Sygn. akt III RC 910/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2015r.

Sąd Rejonowy w Słupsku III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym :

Przewodniczący SSR Olga Kurowska

Protokolant st. sekr. sąd. Adrianna Rubaj

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 września 2015r. w S.

sprawy z powództwa K. N. (1)

przeciwko P. N.

o podwyższenie alimentów i roszczenie z art. 137§2 kro

oraz

z powództwa wzajemnego P. N.

przeciwko K. N. (1)

o obniżenie alimentów

1.  oddala powództwa K. N. (1),

2.  oddala powództwo P. N..

Sygn. akt III RC 910/14

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 02 grudnia 2014r. pełnomocnik powódki domagał się podwyższenia alimentów od P. N. na rzecz powódki K. N. (1) z kwoty po 300 zł do kwoty po 600 zł miesięcznie, płatne od dnia wniesienia pozwu, do dnia 10-go każdego miesiąca. Nadto wniósł o zasądzenia od pozwanego na rzecz powódki alimentów zaległych w kwocie 7.500,00 zł za okres od dnia 1 października 2012r. do dnia 30 listopada 2014r.

W uzasadnieniu żądania wskazano, ze od czasu ostatniej sprawy nastąpiła istotna zmiana okoliczności, bowiem poprzednio powódka miała 16 lat, a obecnie liczy 21 lat. Powódka z dniem 1 października 2012r. podjęła studia stacjonarne w Akademii Pomorskiej w S. na Wydziale F.- H. na kierunku (...). W związku z rozpoczęciem studiów, jej usprawiedliwione potrzeby znacznie wzrosły.

Pozwany P. N. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i jednocześnie wniósł pozew wzajemny o obniżenie alimentów z kwoty po 300 zł miesięcznie do kwoty po 100 zł miesięcznie. W uzasadnieniu wskazał, iż z uwagi na stan zdrowia, obecnie nie pracuje. Otrzymuje zasiłek z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S. w wysokości 529 zł, ponadto jest zobowiązany do alimentacji drugiej córki A. N.. Wskazał, iż na leki przeznacza około 200 zł miesięcznie. Ponadto podał, iż powódka i pozwana wzajemna jest zatrudniona w L. gdzie otrzymuje wynagrodzenie w wysokości około 1.100,00 zł miesięcznie.

Na rozprawie w dniu 21 września 2015r. pełnomocnik powódki i pozwanej wzajemnej wniósł jak w pozwie.

Na rozprawie w dniu 21 września 2015r. pozwany i powód wzajemny wniósł jak dotychczas. Oświadczył, iż w przyszłym roku czeka go operacja kręgosłupa i rehabilitacja.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 31 sierpnia 2009r. w sprawie I RC 565/09 rozwiązano przez rozwód związek małżeński P. N. i K. N. (2), zasądzono od P. N. na rzecz małoletniej K. N. (1) alimenty w kwocie po 300 zł miesięcznie, a także na rzecz jej siostry wówczas 6 letniej A. N. alimenty w kwocie po 300 zł miesięcznie, łącznie 600 zł miesięcznie.

Tym samym wyrokiem wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią K. N. (1) i jej siostrą A. powierzono obojgu rodzicom ustalając miejsce pobytu małoletnich przy matce. Orzeczenie uprawomocniło się z dniem 22 września 2009r.

dowód: akta sprawy I RC 565/09 SO w Słupsku

K. N. (1) miała wówczas 16 lat. Uczęszczała do klasy I Liceum Ogólnokształcącego w S.. Była zdrowa, chociaż miała skłonności do alergii. Jej matka - K. N. (2) miała 43 lata. Pracowała w Wojewódzkim Szpitalu (...) w S. w charakterze rehabilitanta za wynagrodzeniem w kwocie 1860 zł netto miesięcznie. Dodatkowo pracowała popołudniami i w weekendy w Zakładzie (...) w K. swojego ojca J. K., w charakterze pracownika biurowego. Otrzymywała wynagrodzenie w kwocie 1400 zł netto miesięcznie.

Mieszkały wraz z ojcem K. N. (2) w domu o powierzchni 120 m2, znajdującym się w K.. Prowadzili wspólne gospodarstwo domowe. Ojciec matki powódki otrzymywał emeryturę oraz prowadził Zakład (...) w K.. Dokładał się do kosztów utrzymania domu: opłacał podatek gruntowy, energie- 450 zł miesięcznie, gaz- 50 zł miesięcznie oraz telewizję i internet.

Stałe źródło utrzymania w rodzinie stanowiły dochody matki powódki w łącznej kwocie 3.260 zł netto miesięcznie.

P. N. miał wówczas 39 lat. Był zdrowy, chociaż z uwagi na przebyty wypadek miał problemy z kręgosłupem. Nie był z nikim związany. Przez 10 lat był zatrudniony w firmie (...) w S.. Następnie utracił zatrudnienie i w 2009r. zarejestrował jednoosobową działalność usługową o charakterze budowlano - remontowym. Po dwóch miesiącach działalność zlikwidował. Pozostawał bez pracy.

Pozwany mieszkał w domu należącym w połowie do matki powódki, natomiast druga część stanowiła własność ojca matki powódki- J. K.. Pozwany nie łożył na utrzymanie rodziny.

dowód: - akta sprawy III RC 565/09 SO w Słupsku

Obecnie K. N. (1) ma 22 lata. Od 2012r. leczy się z powodu astmy oskrzelowej. Przyjmuje leki, których koszt wynosi 40 zł miesięcznie. Ma problemy ze wzrokiem, korzysta z soczewek, których koszt zakupu wynosi 69 zł-79 zł co półtora miesiąca. Jest studentką (...) roku Akademii Pomorskiej w S. na kierunku (...). Są to studia dzienne. Nie otrzymuje stypendium naukowego ani socjalnego. Planowy termin ukończenia studiów to 30 września 2015r. Po obronie pracy licencjackiej planuje rozpocząć studia (...) stopnia. K. N. (1) jest stypendystką programu E., w okresie od września 2015r. do stycznia 2016r. będzie studiowała na E. K. College Węgry. W związku z wyjazdem otrzyma grant w wysokości 300 euro miesięcznie na swoje utrzymanie. W trakcie pobytu na W. K. N. (1) będzie mieszkać w akademiku, za który odpłatność wynosi 100 euro. W tym czasie powódka nie będzie pracować.

K. N. (1) od dnia 01 lipca 2014r. do dnia 01 lipca 2015r. była zatrudniona na umowę zlecenia w wymiarze do 100 godzin miesięcznie w firmie (...), na stanowisku opiekuna stoiska. Osiągała z tego tytułu wynagrodzenie: sierpień 2014r. -150 zł netto miesięcznie, wrzesień 2014r. - 957.30 zł netto miesięcznie, październik 2014r. - 864 zł netto miesięcznie, listopad 2014r. - 413 zł netto miesięcznie, grudzień 2014r. - 882. 40 zł netto miesięcznie, styczeń 2015r. - 734.40 zł netto miesięcznie. Zazwyczaj była to praca w weekendy. Pracodawca planuje przedłużyć umowę o pracę.

K. N. (1) mieszka wraz matką oraz 12 letnią siostrą w domu w K.. Dojeżdża na uczelnię. Żywi się poza miejscem zamieszkania. Stara się dokładać do rachunków w kwocie około 50 zł miesięcznie.

Powódka od wakacji 2014r. otrzymywała od ojca alimenty w wysokości 100 zł. Wcześniej nie otrzymywała żadnych pieniędzy. Nie dowiadywała się o to, czy mogłaby się starać o alimenty z funduszu alimentacyjnego.

dowód: - zeznania K. N. (1) k. 59v- 60

- zaświadczenie o kontynuowaniu nauki k. 8

- zaświadczenie o zatrudnieniu i wysokości zarobków k. 26

- zaświadczenie lekarskie k. 28

- umowa zlecenie k. 28

- zaświadczenie z uczelni k. 49

- kserokopia recepty k. 55

Matka powódki – K. N. (2). Nie jest z nikim związana. Poza powódką ma na utrzymaniu młodszą córkę - A. N., która ma 12 lat. Małoletnia uczęszcza do I klasy gimnazjum. Ma podejrzenie skoliozy, a także cierpi z powodu obustronnie płaskich stóp z koślawością pięt. Konieczna jest stała gimnastyka, uczęszczanie na basen, a także małoletnia wymaga odpowiedniego obuwia.

K. N. (2) jest zatrudniona w Wojewódzkim Szpitalu (...) w S. na stanowisku starszy technik rehabilitacji, osiąga wynagrodzenie 2,151,83 zł netto miesięcznie, dodatkowo jest zatrudniona w Zakładzie Produkcji (...), za wynagrodzeniem 1459,48 zł netto miesięcznie.

Mieszka z powódką i małoletnią A. N. w domu w K.. Koszt utrzymania domu wynosi: energia - około 500 zł miesięcznie, woda – 150 zł miesięcznie, internet i telefon- 150 zł miesięcznie. Wspólnie z pozwanym zaciągnęła kredyt na budowę domu w wysokości około 160.000 zł. Po rozwodzie zobowiązała się do spłaty tego kredytu, aby nie stracić domu. Rata kredytu wynosi około 1029 zł miesięcznie. Ubezpieczenie kredytu hipotecznego -69 zł.

dowód: - zeznania K. N. (1) k. 59v-60

- zaświadczenie o dochodach matki powódki zarobkach k. 64 -65

- przelewy tytułem opłat za kredyt i opłat za mieszkanie 67-81

- zaświadczenie lekarskie małoletniej A. k. 82- 83

- rachunek za naukę pływania i rehabilitacje k. 84

- skierowanie na zabiegi k. 85

Pozwany i powód wzajemny P. N. ma 45 lat. Z zawodu jest złotnikiem. Poza powódką ma na utrzymaniu młodszą córkę A. N., na którą jest zobowiązany do alimentacji w kwocie po 300 zł miesięcznie. Ma zaległości alimentacyjne. Prowadzona przeciwko niemu egzekucja komornicza została zawieszona. Posiada majątek w postaci działki usługowo- rzemieślniczej, którą uzyskał w podziale majątku wspólnego. Planował przepisać w/w działkę na córki w zamian za zadłużenie alimentacyjne. Matka powódki nie wyraziła na to zgody. Nie podejmował działań, aby wydzierżawić działkę.

Choruje na epilepsję, depresję, ma dyskopatię kręgów szyjnych i dolnych. Wcześniej chorował na zapalenie trzustki oraz niewydolność wątroby. Na leki wydaje około 200 zł miesięcznie. Od października 2014r. posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. P. N. nie pracuje. Korzysta z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S.. Od dnia 1 października 2014r. do dnia 31 października 2015r. został mu przyznany zasiłek stały dla osoby samotnie gospodarującej w 529 zł. Korzysta z darmowych obiadów w opiece społecznej. W okresie od 31 sierpnia 2012r. do 22 kwietnia 2013r. otrzymywał zasiłek dla bezrobotnych. Z powodu problemów zdrowotnych nie interesował się podjęciem pracy w zakładzie pracy chronionej. P. N. był karany sądownie za naruszenie miru domowego. Z uwagi na karalność nie może podjąć pracy w swoim zawodzie, a także w charakterze ochroniarza.

P. N. mieszka wraz z matką, która ma 81 lat. Matka pozwanego pobiera emeryturę w wysokości około 1320 zł miesięcznie. Koszt utrzymania mieszkania wynosi około 700 zł miesięcznie. Dokłada się do kosztów utrzymania mieszkania w kwocie 100 zł miesięcznie. Pozwany opiekuje się matką. Nie otrzymuje z tego tytułu żadnych pieniędzy. Matka pozwanego ma problemy z kręgosłupem, choruje na nerki. Na leki wydaje około 200 zł miesięcznie.

dowód: - zeznania P. N. k. 60-60v

- decyzja MOPR k. 20, 21

- zaświadczenie lekarskie k. 22

- zaświadczenie PUP k. 23

- rtg kręgosłupa k. 57

Pozwany utrzymuje kontakty z powódką oraz jej młodszą siostrą. Telefonują do siebie, a także spotykają się u babci. Od wakacji 2014r. płaci alimenty na córki w kwocie po 100 zł miesięcznie, łącznie 200 zł. Wcześniej nie łożył na utrzymanie powódki.

dowód: - zeznania K. N. (1) k. 60

- zeznania P. N. k. 60

- wydruk z konta k. 24

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, na podstawie zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego powództwa o podwyższenie alimentów oraz o roszczenie z art. 137 § 2 kro kro nie zasługują na uwzględnienie.

Podstawą żądania podwyższenia alimentów jest art. 138 k.r. i o., zgodnie z treścią którego, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Dlatego też, w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do ustalenia uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia alimentów lub obniżenia alimentów. W myśl utrwalonego stanowiska judykatury i piśmiennictwa, zmiana stosunków polegać winna, z jednej strony na zmianie okoliczności, od których zależy wysokość i zakres świadczeń alimentacyjnych, a więc zmiana możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, a z drugiej strony zmiana usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Powyższe wynika z art. 135 k.r. i o. , który stanowi, iż zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Podwyższenie alimentów ma miejsce wówczas, gdy zwiększeniu uległy potrzeby uprawnionego albo wzrosły możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego.

Powódka, K. N. (1) obecnie ma 22 lata. Jest studentką Akademii Pomorskiej w S.. Bezsporne jest to, iż powódka nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Uczy się dziennie, a zatem nie ma możliwości podjęcia takiej pracy zarobkowej, która umożliwiałaby jej samodzielne utrzymanie się. Powódka nie posiada także majątku, który umożliwiłby jej samodzielne utrzymanie się. K. N. (1), aby się utrzymać, potrzebuje pomocy swoich rodziców. Jednakże, aby prawidło ocenić jej aktualną sytuację finansową, należy zliczyć jej wszystkie źródła dochodu.

W czasie poprzedniej sprawy, powódka nie otrzymywała żadnego stypendium, a obecnie otrzymuje grant z tytułu uczestnictwa w programie studenckim E. w wysokości 300 Euro miesięcznie, z czego ponosi opłatę w wysokości 100 Euro za akademik. Ponadto ma zasądzone zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku alimenty od pozwanego P. N. w wysokości 300 złotych. Po opłaceniu akademika 100 euro, pozostaje jej kwota 200 euro miesięcznie, tj. kwota około 800 zł miesięcznie utrzymanie. Dodając do tej kwoty alimenty od pozwanego, powódka powinna mieć do dyspozycji kwotę około 1100 zł miesięcznie. Poza tym uznać należy, że matka powódki w poprzedniej sprawie alimentacyjnej, swój obowiązek alimentacyjny realizowała również poprzez osobiste starania o utrzymanie i wychowania. Obecnie powódka jest osobą dorosłą, przez co na jej matce również ciąży teraz obowiązek wsparcia finansowego powódki. Nawet przy założeniu, że matka powódki przekazywałaby jej kwotę odpowiadającą wysokości zobowiązania pozwanego, tj. kwocie 300 złotych, powódka miałaby do dyspozycji kwotę około 1400 złotych. W ocenie Sądu, biorąc pod uwagę doświadczenie życiowe, koszty utrzymania na W. nie są znacznie wyższe niż w Polsce. Zdaniem Sądu posiadane przez powódkę, przy takich wyliczeniach środki w kwocie 1400 zł miesięcznie, pozwolą w zupełności na zaspokojenie wszystkich usprawiedliwionych potrzeb. Podkreślić należy, że niezrozumiałe jest, dlaczego powódka godzi się na dobrowolne przekazywanie jej przez pozwanego kwoty 100 złotych, skoro przysługuje jej kwota 300 złotych. Wcześniej prowadzona była egzekucja, obecnie postępowanie egzekucyjne jest zawieszone. Powódka mogłaby jako osoba dorosła obecnie sama zdecydować o egzekwowaniu alimentów przez komornika.

Sąd, mają na uwadze treść art. 316 § 1 kpc, wydał rozstrzygnięcie, biorąc pod uwagę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Jednak z uwagi na fakt, że pobyt powódki na stypendium na W. nie będzie długotrwały, Sąd przy wydawaniu orzeczenia, brał również pod uwagę sytuację powódki podczas zamieszkiwania w Polsce. Nie otrzymywała ona wówczas stypendium z racji nauki, lecz osiągała dochód z tytułu wykonywanej pracy. Kwoty te były różne, ale jak wynika z przedłożonego zaświadczenia o dochodach ( k. 25), średnia wysokość jej wynagrodzenia za 6 miesięcy wynosiła około 670 złotych. Przy doliczeniu do tej kwoty alimentów od pozwanego, powódka miała do dyspozycji kwotę około 1000 złotych. Należy podkreślić, że powódka studiuje w miejscu zamieszkania, mieszka z matką, a więc nie ponosi kosztów związanych z wynajmem mieszkania, czy też dojazdami na studia (Pociąg, autobusy PKS). Sąd ma świadomość, że potrzeby powódki są duże. Obecnie jest dorosłą kobietą, ponosi wydatki związane z zakupem niezbędnych przyborów szkolnych, kosmetyków, ubrań czy lekarstw. Jednakże zakres świadczeń alimentacyjnych zależy nie tylko od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, lecz również od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Jak wynika materiału dowodowego zebranego w sprawie, sytuacja pozwanego jest bardzo trudna. Obecnie posiada on orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, otrzymuje dochód w wysokości 529 złotych, w formie zasiłku stałego. Jest schorowany. Choruje na depresję, ma problemy z kręgosłupem, w styczniu ma planowaną operację. Miał ostre zapalenie trzustki i niewydolność wątroby, w wyniku nadużywania alkoholu. W ocenie Sądu, pozwany biorąc pod uwagę jego aktualną sytuację, zwłaszcza zdrowotną, ma bardzo ograniczone możliwości podjęcia jakiegokolwiek zatrudnienia.

Z tych względów, biorąc pod uwagę fakt, że aktualnie pozwany nie jest w stanie płacić na rzecz powódki wyższej kwoty alimentów, jak i sytuację powódki, Sąd powództwo o podwyższenie alimentów oddalił.

Powódka nadto domagała się również zasądzenia od pozwanego kwoty 7500 złotych tytułem niezaspokojonych potrzeb z czasu przed wniesieniem powództwa. Na zobowiązanie Sądu, pełnomocnik powódki wskazał, że żądanie opiera na podstawie art. 137 § 2 kro, a składają się na nie dodatkowe wydatki powódki związane z rozpoczęciem studiów w wysokości 300 złotych miesięcznie, poczynając od 01 października 2012 r.

W ocenie Sądu żądanie to było niezasadne.

Alimenty ze swej natury przeznaczone są na zaspokojenie potrzeb bieżących. Dochodzenie ich za okres miniony dopuszczalne jest jedynie w przypadkach wyjątkowych. Uzyskanie alimentów za okres sprzed wniesienia pozwu uzależnione jest od wykazania przez wierzyciela, że jego usprawiedliwione potrzeby związane z utrzymaniem lub utrzymaniem i wychowaniem nie zostały za ten okres zaspokojone albo zostały zaspokojone dzięki np. zaciągniętym pożyczkom (uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 28 lipca 1949 r., C 389/49, OSN 1951, nr 3, poz. 60; wyrok SN z dnia 8 czerwca 1976 r., III CRN 88/76, OSNCP 1977, nr 2, poz. 33). Biorąc pod uwagę powyższe, uznać należało, że strona powodowa nie wykazała, że istnieją jakiekolwiek niezaspokojone potrzeby uprawnionej z czasu przed wniesieniem powództwa. Powódka nie przedłożyła żadnego dokumentu, który miałby potwierdzić, słuszność jej żądania. Okoliczność, iż K. N. (1) od dnia 01 października 2012r. rozpoczęła studia nie stanowi podstawy do uwzględnienia tego żądania. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że powódka miała zaspokojone wszystkie swoje usprawiedliwione potrzeby. Zatem, wobec niewystąpienia przesłanki o jakiej mowa w art. 137 § 2 k.r. i op., oddalono uległo również powództwo w tym zakresie.

Sąd uznał, że powództwa wzajemnego P. N. o obniżenie alimentów, również nie zasługuje na uwzględnienie.

Obniżenie alimentów do kwoty po 100 złotych miesięcznie, uniemożliwiłoby zaspokojenie przez powódkę jej potrzeb. Sąd wziął pod uwagę, iż sytuacja P. N. jest trudna. Posiada on orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym. Zmaga się z wieloma chorobami. Jego jedyne źródło dochodu stanowi wypłacany przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w S. zasiłek stały w kwocie 529 zł miesięcznie. Nie mniej jednak obowiązek alimentacyjny dotychczas na niego nałożony nie jest nadmiernie wysoki. Poza tym od czasu ostatniego orzeczenia w sprawie alimentów, potrzeby powódki również się zmieniły. Powód wzajemny mieszka z matką, która otrzymuje świadczenie emerytalne. Prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. W ocenie Sądu zobowiązanie pozwanego wobec powódki, określone na obecnym poziomie, tj. kwocie 300 złotych, nie będzie stanowiło nadmiernego obciążenia jego budżetu, zaś będzie dla powódki dodatkowym źródłem dochodu, umożliwiającym dalszą naukę.