WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 10 września 2014 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku A. H.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 4 lutego 2014 r. sygn. akt IV U 1743/12

oddala apelację

Sygn. akt III AUa 290/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 10 września 2014 r.

Decyzją z dnia 7 września 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., odmówił wnioskodawcy A. H. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, dochodzonego wnioskiem z dnia 5 lipca 2012r. w trybie w trybie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). Powołując w podstawie prawnej decyzji art.107 w/w ustawy, organ rentowy stwierdził, że wnioskodawca nie spełnia zasadniczej przesłanki nabycia prawa do dochodzonego świadczenia, skoro - w świetle orzeczenia Komisji Lekarskiej Zakładu z dnia 4 września 2012 r. – nie jest niezdolny do pracy.

Wnioskodawca A. H. odwołał się od decyzji ZUS do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie. W odwołaniu z dnia 11 października 2012r., wnioskodawca wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez potwierdzenie jego uprawnienia do dochodzonego świadczenia rentowego , zarzucił organowi rentowemu błąd w ustaleniach faktycznych dotyczący oceny stanu jego zdrowia jako stanu nie sięgającego granic niezdolności do pracy. Opisując charakter wykonywanego dotąd zatrudnienia jak też podając jakie występują u niego schorzenia i towarzyszące im dolegliwości, odwołujący naprowadzał, że wbrew stanowisku ZUS nie jest zdolny do wykonywania dotychczasowej pracy , co miały potwierdzać , wnioskowane do przeprowadzenia w postepowaniu sądowym, zarówno dowody z dokumentów ( historii chorób , kart informacyjnych z leczenia szpitalnego ) jak i dowody osobowe z opinii biegłych lekarzy : nefrologa, ortopedy i specjalisty medycyny pracy.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 23 października 2012r. pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., wnosił o oddalenie żądania wnioskodawcy z tego samego względu jaki powołany został w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie, po rozpoznaniu odwołania A. H., wyrokiem z dnia 4 lutego 2014 r. (sygn. akt IV U 1743/12) oddalił odwołanie. Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca A. H. ur. (...) –będący z wykształcenia inżynierem mechanikiem - w przebiegu ubezpieczenia , jako pierwszy okres zatrudnienia wykazywał pracę w Zakładach (...) Sp. z o .o. w R. ( od 1 stycznia 1996r. do 31 stycznia 2011r.) na stanowisku mistrza i starszego mistrza . Praca wnioskodawcy polegała na dozorze technicznym- regularnych obchodach zakładu i dozorowaniu przebiegu pracy zatrudnionych .Od dnia 1 lutego 2011r. wnioskodawca rozpoczął prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie usług mechanicznych ,obsługując frezarkę. W dniu 6 czerwca 2011r. A. H. wystąpił do ZUS po raz pierwszy z wnioskiem o ustalenie prawa do renty, co skutkowało decyzją z dnia 12 września 2011r. przyznającą mu prawo do tak określonego świadczenia – renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 23 sierpnia 2011r. do 30 września 2012r. Zasadniczym schorzeniem skutkującym wówczas ustaleniem niezdolności do pracy wnioskodawcy była dna moczanowa. W okresie pobierania świadczenia rentowego odwołujący kontynuował działalność gospodarczą .Z uwagi na zbliżający się upływ terminu przyznania prawa do renty, w dniu 5 lipca 2012r. ,A. H. ponowił żądanie ustalenia prawa do tego świadczenia na dalszy okres. Zgodne orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 9 sierpnia 2012r. i Komisji Lekarskiej Zakładu z dnia 4 września 2012r. –poprzedzone dodatkowo opinią lekarza konsultanta ortopedy z dnia 7 sierpnia 2012r.- stanowiły jednak o aktualnym braku niezdolności do pracy wnioskodawcy ,co skutkowało – zaskarżoną w niniejszym postępowaniu- decyzją organu rentowego z dnia 7 września 2012 r. odmawiającą A. H. dalszego prawa do renty. Już po tej dacie wnioskodawca korzystał z zasiłku chorobowego ,a następnie nabył prawo do świadczenia rehabilitacyjnego ( na okres od 9 kwietnia 2013r. do 9 kwietnia 2014r.) w trakcie którego podjął leczenie usprawniające w ramach prewencji ZUS. Przeprowadzone w postępowaniu sądowym dowody z łącznej opinii pięciu biegłych lekarzy: kardiologa ,diabetologa, neurologa, nefrologa i ortopedy , jak też odrębna opinia biegłego lekarza specjalisty medycyny pracy ( w tym dodatkowe ustne jej wyjaśnienie przez biegłego ) - mające na celu weryfikację dotychczasowej oceny stanu zdrowia odwołującego z postępowania administracyjnego przez ZUS – pozwoliły z kolei Sądowi Okręgowemu w Rzeszowie na poczynienie w sprawie zasadniczego ustalenia o braku niezdolności do pracy A. H. po dniu 30 września 2012r. Jak podkreślił bowiem Sąd Okręgowy - opierając się w tym względziew zupełności na wyżej powołanych opiniach biegłych (uznając tym samym dowody te za w pełni miarodajne, przy podkreśleniu zarówno fachowości biegłych, zupełności ich opinii, a także wyjątkowo zgodnej konkluzji wszystkich opiniujących), choć u wnioskodawcy występuje szereg schorzeń tj. dna moczanowa , cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze , przewlekła choroba nerek i zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów kolanowych ( w tym stan po artroskopii stawu kolanowego prawego z 2011r.) , to jednak rozmiar tych schorzeń - aktualny stopień ich zaawansowania - nie ogranicza w sposób istotny zdolności do pracy odwołującego zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji - tu przy ich generalnym odniesieniu do pracy umysłowej ( uznanie za taką pracę pracy na stanowisku mistrza i starszego mistrza według przewidzianej w przepisach BHP klasyfikacji ryzyka zawodowego ) z jedoczesnym podkreśleniem ,że stan zdrowia wnioskodawcy nie stał też na przeszkodzie w wykonywaniu przez niego ciężkiej pracy fizycznej ma frezarce w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. I tak – jak zauważał to Sąd I instancji w ślad za stanowiskiem biegłych – występująca u A. H. dna moczanowa jest schorzeniem przewlekłym z okresowymi zaostrzeniami ,które mogą być leczone w ramach czasowej niezdolności do pracy, cukrzyca - wyrównana metabolicznie- jak też choroba nerek - w stadium wydolności –oraz nadciśnienie tętnicze mają przebieg stabilny , a z kolei zmiany zwyrodnieniowe stawów kolanowych i kręgosłupa ( przy ujemnych objawach rozciągowych) nie upośledzają w istotny sposób wydolności narządu ruchu wnioskodawcy . W świetle zaś powyższego ustalenia o zdolności do pracy A. H. , Sąd Okręgowy w Rzeszowie, dokonując oceny prawnej sprawy, uznał żądanie odwołania za nieuzasadnione, a zaskarżoną decyzję ZUS za trafną i odpowiadającą prawu, podzielając stanowisko pozwanego organu rentowego o nie spełnieniu przez wnioskodawcę po dniu 30 września 2012r. koniecznej przesłanki nabycia prawa do dochodzonego świadczenia rentowego przewidzianej w art. 57 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1440) .W podstawie prawnej wyroku powołany także został art. 107 w/w ustawy , oraz 477 14 § 1 kpc.

Wyrok Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie z dnia 4 lutego 2014r. zaskarżony został przez wnioskodawcę A. H.. W apelacji z dnia 12 marca 2014 r. (v. k. 128-132) odwołujący, zarzucając naruszenie prawa materialnego tj. art. 57 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1440) poprzez błędną jego wykładnię skutkującą uznaniem wnioskodawcy zdolnym do pracy , jak też naruszenie przepisów postępowania tj. art.233§1kpc poprzez uznanie opinii biegłych - zwłaszcza biegłego reumatologa i ortopedy- za fachowe, rzetelne ,a tym samym miarodajne dla przyjętych ustaleń ( co stanowić też miało o bezzasadnym oddaleniu przez Sąd I instancji wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii innych biegłych tej specjalności) , wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku ,poprzez przyznanie prawa do renty na koszt pozwanego organu rentowego , względnie jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji ,przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego jako części kosztów procesu . W uzasadnieniu wniesionego środka odwoławczego ,skarżący podnosił, że opinie biegłych w tym w szczególności lekarza reumatologa i ortopedy są szczątkowe i nie zawierają pełnego uzasadnienia przyjętej konkluzji ,a niezależnie do tego wszyscy opiniujący w sprawie biegli dokonywali oceny stanu jego zdrowia w aspekcie możliwości wykonywania pracy umysłowej , podczas gdy zarówno pracownicze zatrudnienie w spółce (...) na stanowisku mistrza i starszego mistrza jak i prowadzona działalność gospodarcza związane były de facto z pracą fizyczną. Zdaniem skarżącego Sąd I instancji nie wyjaśnił także sprawy w aspekcie ewentualnej możliwości jego przekwalifikowania zawodowego.

Pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie apelacji wnioskodawcy ( v.k.-153 v- złożone na rozprawie apelacyjnej oświadczenie pełnomocnika ZUS).

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, rozpoznając apelację wnioskodawcy A. H. , zważył co następuje;

Apelacja jest nieuzasadniona i jako taka podlega oddaleniu.

Wyrok bowiem Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w R. z dnia 4 lutego 2014r. jest – w ocenie tut. Sądu – w brew zarzutom apelacji , wyrokiem trafnym i odpowiadającym prawu, zaś w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie występują jakiekolwiek przesłanki zaskarżenia mogące wyrok ten wzruszyć, w szczególności te, które Sąd II instancji ma na uwadze z urzędu (art. 378 § 1 kpc).

Przede wszystkim, już na wstępie stwierdzić należy, że dokonana przez Sąd Okręgowy w Rzeszowie w drodze jedynie właściwego w takich razach dowodu osobowego z opinii biegłych lekarzy ocena stanu zdrowia A. H. uwzględniała wszelkie przewidziane dla celów rentowych w art.13 ust.1 pkt 1 i 2 ustawy emerytalno- rentowej kryteria medyczne i zawodowe . I tak w szczególności podkreślić należy ,że przewidziane w powołanym wyżej przepisie odesłanie do kwalifikacji zawodowych ubiegających się o rentę ,nie jest ograniczone tylko do rodzaju dotychczasowej pracy czy zawodu potwierdzonego ukończeniem określonej szkoły czy uczelni , ale jest to pojęcie znacznie szersze obejmujące także doświadczenie i praktykę zawodową , które dozwalają podjąć pracę także w innych warunkach i na innym stanowisku niż dotychczas ( tak też wprost w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2011r. I UK 158/11 LEX nr 1129320). Ta uwaga jest zaś o tyle istotna ,że mając na względzie powołane wyżej wyznaczniki , a także posiadane przez wnioskodawcę wykształcenie inżyniera mechanika i przebieg jego ubezpieczenia – bez względu na to jak oceniać faktycznie wykonywaną przez niego pracę na stanowisku mistrza czy starszego mistrza w spółce (...) „ ( jako umysłową czy fizyczną) , nie było błędem dokonanie oceny stanu jego zdrowia pod kątem możliwości wykonywania pracy umysłowej , bo posiadane doświadczenie i formalne wykształcenie wyższe techniczne niewątpliwe pozwalają wnioskodawcy na podjęcie tego rodzaju pracy. Co więcej – jak trafnie zauważył Sąd I instancji w ślad za stanowiskiem biegłego lekarza medycyny pracy- fakt wykonywania przez A. H. aktywności zawodowej w okresie pobierania renty w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przy obsłudze frezarki jest także znamienny w kontekście oceny jego stanu zdrowia w aspekcie możliwości wykonywania pracy fizycznej , nie mówiąc już o tym, że przy takiej formie aktywności zawodowej odwołujący ma możliwość wyręczenia się w pracy fizycznej zatrudnionym ewentualnie pracownikiem ( który to zresztą fakt został przyznany w apelacji) .

Odnosząc się zaś z kolei do zarzutów zaskarżenia dotyczących braku miarodajności opinii biegłych lekarzy , Sąd Apelacyjny chciałby zauważyć ,że jakkolwiek prawdą jest ,iż opinie wskazywanych przez skarżącego biegłych reumatologa i ortopedy są lakoniczne w warstwie argumentacyjnej , to jednak dokonany przez nich opis wyniku badania przedmiotowego wnioskodawcy , jak też zawartość dokumentacji medycznej , oraz podsumowująca opinia biegłego lekarza medycyny pracy ( w tym ustane wyjaśnienia tego biegłego ) dozwalają w zupełności na przyjęcie prawidłowości wyrażonej przez biegłych konkluzji o zdolności do pracy A. H.. I tak uzupełniając jedynie w tym zakresie wywód Sądu I instancji podkreślić należy ,że – jak wynika to z akt organu rentowego ( część orzecznicza ) - uprzednie ustalenie prawa wnioskodawcy do świadczenia rentowego decyzją ZUS z dnia 12 września 2011r. (jedynie na okres od 23 sierpnia 2011r. do 30 września 2012r.) związane było z występującym wówczas u odwołującego zaostrzeniem schorzenia głównego tj. dny moczanowej w postaci ostrego zapalenia stawów . Jednocześnie opiniujący wtedy lekarza konsultant ( opinia z dnia 2 sierpnia 2011r.k-18v) podkreślał ,że dalsza ( ponad ustaloną przez niego na okres 1 roku) niezdolność do pracy wnioskodawcy uzależniona będzie od częstości i ciężkości ewentualnych napadów tego schorzenia, prowadzących nadto do trwałych uszkodzeń stawów. Tymczasem – jak wynika to wprost z opinii biegłego lekarza reumatologa i co potwierdza przedłożona przez A. H. dokumentacja medyczna ( w tym karta informacyjna z leczenia szpitalnego na Oddziale Reumatologii Szpitala (...) w R. - v.k-107-108) u wnioskodawcy nie rozpoznaje się aktualnie ostrego zapalenia stawów , a typowe napady dny moczanowej występują rzadko. Z kolei narząd ruchu odwołującego oceniony został zgodnie przez wszystkich biegłych jako wydolny , a trzeba w tym miejscu odnotować ,że tego samego zdania był także opiniujący aktualnie w postępowaniu przed ZUS lekarz konsultant ortopeda (v. k- 40v akta rentowe ZUS). W tym stanie rzeczy ,mając dodatkowo na względzie wypracowane w orzecznictwie sądowym kryteria oceny dowodu z opinii biegłych , które przemawiają za przyjęciem jego miarodajności (bliżej o nich w orzeczeniach Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1990 r. I PR 148/90 OSP 1991 nr 11-12, poz. 300, 14 września 1995 r. II URN 31/95 OSNAP 1996 r., nr 7, poz. 103, czy 7 listopada 2000r. I CKN 1170/98- OSNC 2001/4/64) , uznać należało ostateczną prawidłowość – opartego na opiniach biegłych lekarzy- ustalenia Sądu I instancji o zachowanej przez wnioskodawcę zdolności do pracy. Podkreślenia wymaga także fakt ,że aż w sumie 11 lekarzy dokonujących aktualnie oceny stanu zdrowa A. H. było tego samego zdania. Przyjęcie powyższego stanowi jednocześnie potwierdzenie zasadności stanowiska Sądu Okręgowego co do braku podstaw do dalszego kontunuowania postępowania dowodowego w sprawie ( oddalenia wniosku dowodowego wnioskodawcy o powołanie innych biegłych) , przy czym marginalnie należy też zaważyć ,iż wobec nie zgłoszenia w odpowiednim czasie przez odwołującego reprezentowanego przez fachowego pełnomocnika stosownych w tym przedmiocie zarzutów ( art.162kpc) wyłączone było i tak pod kontroli instancyjnej stawiane w tym zakresie przez skarżącego w apelacji rzekome uchybie procesowe Sądu Okręgowego ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 2014r. II UK 365/13 LEX nr 1448330). Na koniec – dla potwierdzenia prawidłowości zasadniczego w sprawie ustalenia Sądu I instancji ,na co słusznie zwrócił uwagę opiniujący biegły lekarz medycyny pracy- należy zauważyć ,iż korzystanie przez A. H. , po okresie na jaki przyznano prawo do renty ,z zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego , już z samej istoty tych świadczeń ( jako związanych jedynie z czasową niezdolnością do pracy rokującą pełne odzyskanie tej zdolności ) wyklucza ustalenie niezdolności do pracy dla celów rentowych o jakiej mowa w art.12 ust.1 ustawy emerytalno-rentowej . Potwierdza to też wprost art.100 ust.2 tej ustawy stanowiąc między innymi , że jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne czy wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy , prawo do renty powstaje dopiero z dniem zaprzestania pobierania tych świadczeń ( nota bene – jak ustalił to tut. Sąd Apelacyjny v.k-150 pismo ZUS z dnia 5 sierpnia 2014r. – A. H. w dniu 6 marca 2014r. złożył kolejny wniosek rentowy , mając ustalone prawo do świadczenia rehabilitacyjnego do dnia 9 kwietnia 2014r.) . Z tych wszystkich więc wyżej naprowadzonych względów, Sąd Apelacyjny, podzielając w postępowaniu odwoławczym ustalenie Sądu I instancji o zdolności do pracy A. H. , zmuszony był także do podzielenia oceny prawnej tego Sądu, sprowadzającej się do stwierdzenia, że po stronie wnioskodawcy po dniu 30 września 2012r. nie wystąpiła zasadnicza przesłanka nabycia prawa do dochodzonego świadczenia rentowego przewidziana w art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013r.poz. 1440 ze zm.). Mając zaś powyższe na uwadze – z braku dostatecznych podstaw faktycznych i prawnych – na podstawie art. 385 kpc orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

(...)

2.  (...)

3.  (...)