Czwartek, 28 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5876
Czwartek, 28 marca 2024
Sygnatura akt: III AUa 912/14

Tytuł: Sąd Apelacyjny w Łodzi z 2015-04-28
Data orzeczenia: 28 kwietnia 2015
Data publikacji: 8 grudnia 2017
Data uprawomocnienia: 28 kwietnia 2015
Sąd: Sąd Apelacyjny w Łodzi
Wydział: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Przewodniczący: Iwona Szybka
Sędziowie: Lucyna Guderska
Joanna Baranowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Patrycja Stasiak
Hasła tematyczne: Podleganie Ubezpieczeniom Społecznym
Podstawa prawna: art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Sygn. akt III AUa 912/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 kwietnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący: SSA Iwona Szybka ( spr. )

Sędziowie:SSA Lucyna Guderska

del. SSO Joanna Baranowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Patrycja Stasiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 kwietnia 2015 r. w Ł.

sprawy J. M. (1) przy udziale zainteresowanych J. M. (2) i T. M. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w O.

o podleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Płocku

z dnia 2 czerwca 2014 r. sygn. akt VI U 480/14

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 912/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 lutego 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. stwierdził, że J. M. (1) jako pracownik u płatnika składek (...)s.c J. i T. M. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 11 marca 2013r.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 2 czerwca 2014r. Sąd Okręgowy w Płocku zmienił decyzję organu rentowego i stwierdził, że J. M. (1) jako pracownik podlega od dnia 11 marca 2013r. obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu z tytułu zatrudnienia w (...) spółce cywilnej J. i T. M. (1).

Sąd Okręgowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach i rozważaniach: J. M. (1) w 2013 r. od dłuższego czasu poszukiwał pracy. T. M. (1) właściciel zakładu (...) s.c. w H. na wiosnę 2013 r. poszukiwał pracowników w związku ze zwiększoną sprzedażą mebli. T. M. (1) znał odwołującego i miał wiedzę, z zna się na stolarce, ponieważ do 2000 r. pracował razem z ojcem w warsztacie stolarskim. (...) s.c. T. M. (1) i J. M. (2) zajmują się składaniem mebli z gotowych elementów. J. M. (1) zawarł dniu 11 marca 2013 r. umowę o pracę z T. M. (1) (...) s.c. w H. na czas określony do 31 marca 2014 r. Odwołujący przeszedł badania lekarskie, uzyskując zaświadczenie o przeciwwskazaniach zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku pomocnika stolarza. Pracodawca zgłosił J. M. (1) do ubezpieczeń społecznych.

Odwołujący podjął pracę w dniu 11.03.2013 r. o godz. 7. 00. Przez 2-3 godziny T. M. (1) przyuczał odwołującego do składania mebli, następnie J. M. (1) samodzielnie wykonywał pracę do godz. 15. 00. W dniu 12.03.2013 r. J. M. (1) przed wyjazdem do pracy około 6.45. źle się poczuł. Udał się do przychodni w R., gdzie lekarz prowadzący wykonał podstawowe badania i rozpoznał napadowe migotanie przedsionków. Odwołujący otrzymał skierowanie do szpitala, gdzie przebywał od 12.03.2013r. do 15.03.2013 r. U odwołującego rozpoznano cukrzycę typu 2 świeżo rozpoznaną, nadczynność tarczycy utajoną- podejrzenia choroby G.- B., nadciśnienie tętnicze, hiperlipidemi mieszaną, przebyty krwotok podpajęczynówkowy w 2001 r. Następnie odwołujący przebywał na zwolnieniach lekarskich. Od 13.09.2013 r. J. M. (1) wrócił do pracy i wykonuje nadal pracę na stanowisku pomocnika stolarza.

W ocenie Sądu Okręgowego spór między stronami dotyczył tego, czy wnioskodawca podjął faktycznie zatrudnienie w (...) s.c. w H. od 11.03.2013 r. z zamiarem wykonywania pracy. Odwołujący zeznał, że w dniu 11.03.2013 r. podjął pracę, T. M. (1) przyuczył go do składania mebli i wykonywał tę pracę do godz. 15 00 a ponadto, że zamierzał pracować w zakładzie (...) zgodnie z umową o pracę z dnia 11.03.2013 r. Wykonywanie przez odwołującego pracy dniu 11.03.2013 r. potwierdził T. M. (1). Zeznał też, że J. M. (1) zabiegał wcześniej o pracę w jego zakładzie, ale dopiero wiosną było więcej zamówień i postanowił zatrudnić pracownika. Po odwołującym zatrudnił też za około 2-3 miesiące dwóch pracowników jako pomocników stolarza. J. M. (1) był mu potrzebny i dlatego nie zamierzał go zwalniać. Zainteresowany potwierdził, że J. M. (1) od 13.09.2013 r. pracuje u niego nadal.

W ocenie Sądu Okręgowego zeznania wnioskodawcy J. M. (1) i zainteresowanego T. M. (1) są spójne i zgodnie potwierdzają podjęcie zatrudnienia w dniu 11.03.2013 r. z zamiarem kontynuowania pracy. Jak wynika z dokumentacji lekarskiej, w dniu 12.03.2013 r. ujawniła się u odwołującego nagle dotychczas nieleczona choroba –napadowe migotanie przedsionków. Nagła choroba jest zdarzeniem losowym i trudno ją przewidzieć. J. M. (1) podjął faktycznie zatrudnienie w dniu 11.03.2013 r. i wykonywał pracę zgodnie z obowiązkami pracowniczymi.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał odwołanie za uzasadnione. Sąd i instancji odwołał się do ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego, zgodnie z którym zamiar nawiązania stosunku ubezpieczenia społecznego, bez rzeczywistego wykonywania umowy o pracę, świadczy o fikcyjności zgłoszenia do pracowniczego ubezpieczenia społecznego. W związku z czym fakt, że oświadczenia stron zawierają elementy umowy o pracę wymienione w treści art. 22 kp nie oznacza, że taka umowa jest ważna. W ocenie Sądu jeżeli strony nie zamierzały osiągnąć skutków wynikających z tej umowy, w szczególności, jeżeli nie doszło do podjęcia i wykonywania pracy, a jedynym celem umowy było umożliwienie skorzystania ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, umowa taka jest pozorna – art. 83 kc. Dlatego konieczne było przeprowadzenie dowodów na fakt wykonywania czynności pracowniczych.

J. M. (1) świadczył pracę na rzecz swego pracodawcy, zatem umowa ta nie miała charakteru pozornego, a cel jej zawarcia, tj. świadczenie pracy za wynagrodzeniem został osiągnięty. Odwołujący wykazał, że miał przygotowanie zawodowe do wykonywania pracy pomocnika stolarza. Pracodawca wykazał też, że wiosną 2013 r. w jego zakładzie było zapotrzebowanie na prace stolarskie.

Art. 83 k.c. charakteryzuje czynność prawną pozorną przez wskazanie trzech jej elementów, które muszą wystąpić łącznie, tj. oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru. Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę w każdym wypadku nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Brak zamiaru wywołania skutków prawnych oznacza, że osoba składająca oświadczenie woli, albo nie chce w ogóle wywołać żadnych skutków prawnych, albo też chce wywołać inne, niż wynikałoby ze złożonego przez nią oświadczenia woli. Nie można przyjąć pozorności oświadczeń woli o zawarciu umowy o pracę, gdy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował. W najnowszym orzecznictwie przeważa też pogląd, że cel zawarcia umowy o pracę w postaci osiągnięcia świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny z ustawą (por. wyrok SN z dnia 04 sierpnia 2005 r., sygn. akt II UK 320/04). Stronom umowy o pracę, na podstawie, której rzeczywiście były wykonywane obowiązki i prawa płynące z umowy, nie można bowiem przypisać działania w celu obejścia ustawy (wyrok z dnia 25 stycznia 2005 r., II UK 141/04). W realiach niniejszej sprawy odwołujący w rzeczywistości wykonywał obowiązki i prawa płynące z umowy, nie można mu zatem przypisać działania w celu obejścia ustawy.

Apelację od powyższego wyroku wniósł organ rentowy.

Zarzucił naruszenie art. 233 kpc poprzez niezgodność ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na uznaniu J. M. (1) za pracownika i danie wiary zeznaniom powoda i płatnika składek.

Skarżący wniósł o zmianę wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.

W uzasadnieniu skarżący podniósł, że błędnie Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 12 marca 2013r. ujawniła się nagła choroba, gdy tymczasem z dokumentacji k. 14 akt ZUS wynika, że objawy złego samopoczucia utrzymywały się od tygodnia i choroba nie była zdarzeniem losowym trudnym do przewidzenia, bo rozwijała się od dłuższego czasu. Ponadto Sąd Okręgowy błędnie ustalił, że płatnik zatrudnił w miejsce ubezpieczonego nowego pracownika po ok. 2-3 miesiącach, gdy tymczasem kolejne zatrudnienie miało miejsce po 7 miesiącach i była to kobieta. Ponadto organ wskazał, że jedynym świadkiem zatrudnienia J. M. (1) był T. M. (1), co czyni jego zeznania niewiarygodnymi.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja jest bezzasadna i podlega oddaleniu albowiem Sąd Okręgowy wydał trafne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlegają pracownicy od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. W świetle powyższego przepisu podstawową przesłanką objęcia zakresem ubezpieczenia społecznego jest posiadanie statusu pracownika.

Poza sporem pozostaje, iż pracownikiem zostaje się przez nawiązanie stosunku pracy. Art. 22 § 1 k.p. stanowi, iż przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Z powołanego powyżej unormowania wywodzi się zespół cech stosunku pracy, różniących go od innych stosunków prawnych, na podstawie których może być świadczona praca, w szczególności od niektórych stosunków zobowiązaniowych prawa cywilnego. Do cech tych zalicza się m. in. osobiste świadczenie pracy przez pracownika, zobowiązanie się pracownika do wykonywania pracy, zawłaszczanie wyniku pracy przez pracodawcę i wykonywanie pracy w warunkach podporządkowania, to jest pod kierownictwem pracodawcy.

Niezasadny okazał się zarzut naruszenia prawa procesowego art. 233 1 § kpc. Skuteczne zarzucenie sądowi uchybienia art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd przekroczył zasady logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu. To, że określony dowód został oceniony niezgodnie z intencją skarżącego, nie oznacza naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Ocena dowodów należy bowiem do sądu orzekającego i nawet w sytuacji, w której z dowodu można było wywieść wnioski inne niż przyjęte przez sąd, nie dochodzi do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. W niniejszej sprawie Sąd Apelacyjny nie dostrzega by Sąd pierwszej instancji złamał, w ocenie dostępnych dowodów, zasady logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego.

Zdaniem skarżącego Sąd Okręgowy przekroczył granice swobodnej oceny dowodów, bo uznał J. M. (1) za pracownika i dał wiarę zeznaniom powoda i płatnika składek. Na uzasadnienie tego zarzutu apelujący podał, że jedynym świadkiem zatrudnienia J. M. (1) był T. M. (1), co czyni jego zeznania niewiarygodnymi.

Sąd Apelacyjny nie podziela powyższego zarzutu. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. Kierując się powyższą zasadą Sąd Okręgowy dokonał takiej oceny i nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów. Ocena ta zasługuje na akceptację. Nie do zaakceptowania jest natomiast stanowisko organu rentowego, że skoro jedynym świadkiem zatrudnienia J. M. (1) był T. M. (1), to jego zeznania są tym samym niewiarygodne. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego, że z dostępnego w sprawie materiału dowodowego wynika, że strony w dniu 11 marca 2013 r. zawarły umowę o pracę oraz, że nie była to umowa pozorna. Apelujący nie stawia zresztą zarzutu naruszenia art. 83 kc, a jedynie zarzut wadliwej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego. Brak pozorności umowy o pracę wynika, jak prawidłowo ustalił to Sąd Okręgowy, z rzeczywistego zamiaru stron umowy i jej realizowania oraz z faktu rzeczywistego wykonywania pracy w dniu 11 marca 2013r. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy dokładnie odniósł się do kwestii pozorności umowy, wyjaśnił na czym pozorność polega i dlaczego w stanie faktycznym sprawy zawartej przez strony umowy z dnia 11 marca 2013r. nie można uznać za pozorną. Sąd Okręgowy prawidłowo też ocenił zawartą przez strony umowę w kontekście spełnienia warunków z art. 22 kp i doszedł do słusznego wniosku, że zawarta przez strony umowa spełniała warunki określone w art. 22 kp.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ rentowy stwierdził, że J. M. (1) nie podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik, ponieważ umowa o pracę z dnia 11 marca 2013r. jest pozorna. Także w uzasadnieniu odwołania podniesiony został zarzut pozorności. Zarzut ten nie potwierdził się w toku postępowania sądowego. Pozorność czynności prawnej w postaci umowy o pracę z 11 marca 2013r. została zaprzeczona w trakcie niniejszego postępowania dowodowego, bo uczestnicy postępowania wykazali zaistnienie wszystkich elementów stosunku pracy, w tym faktu świadczenia pracy przez J. M. (1) za wynagrodzeniem. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że umowa była zawarta w celu świadczenia pracy przez J. M. (1) oraz, że była realizowana przez obie strony umowy. Podkreślić należy, że z zalegającego w aktach rentowych zaświadczenia (k. 46) wynika, że już w dniu 7 marca 2013r. J. M. (1) uzyskał zaświadczenie lekarskie wystawione przez lekarza medycyny pracy dopuszczające go do pracy na stanowisku pomocnika stolarza w spółce cywilnej (...). M., T. M.. Lekarz profilaktyk nie stwierdził żadnych przeciwwskazań do pracy na powyższym stanowisku. Ponadto, po ustaniu niezdolności do pracy, J. M. (1) powrócił 13 września 2013r. do pracy u dotychczasowego pracodawcy i świadczy tę pracę do dzisiaj na tym samym stanowisku.

Nie ma racji skarżący, że błędnie Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 12 marca 2013r. ujawniła się nagła choroba, gdy tymczasem z dokumentacji k. 14 akt ZUS wynika, że objawy złego samopoczucia utrzymywały się od tygodnia i choroba nie była zdarzeniem losowym trudnym do przewidzenia, bo rozwijała się od dłuższego czasu. Ustalenia Sądu Okręgowego co do nagłości choroby są trafne. Z historii wizyty w przychodni w dniu 12 marca 2013r. (k. 14 akt rentowych) wynika, że dopiero w dniu 12 marca 2013r. rozpoznano na podstawie badania EKG migotanie przedsionków, które stało się przyczyną dalszej niezdolności ubezpieczonego do pracy. Wpis w historii, że od tygodnia ubezpieczony miał kołatanie serca i niepokój świadczy tylko o samopoczuciu ubezpieczonego, jednak nie na tyle złym, bo nie udał się do lekarza, i w aspekcie dopuszczenia ubezpieczonego do pracy przez lekarza medycyny pracy w dniu 7 marca 2013r., nie może być uznany za schorzenie skutkując przed 12 marca 2013r. niezdolnością do pracy. Na wiarę zasługują zeznania J. M. (3), że do dnia 12 marca 2013r. nie leczył się na serce oraz, że rano 12 marca 2013r. poczuł się tak źle, że udał się do lekarza. Brak dowodów, że wcześniej, przed 12 marca 2013r., u J. M. (3) rozpoznano migotanie przedsionków, skutkujące niezdolnością do pracy. Dlatego też, wbrew zarzutom organu rentowego, prawidłowo Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 12 marca 2013r. J. M. (1) nagle zachorował i, że choroba ta nie była dotąd leczona. Za dowolne należy uznać stanowisko skarżącego, że z dokumentacji -karty 14 wynika, że choroba nie była nagłym zdarzeniem losowym, trudnym do przewidzenia, rozwijała się od dłuższego czasu dając objawy, skoro jak trafnie zauważa sam skarżący, z karty tej wynika tylko tyle, że od tygodnia utrzymywały się objawy złego samopoczucia. Ponadto w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji znajduje się zapis, że J. M. (1) została udzielona porada lekarska w tym samym ZOZ w R. w dniu 5 marca 2013r. W tym dniu jednak nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości w stanie zdrowia skutkujących koniecznością hospitalizacji.

Podnoszony w apelacji brak zatrudnienia innych pracowników nie może być podstawą dla uwzględnienia apelacji, skoro zawarta przez J. M. (1) i wspólników spółki cywilnej (...) umowa o pracę była umową spełniającą warunki z art. 22 kpc, ważną i faktycznie realizowaną.

Złożenie oświadczenia woli dla pozoru oznacza, że osoba oświadczająca wolę w każdym wypadku nie chce, aby powstały skutki prawne, jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Brak zamiaru wywołania skutków prawnych oznacza, że osoba składająca oświadczenie woli albo nie chce w ogóle wywołać żadnych skutków prawnych, albo też chce wywołać inne, niż wynikałoby ze złożonego przez nią oświadczenia woli. Takich ustaleń odnośnie zawartej umowy o pracę poczynić nie można. Co za tym idzie umowa o prace z dnia 11 marca 2013r. stanowi tytuł do ubezpieczeń społecznych dla J. M. (1) w świetle art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.).

Podsumowując, zdaniem Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i wywiódł prawidłowe wnioski.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc apelację jako niezasadną oddalił.

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij