Sygn. akt III AUa 1517/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Ewa Cyran /spr./

Sędziowie: SSA Marek Borkiewicz,

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

Protokolant: insp.ds.biurowości Beata Tonak

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2015 r. w Poznaniu

sprawy S. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji S. J.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 11 lipca 2014 r. sygn. akt VIII U 191/13

oddala apelację.

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

SSA Ewa Cyran

SSA Marek Borkiewicz

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. decyzją z dnia 30 listopada 2012 r. znak:(...) odmówił S. J. (J.) prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Podstawą wydania decyzji jest art. 57 i art. 58 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. z 2009 r. Dz. U Nr 153, poz. 1227 ze zm). W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 12.11.2012 r. nie stwierdziła niezdolności do pracy S. J..

Odwołanie od decyzji złożył S. J. wnosząc o przyznanie mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu podniósł, że nie zgadzając się z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 26.09.2012 r. wniósł sprzeciw do Komisji Lekarskiej ZUS. W wniesionym sprzeciwie wskazał na swoją sytuację bytowa i aspekty medyczne, które znajdują potwierdzenie w całości zgromadzonej dokumentacji medycznej. Przedstawił chronologię najważniejszych schorzeń. Komisja Lekarska nie uwzględniła jego sprzeciwu. Kwestionuje jej orzeczenie z uwagi na formę badania lekarskiego i atmosferę badania, która nie dała mu możliwości swobodnego przedstawienia aspektów dotyczących jego stanu zdrowia, w rozumieniu utraty zdolności do pracy zarobkowej z tytułu naruszenia sprawności organizmu. Badanie zostało przeprowadzone nierzetelnie i niefachowo, gdyż miał możliwość poznania metody badań przeprowadzanych przez lekarzy go leczących. Uważa takie zachowanie za krzywdzące, biorąc pod uwagę stopień upośledzenia funkcji jego organizmu i sumę nagromadzonych schorzeń. Ponadto przez okres roku załatwiał wszelkie formalności aby sprostać wymaganiom, a teraz okazuje się, że jest całkowicie zdolny do pracy. Takie twierdzenie jest sprzeczne z rzeczywistym stanem rzeczy. Przez całe życie pracował fizycznie podejmując różne prace, z czego połowę przepracował w szarej strefie. W 1988 r. podjął się samotnego wychowywania córki. Przez 20 lat koniecznym było zapewnienie jej utrzymania, troskliwej opieki i ponadstandardowego wykształcenia, przez co nie miał wyboru swobodnej formy podejmowania pracy zarobkowej. Aktualnie pracuje w firmie prowadzonej przez córkę a wymagania jakie są mu stawiane, z uwagi na stan zdrowia, nie jest w stanie spełnić.

Sąd Okręgowy – Wydział Ubezpieczeń Społecznych w P. wyrokiem z dnia 11 lipca 2014 r. (sygn. akt: VIII U 191/13) oddalił odwołanie.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu I instancji stanowiły następujące ustalenia i rozważania.

S. J. urodzony (...), z zawodu jest mechanikiem samochodowym. Udokumentował 21 lat, 20 miesięcy i 8 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

W okresie od 3.2010 r. do 31.12.2010 r. prowadził działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod firmą (...) z siedzibą w P.. Od 2.04.2012 r. jest zatrudniony na stanowisku handlowca w firmie (...) z siedzibą w P., prowadzonej przez córkę.

S. J. w dniu 29.08. 2012 r. złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Lekarz orzecznik ZUS rozpoznał u odwołującego zespół bólowy kręgosłupa C i L-S na tle zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych z ograniczeniem bólowym funkcji bez objawów korzeniowych i ubytkowych neurologicznych, przebytą operację cieśni nadgarstka lewego w maju 2012 r., zmiany zwyrodnieniowe stawu łokciowego prawego z niewielką dysfunkcją, napadowe migotanie przedsionków w wywiadzie, i orzeczeniem z dnia 26.09.2012 r. orzekł, że w związku z rokowaniem odzyskania zdolności do pracy istnieją okoliczności uzasadniające ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 4 miesięcy od daty wyczerpania zasiłku chorobowego.

Od powyższego orzeczenia S. J. wniósł sprzeciw do Komisji Lekarskiej ZUS, która rozpoznała u niego chorobę zwyrodnieniowa stawów kręgosłupa i stawów łokciowych z zachowaną dostateczną sprawnością ruchowa i bez objawów korzeniowych i ubytkowych, zespół cieśni nadgarstka lewego leczony operacyjnie w maju 2012 r. bez cech neuropatii nerwu pośrodkowego, napadowe migotanie przedsionków w wywiadzie, stan po app 2011 r. powikłanego ropniem rany operacyjnej, i orzeczeniem z dnia 12.11.2012 r. orzekła, że zmiany chorobowe występują od wielu lat, a obecnie nie zachodzi istotna progresja zmian, a co za tym idzie pogorszenie sprawności badanego, który jest zdolny do pracy i nie zachodzi okoliczność orzeczenia świadczenia rehabilitacyjnego.

Orzeczenie Komisji Lekarskie ZUS z 12.11.2012 r. jest podstawą wydania zaskarżonej decyzji.

Biegli sądowi ortopeda, neurolog i kardiolog, po zapoznaniu się z aktami organu rentowego, dokumentacją medyczną i przeprowadzeniu bezpośredniego badania odwołującego w dniu 28.02.2013 r. rozpoznali u S. J. stan kardiologiczny stabilny - napadowe migotanie przedsionków serca w wywiadzie, zespół bólowy szyjny i lędźwiowy- w wywiadzie okresowo korzeniowy - u osoby ze zmianami zwyrodnieniowo -dyskopatycznymi kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego, zespół bólowy wielostawowy na podłożu zmian zwyrodnieniowych wielostawowych, stan po uszkodzeniu ścięgna Achillesa prawego i brzuchatego łydki prawego, stan po operacji zespołu cieśni nadgarstka lewego, zespól cieśni nadgarstka prawego - do leczenia operacyjnego.

W opinii łącznej z dnia 14.06.2013 r. biegli orzekli, że odwołujący od czasu zakończenia pobierania zasiłku chorobowego odzyskał zdolność do pracy, a orzeczenia organów orzeczniczych ZUS są trafne i zasadne.

W opinii uzupełniającej z dnia 5.09.2013 r. biegli potrzymali swoją opinie.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd I instancji wydał zaskarżony wyrok uznając, iż odwołanie nie jest zasadne Sąd Okręgowy zważył, iż bezspornym w sprawie jest, że odwołujący spełnia warunki posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego.

Istotą sporu miedzy stronami jest czy odwołujący jest niezdolny do pracy i w jakim stopniu. W zakresie oceny zdolności odwołującego do pracy.

Sąd oparł swe rozstrzygnięcie na opinii biegłych lekarzy kardiologa, ortopedy i neurologa. Dowód opinii biegłych jest bowiem w tej kategorii spraw tzw. dowodem koronnym, analizującym i sumującym przeciwstawne oceny prezentowane przez strony. Dowodu tego nie można zastępować innym np. dowodem z zeznań świadków, zaświadczeń lekarskich. Dowód z opinii biegłych podlega ocenie, tak jak każdy dowód przeprowadzony w sprawie, ale podważyć tego dowodu nie może samo tylko subiektywne odczucie stron.

Biegli lekarze uznali, że odwołujący jest zdolny do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji. Schorzenia, na które wskazał i które miały stanowić podstawę orzeczenia o jego niezdolności do pracy, w opinii wyrażonej przez biegłych lekarzy nie uprawniają do orzekania o niezdolności do pracy. Tym samym S. J. nie wykazał

w postępowaniu przed Sądem, że stan jego zdrowia uzasadnia uznanie go za osobę niezdolną do pracy.

Sąd Okręgowy nie wziął pod uwagę dokumentacji medycznej przedłożonej przez odwołującego albowiem dokumentacja ta odnosi się do stanu zdrowia odwołującego z października 2013 r., lutego 2014 r. a wiec stanu zdrowia po upływie, co najmniej roku od daty wydania zaskarżonej decyzji. Dokumentacje tą Sad ocenił jako wskazanie nowych okoliczności dotyczących niezdolności do pracy odwołującego powstałych po dniu wydania zaskarżonej decyzji, które powinny zostać rozpatrzone przez organ rentowy.

Brak spełnienia podstawowej przesłanki przyznania prawa do renty określonej w art. 57 ust.1 pkt 1 u.e.r.f.u.s. jaką jest niezdolność do pracy spowodował, iż odwołanie S. J. należało uznać za niezasadne.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od tego wyroku złożył odwołujący S. J. zarzucając naruszenie przepisów prawa procesowego polegające na uniemożliwieniu mi uczestniczenia w rzetelnym i sprawiedliwym procesie sądowym poprzez odebranie mi głosu w trakcie rozprawy - po trzech minutach - bez żadnego powodu.

Apelujący podniósł, iż nie miał możności podniesienia żadnego dowodu ani argumentu, do którego sąd zobowiązał go poprzez odczytanie stosownej regulacji prawnej.

Nie miało miejsca postępowanie dowodowe, roztrząsanie jego wyników, wyłożenie istotnych okoliczności faktycznych oraz dowodów na uzasadnienie swoich wniosków. Posiedzenie zajęło Sądowi Okręgowemu 17 min w całości.

Wskazując na powyższe podstawy apelacji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie odwołania w całości lub uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I Instancji przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, a zebrany materiał poddał wszechstronnej ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c.. Na tej podstawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne, które tutejszy Sąd w pełni podziela i przyjmuje za własne bez potrzeby ponownego ich przytaczania.

Istota sporu w analizowanej sprawie sprowadzała się do rozstrzygnięcia czy odwołujący S. J. jest niezdolny do pracy choćby częściowo, na jaki okres i kiedy niezdolność ta powstała.

Na wstępie niniejszych rozważań, należało powołać podstawy prawne orzeczenia. Zgodnie z przepisem art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity – Dz.U. z 2004 r., Nr 39, poz. 353 ze zm.), świadczenie rentowe z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy;

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Ustęp 2 tego artykułu stanowi, że przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Przepis art. 12 cyt. ustawy stanowi, iż niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 cyt. ustawy przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Zgodnie z treścią art. 59 ust. 1 cyt. ustawy osobie, która spełniła warunki określone w art. 57, przysługuje:

1) renta stała - jeżeli niezdolność do pracy jest trwała;

2) renta okresowa - jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji uczynił przedmiotem dowodu fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.), nie ograniczał stron w możliwości składania wniosków dowodowych, a dla wyjaśnienia istoty sprawy przeprowadził postępowanie dowodowe uwzględniając wszystkie powołane dowody. W sędziowskiej ocenie materiału dowodowego Sąd Apelacyjny nie stwierdza żadnych uchybień, które mogłyby stanowić podstawę apelacji.

Z uwagi na treść zarzutów apelacyjnych Sąd Apelacyjny na podstawie art. 382 k.p.c. postanowił, w celu pełnego wyjaśnienia spornej, w niniejszym postępowaniu kwestii, przeprowadzić uzupełniające postępowanie dowodowe poprzez przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lekarza reumatologa, który wyda opinię na okoliczność czy odwołujący jest osobą niezdolną do pracy, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji, czy niezdolność ta jest częściowa czy całkowita, czy trwała czy okresowa, ewentualnie na jaki okres.

Biegły reumatolog rozpoznał u odwołującego zespół bólowy kręgosłupa na tle zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych bez ograniczenia funkcji i bez objawów korzeniowych. Wielostawową chorobę zwyrodnieniową bez istotnej dysfunkcji ruchowej. Stan po operacji cieśni kanału nadgarstków.

Biegły reumatolog na podstawie przeprowadzonego badania przedmiotowego oraz analizie dostarczonej dokumentacji medycznej stwierdził, iż odwołujący nie jest aktualnie niezdolny do pracy zawodowej z powodu schorzeń narządu ruchu. Mimo zaawansowanych zmian w radiogramach w badaniu przedmiotowym nie stwierdza się istotnego ograniczenia funkcji kręgosłupa oraz stawów obwodowych, nie stwierdza się również objawów korzeniowych. Tak więc klinicznych cech znacznego ograniczenia sprawności organizmu istotnie upośledzającego lub uniemożliwiającego wykonanie pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Nieduże przykurcze w stawach łokciowych oraz tarcie wewnątrz stawów barkowych i kolanowych wymagają dalszej rehabilitacji. Z powodu dodatnich p.ciał p. jądrowych wymaga dalszej obserwacji i leczenia Por. Reumatologicznej.

Wskazać należy, iż opinie biegłych lekarzy sądowych powołanych przed sądami obu instancji zostały sporządzone fachowo, w oparciu o aktualną wiedzę, przedstawione w nich wnioski poparte są odpowiednimi argumentami. Biegli sądowi w należyty sposób wyjaśnili przedstawione przez Sąd I instancji zagadnienia, wskazali na czym oparli swe tezy i co stanowiło ich podstawę.

Podkreślić w tym miejscu należy, iż samo niezadowolenie strony z treści opinii biegłego, gdy nie zgłasza ona żadnych konkretnych zarzutów w stosunku do opinii, nie powoduje konieczności powoływania kolejnego biegłego czy kolejnych biegłych (por. SN z 15.02.1974 r., II CR 817/73, niepubl. oraz SN z 18.02.1974 r., II CR 5/74, Biuletyn SN 1974 r., nr 4, póz. 64). Odmienne stanowisko oznaczałoby, iż należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, aby upewnić się, czy niektórzy z nich nie byliby zdania takiego samego jak strona (por. T. Ereciński Komentarz do Kodeksu Postępowania Cywilnego, Część Pierwsza, Postępowanie Rozpoznawcze, Warszawa 1997 r., str. 439). Nadto wskazać należy, że, Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego co do stanu zdrowia wnioskodawcy, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego, niż wyrażone w opiniach biegłych (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 r., II URN 228/87, PiZS 1988/7/62).

W tym stanie rzeczy prawidłowo Sąd I instancji uznał, iż odwołujący nie spełnił podstawowej przesłanki niezbędnej do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, a mianowicie nie został uznany przez biegłych za osobę nawet częściowo niezdolną do pracy.

Wobec uznania, że zarzuty apelacyjne były bezzasadne oraz mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne i rozważania prawne - na podstawie art. 385 k.p.c. – należało orzec o oddaleniu złożonej w niniejszej sprawie apelacji.

del. SSO Katarzyna Schönhof-Wilkans

SSA Ewa Cyran

SSA Marek Borkiewicz