Sygn. akt IX Ca 67/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2014 r. w Olsztynie na rozprawie

sprawy z powództwa M. M. reprezentowanego przez opiekuna prawnego G. M.

przeciwko Skarbowi Państwa - Wojewodzie (...) w O.

o podwyższenie renty

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Giżycku

z dnia 6 listopada 2013 r., sygn. akt I C 710/13,

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sygn. akt IX Ca 67/14

UZASADNIENIE

Powód M. M., ubezwłasnowolniony całkowicie, reprezentowany przez opiekuna prawnego G. M. domagał się podwyższenia renty przyznanej mu wyrokiem Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 29 lutego 2000 r. w sprawie I C 218/99, od pozwanego Skarbu Państwa - Wojewody (...)- (...), z kwoty 500 zł do 3.167,00 zł, płatnej miesięcznie od dnia wniesienia pozwu wraz z odsetkami ustawowymi na wypadek uchybienia terminowi płatności. Nadto wnosił o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż pozwany jest odpowiedzialny za błędy w sztuce lekarskiej przy porodzie powoda wskutek czego powód doznał całkowicie nieodwracalnego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, które stało się przyczyną mózgowego porażenia dziecięcego pod postacią kurczowego niedowładu czterokończynowego, opóźnienia rozwoju psychoruchowego i padaczki. Od czasu wydania orzeczenia Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 29 lutego 2000 r. znacznie wzrosły wydatki na leki, środki pielęgnacyjne, turnusy rehabilitacyjne, stosowanie specjalnej diety i fachową opiekę.

Pozwany Skarb Państwa - Wojewoda (...)- (...) uznał ostatecznie powództwo do kwoty 1 500 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu wskazał, iż powód nie udowodnił, że jego sytuacja osobista i majątkowa zmieniła się w ten sposób by uzasadnić podwyższenie renty do wysokości wskazanej w pozwie - tj. prawie sześciokrotnej wyższej. Domagał się również przedłożenia dokumentów wskazujących na sytuację majątkową rodziny powoda.

Wyrokiem z dnia 6 listopada 2013 r. Sąd Rejonowy w Giżycku podwyższył rentę zasądzoną od Skarbu Państwa - Wojewody (...)- (...) w O. na rzecz powoda M. M. wyrokiem Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 29 lutego 2000 r. w sprawie IC 218/99 z kwoty po 500 zł miesięcznie do kwoty po 3.167 zł płatną miesięcznie od dnia 9 sierpnia 2013 r. do 15 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w terminie płatności każdej raty renty. Zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.018 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, iż z powodu przeprowadzenia w dniu 23 listopada 1989 r. w Szpitalu ZOZ w W. porodu z naruszeniem zasad sztuki lekarskiej u powoda M. M. po urodzeniu wystąpiły schorzenia w postaci mózgowego porażenia dziecięcego pod postacią małogłowia, niedowładu kurczowego czterokończynowego, opóźnienia psychoruchowego i padaczki. Wyrokiem z dnia 29 lutego 2000 r., wydanym w sprawie I C 218/99, Sąd Okręgowy w Suwałkach zasądził od Skarbu Państwa - Wojewody (...)- (...) na rzecz M. M. w związku z doznanym przez niego uszkodzeniem ciała rentę w kwocie 500 zł, płatną do 15-tego dnia każdego miesiąca.

Obecnie powód, który w tym roku kończy 24 lata, z powodu uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego jest osobą upośledzoną w głębokim stopniu, niezdolną do samodzielnej egzystencji, trwale unieruchomioną, mającą szczątkowy kontakt z otoczeniem. Powód nie mówi, nie przeżuwa pokarmów, nie sygnalizuje potrzeb fizjologicznych, nie porusza się samodzielnie, nie stabilizuje głowy, jego kończyny są sztywne, wykonuje jedynie niekontrolowane ruchy spastyczne. Ponadto jest uczulony na białko mleka krowiego, wieprzowinę, sztuczne barwniki i aromaty. Spożywa jedynie rozdrobnione posiłki. Opiekę nad powodem sprawują rodzice, z którymi mieszka. Ojciec powoda jest lekarzem pediatrą. Natomiast matka, która pracuje jako bibliotekarka, z wykształcenia jest oligofrenopedagogiem. W czasie gdy rodzice powoda przebywają w pracy opiekę nad nim sprawuje wyspecjalizowana opiekunka osoby niepełnosprawnej. Opiekunka ta zatrudniona jest przez rodziców na postawie umowy o pracę i otrzymuje od nich wynagrodzenie w kwocie 1600 zł brutto. Powód ze względu na postępujące przykurcze kończyn, profilaktykę zaparć oraz odleżyn wymaga stałej rehabilitacji w trybie ambulatoryjnym oraz rehabilitacji na dwutygodniowych turnusach rehabilitacyjnych. Na co dzień powód korzysta z pieluch jednorazowych i podkładów higienicznych. Dziennie zużywa sześć pieluch jednorazowych. Przewożony jest na wózku w pozycji półsiedzącej i samochodem przystosowanym do potrzeb osoby niepełnosprawnej. Niekontrolowane ruchy spastyczne powodują uszkodzenie wózka, którego użyteczność ogranicza się do 3 lat. Poza rentą przyznaną wyrokiem z dnia 29 lutego 2000 r., powód otrzymuje co miesiąc - rentę socjalną w kwocie 520 zł oraz dodatek pielęgnacyjny w kwocie 150 zł.

W ocenie Sądu Rejonowego powództwo zasługiwało na uwzględnienie. W chwili wydania wyroku przez Sąd Okręgowy w Suwałkach 29 lutego 2000 r. powód był dzieckiem pozostającym na utrzymaniu rodziców. Obecnie powód jest już dorosłym człowiekiem, który gdyby nie doznał uszczerbku na zdrowiu, sam musiałby zapewnić sobie środki utrzymania i nie pozostawałby na utrzymaniu rodziców. Poza tym wzrosły koszty utrzymania, środków pielęgnacyjnych, leki. Czynniki wpływające na podwyższenie renty to: wynagrodzenie opiekuna, koszt wózka, rehabilitacji. Miesięczne wydatki wynoszą ponad 4 600 zł, natomiast dochody powoda wynoszą 1 170 zł. Tym samym żądanie podwyższenia renty jest uzasadnione.

Powyższy wyrok w części zaskarżył apelacją pozwany domagając się jego zmiany i oddalenia powództwa w części przewyższającej kwotę 1500 zł miesięcznie, ewentualnie uchylenia wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Domagał się zasądzenia kosztów procesu za obie instancje.

Skarżący zarzucił wyrokowi naruszenie prawa materialnego, w szczególności art. 907 § 2 Kodeksu cywilnego wskutek rażącego zawyżenia wysokości zasądzonej na rzecz powoda renty.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji wskazując na trafność orzeczenia Sądu Rejonowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Zdaniem Sądu Okręgowego, pozwany nie zakwestionował skutecznie ani oceny dowodów dokonanej przez Sąd Rejonowy i jego ustaleń faktycznych, ani oceny prawnej, a jego zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego są chybione. Sąd II instancji dokonując we własnym zakresie oceny materiału dowodowego nie znalazł przyczyn i podstaw uzasadniających poczynienie ustaleń odmiennych, niż poczynione przez Sąd I instancji. Całość rozstrzygnięcia podziela Sąd Okręgowy.

Zgodnie z art. 907 § 2 k.c. jeżeli obowiązek płacenia renty wynika z ustawy, każda ze stron może w razie zmiany stosunków żądać zmiany wysokości lub czasu trwania renty, chociażby wysokość renty i czas jej trwania były ustalone w orzeczeniu sądowym lub w umowie.

W orzecznictwie przyjmuje się, że orzekając o zmianie, sąd bierze pod uwagę wszelkie okoliczności dotyczące sytuacji osobistej i majątkowej stron oraz okoliczności obiektywne w tym też istotny spadek zmiany siły nabywczej pieniądza (por. np. uchwałę Sąd Najwyższy z 20 kwietnia 1994 r., III CZP 58/94, OSNC 1994, nr 11, poz. 207 ).

W niniejszej sprawie obowiązek płacenia renty wynika z art. 444 § 3 k.c. Ustalenie wysokości renty nastąpiło z kolei w wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach z dnia 29 lutego 2000 r. Tym samym istniała możliwość oparcia roszczenia o art. 907 § 2 k.c.

Okoliczności mające wpływ na wysokość renty powoda dotyczą jego sytuacji osobistej, majątkowej oraz okoliczności obiektywnych wynikających ze zmiany cen jaka nastąpiła od chwili przyznania powodowi renty.

Obecnie powód jest osobą dorosłą, w związku z czym jego potrzeby również zwiększyły się. Zaspokojenie tych potrzeb wymaga większych środków pieniężnych.

Niewątpliwie także od roku 2000 uległy zmianie ceny produktów, które są powodowi niezbędne do egzystencji, a które jednocześnie związane są ze stanem jego zdrowia. Sąd Rejonowy trafnie i prawidłowo przeprowadził w tym zakresie szczegółową analizę tych wydatków wskazując na zwiększone koszty rehabilitacji, środków pielęgnacyjnych oraz leki. Dokładne wyliczenia wskazują, iż miesięczne wydatki powoda na niezbędne do prawidłowej egzystencji środki są nawet wyższe niż kwota przez niego żądana.

Wymienione okoliczności niewątpliwie wskazują na zmianę stosunków mającą wpływ na wysokość renty. Powód wykazał przy tym wysokość wydatków jakie są niezbędne do prawidłowej egzystencji w związku z czym udowodnił o jaką kwotę powinien nastąpić wzrost renty.

Zaskarżony wyrok wydany został na podstawie szczegółowych ustaleń obejmujących wszystkie okoliczności mające wpływ na zakres zwiększonych potrzeb powoda. Apelacja nie wskazuje żadnych istotnych okoliczności, które przy dokonywaniu oceny rozmiaru tych potrzeb i w związku z tym wydatków zostały pominięte. W ramach kontroli apelacyjnej podważanie dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny jest możliwe tylko wówczas, gdy określając wysokość uzasadnionych potrzeb powoda sąd ewidentnie naruszył zasady ustalania podstaw zwiększenia renty, w konsekwencji czego zasądzona renta jest w sposób oczywisty niewspółmierna do potrzeb powoda. W rozpoznawanej sprawie sytuacja taka nie ma miejsca.

Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji wyroku na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono na postawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 6 pkt. 5 i § 12 ust 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (j.t. Dz. U. z 2013 poz.490), zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.