Sygn. akt IV U 1096/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 czerwca 2014r. w S.

odwołania K. D. (1) i M. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia(...)r. Nr (...)- (...)

w sprawie K. D. (1) i M. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

I. oddala odwołanie;

II. odstępuje od obciążania K. D. (1) i M. D. kosztami procesu.

Sygn. akt IV U 1096 /13

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia (...)r. znak: (...)organ rentowy na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a, z art. 38, z art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 13 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, że M. D. jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą u płatnika składek K. D. (1) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od(...)r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że rozpoczęcie przez M. D. współpracy z mężem i zgłoszenie jej do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych niedługo przed porodem, miało na celu jedynie uzyskanie prawa do zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego i nie posiada zdaniem Zakładu charakteru faktycznej współpracy z małżonkiem przy pozarolniczej działalności gospodarczej, dlatego nie stanowi przesłanki do objęcia M. D. ubezpieczeniami społecznymi jako osoby współpracującej przy prowadzeniu pozarolniczej działalności.

Odwołanie od powyższej decyzji wnieśli: ubezpieczona M. D. i płatnik składek K. D. (1) zaskarżając decyzję w całości i wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie, że M. D. jako osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą u płatnika składek K. D. (1) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu od dnia (...)r. W uzasadnieniu odwołania wskazano, że dnia (...)r. M. D. została zgłoszona do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, wypadkowego oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej jej męża. Zgłoszenia dokonano od (...)r., bowiem od marca 2013 r. pojawiła się konkurencja, co spowodowało realne zagrożenie w postaci utraty przychodów uzyskiwanych przez K. D. (1) dotychczas. Wobec powyższego zasadnym było skorzystanie przez wymienionego ze stałej pomocy małżonki w szerszym zakresie niż do tej pory. Wskazano, że od marca (...) r. do obowiązków ubezpieczonej należało nie tylko prowadzenie księgowości, ale również doręczanie faktur przelewowych do stałych klientów, do Urzędu Miasta i Gminy Ł., go (...)–u, kasowa obsługa klientów, prace administracyjno biurowe. Ubezpieczona pracowała na rzecz małżonka od 5 do 10 godzin dziennie, co umożliwiło przyspieszenie obsługi klientów, polegającej na tym, że K. D. (1) zajmował się tankowaniem pojazdów, a ubezpieczona wydawaniem paragonów i przyjmowaniem płatności (odwołanie k.2-6)

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji i wnosił o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.23-26).

Sąd ustalił, co następuje:

K. D. (1) od dnia (...)r. prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży detalicznej paliw do pojazdów silnikowych na stacji paliw w Ł. przy ul. (...) ( (...) o działalności gospodarczej – k.7). K. D. (1) zajmuje się sprzedażą gazu (...). K. D. (1) rozlicza się na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Z ewidencji sprzedaży wynika, że w miesiącach: marzec, kwiecień i w miesiącu maju 2013 r. była zbliżona liczba transakcji sprzedaży ujawnionych w księdze przychodów i rozchodów (k. 8-20). Żoną K. D. (1) jest M. D., z którą prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Dnia (...)r. M. D. urodziła dziecko.

W okresie od (...)r. M. D. była zatrudniona w Urzędzie Miasta i Gminy w Ł. na stanowisku inspektora ds. ewidencji ludności (świadectwo pracy k. 21) i po wygaśnięciu stosunku pracy poszukiwała pracy zawodowej jako pracownik umysłowy. Po tym jak jej ciąża zaczęła być widoczna i nie miała pespektyw na znalezienie w związku z tym zatrudnienia, w końcowym okresie ciąży zdecydowała się na to, aby K. D. (1) zgłosił ją do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych jako osobę współpracującą z osobą prowadzącą działalność gospodarczą. W okresie zatrudnienia w Urzędzie Miasta i Gminy Ł. M. D. pomagała mężowi w prowadzeniu działalności zajmując się księgowością. Wówczas jej pomoc nie miała charakteru stałego. K. D. (1) nigdy nikogo nie zatrudniał. Przed (...)r. M. D. nie była również zgłoszona na ubezpieczeń społecznych jako osoba współpracująca z nim.

K. D. (1) zgłaszając M. D. do ubezpieczeń społecznych deklarując za miesiąc marzec, kwiecień i maj (...) r. jako postawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe kwotę (...)zł, a na ubezpieczenie zdrowotne (...)zł, natomiast od czerwca (...) r. zadeklarował podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe w kwocie (...)zł, a na ubezpieczenie zdrowotne (...) zł. Drastyczne zmniejszenie podstawy wymiaru składek zbiegło się z porodem M. D. (...)r. Sam zaś K. D. (1) opłacając składki za siebie na ubezpieczenia społeczne deklaruje najniższą podstawę ich wymiaru (okoliczności niesporne, przyznane przez K. D. k. 38v).

Pomoc M. D. w prowadzeniu działalności gospodarczej prowadzonej przez jej męża po (...)r. miała taki sam charakter jak przed (...)r. i miała charakter okazjonalny.

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, obdarzonego przez Sąd wiarygodnością.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą oraz zleceniobiorcami, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 maja 2008 r. w sprawie II UK 286/07 stwierdził, że współpracą przy prowadzeniu działalności gospodarczej powodującej obowiązek ubezpieczenia społecznego jest pomoc udzielona przedsiębiorcy przez jego małżonka, która ma charakter stały i bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z tej działalności nie osiągnęłyby takiego pułapu, jaki zapewnia ich współdziałanie przy tym przedsięwzięciu. Sąd Najwyższy wskazał również, że okazjonalna pomoc, jaką świadczy osobie prowadzącej działalność gospodarczą w tej działalności jego małżonek, prowadzący z nim wspólne gospodarstwo domowe, stanowi konsekwencję obowiązku małżonków do wzajemnej pomocy oraz współdziałania dla dobra rodziny wynikający z kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Sąd uznał, że okazjonalna pomoc jaką świadczyła M. D. mężowi przed (...)r. nie zmieniła swojego charakteru z dniem (...)r. i nie przekształciła się w stałą pomoc noszącą walor współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Odwołujący się wskazali, że stała współpraca M. D. od (...)r. była niezbędna w związku z pojawieniem się od połowy marca (...) r. konkurencji. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że konkurencja w postaci stacji benzynowej z dystrybutorem autogazu była również wcześniej. Konkurencyjna stacja paliw była i jest zlokalizowana bezpośrednio przy ul. (...) w Ł., natomiast stacja K. D. (1) jest zlokalizowana w głębi, przy drodze znajduje się szyld, że taka stacja istnieje. Konkurencyjna stacja paliw została sprzedana w grudniu (...) r. i nowy właściciel po remoncie otworzył ją na nowo od (...)r. Od marca (...) r. spadły dochody K. D. (1) z tytułu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, z uwagi na to że miał miej klientów. Ceny paliw K. D. (1) dostosowuje do cen obowiązujących na stacji konkurencyjnej (okoliczności przyznane przez K. D. (1) k. 35v-36 i k. 38v-39).

Sąd nie obdarzył wiarygodnością zeznań świadków M. K. (k.37v-38) i S. S. (k.38-3v), co do tego, że po 1 marca (...) r. ubezpieczona częściej przyjeżdżała na stacje benzynową męża niż poprzednio. Zeznania wymienionych świadków są bowiem sprzeczne. Świadek S. S. zeznał, że w miejscu prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej obok działalności K. D. (1) był tylko rano o godz. 8.00 i wieczorem, ze względu na charakter pracy i według jego zeznań M. D. na stacji benzynowej wydawała mu paragonu już o godz. 8.00, natomiast z wyjaśnień samej ubezpieczonej wynika, że na stację benzynową miała przyjeżdżać ok. godz. 9.00 (k.36), tak samo zeznał również świadek M. K. (k.37). Ponadto wymieniony świadek zeznał, że M. D. miała przyjeżdżać na stację w okresie niezaawansowanej ciąży na koniec zeznań, natomiast wcześniej zeznawał, że paragony M. D. wydawała mu od lutego-marca (...) r. M. D., Podobne rozbieżności istnieją również w zeznaniach świadka M. K. (k.37v-38). Na uwagę zasługuje również to, że obaj świadkowie wymieniali jako datę marzec(...)r., co sugeruje że zeznania zostały złożone przez nich na użytek niniejszego postępowania. Nie zasługuje bowiem na wiarygodność twierdzenie, że osoby obce dla odwołujących się, zajęte swoimi sprawami zapamiętały konkretną datę od kiedy rzekomo M. D. miała częściej przyjeżdżać na stację benzynową.

Na wiarygodność nie zasługuje również stanowisko odwołujących się, że M. D. będąc w (...) miesiącu ciąży w większym wymiarze pomagała mężowi, niż wcześniej, jak również że od 5 – 10 godzin w tym okresie przebywała na stacji benzynowej męża wydając paragony w przyczepie kempingowej. Należy wziąć również pod uwagę, że z książki przychodów i rozchodów nie wynika, aby ilość transakcji sprzedaży od marca (...) r. zwiększyła się. Ewidencjonowanych transakcji w ciągu dnia jest bardzo mało od 1 do 2-3, więc pracy związanej z wprowadzaniem ich na bieżąco do księgi przychodów i rozchodów było niewiele. Nie udowodnione zostało przez odwołujących się stanowisko, że M. D. rozwoziła faktury do klientów. Zresztą mało wiarygodne jest w takiej sytuacji również stanowisko, że faktury nie były odbierane bezpośrednio przez klientów przy zakupie.

Odwołujący się nie udowodnili również, że na skutek podnoszonej współpracy M. D. dochody z działalności gospodarczej wzrosły, albo przynajmniej były na tym samym poziomie co wcześniej. Na tę okoliczność nie zostały przedstawione żadne dowody, a K. D. (1) w swoich zeznaniach przyznał, że te dochody były niższe niż poprzednio. Ponadto skoro pomimo konkurencji po urodzeniu dziecka przez M. D., K. D. (1) nie widział potrzeby zatrudnienia nikogo do pomocy i sam tankował i wydawał paragony i tak było pod początku istnienia stacji benzynowej to należy uznać, że ta pomoc faktycznie nie była potrzebna płatnikowi.

Bardzo wymowny jest również fakt, że K. D. (1) składając deklaracje dotyczące podstawy wymiary składek na ubezpieczenia obowiązkowe odnośnie własnej osoby zawsze wskazywał najniższą podstawę wymiaru składek, natomiast zgłaszając małżonkę jako osobę z nim współpracującą za trzy pierwsze miesiące: marzec, kwiecień, maj (do miesiąca, w którym nastąpił poród) jako podstawę wymiary składek na ubezpieczenia obowiązkowe i ubezpieczenie chorobowe wskazał maksymalną podstawę wymiaru składek, natomiast od czerwca (...) r. ta podstawa została zmniejszona do minimalnej. Powyższe świadczy ewidentnie, że celem zgłoszenia M. D. jako osoby współpracującej z osobą prowadzącą działalność gospodarczą do ubezpieczeń obowiązkowych i ubezpieczenia chorobowego było uzyskanie wysokich świadczeń w związku z porodem, a nie jak twierdził K. D. (1) troska o wysokość przyszłej emerytury żony.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał, że brak jest podstaw do uznania M. D. za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalności gospodarczą u płatnika składek K. D. (1) i na podstawie art. 477 ( 14) § 1 kpc oddalił odwołanie. Na podstawie art. 102 kpc Sąd odstąpił od obciążania odwołujących się kosztami procesu, kierując się zasadami słuszności.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w wyroku.