Sygn. akt VI Ka 324/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Tomasz Skowron (spr.)

Sędziowie SO Edyta Gajgał

SO Andrzej Tekieli

Protokolant Anna Potaczek

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze D. K.

po rozpoznaniu w dniu 15 września 2015 r.

sprawy W. K. ur. (...) w K.

s. J., S. z domu C.

oskarżonego z art. 177 § 2 kk w związku z art. 178 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim

z dnia 13 marca 2015 r. sygn. akt II K 3/15

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego W. K.,

II.  na podstawie art. 105 § 2 kpk prostuje oczywistą omyłkę pisarską w wyroku Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim z dnia 13 marca 2015 r. w ten sposób, że w pkt 1 części dyspozytywnej linijce pierwszej w miejsce słowa (...) wpisać słowo (...),

III.  zasądza od oskarżonego W. K. na rzecz oskarżycielki posiłkowej D. M. kwotę 420 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym,

IV.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 420 złotych.

Sygn. akt VI Ka 324/15

UZASADNIENIE

W. K. został oskarżony o to, że:

W dniu 17 października 2013 r. w C., powiatu (...), kierując samochodem osobowym m-ki F. (...) nr rej. (...) umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że prowadził pojazd z prędkością niedozwoloną na terenie zabudowanym i nie dostosowaną do panujących warunków drogowych, zaniechał uważnej obserwacji drogi przed pojazdem i sytuacji na niej, jak też nie zachował wymaganej przepisami ostrożności, w wyniku czego uderzył lewą przednią częścią pojazdu w przechodzącą przez jezdnię w miejscu dozwolonym G. S., w następstwie czego wymieniona doznała wielonarządowego urazu narządów ciała, w szczególności rozerwania mózgu, wątroby, płuc, aorty i śledziony, złamań kości czaszki, kręgosłupa, żeber i kończyn oraz ran tłuczonych, dartych i szarpanych oraz podbiegnięć krwawych w zakresie całego ciała, skutkującego jej natychmiastowym zgonem, po czym zbiegł z miejsca zdarzenia,

tj. o czyn z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Lwówku Śląskim wyrokiem z dnia 13 marca 2015r. w sprawie II K 3/15:

1.  oskarżonego W. K. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku stanowiącego występek z art.177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. wymierzył mu karę 3 (trzech) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

2.  na podstawie art. 42 § 3 k.k. orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze,

3.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności, zaliczył okres tymczasowego aresztowania od dnia 7 listopada 2013 r. do 24 grudnia 2013 r.,

4.  na podstawie art. 63 § 2 k.k. na poczet orzeczonego wobec oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych zaliczył okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 12 listopada 2013 r.

5.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego W. K. obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych: D. M. - kwoty 8000 zł, E. L. – kwoty 4000 zł oraz K. K. – kwoty 2000 zł,

6.  na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzekł przepadek dowodów rzeczowych zapisanych w księdze przechowywanych przedmiotów Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim pod poz. 45/14,

7.  na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego koszty sądowe w kwocie 5451,84 zł na rzecz Skarbu Państwa i wymierzył mu opłatę w wysokości 400 zł,

8.  na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej D. M. kwotę 2400 zł, tytułem zwrotu wydatków za ustanowienie w sprawie pełnomocnika.

Od wyroku tego wniósł apelację obrońca oskarżonego zarzucając orzeczeniu rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego bezwzględnej kary 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze poprzez ich surowość, do czego doszło w wyniku niewystarczającego uwzględnienia przesłanek dotyczących zasad i dyrektyw sądowego wymiaru kary i środków karnych w szczególności pominięcie istotnych okoliczności łagodzących występujących w sprawie w postaci przyznania się oskarżonego do zarzucanego mu czynu, złożenia obszernych wyjaśnień oraz wyrażeniu żalu i skruchy.

Stawiając powyższy zarzut obrońca wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i wymierzenie oskarżonemu W. K. kary 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 5 lat,

- zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie wobec oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 5 lat.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Mając na uwadze kierunek i granice zaskarżenia Sąd Okręgowy na wstępie stwierdza, że Sąd i instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie, dokonując właściwych ustaleń co do sprawstwa i winy oskarżonego W. K.. Nie budzi również żadnych wątpliwości trafność przyjętej w zaskarżonym wyroku kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu. Jako że ustalenia te nie były kwestionowane w apelacji, sąd odwoławczy zwolniony był od dalszych rozważań w tym przedmiocie.

Przechodząc do zarzutów apelacji, należy wskazać, że dotyczą one wyłącznie rozstrzygnięcia o karze i stąd przedmiotem rozważań Sądu Okręgowego jest ta kwestia (art. 447 § 2 k.p.k.).

Ingerencja sądu odwoławczego w rozstrzygnięcie co do kary Sądu I instancji ograniczona jest do wypadku uznania, iż kara ta jest niewspółmierna i to w formie kwalifikowanej, bowiem niewspółmierność musi mieć charakter rażący. W niniejszej sprawie sytuacja taka nie miała miejsca, zaś wymierzając oskarżonemu W. K. karę Sąd Rejonowy uwzględnił wszelkie dyrektywy, o jakich mowa w art. 53 k.k.

Sąd odwoławczy ocenia, że w toku postępowania sąd orzekający rozważył wszystkie podniesione przez skarżącego okoliczności, które w jego ocenie, powinny wpłynąć na wymiar kary w niniejszej sprawie. Podkreślić należy, że skarżący domagał się przede wszystkim obniżenia kary i orzeczenia jej z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Nie kwestionował poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych, postulując większe wyeksponowanie okoliczności łagodzących. Wskazał na fakt złożenia przez oskarżonego obszernych wyjaśnień, wyrażenia żalu i skruchy oraz podniósł, że W. K. prowadzi ustabilizowany tryb życia, co przesądza o istnieniu wobec niego pozytywnej prognozy kryminologicznej. Skarżący podkreślił również nieumyślny charakter przypisanego oskarżonemu przestępstwa w zakresie skutku wypadku.

Sąd nie podzielił stanowiska skarżącego, iż nieumyślność skutku wypadku, jakiego dopuścił się oskarżony może mieć wpływ na wymiar kary. Przestępstwo określone w art. 177 k.k., które zostało przypisane oskarżonemu, ze swojej istoty jest przestępstwem nieumyślnym, a jego sprawca nie ma zamiaru spowodowania skutków, jakie z wypadkiem się wiążą i należą do znamion czynów określonych w powyższym artykule. W przypadku umyślnego działania, sprawca oceniany byłby na zupełnie innej płaszczyźnie prawno-karnej, w zakresie przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu. Przypisana nieumyślność przy popełnieniu czynu zabronionego nie może być zatem z samej istoty przestępstwa, w szczególności z istoty zakresu znamion go statuujących, okolicznością wpływającą na określenie stopnia winy i wymiaru kary. Czym innym jest natomiast umyślne, bądź nieumyślne naruszenie reguł ostrożności, którymi w niniejszej sprawie są zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym. Okoliczność ta w myśl art. 53 § 2 k.k. musi być uwzględniona przy wymiarze kary i Sąd I instancji prawidłowo ustalił, że do naruszenia powyższych reguł doszło umyślnie i wziął to pod uwagę wymierzając karę.

Sąd Okręgowy podzielił także ocenę Sądu I instancji w zakresie stopnia winy oraz społecznej szkodliwości czynu. Sąd I instancji słusznie wskazał na znaczny stopień społecznej szkodliwości czynu odnosząc się do leżących w granicach tego pojęcia: rodzaju i charakteru naruszonego dobra, rozmiaru wyrządzonej szkody, a także stopnia naruszonych reguł ostrożności. Prawidłowo wyeksponował w tym zakresie okoliczność naruszenia przepisów prawa o ruchu drogowym tj. nadmierną prędkość oraz zaniechanie obserwacji drogi i niezachowanie ostrożności. Nie popełnił również błędu Sąd I instancji uwzględniając w ocenie stopnia społecznej szkodliwości fakt spowodowania śmierci człowieka. Rozmiar skutków czynu przestępnego nie może bowiem zostać dla Sądu obojętny, a podkreślić należy, że art. 177 § 2 k.k. pozwala na kwalifikowanie z tego przepisu przestępstw skutkujących zarówno śmiercią innej osoby, jak i jej ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu. Podkreślić nadto należy, że pokrzywdzona przechodząc przez jezdnię w miejscu dozwolonym w żadnej mierze nie przyczyniła się do zaistnienia wypadku.

Sąd Okręgowy zgodził się także z poglądem sądu I instancji w zakresie potrzeby wychowawczego oddziaływania na oskarżonego. Przy wymiarze kary Sąd ten słusznie zwrócił uwagę na fakt, że oskarżony zacierał ślady przestępstwa w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej oraz że był do tej pory dwukrotnie karany sądownie. Jednocześnie, wskazując na potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, uznać należy, że wymierzona W. K. kara potrzeby te w pełni realizuje, uzmysławiając, że jazda pojazdem przy zlekceważeniu podstawowych zasad ruchu drogowego, pociąga nie tylko tragiczne konsekwencje dla osób pokrzywdzonych, które niczym się do tego nie przyczyniły, lecz również spowodować musi ujemne konsekwencje dla tych, którzy takiej pozbawionej wyobraźni jazdy się dopuszczają.

Sąd Okręgowy nie podzielił przy tym twierdzeń podnoszonych przez skarżącego w zakresie wpływu, jaki na wymiar kary powinien mieć fakt złożenia przez oskarżonego wyjaśnień oraz wyrażenie żalu i skruchy. Wbrew temu, co twierdzi obrońca, wyjaśnienia złożone przez oskarżonego potwierdziły jedynie te okoliczności obciążające oskarżonego, które bezsprzecznie wynikają z pozostałego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, i którym nie dało się zaprzeczyć, zaś w pozostałym zakresie oskarżony dążył do zminimalizowania swojej odpowiedzialności karnej. Sąd Rejonowy zasadnie dał wiarę tym wyjaśnieniom jedynie w części, prawidłowo uznając, że w pozostałym zakresie realizują one linię obrony oskarżonego, rozpoczętą już wcześniej szeregiem działań mających na celu uniknięcie odpowiedzialności karnej. Kompleksowa ocena powyższych wyjaśnień nie pozwala na przyjęcie ich jako okoliczności znacząco łagodzącej wymiar kary. Wyrażenie przez oskarżonego żalu i skruchy, jak również opinia o W. K. w dotychczasowych miejscach zamieszkania, została natomiast prawidłowo uwzględniona przez Sąd Rejonowy.

Reasumując, Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił okoliczności mające wpływ na treść rozstrzygnięcia o karze i właściwie je uwzględnił. Wymierzona oskarżonemu kara 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności jest karą sprawiedliwą i współmierną, zważywszy, że Sąd na podstawie art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. mógł wymierzyć tę karę w granicach od 9 miesięcy pozbawienia wolności do 12 lat pozbawienia wolności.

Biorąc powyższe pod uwagę, wobec prawidłowo ustalonego wymiaru kary 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności w niniejszej sprawie, bezprzedmiotowa jest ocena wskazywanej przez skarżącego prognozy kryminologicznej oskarżonego w kontekście możliwości warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, bowiem stałoby to w sprzeczności z treścią art. 69 § 1 k.k.

Prawidłowe także i zasadne było orzeczenie wobec oskarżonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze. Sąd Rejonowy nie dostrzegł, a skarżący w żaden sposób nie wykazał, by w niniejszej sprawie zachodził ów wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami, opisany w art. 42 § 3 k.k. in fine, zatem orzeczenie wskazanego środka w takim wymiarze było obligatoryjne. Ani bowiem ustabilizowany tryb życia, ani prowadzenie własnej działalności gospodarczej, ani stosunkowo młody wiek oskarżonego nie przeciwważą czynu oskarżonego i tego, że bezpośrednio po zdarzeniu rozpoczął on zacieranie śladów przestępstwa, lekceważąc całkowicie udzielenie pomocy osobie, którą potrącił jadąc samochodem.

Słuszne – w świetle okoliczności sprawy uzasadnione – były także orzeczenia o obowiązku zadośćuczynienia pokrzywdzonym za doznaną krzywdę i przepadku dowodu rzeczowego. Tak ukształtowanej kary w żadnej mierze nie można uznać za rażąco surową. Zasadnie również Sąd Rejonowy orzekł o zaliczeniu okresów tymczasowego aresztowania oraz zatrzymania prawa jazdy na poczet odpowiednio orzeczonej kary i środka karnego.

Z powyższych względów apelacja wniesiona przez obrońcę oskarżonego jako niezasadna nie mogła zostać uwzględniona. Dlatego Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok, jako trafny i prawidłowy, utrzymał w mocy (art. 437 § 1 k.p.k.).

Jednocześnie na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwotę 420 złotych, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie odwoławcze. Wysokość tej kwoty została ustalona na podstawie § 14 ust. 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w wysokości 420 złotych. Na koszty te składały się opłata w kwocie 400 zł wymierzona na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych, jak również ryczałt (20 zł) za doręczenie wezwań (i innych pism) w postępowaniu odwoławczym, co wynika z przepisu § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 listopada 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym.

Ponadto Sąd Okręgowy na podstawie art. 105 k.p.k. dokonał sprostowania oczywistej omyłki pisarskiej w zaskarżonym wyroku, albowiem jak wynika z akt sprawy, imię oskarżonego brzmi (...), nie zaś (...).