Sygn. akt I Ca 366 /13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie SSO Joanna Składowska

SSR (del.) Tomasz Choczaj

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2013 r. w Sieradzu

na rozprawie sprawy

z powództwa Przedsiębiorstwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko A. W. i Ł. W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu

z dnia 9 lipca 2013 r. sygn. akt I C 318/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, że utrzymuje w mocy nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym przez Sąd Rejonowy w Sieradzu w dniu 27 lutego 2013 r. w sprawie I Nc 170/13 i zasądza od pozwanych A. W. i Ł. W. na rzecz powoda Przedsiębiorstwa (...) Spółki z o.o. w S. solidarnie 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania zabezpieczającego;

2.  zasądza o d pozwanych A. W. i Ł. W. na rzecz powoda Przedsiębiorstwa (...) Spółki z o.o. w S. solidarnie 2067 (dwa tysiące sześćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt Ca 366/13

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym do Sądu Rejonowego w Sieradzu w dniu 21 lutego 2013 roku powódka Przedsiębiorstwo (...) spółka z o.o. w S. wniosła o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym solidarnie od pozwanych A. W. i Ł. W. na rzecz powódki obowiązku zapłaty kwoty 17.324,40 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów sądowych.

W dniu 27 lutego 2013 roku w sprawie o Sygn. I Nc 170/13 Sąd wydał nakaz zapłaty zgodnie z żądaniem powódki.

W dniu 26 marca 2013 roku pozwani A. W. i Ł. W. złożyli zarzuty od nakazu zapłaty, wnosząc o jego uchylenie i oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powódki zwrotu kosztów procesu.

Wyrokiem z 09 lipca 2013 roku Sąd Rejonowy w Sieradzu w sprawie o sygn. akt I C 318/13 uchylił w całości nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Rejowy w S. w dniu 27 lutego 2013 roku w sprawie o sygn. akt I Nc 170/13 i oddalił powództwo. Zasądził nadto od powódki Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą w S. solidarnie na rzecz pozwanych A. W. i Ł. W. kwotę 650,00 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej, kwotę 2 400,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 17,00 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od dokumentu pełnomocnictwa.

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o ustalony przez Sąd Rejonowy stan faktyczny, którego istotne elementy przedstawiają się następująco:

uchwałą nr 2/2004 Zebranie Wspólnoty Mieszkaniowej (...) przy ul. (...) z dnia 28 stycznia 2004 roku zatwierdzono do wykonania termomodernizację budynku i wymianę pokrycia dachowego, zgodnie z dokumentacją na roboty budowlane, zaś wykonanie uchwały powierzono administratorowi. Koszt wykonania całości prac wyceniono na kwotę nie więcej niż 280.000,00 zł. Zlecone prace zostały wykonane w 2004 roku. Całkowity koszt termorenowacji przypadający na lokal pozwanych wyniósł 26.234,40 zł. Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. łączyła ze Wspólnotą Mieszkaniową (...) nr(...) położoną w S. przy ul. (...) umowa o administrowanie.

Powód przygotował umowę dotyczącą rozliczenia kosztów wykonanej termorenowacji, zgodnie z którą pozwani zobowiązani byli do uregulowania należności w 120 miesięcznych ratach. Pozwani odebrali w siedzibie powoda druk tej umowy, której jednak nie podpisali.

W okresie od 1 kwietnia 2005 roku do 31 października 2009 roku wpłacili tytułem rozliczenia termorenowacji łącznie kwotę 8.910,00 zł.

W dniu 27 lipca 2006 roku pozwani sprzedali lokal stanowiący odrębną nieruchomość znajdujący się w budynku położonym w S. przy ul. (...). Przy sporządzaniu aktu notarialnego przedłożyli zaświadczenie Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. w S., że ich zadłużenie z tytułu opłat bieżących wynosi kwotę 166,97 zł, a zadłużenie z tytułu remontu wynosi 22.934,40 zł. Oświadczyli, że należności wynikające z tych tytułów, będące ich osobistym długiem, zapłacą na warunkach uzgodnionych z wierzycielem.

Pismem z dnia 14 sierpnia 2006 roku powód wzywał pozwanych do uregulowania należności wskazując, że niedokonanie wpłaty spowoduje wniesienie powództwa do sądu.

W dalszej części pisemnych motywów rozstrzygnięcia Sąd pierwszej instancji wskazał że zgodnie z § 21 Regulaminu Wspólnoty za zobowiązania dotyczące nieruchomości wspólnej odpowiada wspólnota mieszkaniowa bez ograniczeń, a każdy właściciel lokalu — w części odpowiadającej jego udziałowi w tej nieruchomości.

Z ustaleń Sądu Rejonowego wynika nadto, iż powódka jest przedsiębiorcą wpisanym do Krajowego Rejestru Sądowego. Przedmiotem jej działalności jest min. wykonywanie robót ogólnobudowlanych, wykonywanie konstrukcji i pokryć dachowych, wykonywanie robót budowlanych izolacyjnych i szereg innych czynności usługowych.

Uwzględniając powyższe oraz podniesiony przez pozwanych w zarzutach od nakazu zapłaty zarzut przedawnienia, Sąd pierwszej instancji uznał, iż roszczenie strony powodowej podlegało oddaleniu jako przedawnione. Skoro bowiem dotyczyło rozliczenia za wykonane roboty budowlane, związane było z prowadzeniem działalności gospodarczej i jako takie zgodnie z treścią art. 118 k.c. podlegało trzyletnim terminowi przedawnienia.

O kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Z rozstrzygnięciem Sądu pierwszej instancji nie zgodziła się strona powodowa, która zaskarżyła wyrok w całości i zarzuciła rozstrzygnięciu:

1.  naruszenie prawa materialnego:

1.1. art. 118 k.c. poprzez błędną ocenę, że:

a) roszczenie o zwrot kosztów termorenowacji lokalu mieszkalnego objęte powództwem jest roszczeniem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej, a w konsekwencji błędne przyjęcie, że termin jego przedawnienia wynosi 3 lata, podczas gdy wykonanie termorenowacji zostało sfinansowane z środków Gminy M. S. na podstawie Uchwały Nr XVI/150/2003 Rady Miejskiej w S. z dnia 29 grudnia 2003 roku w sprawie budżetu miasta S. na 2004 rok, a zatem termin przedawnienia przedmiotowego roszczenia wynosi 10 lat;

b) roszczenie o zwrot kosztów termorenowacji lokalu mieszkalnego objęte powództwem jest roszczeniem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej, a w konsekwencji błędne przyjęcie, że termin jego przedawnienia wynosi 3 lata, podczas gdy źródłem zobowiązania objętego roszczeniem są: Uchwała Nr XVI/150/2003 Rady Miejskiej w S. z dnia 29 grudnia 2003 roku wraz z załącznikiem oraz Uchwały Wspólnoty Mieszkaniowej (...) nr (...)położonej w S. przy ul. (...) i nr (...) wraz z załącznikami ( podmioty nieposiadające statusu przedsiębiorcy), zaś umowa o zwrot kosztów termorenowacji zawarta przez Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w S. w roku 2005 na podstawie uchwały Uchwały Nr XXII/161/96Rady Miejskiej w S. z dnia 11 kwietnia 1996 r. precyzuje jedynie zasady zwrotu kosztów wykonanej w 2004 roku przez spółkę (...) Sp. z o.o. termo renowacji, a zatem termin przedawnienia przedmiotowego roszczenia wynosi 10 lat;

c)  roszczenie o zwrot kosztów termorenowacji objęte powództwem jest roszczeniem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej, a w konsekwencji błędne przyjęcie, że termin jego przedawnienia wynosi 3 lata, podczas gdy wierzyciel zobowiązania pieniężnego nie posiada statusu przedsiębiorcy i nie prowadzi działalności gospodarczej, a ponadto roszczenie nie pozostaje również w związku z działalnością gospodarczą powoda, jako że Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w S. występuje jedynie w roli administratora i jednocześnie podmiotu upoważnionego do wydatkowania środków budżetowych Gminy w zakresie termorenowacji budynków zgodnie z § 1 umowy o zwrot kosztów termorenowacji oraz Uchwałą Nr XXII/161/96 Rady Miejskiej w S. z dnia 11 kwietnia 1996 r., a zatem termin przedawnienia przedmiotowego roszczenia wynosi 10 lat;

d)  roszczenie o zwrot kosztów termorenowacji objęte powództwem jest roszczeniem związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej, a w konsekwencji błędne przyjęcie, że termin jego przedawnienia wynosi 3 lata, podczas gdy roszczenie obejmuje zwrot kosztów termorenowacji lokalu mieszkalnego (nie użytkowego) przeznaczonego wyłącznie na cele mieszkaniowe, w żaden sposób niezwiązanego z działalnością gospodarczą wykonywaną przez pozwanych, na zasadach określonych w ww. uchwałach oraz skonkretyzowanych w umowie łączącej strony do wykonania, której pozwani niewątpliwie przystąpili, a zatem termin przedawnienia przedmiotowego roszczenia wynosi 10 lat.

2. naruszenie prawa procesowego:

2.1. art. 233 § 1 k.p.c.

a)  w sposób polegający na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów, w konsekwencji czego Sąd I instancji oceniając materiał dowodowy błędnie przyjął, iż wobec niedostarczenia powodowi podpisanego druku umowy o zwrot kosztów termorenowacji pozwani nie zawarli z powodem takiej umowy, a roszczenie stało się wymagalne z chwilą wykonania przez powoda prac remontowych, podczas gdy pozwani przystąpili (per facta concludentia) do wykonania zobowiązania pieniężnego na warunkach określonych umowie, z której treścią zapoznali się kwitując jej odbiór i wykonując je w części wpłacając powodowi kwotę 8.910,00 zł,

b)  w sposób polegający na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów, w konsekwencji czego Sąd I instancji oceniając treść umowy o zwrot kosztów termorenowacji całkowicie pominął § 1 umowy zgodnie z treścią którego przedmiotem umowy jest jedynie rozliczenie kosztów termororenowacji wykonanej wcześniej przez spółkę (...) Sp. z o.o., przy czym sfinansowanej z środków pochodzących z budżetu Miasta S. na rok 2004, zaś Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. występuje jedynie jako podmiot upoważniony zgodnie z Uchwałą Rady Miejskiej w S. nr XXII/161/96 na zasadzie podstawienia procesowego.

2.2. art. 328 § 2 k.p.c.

poprzez niewskazanie przez Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku przyczyn, dla których uznał, iż strony nie zawarły umowy o zwrot kosztów termorenowacji, ograniczając się jedynie do ustaleń ,iż pozwani nie dostarczyli powodowi podpisanego jej egzemplarza, co miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku.

Nadto w razie nieuwzględnienia przez Sąd Odwoławczych powyższych zarzutów skarżący podniósł zarzut naruszenia art. 5 kc poprzez jego niezastosowanie do ustalonego w sprawie stanu faktycznego, a w konsekwencji udzielenie ochrony prawnej działaniu pozwanych, pomimo, że uchylenie się od odpowiedzialności za zobowiązanie pieniężne poprzez podniesienie zarzutu przedawnienia w zaistniałym stanie faktycznym jest działaniem sprzecznym z zasadami współżycia społecznego, gdyż przedmiotowa termorenowacja lokalu mieszkalnego pozwanych została sfinansowana z środków publicznych Gminy, zwiększyła wartość mieszkania i tym samym pozwoliła pozwanym uzyskać znacznie wyższą cenę od nabywców, zaś pozwani w treści § 1 Aktu Notarialnego z dnia 27 lipca 2006 r. rep A nr (...)uznali zobowiązanie z tytułu remontu wobec powoda w łącznej wysokości 22.934,40 zł, oświadczając, iż powyższa należność stanowi ich dług osobisty oraz zadeklarowali spłatę na warunkach uzgodnionych z wierzycielem.

W petitum skarżący wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez utrzymanie nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Sieradzu w postępowaniu nakazowym w dniu 27 lutego 2013 r. za sygn. akt: I Nc 170/13 w mocy w całości,

- zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz kosztów postępowania zabezpieczającego według norm prawem przepisanych,

- zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kosztów postępowania przed Sądem II instancji;

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,

Ponadto wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie przed Sądem II instancji dowodu z uchwały Nr XVI/150/2003 Rady Miejskiej w S. z dnia 29 grudnia 2003 roku w sprawie budżetu miasta S. na 2004 rok wraz z załącznikiem, uchwały Rady Miejskiej w S. nr XXII/161/96, dokumentu rozliczenie kosztów termorenowacji wraz z zestawieniem faktur VAT na okoliczność: sfinansowania przedmiotowej termorenowacji z środków Gminy, upoważnienia powoda do wydatkowania środków budżetowych Gminy w zakresie termorenowacji budynków, rozliczenia kosztów termorenowacji w ramach Wspólnoty Mieszkaniowej oraz braku jakiegokolwiek związku roszczenia objętego powództwem z prowadzeniem działalności gospodarczej nakierowanej na osiągnięcie zysku przez powoda.

Pełnomocnik pozwanych domagał się oddalenia apelacji oraz zasądzenia od powódki na rzecz pozwanych zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Rozpoznając apelację Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Należy podzielić stanowisko apelującego, że ocena Sądu Rejonowego, który stwierdził, iż roszczenie powodowej spółki jest przedawnione, nie jest właściwa.

Roszczenie podlegające trzyletniemu terminowi przedawnienia musi być bezpośrednio związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Fakt, że roszczenie przysługuje przedsiębiorcy, nie jest jeszcze wystarczającym kryterium oceny, czy taki związek istnieje.

Sąd pierwszej instancji, formułując tezę dotyczącą przedawnienia niezasadnie przyjął, iż powódka wykonywała termorenowację budynku, w którym pozwani posiadali lokal, w ramach swojej działalności gospodarczej, występując w roli administratora budynku, świadczącego usługi w tym zakresie za wynagrodzeniem. Pozostaje to w zupełnym oderwaniu od materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Z dokumentów przedłożonych przez powódkę i twierdzeń strony powodowej, których prawdziwość nie została zaprzeczona przez pozwanych, w sposób oczywisty wynika, iż uchwałą nr 2/2004 Zebrania Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości przy ul. (...) z dnia 28 stycznia 2004r. zatwierdzono do wykonania termorenowację budynku, zgodnie z dokumentacją na roboty budowlane, zaś wykonanie uchwały powierzono administratorowi. Owa termorenowacja została jednak sfinansowana ze środków Gminy M. S. na podstawie Uchwały Nr XVI/150/2003 Rady Miejskiej w S. z dnia 29 grudnia 2003 roku w sprawie budżetu miasta S. na 2004 rok. Na inwestycję tę z budżetu Gminy przeznaczono ogółem kwotę 280.000,00 zł. Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w S. działało zaś jako podmiot upoważniony do wydatkowania środków budżetowych Gminy i zawierania z właścicielami umów określających warunki spłaty należności (zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej w S. z 11 kwietnia 1996r. Nr XXII/161/96), tj. prowadzący gospodarkę komunalną jednostki samorządu terytorialnego, polegającą na wykonywaniu przez tą jednostkę zadań własnych, w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, zgodnie z ustawą z dnia 20 grudnia 1996r.o gospodarce komunalnej, nie zaś jako podmiot wykonujący prace lub reprezentujący wykonawcę robót, czy też administrator wspólnoty mieszkaniowej. Roszczenie powstało zatem nie w związku z wykonaniem określonych prac budowlanych, czy świadczeniem usług, lecz w wyniku działań statutowych Gminy, która przeznaczyła środki publiczne na remont lokali, których jest współwłaścicielem, w związku z realizacją zadań wyznaczonych art. 7 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym. Działalność ta nie była podporządkowana regułom opłacalności i zysku. Doszło de facto do udzielenia pozwanym nieoprocentowanej pożyczki, celem realizacji przez nich obowiązku wynikającego z art. 17 ustawy z 24 czerwca 1994r. o własności lokali.

W tej sytuacji, roszczenie wywiedzione przez Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. nie powinno być zakwalifikowane jako związane z prowadzoną przez ten podmiot działalnością gospodarczą, a zatem termin jego przedawnienia, po myśli art. 118 k.c., wynosi dziesięć lat ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2008 r.; wydany w sprawie IV CSK 28/08, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2011 r.; II CSK 409/10, wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 23 marca 2012 r. wydany w sprawie I ACa 206/12, publ. LEX nr 1130917).

Nie sposób także zgodzić się ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji, iż niedostarczając powódce podpisanego druku umowy o zwrot kosztów termorenowacji, pozwani nie zawarli z powódką umowy, a roszczenie stało się wymagalne z chwilą wykonania prac remontowych.

Zgodnie z art. 60 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Ustawodawca nie formułuje przy tym żadnych wskazówek, na podstawie których można byłoby wyodrębnić choćby główne (typowe) rodzaje zachowań mających walor oświadczenia woli. Tradycyjnie zaś w doktrynie prawa cywilnego wyróżnia się oświadczenia woli składane wyraźnie lub w sposób dorozumiany (konkludentny, per facta concludentia).

Jak wynika z analizy akt przedmiotowej sprawy, pozwani odebrali w siedzibie powódki druk umowy, potwierdzając ten fakt podpisem, a począwszy od następnego miesiąca, w okresie od 1 kwietnia 2005 roku do 31 października 2009 roku wpłacili tytułem rozliczenia termorenowacji łącznie kwotę 8.910,00 zł, uiszczając miesięczne raty w wysokości 220 złotych. Przystąpili zatem do wykonania zobowiązania pieniężnego na warunkach określonych w umowie. Do powstania stosunku cywilno — prawnego między stronami doszło per facta concludentia, w drodze czynności dorozumianych poprzez faktyczne przystąpienie do wykonania umowy, zwłaszcza, że umowa w przedmiocie zwrotu kosztów termorenowacji nie wymagała zachowania formy pisemnej, czy innej szczególnej.

W świetle powyższego uznać należy, iż Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia prawa materialnego w postaci art. 118 k.c. Roszczenie strony powodowej nie jest przedawnione, gdyż od jego wymagalności nie upłynął termin 10 lat.

Uwzględniając powyższe, należało uznać apelację za zasadną, a zaskarżony wyrok zmienić i na podstawi art. 496 k.p.c. utrzymać w mocy nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym przez Sąd Rejonowy w Sieradzu w dniu 27 lutego 2013 roku w sprawie I Nc 170/13.

O kosztach postępowania zabezpieczającego rozstrzygnięto na podstawie art. 745§1 k.p.c., a o kosztach postępowania apelacyjnego po myśli art. 98 § 1 i 1045 § 2 k.p.c. Na koszty procesu poniesione w toku postępowania odwoławczego przez stronę powodową złożyły się: opłata od apelacji – 867 złotych oraz wynagrodzenie reprezentującego powódkę radcy prawnego - 1.200 złotych, ustalone według 50% stawki minimalnej na podstawie § 2 ust. 1 i 2 i § 6 pkt 5 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1349 ze zm.).