Czwartek, 28 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5876
Czwartek, 28 marca 2024
Sygnatura akt: IV U 1050/14

Tytuł: Sąd Okręgowy w Siedlcach z 2015-07-20
Data orzeczenia: 20 lipca 2015
Data publikacji: 14 czerwca 2018
Data uprawomocnienia: 10 grudnia 2015
Sąd: Sąd Okręgowy w Siedlcach
Wydział: IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Przewodniczący: Elżbieta Wojtczuk
Sędziowie:
Protokolant: sekr. sądowy Anna Wąsak
Hasła tematyczne: Renta Z Tytułu Niezdolności Do Pracy,
Podstawa prawna: art. 180 ust. 1 pkt. 1 w zw. z art. 195 pkt. 5 ustawy z dn. 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS

Sygn. akt IV U 1050/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lipca 2015r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący

SSO Elżbieta Wojtczuk

Protokolant

sekr. sądowy Anna Wąsak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 lipca 2015r. w S.

odwołania M. O.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 12 sierpnia 2014 r. Nr (...)- (...)

w sprawie M. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty dla osoby nie będącej pracownikiem

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że ubezpieczonej M. O. przysługuje prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy dla osób nie będących pracownikami od dnia 1 lipca 2014 roku do dnia 30 czerwca 2017 roku.

Sygn. akt IV U 1050/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 sierpnia 2014 r. Nr (...)- (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na podstawie art. 180 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił M. O. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy dla osób nie będących pracownikami, powołując się na orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 4.08.2014 r., która stwierdziła, że wnioskodawczyni nie jest całkowicie niezdolna do pracy.

Odwołanie od ww. decyzji złożyła M. O., wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazano, że stan zdrowia wnioskodawczyni zmienił się od częściowej niewydolności nerek poprzez dializy aż do przeszczepu nerki w dniu 31.03.2004 r. Nadto u ubezpieczonej stwierdzono osteoporozę oraz zwrócono uwagę na: zakaz dźwigania, zakaz dłuższego przebywania i pracy na otwartej przestrzeni – ze względu na słońce, które potęguje, w połączeniu z lekami, ryzyko zachorowania na raka, ryzyko infekcji, ryzyko częstych przeziębień i zarażeń podczas przebywania w skupiskach ludzi, zakaz pracy w bezpośrednim kontakcie z ziemią. Ubezpieczona przyjmuje leki immunopresyjne i sterydy, by przeszczepiona nerka funkcjonowała prawidłowo. Jak wskazała wnioskodawczyni po dwukrotnej ciąży stan przeszczepionej nerki uległ osłabieniu, a nadto pojawiły się kłopoty z nadciśnieniem, białkomocz i zatrzymanie wody w organizmie objawiające się obrzękami. Ubezpieczona podnosiła, że od czasu ostatniej Komisji Lekarskiej jej stan zdrowia uległ pogorszeniu, na co uwagę zwrócił lekarz nefrolog-specjalista z Oddziału (...)Transplantacyjnego ze Szpitala (...) w W., gdzie ubezpieczona odbywa regularne kontrole. Do odwołania M. O. dołączyła sprawozdanie z wyników badań laboratoryjnych z 23.05.2014 r. oraz wyniki badania mikrobiologicznego z 20.08.2014 r. (odwołanie wraz z załącznikami, k. 1-7 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji, a także wskazując, że odwołanie nie wnosi nowych dowodów faktycznych lub prawnych pozwalających na zmianę decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie, k. 8-9 akt sprawy).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy dla ucznia-studenta została przyznana ubezpieczonej M. O. decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 12 stycznia 1999 r. na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. Ubezpieczona była uprawniona do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy dla osób nie będących pracownikami (dla ucznia/studenta) nieprzerwanie od 1 listopada 1998 r. do 30 czerwca 2014 r. (decyzja z dnia 12.01.1999 r., k. 12 akt rentowych; wyrok z dnia 5.01.2012 r., k. 185 akt rentowych; decyzja z 15.05.2012 r., k. 209 akt rentowych).

Wnioskodawczyni M. O., ur. (...), dnia 26 maja 2014 r. wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (wniosek, k. 236 akt rentowych). Składając powyższy wniosek ubezpieczona była w trakcie pobierania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy dla ucznia - studenta, która została jej przyznana na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 5 stycznia 2012 roku w okresie od 1 lipca 2011 roku do 30 czerwca 2014 roku. Następnie na podstawie ww. wyroku została wydana decyzja organu rentowego z dnia 15 maja 2012 r. (wyrok z dnia 5.01.2012 r., k. 185 akt rentowych; decyzja z 15.05.2012 r., k. 209 akt rentowych).

Rozpoznając wniosek M. O. z dnia 26 maja 2014 r. organ rentowy skierował wnioskodawczynię na badanie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z 18.06.2014 r. ustalił, że ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy do 30 czerwca 2017 r. i nie jest całkowicie niezdolna do pracy (k. 238 akt rentowych).

Z uwagi na złożony sprzeciw od ww. orzeczenia Lekarza Orzecznika, wnioskodawczyni została skierowana na badanie przez Komisję Lekarską ZUS, która w orzeczeniu z dnia 04.08.2014 r. ustaliła, że M. O. nie jest całkowicie niezdolna do pracy (k. 245 akt rentowych). Na podstawie powyższego orzeczenia, zaskarżoną decyzją z 12 sierpnia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy dla osób nie będących pracownikami (k. 247 akt rentowych).

Zespół biegłych lekarzy o specjalności nefrolog i kardiolog w opinii sporządzonej na zlecenie Sądu, stwierdził u ubezpieczonej schyłkową niewydolność nerek własnych, stan po hemodializoterapii w 2003 r., stan po przeszczepieniu nerki od dawcy zmarłego w 2004 r., nadciśnienie tętnicze, nawracające zakażenia układu moczowego, osteoporozę oraz przewlekłe leczenie immunosupresyjne. M. O. z powodu przewlekłej niewydolności nerek w przebiegu śródmiąższowego zapalenia w 2003 r. leczona była hemodializami, zaś w dniu 31 marca 2004 r. dokonano przeszczepu nerki od dawcy zmarłego. Ubezpieczona pozostaje pod stałą kontrolą Poradni Transplantologicznej w W.. Stosowane przez wnioskodawczynię leki immunosupresyjne, zapobiegające odrzuceniu przeszczepionego narządu, wywierają działania uboczne polegające na obniżeniu odporności ogólnoustrojowej, co skutkuje częstym występowaniem infekcji górnych dróg oddechowych oraz stanów zapalnych układu moczowego. Wszystkie dodatkowe powikłania, zwłaszcza często nawracające infekcje dróg moczowych, skutkują pogorszeniem funkcji przeszczepionej nerki. W opinii biegłego kardiologa nadciśnienie tętnicze wymaga intensywniejszego leczenia, bowiem wahania ciśnienia tętniczego, w szczególności wysokie wartości, są również czynnikiem negatywnie wpływającym na funkcję przeszczepionej nerki. W ocenie biegłych lekarzy kardiologa i nefrologa, niewydolność nerek własnych, przy licznych obciążeniach wpływających na funkcję graftu, nadal jest podstawą orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy. Zdaniem biegłych rokowanie co do funkcji przeszczepionej nerki jest niepewne, a opiniowana wymaga prowadzenia oszczędnego trybu życia i unikania infekcji. W stanie zdrowia ubezpieczonej nie nastąpiła poprawa w porównaniu do stanu poprzedniego, gdy orzekano całkowitą niezdolność do pracy. Własne nerki badanej są niewydolne i jest to stan nieodwracalny, natomiast funkcja przeczepionego narządu jest wstępnie upośledzona, co nasila się w okresach zaostrzeń spowodowanych powikłaniami zapalnymi. Proces przewlekłego odrzucania przeszczepionej nerki trwa i w trudnym do określenia czasie doprowadzi do niewydolności graftu i konieczności ponownego leczenia hemodializami. Dowodem na pogarszającą się czynność przeszczepionej nerki jest podwyższony poziom kreatyniny i obniżone przesączanie kłębuszkowe (obniżony GFR), zaś dowodem na nawracające przewlekłe infekcje dróg moczowych (dotyczące przeszczepionej nerki) są wielokrotnie powtarzane analizy moczu potwierdzające istotną bakteriurię – dodatnie posiewy moczu, obecność bakterii i leukocytów w moczu. Zdaniem biegłych ubezpieczona powinna unikać obciążeń. W opinii biegłych lekarzy nefrologa i kardiologa ubezpieczona M. O. nadal jest całkowicie niezdolna do pracy na okres 3 lat, tj. do 30 czerwca 2017 r. (opinia biegłych, k. 16-17 akt sprawy; opinia uzupełniająca, k. 29 akt sprawy).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej M. O. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie bezspornym było, że ubezpieczona M. O. nieprzerwanie od dnia 1 listopada 1998 roku pobierała tzw. rentę uczniowską przyznaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. Zgodnie z treścią art. 180 ust. 1 pkt 1 w zw. z art 195 pkt 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 j.t.) osoby, którym w dniu wejścia w życie ustawy przysługują emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy i renty rodzinne na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. Nr 40, poz. 267 ze zm.), zachowują prawo do tych świadczeń w wysokości ustalonej przed dniem wejścia w życie ustawy. Jak stanowi zaś art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, uczniom szkół ponadpodstawowych, studentom szkół wyższych i uczestnikom studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej, którzy stali się inwalidami I lub II grupy w czasie uczęszczania do szkoły lub odbywania studiów, przysługuje prawo do renty inwalidzkiej.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 5 lipca 2001 roku, sygn. III ZP 10/01, wskazał, że osoba uprawniona do renty przyznanej na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin nie zachowuje prawa do tego świadczenia w przypadku zmiany stopnia niezdolności do pracy z całkowitej na częściową, po dniu 1 stycznia 1999 r. (OSNP 2001/23/694). W uzasadnieniu powołanej uchwały wyjaśniono, że sytuacja prawna uległa istotnej zmianie z dniem 1 stycznia 1999 r. po wejściu w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, która przewidując prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, nie reguluje prawa do dotychczasowej, tak zwanej renty uczniowskiej. Brak w niej odpowiednika art. 63 uchylonej ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. W dniu wejścia w życie obecnie obowiązującej ustawy o emeryturach i rentach z FUS, status wnioskodawczyni nie uległ jednak zmianie. Zachowała ona prawo do pobieranego świadczenia (art. 180 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS), zaś prawo to - na ogólnych zasadach (art. 101 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) - mogło ustać, gdyby ustał którykolwiek z warunków wymaganych do uzyskania tego prawa, w tym warunek zasadniczy, a więc gdyby stan zdrowia wnioskodawczyni uległ poprawie w stopniu, który obecnie nie czyni jej całkowicie niezdolną do pracy, także okresowo. Wiąże się to z art. 107 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, stanowiącym że prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie. Fakt, że obecnie obowiązujące przepisy nie przewidują prawa do tzw. renty uczniowskiej, nie oznacza, że można pozbawić nabytego w przeszłości - zgodnie z przepisami - prawa do takiego świadczenia. Co za tym idzie, osoby, które nabyły prawo do ww. renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy dla osób nie będących pracownikami, zachowują prawo do tego świadczenia, jeżeli w dalszym ciągu są całkowicie niezdolne do pracy (niezdolność ta nie została przerwana), także wtedy, gdy niezdolność do pracy ma charakter okresowy. Choć przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, nie pozwalają obecnie przyznać prawa do takiego świadczenia osobie, która stała się całkowicie niezdolna do pracy po dniu 1 stycznia 1999 r., a więc po wejściu w życie ww. ustawy, to nie mogą jednak pozbawiać prawa do świadczenia uprzednio zgodnie z prawem przyznanego (zob. uchwała SN z dnia 5 lipca 2001 r., III ZP 10/01, OSNP 2001/23/694).

Całkowita niezdolność do pracy jest zatem warunkiem koniecznym do przyznania prawa do tzw. renty uczniowskiej, bowiem w obowiązującym stanie prawnym odpowiada ona I lub II grupie inwalidów wskazanych w ustawie z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin.

Mając na uwadze powyższe rozważania, rozstrzygnięcie o zasadności bądź nie, odwołania wnioskodawczyni od decyzji organu rentowego z dnia 12 grudnia 2014 r. wymagało zatem ustalenia, czy ubezpieczona po 30 czerwca 2014 r. w dalszym ciągu pozostaje całkowicie niezdolna do pracy. W tym celu Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy o specjalnościach odpowiadających schorzeniom ubezpieczonej.

Sporządzona w niniejszej sprawie opinia biegłych lekarzy nefrologa i kardiologa, sprecyzowana pisemną opinią uzupełniającą, dała podstawy do stwierdzenia, że ubezpieczona jest nadal po 30 czerwca 2014 r. całkowicie niezdolna do pracy do dnia 30 czerwca 2017 roku z przyczyn nefrologicznych. Biegli lekarze po przeprowadzeniu badania podmiotowego i przedmiotowego ubezpieczonej oraz analizie dokumentacji medycznej zawartej w aktach sprawy i dostarczonej przez badaną stwierdzili, że stan zdrowia ubezpieczonej nie uległ poprawie w porównaniu do stanu poprzedniego, gdy orzekano całkowitą niezdolność do pracy. M. O. z powodu przewlekłej niewydolności nerek w przebiegu śródmiąższowego zapalenia w 2003 r. była leczona hemodializami, zaś w dniu 31 marca 2004 r. dokonano u wnioskodawczyni przeszczepu nerki od dawcy zmarłego. Stosowane przez ubezpieczoną leki immunosupresyjne, zapobiegające odrzuceniu przeszczepionego narządu, wywierają działania uboczne polegające na obniżeniu odporności ogólnoustrojowej, co skutkuje częstym występowaniem infekcji górnych dróg oddechowych oraz stanów zapalnych układu moczowego. Wszystkie dodatkowe powikłania skutkują pogorszeniem funkcji przeszczepionej nerki, co do której rokowania są niepewne. Zdaniem biegłych, wnioskodawczyni musi prowadzić oszczędny tryb życia, a przede wszystkim unikać infekcji. Własne nerki ubezpieczonej są niewydolne i jest to stan nieodwracalny, natomiast funkcja przeczepionego narządu jest wstępnie upośledzona, co nasila się w okresach zaostrzeń spowodowanych powikłaniami zapalnymi. Proces przewlekłego odrzucania przeszczepionej nerki może w konsekwencji doprowadzić do konieczności ponownego leczenia hemodializami. Dowodem na pogarszającą się czynność przeszczepionej nerki jest podwyższony poziom kreatyniny i obniżone przesączanie kłębuszkowe (obniżony GFR), zaś dowodem na nawracające przewlekłe infekcje dróg moczowych (dotyczące przeszczepionej nerki) są wielokrotnie powtarzane analizy moczu potwierdzające istotną bakteriurię oraz obecność leukocytów w moczu. Zdaniem biegłych, ubezpieczona powinna unikać obciążeń, a stwierdzone nadciśnienie tętnicze wymaga intensywniejszego leczenia, bowiem wahania ciśnienia tętniczego wpływają negatywnie na funkcję przeszczepionej nerki. W opinii biegłych lekarzy ubezpieczona M. O. nadal jest całkowicie niezdolna do pracy na okres 3 lat, tj. do 30 czerwca 2017 r.

Analizując przedmiotową opinię biegłych lekarzy nefrologa i kardiologa, jak również opinię uzupełniającą sporządzoną z uwagi na zastrzeżenia zgłoszone przez organ rentowy, Sąd doszedł do przekonania, że obie opinie stanowią miarodajny i wiarygodny dowód w sprawie, gdyż wydane zostały przez lekarzy o specjalnościach odpowiadających schorzeniom ubezpieczonej, a ponadto poprzedzone zostały analizą dokumentacji lekarskiej wnioskodawczyni i jej badaniem przedmiotowym. Opinia oraz pisemna opinia uzupełniająca są spójne i logiczne. Biegli lekarze wnikliwie zapoznali się z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie, przebadali ubezpieczoną, a także sporządzili należycie uzasadnienie swojego stanowiska, co do orzeczonej całkowitej niezdolności do pracy.

Po sporządzeniu pisemnej opinii uzupełniającej organ rentowy ponownie wniósł zastrzeżenia, wskazując, że opinia uzupełniająca nie wniosła nic nowego do sprawy, w tym w zakresie aspektu ekonomicznego, który został pominięty. Podnoszono, że możliwość wykonywania przez ubezpieczoną pracy w zakresie jej kwalifikacji, w pełnym wymiarze czasu pracy, przy istniejących schorzeniach, ma znaczenie w ocenie orzeczniczej, ze względu na konieczność indywidualnego podejścia do każdego przypadku. Wobec powyższego organ rentowy wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii innego zespołu biegłych lekarzy. W ocenie Sądu, ww. wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie z uwagi na jego niezasadność, co skutkowało oddaleniem wniosku organu rentowego o dopuszczenie dowodu z nowej opinii biegłych lekarzy nefrologa i kardiologa. Organ rentowy nie przedstawił bowiem konkretnych zastrzeżeń, nie kwestionował także wniosków płynących z opinii oraz pisemnej opinii uzupełniającej odnoszących się do stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy z przyczyn nefrologicznych. W opinii uzupełniającej biegli wyjaśnili, że praca wykonywana przez ubezpieczoną nie ma wpływu na orzeczenie, a jedynie ocena jej stanu zdrowia. Nie ulega bowiem wątpliwości, że stan zdrowia wnioskodawczyni nie daje rokowań na polepszenie w przyszłości, gdyż własne nerki badanej są niewydolne i jest to stan nieodwracalny, natomiast funkcja przeczepionego narządu jest wstępnie upośledzona, co nasila się w okresach zaostrzeń spowodowanych powikłaniami zapalnymi. Zdaniem biegłych, opiniowana wymaga prowadzenia oszczędnego trybu życia i unikania infekcji, co również miało znaczenie przy określeniu stopnia niezdolności do pracy. W złożonej opinii oraz opinii uzupełniającej biegli nie dostrzegli żadnych przesłanek uzasadniających przyjęcie, że stan zdrowia badanej uległ poprawie. Co więcej biegli w sposób kategoryczny stwierdzili, że ubezpieczona jest w dalszym ciągu całkowicie niezdolna do pracy do dnia 30 czerwca 2017 r. W ocenie Sądu, opinia z dnia 18.11.2014 r. oraz pisemna opinia uzupełniająca są przekonywujące i zasługują na walor wiarygodności. Wbrew twierdzeniom strony pozwanej, biegli szeroko opisali badanie przedmiotowe ubezpieczonej i wyczerpująco uzasadnili swoje stanowisko. Odmienna ocena powołanego dowodu przez organ rentowy nie daje podstawy do uznania, iż zachodzi potrzeba dopuszczenia dowodu z opinii innego zespołu biegłych lekarzy nefrologa i kardiologa.

M. O. miała przyznane prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do końca czerwca 2014 r. Co za tym idzie, Sąd za dowodem z opinii biegłych lekarzy ustalił, że ubezpieczonej przysługuje prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy dla osób nie będących pracownikami od dnia 1 lipca 2014 r. do dnia 30 czerwca 2017 r.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji wyroku.

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij