Sygn. akt IX Ka 581/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Toruniu IX Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Jarosław Sobierajski (spr.)

Sędziowie SO Andrzej Walenta

SO Barbara Plewińska

Protokolant st.sekr.sądowy Katarzyna Kotarska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Toruniu Marzenny Mikołajczak

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2013 roku

sprawy S. J.

oskarżonego z art. 278 § 1 kk, art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionych przez prokuratora i obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu

z dnia 19 czerwca 2013 roku sygn. akt VIII K 1714/10

I.  na podstawie art. 105 § 1 i 2 kpk prostuje oczywiste omyłki pisarskie zawarte w części komparycyjnej wyroku w ten sposób, że:

1.  w opisie czynu zarzucanego oskarżonemu w pkt 1 adres „ul. (...)” zastępuje adresem „ul. (...)” oraz uzupełnia ten opis o słowa „nie mniejszej niż” pomiędzy zwrotami „o wartości” i „25.250 zł”;

2.  w kwalifikacji czynu zarzucanego oskarżonemu w punkcie 2 przepis art. 278 § 1 kk zastępuje przepisem art. 279 § 1 kk;

II.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  uchyla orzeczenia zawarte w pkt I, II i III,

2.  uznaje oskarżonego za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt 1 aktu oskarżenia, tj. występku z art. 278 § 1 kk i za to na podstawie tego przepisu wymierza mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz - na podstawie art. 33 § 1 i 2 kk – grzywnę w wysokości 60 (sześćdziesięciu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 (dziesięciu) złotych,

3.  uznaje oskarżonego za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt 2 aktu oskarżenia, tj. występku z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk, za który - w myśl art. 14 § 1 kk – na podstawie art. 279 § 1 kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności oraz – na podstawie art. 33 § 1 i 2 kk – grzywnę w wysokości 40 (czterdziestu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 (dziesięciu) złotych,

4.  na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 i § 2 kk w miejsce orzeczonych wyżej kar pozbawienia wolności i grzywny wymierza oskarżonemu karę łączną 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną 90 (dziewięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 (dziesięciu) złotych.

5.  na podstawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk zawiesza warunkowo wykonanie wymierzonej oskarżonemu kary łącznej pozbawienia wolności na okres 3 (trzech) lat próby,

6.  ustala, iż orzeczenie zawarte w pkt VI odnosi się do kary łącznej grzywny wymierzonej oskarżonemu w pkt II ppkt 4 niniejszego wyroku;

III.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy, uznając apelację obrońcy oskarżonego za oczywiście bezzasadną;

IV.  zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego Toruniu) na rzecz adwokata M. G. kwotę 516,60 zł (pięćset szesnaście złotych i sześćdziesięciu groszy) brutto tytułem wynagrodzenia z obronę oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

V.  zwalania oskarżonego od kosztów sądowych za II instancję i wydatkami poniesionymi w postępowaniu odwoławczym obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt IX Ka 581/13

UZASADNIENIE

S. J. został oskarżony o to, że:

1.  w okresie od 1 października 2010 r. do 11 października 2010 r. w T., przy ul. (...), z terenu magazynu dokonał zaboru w celu przywłaszczenia arkuszy blachy aluminiowej w ilości 5 ton o wartości nie mniejszej niż 25250 zł, działając na szkodę S. C. P.- tj. o przestępstwo z art. 278 § 1 kk

2.  w okresie od 11 października 2010 r. w T., przy ul. (...), przy użyciu dorobionego klucza do drzwi wejściowych do magazynu, dostał się do jego wnętrza, skąd usiłował dokonać zaboru w cel przywłaszczenia arkuszy blachy aluminiowej o nieustalonej wartości, jednak zamierzonego celu nie osiągnął, gdyż został zauważony przez pracowników S. C. P.- tj. o przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 278 § 1 kk

Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2013 r. Sąd Rejonowy w Toruniu, sygn. akt VIII K 1714/10, uznał oskarżonego za winnego popełnienia czynów zarzucanych mu w pkt 1 i 2 aktu oskarżenia z tym ustaleniem, że czyny te stanowiły ciąg przestępstw z art. 278 § 1 kk oraz art. 13 § 1 kk w zw. z art. 278 § 1 kk i za to, w myśl art. 91 § 1 kk, na mocy z art. 278 § 1 kk, wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności, której wykonanie, na podstawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk, warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 3 lata, oddając go w tym czasie, na podstawie art. 73 § 1 kk, pod dozór kuratora sądowego oraz na mocy art. 33 § 1, § 2 i § 3 kk - karę grzywny w wysokości 60 stawek dziennych po 10 zł każda, zaliczając, na mocy art. 63 § 1 kk, na jej poczet okres zatrzymania od 12 października 2010 roku do 13 października 2010 roku, to jest dwa dni.

Na mocy art. 72 § 2 kk zobowiązał oskarżonego do naprawienia w części szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłacenie kwoty 10.000,00 zł na rzecz pokrzywdzonej firmy S. C. P.Sp. z o.o., O. 57H, (...), w terminie 2 lat od uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. M. G. kwotę 2479,68 zł brutto tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.

Zwolnił oskarżonego od obowiązku uiszczenia opłaty i pozostałych kosztów sądowych, którymi obciążył Skarb Państwa.

Wyrok ten zaskarżyli w całości: obrońca oskarżonego i na jego niekorzyść oskarżyciel publiczny.

Oskarżyciel publiczny zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  Obrazę prawa materialnego, tj. art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk, polegającą na przypisaniu oskarżonemu występku z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 278 § 1 kk w sytuacji, gdy oskarżony usiłował zabrać w celu przywłaszczenia mienie byłego pracodawcy po uprzednim użyciu dorobionego klucza do magazynu, którym nie miał prawa dysponować, czym wyczerpał znamiona występku z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk

2.  Obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wyroku w postaci art. 413 § 1 pkt 4 kpk oraz art. 399 § 1 kpk, polegające na błędnym wskazaniu w części wstępnej wyroku, że oskarżony stanął pod zarzutami popełnienia przestępstw z art. 278 § 1 kk i art. 13 § 1 kk w zw. z art. 278 § 1 kk, w sytuacji, gdy w pkt 2 aktu oskarżenia zarzucono mu występek z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk, w efekcie czego sąd bez uprzedzenia o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej tego czynu skazał oskarżonego za przestępstwa z art. 278 § 1 kk i art. 13 § 1 kk w zw. z art. 278 § 1 kk i wymierzył mu karę po zastosowaniu art. 91 § 1 kk

W oparciu o powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zmianę w części wstępnej kwalifikacji prawnej czynu z pkt 2 aktu oskarżenia na 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk oraz orzeczenie wobec niego za przestępstwo z art. 278 § 1 kk kary 1 roku pozbawienia wolności i 60 stawek dziennych grzywny po 10 zł każda, za przestępstwo z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk kary 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności i 40 stawek dziennych grzywny po 10 zł każda, a także kar łącznych: 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w wysokości 90 stawek dziennych po 10 zł każda.

Obrońca oskarżonego zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

1.  Błąd w ustaleniach stanu faktycznego przyjętego za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, że zachowanie oskarżonego wyczerpało znamiona przestępstw, których popełnienie zarzucono mu aktem oskarżenia, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy, oceniany z uwzględnieniem tego, że początkowe przyznanie się oskarżonego do winy nie wynikało z jego inicjatywy, lecz dokonane zostało pod wpływem groźby utraty pracy, prowadzi do wniosków odmiennych oraz bezpodstawnym - tj. w oparciu o wartości obliczone uznaniowo według nieznanych kryteriów - przyjęciu ilości i wartości skradzionej przez oskarżonego blachy,

2.  Obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 kpk i art. 92 kpk poprzez dokonanie dowolnej oceny dowodów bez uwzględnienia faktu, że blacha mogła zostać wcześniej wywieziona przez inne osoby, skoro możliwe było dostanie się na teren zakładu bez kontroli i że nie dało się ustalić, czy wśród pojazdów wjeżdżających na teren magazynu znajdował się pojazd oskarżonego, a także wyciągnięcie błędnych wniosków z faktu, że siedzenia w aucie oskarżonego były rozłożone oraz art. 5 § 2 kpk poprzez rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonego wątpliwości co do sprawstwa i winy oskarżonego oraz co do tego, ile blachy zginęło i jaki był stan magazynu przed kradzieżą.

W oparciu o w/w zarzuty skarżący domagał się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanych mu czynów, ewentualnie o uchylenie go i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego, jako bezzasadna w stopniu oczywistym, nie zasługiwała na uwzględnienie. Zaskarżony wyrok został jednak zmieniony wskutek stwierdzenia uchybienia, na którego istotę trafnie wskazał prokurator we wniesionym przez siebie środku odwoławczym.

Z uwagi na fakt, że obrońca oskarżonego nie złożył wniosku o uzasadnienie wyroku, sporządzając je sąd odwoławczy, po myśli art. 457 § 2 kpk, ograniczył się do wyjaśnienia, czym kierował się oceniając zasadność zarzutów podniesionych przez drugiego ze skarżących i dokonując zmiany zaskarżonego wyroku.

Sąd I instancji właściwie ocenił zgromadzone dowody i poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne. Aprobując przeprowadzoną analizę dowodową, prokurator trafnie wskazał, że dochodząc do wniosku, iż oskarżony rzeczywiście w okresie od 11 października 2010 roku, po dostaniu się przy użyciu podrobionego klucza do wnętrza magazynu, usiłował zabrać stamtąd w celu przywłaszczenia blachę aluminiową, sąd meriti błędnie przypisał mu popełnienie czynu kwalifikowanego z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 278 § 1 kk. Zabór mienia po uzyskaniu do niego dostępu dzięki pokonaniu zabezpieczeń wbrew woli właściciela - a na próbę dokonania takiego właśnie czynu jednoznacznie wskazuje zebrany materiał dowodowy - faktycznie wypełnia znamiona kradzieży z włamaniem.

Ustosunkowując się szczegółowo do zarzutów apelacji prokuratora zauważyć jednak należy, że z pisemnych motywów orzeczenia wynika, że sąd orzekający również nie miał w istocie wątpliwości co do tego, że oskarżony dopuścił się przestępstwa określonego w art. 279 § 1 kk. W uzasadnieniu wskazano wprost, że jedynie omyłkowo przypisany mu czyn został zakwalifikowany jako kradzież w typie podstawowym (k. 298). Zważywszy na powyższe i fakt, że oskarżonemu w pkt 2 aktu oskarżenia postawiono zarzut popełnienia właśnie występku z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 279 § 1 kk, a nie art. 278 § 1 kk - jak niezgodnie z prawdą wskazano redagując część wstępną zaskarżonego wyroku, która winna wiernie w ślad za aktem oskarżenia przytaczać treść zarzutów - w realiach sprawy nie może być więc mowy o tym, że wydając wyrok, oprócz obrazy prawa materialnego, sąd meriti naruszył także wskazane w apelacji przepisy postępowania. Nie sposób wszak w tej sytuacji czynić sądowi zarzutu z braku uprzedzenia o zmianie kwalifikacji prawnej, czy z uwagi na - kolokwialnie mówiąc - czysto sprawozdawczy charakter części wstępnej wyroku, traktować błędnego przytoczenia treści jednego z zarzutów inaczej, niż oczywistą omyłkę pisarską, o której mowa w art. 105 kpk.

Dostrzeżenie uchybienia, którego dopuścił się sąd orzekający, implikowało konieczność dokonania zmiany zaskarżonego wyroku. Niezbędne stało się nie tylko „poprawienie” kwalifikacji prawnej tego z przypisanych oskarżonemu czynów, którego dopuszczenie się zarzucono mu w pkt 2 aktu oskarżenia, ale i ponowne orzeczenie o konsekwencjach wynikających z popełnienia obu występków będących przedmiotem postępowania. Z uwagi na brak tożsamości ich kwalifikacji prawnej niedopuszczalne było bowiem uznanie, że zostały one popełnione w warunkach ciągu przestępstw z art. 91 § 1 kk, jak przyjęto to w zaskarżonym wyroku.

Mając na uwadze powyższe, sąd odwoławczy uchylił rozstrzygnięcia zawarte w pkt I, II i III zaskarżonego wyroku.

Uznając – stosownie do bezbłędnych ustaleń poczynionych przez sąd I instancji - oskarżonego za winnego dopuszczenia się obu zarzucanych mu aktem oskarżenia czynów, sąd odwoławczy wymierzył mu za popełnienie każdego z nich odrębną karę.

Przychylając się do wniosku prokuratora, mając na uwadze zawinienie oskarżonego, stopień społecznej szkodliwości każdego z czynów, oceniany przy uwzględnieniu wartości skradzionego mienia oraz trafnie ustalone przez sąd I instancji okoliczności obciążające i łagodzące, sąd odwoławczy uznał, że kary pozbawienia wolności: 1 roku za występek z art. 278 § 1 kk (wymierzona na podstawie art. 278 § 1 kk) oraz 1 roku i 2 miesięcy za występek z art. 13 kk w zw. z art. 279 § 1 kk (wymierzona w myśl art. 14 § 1 kk na podstawie art. 279 § 1 kk) będą stanowić należyte zabezpieczenie realizacji wszystkich celów postępowania.

Jednocześnie, z uwagi na fakt popełnienia przez oskarżonego przestępstw w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, aby dobitnie uświadomić mu, że wzbogacanie się kosztem cudzej własności nie popłaca, sąd odwoławczy wymierzył za każdy z popełnionych czynów obok kar pozbawienia wolności, na podstawie art. 33 § 1 i 2 kk, karę grzywny. Określając jej wysokość w wypadku pierwszego z nich (czyn z pkt I aktu oskarżenia) na 60 stawek dziennych, a drugiego (czyn z pkt 2 aktu oskarżenia) – na 40, sąd miał na uwadze zawinienie oskarżonego i stopień ich społecznej szkodliwości, a ustalając jedną stawkę w najniższej dopuszczalnej przez prawo kwocie - trudną sytuację majątkową mającego na utrzymaniu trójkę dzieci, oskarżonego (oświadczenia oskarżonego - k. 48).

Na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 i 2 kk, w miejsce orzeczonych wyżej kar jednostkowych, sąd odwoławczy wymierzył oskarżonemu karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny w wysokości 90 stawek dziennych po 10 zł każda, uznając, że relacje zachodzące pomiędzy czynami przypisanymi oskarżonemu uzasadniały skorzystanie jedynie z zasady asperacji. O wymierzeniu kar łącznych powyżej dolnej granicy wyznaczonej zgodnie z art. 86 § 1 kk zdecydował fakt braku tożsamości kwalifikacji prawnej popełnionych przez oskarżonego w odstępie kilku dni przestępstw skierowanych przeciwko mieniu.

Z racji tego, że naruszenie prawa poprzez popełnienie przestępstw przypisanych zaskarżonym wyrokiem uznać należało za incydent w życiu oskarżonego (karta karna – k. 323), sąd odwoławczy podzielił przekonanie sądu I instancji, że efektywne wykonanie orzeczonej wobec niego kary pozbawienia nie jest konieczne do osiągnięcia celów postępowania, a perspektywa możliwości zarządzenia jej wykonania, w połączeniu z dolegliwością wynikającą z konieczności uiszczenia grzywny i naprawienia szkody, wystarczająca będzie do wdrożenia go do przestrzegania prawa. Mając na uwadze powyższe - na podstawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk - warunkowo zawiesił zatem wykonanie wymierzonej przez siebie kary łącznej 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności na okres 3 lat próby, który sąd I instancji trafnie uznał za konieczny do weryfikacji trafności postawionej wobec oskarżonego prognozy kryminologicznej.

Wątpliwości sądu odwoławczego nie budziła zasadność zawartego w zaskarżonym wyroku orzeczenia o oddaniu oskarżonego w tym czasie pod dozór kuratora sądowego (pkt V) oraz zobowiązania go w ramach obowiązków próby do naprawienia części szkody wyrządzonej popełnionym przez niego czynem (pkt IV). Powyższe rozstrzygnięcia uznać należy za celowe ze względów wychowawczych.

Z uwagi na dokonaną zmianę wyroku (wymierzenie zaskarżonym wyrokiem dwóch jednostkowych kar grzywny, a następnie orzeczenie w ich miejsce kary łącznej), sąd odwoławczy ustalił, że zawarte w pkt VI wyroku orzeczenie o zaliczeniu okresu zatrzymania na poczet efektywnie wykonywanej kary, jaką w realiach sprawy stanowi kara grzywny, odnosi się do kary łącznej grzywny orzeczonej niniejszym wyrokiem.

Sąd odwoławczy nie dopatrzył się w zaskarżonym orzeczeniu żadnych uchybień mogących stanowić bezwzględne przyczyny odwoławcze, będących podstawą do uchylenia wyroku z urzędu, dlatego też w pozostałym zakresie należało utrzymać go w mocy.

Jednocześnie - na podstawie art. 105 § 1 i 2 kk - sąd odwoławczy sprostował z urzędu dostrzeżone w trakcie kontroli instancyjnej oczywiste omyłki pisarskie zawarte w komparycyjnej części zaskarżonego wyroku poprzez uzupełnienie opisu czynu zarzucanego oskarżonemu w pkt 1 o wskazanie, że skradziona przez niego blacha miała wartość „nie mniejszą niż” 25.250 zł oraz zastąpienie błędnego adresu „ul. (...)” adresem „ul. (...)”, a także zastąpienie przepisu art. 278 § 1 kk w kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego oskarżonemu w pkt 2 aktu oskarżenia przepisem art. 279 § 1 kk. Treść wniesionego aktu oskarżenia już „na pierwszy rzut oka” wskazuje na to, że komparycja wyroku nie przytaczała wiernie treści postawionych oskarżonemu zarzutów, a w wypadku czynu z pkt 2 – o czym była szeroko mowa na wstępie niniejszego uzasadnienia – dodatkowo wadliwie określała jego kwalifikację prawną.

O kosztach obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym orzeczono w oparciu o przepisy § 14 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (j.t. Dz. U. 2013 r., poz. 461).

Na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk, mając na uwadze możliwości finansowe oskarżonego, sąd odwoławczy zwolnił go od kosztów sądowych za II instancję, obciążając wydatkami poniesionymi w postępowaniu odwoławczym Skarb Państwa.