Sygn. akt: III U 583/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 sierpnia 2014r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Bożena Beata Bielska
Protokolant:	sekretarz sądowy Ewelina Asztemborska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 sierpnia 2014r. w O.

sprawy z odwołania M. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania M. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 01.03.2013r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskrżoną decyzję i przyznaje M. G. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 15 grudnia 2012r. na stałe,

2.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt III U 583/13

UZASADNIENIE

M. G. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 01.03.2014r. Nr (...), przyznającej jej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 15.12.2012r. do 31.12.2014r. W uzasadnieniu wskazała, że cierpi m.in. na czerwienicę prawdziwą, trombofilię wrodzoną i nabytą a w 2007r. rozpoznano u niej zakrzepicę żyły wrotnej i jej stan zdrowia nie ulegnie poprawie. Podnosiła nadto, iż jest niezdolna do pracy na stałe, zaś ZUS przyznał jej prawo do renty tylko do 31.12.2014r.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu wskazał, że M. G. w okresie od 01.04.2000r. do 30.04.2002r. pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W okresie od 16.10.2012r. do 14.12.2012r. pobierała świadczenie rehabilitacyjne a w dniu 26.11.2012r. złożyła wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W toku jego rozpoznawania zarówno lekarz orzecznik ZUS jak i Komisja Lekarska ZUS ustalili, że M. G. jest częściowo niezdolna do pracy do 31.12.2014r. a niezdolność powstała w styczniu 2012r. W konsekwencji zaskarżoną decyzją z dnia 01.03.2013r. przyznano jej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 15.12.2012r., tj. od zaprzestania pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, do 31.12.2014r.

Pełnomocnik odwołującej ostatecznie oświadczył, że domaga się przyznania M. G. prawa o renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na stałe.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Z akt ZUS wynika, że M. G. w okresie od 01.04.2000r. do 30.04.2002r. pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W okresie od 16.10.2012r. do 14.12.2012r. pobierała świadczenie rehabilitacyjne a w dniu 26.11.2012r. złożyła wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W toku jego rozpoznawania zarówno lekarz orzecznik ZUS jak i Komisja Lekarska ZUS ustalili, że M. G. jest częściowo niezdolna do pracy do 31.12.2014r. a niezdolność powstała w styczniu 2012r. W konsekwencji zaskarżoną decyzją z dnia 01.03.2013r. przyznano jej prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy na okres od 15.12.2012r., tj. od zaprzestania pobierania świadczenia rehabilitacyjnego, do 31.12.2014r.

M. G. w niniejszym postepowaniu domagała się przyznania prawa o renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na stałe.

W ocenie Sądu odwołanie od decyzji ZUS z dnia 01.03.2014r. jest zasadne.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonej, która spełnia łącznie następujące przesłanki:

1.  jest niezdolna do pracy,

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3.  niezdolność do pracy powstała we wskazanych w ustawie okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Definicję osoby niezdolnej do pracy zawiera art. 12 ust. 1-3 w/w ustawy, który stwierdza, że jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Ponieważ zaskarżoną decyzją uznano już odwołującą za częściowo niezdolną do pracy, w świetle w/w przepisów skuteczność odwołania M. G. była uzależniona od ustalenia, czy jest ona częściowo niezdolna do pracy na stałe, czy okresowo.

Na okoliczność istnienia niezdolności do pracy odwołującej Sąd dopuścił w sprawie dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu neurologii i chirurgii naczyniowej.

W opinii z dnia 17.06.2013r., sporządzonej tylko przez biegłą z zakresu neurologii, T. P., biegła rozpoznała u odwołującą: czerwienicę prawdziwą leczoną H., przebytą zakrzepicę żyły wrotnej w 2007r., zakrzepicę żyły wrotnej, krezkowej górnej i dolnej pnia trzewnego w styczniu 2012r., przewlekłe leczenie przeciwzakrzepowe, torbiel jajnika prawego leczoną operacyjnie, trombofilię wrodzoną i nabytą, choroby mieloproliferacyjne w trakcie diagnostyki, żylaki kończyn dolnych i zawroty głowy w wywiadzie.

Biegli stwierdziła, że w/w schorzenia powodują u odwołującej całkowitą niezdolność do pracy od stycznia 2012r. do stycznia 2014r.

W uzasadnieniu biegła wskazała, że odwołująca choruje od kilku lat, leczyła się szpitalnie, ambulatoryjnie, przechodziła zabiegi operacyjne związane z zasadniczą chorobą. Dopiero w 2012r. postawiono rozpoznanie zasadniczego schorzenia. W początkowym okresie występowały powikłania czerwienicy i z tego powodu była operowana. Rozpoznanie schorzenia spowodowało włączenie przewlekłego leczenia przeciwzakrzepowego. Biegła wskazała, że do najczęstszych powikłań czerwienicy prawdziwej należą: zakrzepica naczyń, w tym mózgowych, epizody krwotoczne i transformacja do mielofibrozy. Zdaniem biegłej stwierdzona w Instytucie Hematologii i Transfuzjologii w W. trombolifia wrodzona i nabyta spowodowana niedoborem antytrombiny (czynnika krzepnięcia) wymaga bezwzględnego bezterminowego leczenia przeciwzakrzepowego i dokonywania stałych badań w tym kierunku (k. 21-23 a.s.).

Biegła wskazała też, że odwołująca wymaga oceny przez biegłego hematologa.

Do powyższej opinii zastrzeżenia wniosła odwołująca i organ rentowy.

M. G. w piśmie z dnia 12.07.2013r. wskazała, że w opinii brakuje wskazania występujących u niej schorzeń neurologicznych oraz uzasadnienia orzeczenia niezdolności do pracy na okres 2 lat, a zdaniem odwołującej istnieją podstawy dla uznania jej za niezdolną do pracy bez ograniczenia czasowego. Wniosła też o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego hematologa (k. 28-29).

Organ rentowy w piśmie z dnia 23.07.2013r. wskazał zaś, że nie zgadza się z opinią o całkowitej niezdolności do pracy, bowiem biegła nie stwierdziła schorzeń w zakresie swojej specjalności ani powikłań neurologicznych rozpoznawanego schorzenia, a orzekła całkowitą niezdolność do pracy z przyczyn pozaneurologicznych. W konkluzji organ rentowy wniósł o powołanie innego biegłego neurologa (k. 32 a.s.).

Sąd uwzględnił powyższy wniosek i dopuścił dowód z opinii innych biegłych z zakresu neurologii i hematologii celem wskazania, czy odwołująca jest chociażby częściowo niezdolna do pracy i na jaki okres.

Opinię w sprawie sporządził tylko biegły hematolog J. H. (1). W opinii z dnia 10.10.2013r. stwierdził, że odwołująca jest częściowo niezdolna do pracy na stałe. Biegły rozpoznał u M. G. czerwienicę, przebytą zakrzepicę żyły wrotnej oraz niedobór antytrombiny III.

W uzasadnieniu biegły wskazał, że odwołująca wyłącznie z powodu schorzeń układu krwiotwórczego: czerwienicy prawdziwej jest częściowo trwale niezdolna do pracy zarobkowej zgodnej z wykształceniem, a może wykonywać wyłącznie pracę umysłową.

Do tej opinii zastrzeżenia wniósł organ rentowy. W piśmie z dnia 19.02.2014r. wskazał, iż nie zgadza się z opinią w kwestii dotyczącej istnienia trwałej niezdolności do pracy, bowiem istniejące schorzenie ma charakter przewlekły, ale przebiega ze zmiennością parametrów morfologii krwi, nie ma również danych medycznych na obecność możliwych powikłań procesu chorobowego. Zdaniem ZUS również wywiad zawodowy przeczy zasadności orzeczenia trwałej niezdolności do pracy - ubezpieczona wykonywała różne prace - o różnym obciążeniu wysiłkiem - praktyczne przekwalifikowanie - na stanowisko wymagające głównie czynności biurowych, organizacji pracy zespołu, dlatego zasadne jest orzeczenie częściowej niezdolności do pracy - okresowo. W związku z powyższym ZUS wniósł o uzupełnienie opinii biegłego hematologa.

Sad uwzględnił ten wniosek i dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłego hematologa.

W opinii uzupełniającej z dnia 16.04.2014r. biegły hematolog J. H. (1) podtrzymał opinię główną. Wskazał, iż odwołująca jest częściowo trwale niezdolna do pracy zarobkowej zgodnej z wykształceniem. W uzasadnieniu zwrócił też uwagę na nieuwzględnienie przez organ rentowy naturalnej historii choroby nowotworowej jaką jest czerwienica prawdziwa. Wskazał, że choroba tego typu - nowotwór mieloproliferacyjny stanowi, sam w sobie, zwiększone ryzyko chorób zakrzepowo-zakrzepowych, a w powiązaniu ze stosowanym leczeniem cytostatycznym ryzyko tego typu zdecydowanie się zwiększa. Wskazał, iż dodatkowo u odwołującej stwierdzono niedobór antytrombiny III, co także powoduje zaburzenia prawidłowego funkcjonowania układu krzepnięcia. Jego zdaniem trudno się zgodzić z opinią ZUS stwierdzającą brak powikłań choroby nowotworowej, przy jednoznacznie stwierdzonej zakrzepicy żyły wrotnej, co wiąże się z przewlekłym stosowaniem leczenia przeciwzakrzepowego. Zdaniem biegłego trudno sobie wyobrazić, aby osoba chorująca na chorobę nowotworową leczoną lekami cytostaycznymi (o dużej toksyczności i wielu działaniach ubocznych) oraz zaburzeniach krzepnięcia mogła pracować jako pracownik fizyczny (stolarz).

Także do tej opinii zastrzeżenia wniósł ZUS. W piśmie z dnia 23.06.2014r. podniósł, iż biegły w opinii uzupełniającej nadal nie uwzględnił wywiadu zawodowego i charakterystyki stanowiska pracy, bowiem badana wykonywała głównie pracę biurową (również księgowej), nie może więc być traktowana jako pracownik fizyczny - stolarz - i jako osoba posiadająca tylko takie możliwości, ponieważ przeczy temu przebieg pracy zawodowej. Ponadto, obecnie cech zakrzepicy żyły wrotnej nie ma, chociaż odwołująca jest oczywiście leczona również z powodu przebytej zakrzepicy.

W konkluzji ZUS wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego.

Sąd oddalił powyższy wniosek uznając, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w sposób dostateczny wyjaśnia kwestię niezdolności do pracy odwołującej i jej czasokresu.

Z akt ZUS wynika, że zaskarżoną decyzją przyznano M. G. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Została ona przyznana tylko okresowo, do 31.12.2014r. Odwołująca domagając się przyznania renty na stałe musiała więc wykazać, że jej stan zdrowia uzasadnia przyznanie takiej renty, a w ocenie Sądu wykazała powyższe.

Na okoliczność stanu zdrowia odwołującej Sąd dopuszczał opinie dwóch zespołów biegłych, przy czym pierwsza opinia faktycznie została sporządzona tylko przez biegłego neurologa, a druga opinia tylko przez biegłego hematologa.

W ocenie Sądu podstawy rozstrzygania nie może stanowić opinia biegłego neurologa, gdyż biegła ta stwierdziła całkowitą okresową niezdolność do pracy odwołującej z powodu schorzenia hematologicznego, a więc wykraczającego poza jej specjalność.

W ocenie Sądu za podstawę orzekania należy przyjąć opinię biegłego hematologa J. H. (2). Sąd podziela wnioski tej opinii odnośnie stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy odwołującej. Poza sporem jest, iż M. G. z zawodu jest stolarzem galanterii drzewnej. W ocenie Sądu występująca u niej choroba krwi, objawiająca się m.in. zaburzeniami krzepnięcia, uniemożliwia jej wykonywanie tego rodzaju pracy, z uwagi na możliwe zranienia.

Na rozprawie w dniu 19.08.2014r. Sąd przesłuchał odwołującą w charakterze strony na okoliczność posiadanych przez nią kwalifikacji. Odwołująca zeznała, że z zawodu jest stolarzem galanterii drzewnej, ale nigdy nie pracowała w tym charakterze. Pracowała natomiast w piekarni przy krojeniu chleba, a następnie w biurze przy wystawianiu dokumentów WZ. Z jej zeznań wynika, że w dacie, kiedy składała wniosek o rentę, pracowała u szwagra w piekarni, pilnowała wszystkiego, zapisywała godziny pracy pracowników, wydawała towar z piekarni, jak zabrakło jakiś składników do produkcji, przyjmowała mąki, towary. Odwołująca zeznała, że w przeszłości prowadziła też piekarnię z mężem i była wówczas zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jako osoba współpracująca przy działalności gospodarczej. Odwołująca podnosiła nadto, że jej choroba nie pozwala na wykonywanie pracy przez dłuższy czas w jednej pozycji, bo ma wtedy ma kiepskie krążenie.

Zauważyć należy, że w/w okoliczności były znane organowi rentowemu przy wydawaniu zaskarżonej decyzji, gdyż w aktach ZUS znajdują się świadectwa pracy odwołującej oraz poświadczenie podlegania ubezpieczeniu jako osoby współpracującej przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Odwołująca została uznana przez Lekarza orzecznika ZUS i Komisję lekarską ZUS za częściowo niezdolną do pracy. W tej sytuacji za niezasadne należy uznać zastrzeżenia ZUS do opinii biegłego hematologa, gdyż w istocie dotyczą one możliwości wykonywania przez nią pracy zgodnej z kwalifikacjami, a więc samego faktu uznania odwołującej za częściowo niezdolną do pracy. Zauważyć też trzeba, iż odwołująca faktycznie nigdy nie pracowała umysłowo, w tym jako księgowa, a wszystkie wykonywane przez nią czynności są w istocie pracą fizyczną.

W ocenie Sądu należy też podzielić stanowisko biegłego hematologa co do tego, iż niezdolność do pracy odwołującej jest stała.

Skoro M. G. w postępowaniu przed ZUS została uznana za częściowo niezdolną do pracy, to organ rentowy uznawał wówczas, iż jej stan zdrowia uzasadnia wniosek o jej niezdolności do pracy zgodnej z kwalifikacjami, lecz tylko okresowo. Dla przyznania odwołującej prawa do tej renty na stałe musiała ona więc jedynie wykazać, iż jej stan zdrowia nie ulegnie poprawie w przyszłości. W ocenie Sądu dla przyznania odwołującej renty na okres po grudniu 2014r. wystarczające jest, aby jej stan zdrowia nie uległ poprawie w stosunku do stanu istniejącego w dacie wydawania zaskarżonej decyzji i uznawania jej wówczas za niezdolną do pracy.

Zauważyć trzeba, iż w aktach ZUS nie ma wskazania okoliczności, które przesądziły o przyznaniu odwołującej prawa do renty okresowo i tylko na 2 lata. W ocenie Sądu należy zaś podzielić stanowisko biegłego hematologa, iż stan zdrowia odwołującej nie zmienił się w okresie od wystąpienia z wnioskiem o rentę i nie ulegnie polepszeniu w przyszłości. M. G. z wnioskiem o rentę wystąpiła w listopadzie 2012r., była badana przez Lekarza orzecznika ZUS w grudniu 2012r. a przez Komisję lekarską ZUS w styczniu 2013r. Biegły hematolog badał odwołującą zaś w dniu 10.10.2013r. i stwierdził, iż jej stan zdrowia nie uległ poprawie. Biegły zarówno w opinii głównej, jak i opinii uzupełniającej podkreślał, iż M. G. cierpi na chorobę nowotworową krwi i zaburzenia krzepnięcia i w związku z tym przyjmuje i będzie stale przyjmować leki: lek cytostatyczny: H. i lek przeciwzakrzepowy. Skoro więc odwołująca – przyjmując te leki – została przez ZUS uznana za częściowo niezdolną do pracy, a z opinii biegłego hematologa wynika, iż będzie te leki przyjmować stale i stale istnieje niebezpieczeństwo powikłań tej choroby, oznacza to stałą niezdolność do pracy. U odwołującej takie powikłania choroby (pod postacią zakrzepicy żyły) wystąpiły, dlatego logicznym jest wniosek biegłego, iż mogą też wystąpić w przyszłości. W opinii uzupełniającej biegły hematolog podkreślił, iż czerwienica prawdziwa stanowi, sama w sobie, zwiększone ryzyko chorób zakrzepowo-zakrzepowych, a w powiązaniu ze stosowanym leczeniem cytostatycznym ryzyko tego typu zdecydowanie się zwiększa. Wskazał też, że dodatkowo u odwołującej stwierdzono niedobór antytrombiny III, co także powoduje zaburzenia prawidłowego funkcjonowania układu krzepnięcia.

Podkreślić też należy, że wniosek biegłego o trwałej niezdolności do pracy odwołującej jest zgodny z wnioskami zawartymi w złożonym przez odwołującą do akt zaświadczeniu z Instytutu Hematologii i Transfuzjologii Kliniki (...) w W. z 22.04.2013r., które szczegółowo omawia historię choroby odwołującej, stosowane leczenie i rokowania (k. 16-17a.s.). W zaświadczeniu tym wskazano m.in., że do najczęstszych powikłań czerwienicy prawdziwej należą: zakrzepica, epizody krwotoczne i transformacja choroby do mielofibrozy a wrodzony niedobór antytrombiny (który jest stwierdzony u odwołującej), należy do najcięższych postaci wrodzonej trombofilii, w związku z tym M. G. wymaga bezterminowego leczenia przeciwzakrzepowego.

Biorąc pod uwagę w/w okoliczności Sąd podzielił w całości opinię biegłego hematologa J. H. (1). Sąd uznał też, iż sporządzona już w sprawie opinia biegłego hematologa wyjaśnia dostatecznie kwestię niezdolności do pracy odwołującej i czasookresu jej trwania, dlatego na podstawie art. 217 § 3 kpc oddalił wniosek ZUS o dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii biegłych.

Z tych względów Sąd w oparciu o art. 477 14§ 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał M. G. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 15.12.2012r. (tak jak przyjął ZUS od daty ustania świadczenia rehabilitacyjnego) na stałe.

W pkt 2 wyroku Sąd stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

Przepis art. 118 ust. 1a stanowi natomiast, że w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

W niniejszej sprawie ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji było ustalenie niezdolności do pracy odwołującej i okresu trwania.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie ZUS nie ponosi odpowiedzialności za stwierdzenie niezdolności do pracy badanej w toku postępowania przed tym organem tylko okresowo. Korzystna dla odwołującej opinia biegłego hematologa została bowiem wydana nie tylko w oparciu o dokumentację, znajdującą się w aktach rentowych, lecz także przy uwzględnieniu nowego dokumentu w postaci zaświadczenia z Instytutu Hematologii i Transfuzjologii Kliniki (...) w W. z 22.04.2013r., które szczegółowo omawia historię choroby odwołującej, stosowane leczenie i rokowania.

Mając powyższe na uwadze Sad stwierdził, że organowi rentowemu nie można przypisać odpowiedzialności za opóźnienie w przyznaniu świadczenia na stałe.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.