Sygn. akt II Ca 268/13

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

			Dnia	19 listopada 2013r.
Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący		SSO Ireneusz Płowaś
Sędziowie		SO Janusz Kasnowski SO Aurelia Pietrzak (spr.)
Protokolant		sekr. sądowy Tomasz Rapacewicz
po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2013r. w Bydgoszczy
na rozprawie
sprawy z powództwa M. S.
przeciwko Przedsiębiorstwu (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B.
o zapłatę
na skutek apelacji powódki
od wyroku Sądu Rejonowego w Mogilnie
z dnia 21 listopada 2012r. sygn. akt. I C 95/11

I zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 2 (drugim) poprzez obniżenie

zasądzonej kwoty 2.417 zł do kwoty 370,32 zł (trzysta siedemdziesiąt

32/100),

II oddala apelację w pozostałej części,

III zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 600 zł (sześćset) tytułem

zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

II Ca 268/13

UZASADNIENIE

Powódka M. S. wniosła przeciwko Przedsiębiorstwu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B. pozew, w którym domagała się zasądzenia od pozwanego na swoją rzecz kwoty 11.030,74 zł z odsetkami ustawowymi od kwoty 1.524,40 zł od dnia 23 stycznia 2010 r. do dnia zapłaty, od kwoty 3.160,79 zł od dnia 18 stycznia 2010 r. do dnia zapłaty, od kwoty 3.076,96 zł od dnia 20 stycznia 2010 r. do dnia zapłaty, od kwoty 3.268,59 zł od dnia 16 stycznia 2010 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazała, że strony zawarły umowę kontraktacji, w ramach której powódka zobowiązana była do wytworzenia i dostarczenia ziemniaków skrobiowych, a pozwany zobowiązał się do ich przyjęcia i zapłaty na warunkach określonych w umowie i aneksach do niej. Strona powodowa wywiązała się ze swojego zobowiązania i wystawiła faktury VAT na łączną kwotę 12.033,31 zł. Pomimo upływu terminu płatności strona pozwana zapłaciła powódce jedynie kwotę 991,57 zł na poczet faktury nr (...) z dnia 25 października 2009 r. Pomimo wezwań do zapłaty pozwany nie zapłacił pozostałej kwoty 11.030,74 zł.

Nakazem zapłaty z dnia 17 listopada 2011 r. wydanym w postępowaniu upominawczym zasądzono od pozwanego na rzecz powódki całą dochodzoną pozwem kwotę wraz z odsetkami i kosztami postępowania.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości podnosząc zarzut potrącenia z wierzytelnością powódki własnych wierzytelności wobec niej wynikających z tytułu dostawy ziemniaków sadzeniaków na łączną kwotę 6.809,40 zł. Wskazał również, że wobec dokonanego potrącenia do rozliczenia między stronami pozostała kwota 4.221,34 zł.

Powódka w odpowiedzi na sprzeciw podtrzymała swoje żądania wskazując, że pozwany nie dokonał skutecznego potrącenia, a jego wierzytelności uległy przedawnieniu.

W toku procesu pozwany zapłacił powódce pozostała kwotę 4.221,34 zł, wobec czego powódka cofnęła pozew ponad kwotę 7.159,64 zł bez zrzeczenia się roszczenia. Z uwagi na to ostatnie zastrzeżenie pozwany nie wyraził zgody na cofnięcie pozwu.

Wyrokiem z dnia 21 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy w Mogilnie, w sprawie o sygn. akt I C 95/11 zasądził od pozwanego na rzecz powódki odsetki ustawowe od kwoty 2.000 zł od dnia 1 grudnia 2010 r. do dnia 24 stycznia 2012 r., od kwoty 2.221,34 zł od dnia 1 grudnia 2010 r. do dnia 27 stycznia 2012 r., zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 2.417 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu, w pozostałej części powództwo oddalił.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje.

W dniu 16 maja 2009 r. powódka zawarła z pozwanym umowę kontraktacji, zgodnie z którą zobowiązała się wyprodukować w swoim gospodarstwie i dostarczyć pozwanemu ziemniaki przemysłowe. Ziemniaki miały pochodzić z plantacji powódki o powierzchni 3 ha. Powódka miała dostarczyć pozwanemu zakontraktowane ziemniaki w ilości 85 ton. Cena uzależniona była od jakości ziemniaków - zawartości skrobi.

Powódka wyprodukowała w swoim indywidualnym gospodarstwie rolnym zakontraktowane ziemniaki i wykonując powyższą umowę dostarczyła je pozwanemu w dniach 19, 21 i 24 października 2009 r. W związku z dostawą ziemniaków pozwany wystawił faktury VAT(...), w których określił należność na rzecz powódki na łączną kwotę 12.022,31 zł. Termin płatności zgodnie z umową wynosił 90 dni od daty dostawy.

W dniu 17 listopada 2009 r. pozwany zapłacił powódce kwotę 991,57 zł z tytułu należności określonej fakturą nr (...). Aneksem z dnia 4 grudnia 2009 r. strony przedłużyły termin zapłaty należności do dnia 30 kwietnia 2010 r., a następnie aneksem z 15 kwietnia 2010 r. termin zapłaty przedłużono do 30 listopada 2010 r. Pozwany nie zapłacił powódce w terminie całej pozostałej części należności. W toku procesu w dniu 24 stycznia 2012 r. pozwany zapłacił powódce kwotę 2.000 zł, a w dniu 27 stycznia 2012 r. kwotę 2.221,34 zł.

Powódka zakupiła w 2009 i 2010 r. u pozwanego ziemniaki sadzeniaki. Ziemniaki te zostały dostarczone powódce za pośrednictwem firmy (...). Należność za odebrane sadzeniaki nie została przez powódkę zapłacona. Do zapłaty została kwota 6.809,40 zł wynikająca z faktur o nr (...) z dnia 22 kwietnia 2009 r., (...)z dnia 22 maja 2009 r., o nr (...)z dnia 6 maja 2010 r.

W dniu 10 czerwca 2011 r. pozwany złożył oświadczenie o potrąceniu wierzytelności wynikających z tych. faktur z wierzytelnościami powódki z tytułu dostarczonych na podstawie umowy kontraktacji ziemniaków.

W ocenie Sądu Rejonowego wyniki postępowania dowodowego wskazują, że pozwany posiadał wobec powódki wierzytelność na kwotę 6.809,40 zł z tytułu dostarczonych jej w roku 2009 r. i 2010 r. ziemniaków sadzeniaków, za które powódka nie zapłaciła. Powódka nie kwestionowała faktu zakupu ziemniaków, jednak nie przedstawiła żadnych dowodów wskazujących na to, że dokonała za nie zapłaty. Pozwany dokonał natomiast skutecznego potrącenia tych kwoty. Według stanu na dzień złożenia oświadczenia o potrąceniu wierzytelność powódki wynosiła 11.030,74 zł, a wierzytelność pozwanego 6.809,40 zł. W wyniku potrącenia wierzytelność powódki została umorzona do wysokości 4221,34 zł.

Zdaniem Sądu I instancji, uzasadnione były natomiast częściowo żądania powódki w zakresie domagania się odsetek ustawowych za okres opóźnienia pozwanego w zapłacie należności z tytułu zapłaty za dostarczone ziemniaki. W przedmiotowej sprawie w drodze aneksu nr (...) strony przedłużyły termin do zapłaty ceny za dostarczone przez powódkę ziemniaki do dnia 30 listopada 2010 r. Z uwagi na to, że wierzytelności potrącone przez pozwanego miały wcześniejszy termin wymagalności niż wierzytelność powódki niedopuszczalne, w ocenie Sądu Rejonowego, było domaganie się przez powódkę odsetek od potrąconej kwoty (art. 499 k.c.).

Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd I instancji orzekł o odsetkach orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., oddalając powództwo w pozostałej części.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. i zasądzono od powódki na rzecz pozwanego z tego tytułu kwotę 2.417 zł. Sąd Rejonowy uznał powódkę za przegrywającą sprawę w całości, albowiem jej powództwo zostało uwzględnione tylko w nieznacznym stopniu. Pozwany zaspokoił roszczenia powódki częściowo jeszcze przed wszczęciem postępowania składając oświadczenie o potrąceniu, a częściowo co do kwoty 4.221,34 zł, dopiero w trakcie procesu. Pomimo tego, że pozwany zapłacił tę kwotę w trakcie procesu, Sąd I instancji uznał powódkę za przegrywającą w tej części, albowiem nie dokonała ona skutecznego cofnięcia pozwu w tym zakresie.

Apelację od wyroku wniosła powódka, zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

-

błędy w ustaleniach faktycznych,

-

naruszenie przepisów dotyczących skuteczności zgłoszonego potrącenia,

-

naruszenie przepisów prawa materialnego regulujących przedawnienie roszczeń,

-

naruszenie prawa procesowego w zakresie oceny materiału dowodowego, a w szczególności pominięcie zeznań świadków i przesłuchania strony powodowej na okoliczności wysokości zadłużenia pozwanej u powódki,

-

naruszenie prawa procesowego poprzez bezzasadne obciążenie powódki kosztami zastępstwa procesowego.

Odpowiedź na apelację złożył pozwany, wnosząc o jej oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja co do zasady nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy prawidłowo i wnikliwie ustalił stan faktyczny, które to ustalenia Sąd Okręgowy przyjmuje za własne i czyni je podstawą swojego rozstrzygnięcia bez potrzeby ponownego ich przytaczania. Również analiza materiału dowodowego została przeprowadzona prawidłowo, zebrane dowody zostały oceniona właściwie – bez naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., zaś pisemne motywy rozstrzygnięcia precyzyjnie wskazują, z jakich przyczyn część dowodów została uznana za wiarygodne, w zaś pozostałym Sąd I instancji odmówił dania wiary i w jakim zakresie.

Nie mógł odnieść skutku zarzut przedawnienia kwoty, która została przedstawiona do potrącenia, gdyż, jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy, w przedmiotowej sprawie zastosowanie ma art. 118 k.c., zgodnie z którym, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Na gruncie rozpoznawanej sprawy nie ma zastosowania żaden z przepisów szczególnych, a zatem mając na uwadze końcową część przywołanego przepisu – przedawnienie nastąpiłoby po upływie lat trzech, co jednak nie miało w tym przypadku miejsca.

Kwestia zarzutu potrącenia również została szczegółowo przedstawiona i rozpoznana przez Sąd I instancji, ustalenia te i rozważenia, Sąd Okręgowy w pełni podziela i czyni je swoimi.

Wszystkie pozostałe zarzuty podniesione w apelacji są bardzo ogólnikowe, zatem trudno się do nich ustosunkować. Nie mniej jednak, Sąd Okręgowy stwierdza, iż Sąd I instancji prawidłowo orzekł w zakresie żądania głównego i odsetek, nie naruszając żadnej normy prawa materialnego.

Skarżąca trafnie natomiast zakwestionowała rozstrzygnięcie Sądu I instancji w zakresie kosztów procesu. W ocenie Sądu Okręgowego, nie można uznać, że skoro pozwany w trakcie procesu częściowo uregulował zobowiązanie – zapłacił powódce kwotę 4.221,34 zł, to cofając pozew powódka musi zrzec się roszczenia. Decyzja w tej kwestii należy do strony dokonującej cofnięcia, chociaż musi ona liczyć się z tym, że na takie działanie nie uzyska zgody przeciwnika procesowego (art. 203 § 1 k.p.c.) Niezależnie jednak od tego, czy sąd oddali, czy też umorzy postępowanie w części, w której strona pozwana zaspokoi roszczenie w trakcie procesu, to i tak, zdaniem Sądu Okręgowego, strona powodowa w tej części wygrywa sprawę. Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż powódka w postępowaniu pierwszoinstancyjnym wygrała sprawę w 38 %, a pozwany w 62%. Po proporcjonalnym przeliczeniu kosztów procesu w I instancji punkt 2 wyroku zmieniono w ten sposób, że kwota 2.417 zł została obniżona do wysokości 370,32 zł. Koszty strony powodowej to kwota 2969 zł (552 zł opłata od pozwu, 2400 zł wynagrodzenie pełnomocnika i 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa). 38 % z tej sumy, to kwota 1128,22 zł. Na koszty pozwanej spółki w kwocie 2417 zł składa się: 2400 zł wynagrodzenie pełnomocnika i 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa. 62 % z tej sumy to kwota 1498,54 zł. Po dokonaniu wzajemnego potrącenia (1498,54 zł – 1128,22 zł) powódka winna zapłacić pozwanej spółce kwotę 370,32 zł.

W związku z powyższym Sąd na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 100 k.p.c. zmienił rozstrzygnięcie o kosztach procesu w wyroku Sądu Rejonowego, a w pozostałej części apelację jako niezasadną oddalił (art. 385 k.p.c.).

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 § k.p.c., art. 108 § 1 k.p.c. i § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 490).