajmowały lokal mieszkalny powódki - przeprowadzenie tego dowodu w 2014 roku lub w 2015 roku w żaden sposób nie mogło doprowadzić do takich ustaleń. Jednocześnie okoliczność, czy określone osoby zamieszkiwały w oznaczonym okresie czasu w lokalu powódki, powinna być przez nią wykazana przed przeprowadzeniem dowodu z opinii biegłego, a nie na podstawie przeprowadzenia tego dowodu – nie są to bowiem okoliczności, które w celu ich ustalenia wymagają wiadomości specjalnych (por. art. 278 § 1 k.p.c.). Opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi ocenę zebranego materiału, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne, a powinnością biegłego jest naświetlenie wyjaśnianych okoliczności z punktu widzenia wiadomości specjalnych przy uwzględnieniu zebranego i udostępnionego mu materiału sprawy. Dowód z opinii biegłego, tym różni się od innych dowodów, że jego celem nie jest w zasadzie ustalanie faktów mających znaczenie w sprawie, lecz udzielenie sądowi wyjaśnień w kwestiach wymagających wiadomości specjalnych, a do dokonywania wszelkich ustaleń w procesie powołany jest sąd, a nie biegły (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2015 r., sygn. akt V CSK 254/14, LEX LEX nr 1652706). (...) powołuje się w związku z dowodzeniem "faktów" mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy i tylko w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych (art. 227 k.p.c. i art. 278 § 1 k.p.c., por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2013 r., sygn. akt II PK 53/13, LEX nr 1418731, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 września 2013 r., sygn. II CSK 137/13, LEX nr 1388473). Dowód z opinii biegłego nie służy uzupełnianiu twierdzeń strony o faktach czy nawet do czynienia ustaleń w zakresie faktów możliwych do stwierdzenia na podstawie innych środków dowodowych, może on być wykorzystany do weryfikowania wymagających wiedzy specjalnej powiązań między ustalonymi faktami albo do wyprowadzenia z tych faktów wniosków, których sformułowanie wymaga wiedzy specjalistycznej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2012 r., sygn. akt I CSK 200/11, LEX nr 1133787). Rolą biegłego nie jest dokonywanie samodzielnych ustaleń faktycznych istotnych dla zastosowania określonej normy prawnej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2010 r., sygn. akt III CSK 255/09, LEX nr 611826) takim ustaleniem faktycznym istotnym zaś dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy jest to, czy w spornym czasie osoby uprawnione do otrzymania lokalu socjalnego zamieszkiwały w lokalu powódki, natomiast tej okoliczności powódka nie wykazała (art. 6 k.c.) nie było więc żadnej konieczności przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego, który mógłby wskazać wysokość czynszu jaką należałoby uiszczać, ale nie byłby uprawniony do ustalania czy w spornym czasie w lokalu zamieszkiwały oznaczone osoby.

Z powyższych względów zarzuty apelacji są bezzasadne.

Mając powyższe na uwadze, w oparciu o art 385 k.p.c., apelację jako bezzasadną należało oddalić. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c. i przy zastosowaniu § 6 pkt 3 i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.), mając na uwadze, że pozwana wygrała sprawę w toku postępowania odwoławczego, a poniosła koszty tego postępowania w postaci wynagrodzenia pełnomocnika.

SSR (del.) Roman Troll SSO Tomasz Pawlik SSO Magdalena Balion – Hajduk