Piątek, 29 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5877
Piątek, 29 marca 2024
Sygnatura akt: III U 561/12

Tytuł: Sąd Okręgowy w Suwałkach z 2013-05-07
Data orzeczenia: 7 maja 2013
Data publikacji: 7 grudnia 2017
Data uprawomocnienia: 26 lutego 2014
Sąd: Sąd Okręgowy w Suwałkach
Wydział: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Przewodniczący: Danuta Poniatowska
Sędziowie:
Protokolant: sekr.sądowy Beata Dzienis
Hasła tematyczne: Składki Na Ubezpieczenia Społeczne
Podstawa prawna: art. 18 ust. 1, 20 ust. 1, 32, 83 ust. 1 pkt 3 i inne, art. 91 ust. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Sygn. akt III U 561/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2013r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSO Danuta Poniatowska

Protokolant:

sekr.sądowy Beata Dzienis

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2013r. w Suwałkach

sprawy Zakładu (...)

przy udziale zainteresowanych K. B., H. D., R. G., S. J., A. P., T. R. (1), T. R. (2), P. S., S. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne dla K. B., H. D., R. G., S. J., A. P., T. R. (1), T. R. (2), P. S., S. S., oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

w związku z odwołaniem Zakładu (...)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 4 lipca 2012r. znak: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...)

1.  oddala odwołania;

2.  zasądza od Zakładu (...)na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzjami z dnia 04.07.2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O., powołując się na art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 32, art. 83 ust. 1 pkt 3, art. 91 ust. 5 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. t.j. z 2009r. Nr 205, poz. 1585), §2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18.12.1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.), art. 77 ( 5) Kodeksu pracy, art. 21 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26.07.1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U z 2000r., Nr 14, poz. 176), art. 79 ust. 1, art. 81 1 i 6 ustawy z dnia 27.08.2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008r.Nr 164, poz. 1027 ze zm.) ustalił dla K. B. (decyzja znak (...)), H. D. (decyzja znak (...)), R. G. (decyzja znak (...)), S. J. (decyzja znak (...)), A. P. (decyzja znak (...)), T. R. (3) (decyzja znak (...)), T. R. (2) (decyzja znak (...)), P. S. (decyzja znak (...)) i S. S. (decyzja znak (...)) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, ubezpieczenia zdrowotne oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne należne z tytułu zatrudnienia na podstawie umów o pracę u płatnika Zakładu (...). Z ustaleń organu rentowego, poczynionych w oparciu o wyniki kontroli płatnika składek, wynikało, iż płatnik, na podstawie ustnego polecenia wyjazdu służbowego, delegował pracowników w podróż służbową, z tytułu której wypłacał diety i ryczałt za noclegi w kwocie dziennej stawki – 57,50zł. Płatnik składek nie posiadał pisemnej dokumentacji dotyczącej odbytych podróży służbowych w okresie od stycznia 2009r. do grudnia 2011r. Od wysokości wypłaconych diet, ryczałtów za noclegi nie naliczył należnych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Decyzją znak (...), również wydaną w dniu 04.07.2012r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O., powołując się na art. 32, art. 83 ust. 1 pkt 3, art. 91 ust. 5 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. t.j. z 2009r. Nr 205, poz. 1585), art. 104 ust. 1 i 2 , art. 107 ustawy z dnia 20.04.2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2008r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.), art. 29 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13.07.2006r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz.U. Nr 158 poz. 1121 ze zm.) ustalił dla płatnika składek – Zakładu (...), wysokość należnych składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od stycznia 2009r. do grudnia 2011r. W pisemnych motywach decyzji podtrzymał argumentację przedstawioną w decyzjach znak (...) i kolejnych.

Odwołania od powyższych decyzji (jednolite w treści) złożył płatnik składek – Z. G.i domagał się ich zmiany w całości. Argumentował, iż rodzaj prowadzonej przez niego działalności gospodarczej (branża budowlana) wymaga wyjazdów służbowych. Pracownicy wyjeżdżają w podróże służbowe na budowy na terenie kraju. Powołując się na art. 77 ( 5) §1 KP (błędnie wymienił art. 77 §1 KP) wskazał, iż zawiera on definicję podróży służbowej, którą jest wyjazd pracownika poza miejscowość stałego wykonywania pracy (siedziby pracodawcy), na służbowe polecenie pracodawcy, który to wyjazd jest związany z wykonywaniem zadania służbowego. Podróżą służbową jest zatem taki wyjazd, który odbywa się na polecenie pracodawcy. Natomiast brak pisemnych dowodów wyjazdu służbowego nie rodzi negatywnych skutków ani dla pracownika, ani dla pracodawcy. Przepisy nie nakazują wystawiania pisemnej delegacji pracownikowi, który w podróż taką udaje się pojazdem należącym do pracodawcy. Nie istnieje również urzędowy wzór dokumentów służbowego polecenia wyjazdu. Pracownicy płatnika ustnie otrzymywali polecenia wyjazdu służbowego, wykonywali czynności poza siedzibą firmy, a podróże odbywali służbowymi samochodami (płatnika). Wyjazdy takie były zorganizowane pod względem zakwaterowania. Raz w miesiącu sporządzana była stosowana dokumentacja, na podstawie której wyliczano dni podróży służbowej i należne kwoty do wypłaty.

W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonych decyzji. Wnioskował również o łączne rozpoznanie wszystkich odwołań płatnika, z uwagi na tożsamość decyzji z dnia 04.07.2012r.

Postanowieniami z dnia 04.09.2012r. Sąd połączył wszystkie odwołania do wspólnego rozpoznania, wskazując na tożsamość faktyczną i prawną, a także, na mocy art. 477 ( 11) §2 kpc wezwał do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanych: K. B., H. D.. R. G., S. J., A. P., T. R. (1), T. R. (2), P. S. i S. S.. Wszyscy zainteresowani, oprócz S. S., który nie zajął stanowiska w sprawie, na rozprawie w dniu 24.04.2013r. poparli odwołania Z. G..

Sąd ustalił, co następuje:

Z. G.od 01.10.1995r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą pod firmą Zakład (...) w G. (numer ewidencyjny (...)). Przedmiot wykonywanej działalności obejmuje m.in. wydobywanie żwiru i pasku, gliny i kaolinu, produkcję masy betonowej i zaprawy murarskiej, rozbiórkę i burzenie obiektów, przygotowywanie terenu pod budowę, roboty związane z budową dróg i autostrad, wykonywanie instalacji wodno – kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych, sprzedaż hurtową drewna, materiałów budowlanych i wyposażenia sanitarnego. Siedziba firmy mieści się w G. przy ul. (...). Pod tym adresem znajduje się jedynie biuro firmy (budynek administracyjny). Działalność gospodarcza odwołującego obejmuje również wydobycie żwiru w należących do niego żwirowniach w B. i W. (gmina G.), a także prowadzenie (...) w G. (ul. (...)) (zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej z dnia 17.07.2009r. k. 43-44 akt ZUS).

K. B. był zatrudniony u odwołującego od 02.07.2007r. do 31.08.2010r. jako kierowca. W umowie o pracę, jako miejsce świadczenia pracy wskazano: G., ul. (...). Spornym był okres od lutego 2009r. do sierpnia 2010r. W listach obecności jako „delegacje” zainteresowanego wskazano następujące okresy: 2-6 i 9-10 luty 2009r.; 16-20 i 23-24 marca 2009r.; 1-3, 6-10, 14-17, 20-24 i 27-30 kwietnia 2009r. (cały miesiąc); 11-15, 18-22, 25-29 maja 2009r.; 18-19, 22-26, 29-30 czerwca 2009r.; 1-3, 6-10, 13-15 lipca 2009r.; 3-7, 10-14, 17-18 sierpnia 2009r.; 14-18, 21-25, 28-30 września 2009r.; 1-2, 5-9, 12-15 października 2009r.; 2-6, 9-10, 12 listopada 2009r.; 1-4, 7-8 grudnia 2009r.; 4-7 stycznia 2010r.; 4-5, 8-10 luty 2010r.; 1-5, 8-12, 15-16 marca 2010r.; 15-16, 19-23, 26-30 kwietnia 2010r. 4-7, 10-14, 17-21 maja 2010r.; 1-2, 4, 7-11, 14-18, 21-25 czerwca 2010r.; 1-2, 5-9, 12-16, 19-23 lipca 2010r.; 2-6, 9-13,16-20, 23-27, 30-31 sierpnia 2010r. (cały miesiąc).

H. D. był zatrudniony u odwołującego od 02.10.2011r. do 18.11.2011r. jako kierowca. W umowie o pracę, jako miejsce świadczenia pracy wskazano: G., ul. (...). Spornym był okres październik – listopad 2011r. W listach obecności jako „delegacje” zainteresowanego wskazano następujące dni: 20-11, 24-28, 31 październik 2011r.; 2-4, 7-9 listopad 2011r.

R. G. (brat odwołującego) był zatrudniony u odwołującego od 02.01.2002r. na czas nieokreślony, jako mechanik – pracownik drogowy. W umowie o pracę, jako miejsce świadczenia pracy wskazano: G., ul. (...) oraz warsztat. Spornymi były okresy od lutego 2009r. do grudnia 2009r. i od lutego 2010r. do grudnia 2011r. W listach obecności jako „delegacje” zainteresowanego wskazano następujące dni: 2-6, 9-13, 16-17 luty 2009r.; 2-6, 9-13, 16-20 marca 2009r.; 1-3, 6-10, 14-17, 20-24, 27-30 kwietnia 2009r. (cały miesiąc); 4-8, 11-15, 18-22, 25-29 maja 2009r. (cały miesiąc); 1-5, 8-10, 12, 15-19, 22-26, 29-30 czerwca 2009r. (cały miesiąc); cały lipiec 2009r; 3-7, 10-14, 17-21, 24-28 sierpnia 2009r. (cały miesiąc); 1-5, 7-11, 14-18, 21-25, 28-30 września 2009r.(cały miesiąc); 1-2, 5-9, 12-16, 19-23, 26-30 października 2009r. (cały miesiąc); 2-6, 9-10, 12-13, 16-20, 23-25 listopad 2009r.; 1-4, 7-11, 14 grudnia 2009r.; 8-11, 15-17 luty 2010r.; 1-5, 8-12, 15-19, 22-24 marca 2010r.; 1-2, 6-9, 12-16, 19-23, 26-20 kwietnia 2010r. (cały miesiąc); 4-7, 10-14, 17-21, 24-28 maja 2010r. (cały miesiąc); 1-2, 4, 7-11, 14-18, 21-25, 28-30 czerwca 2010r. (cały miesiąc); 1-2, 5-9, 12-16, 19-23, 26-30 lipca 2010r. (cały miesiąc); 2-6, 9-13, 16-20, 23-27, 30-31 sierpnia 2010r. (cały miesiąc); 1-3, 6-10, 13-17, 20-24, 27-30 września 2010r. (cały miesiąc); 1, 4-8, 11-15, 18-22, 25-29 października 2010r. (cały miesiąc); 3-5, 8-10, 12, 15-19, 22-26, 29-30 listopad 2010r.; 3, 6-10, 13-17, 20-24, 27-28 grudnia 2010r.; 3-5, 7, 10-14, 17-21, 24-28, 31 stycznia 2011r. (cały miesiąc); 8-11, 14-18 luty 2011r.; 1-4, 7-11, 14-18, 21-25, 28-31 marca 2011r. (prawie cały miesiąc);1, 4-8, 11-15, 18-22, 26-29 kwietnia 2011r. (cały miesiąc), 2, 4-6, 9-13, 16-20, 23-27, 30-31 maja 2011r. (cały miesiąc); 1-3, 6-10, 13-17, 20-22, 24, 27-30 czerwca 2011r. (cały miesiąc); 1, 4-6, 21-22, 25-29 lipca 2011r.; 1-5, 8-12, 16-19, 22-26, 29-31 sierpnia 2011r. (cały miesiąc); 1-2, 5-9, 12-16, 19-23, 26-30 września 2011r. (cały miesiąc); 3-7, 10-14, 17-21, 24-28, 31 października 2011r. (cały miesiąc); 2-4, 7-10, 14-18, 21-25, 28-30 listopad 2011r. (cały miesiąc); 1-2, 5-9, 12-16, 19-23, 27-30 grudnia 2011r. (cały miesiąc).

S. J. był zatrudniony u odwołującego od 01.10.1999r. na czas nieokreślony jako murarz – tynkarz. Pierwotnie w umowie o pracę jako miejsce świadczenia pracy był wskazany teren działalności zakładu, ale aneksem do umowy o pracę z dnia 31.12.2008r. zmieniono ten zapis na G., ul. (...). Sporne były okresy od stycznia 2009r. do grudnia 2011r. W listach obecności jako „delegacje” zainteresowanego wskazano następujące dni: 5-9, 12-14 stycznia 2009r.; 2-6, 9-10 luty 2009r.; 11-13, 16-20 marca 2009r.; 15-17, 20 kwietnia 2009r.; 4-8, 11-15, 18-22, 25-27 maja 2009r.; 15-19, 22-26, 29-30 czerwca 2009r.; 1-3, 6-10, 22-24 lipca 2009r.; 3-7, 10-14, 17-20 sierpnia 2009r.; 1-4, 7-11, 14-15 września 2009r.; 1-2, 5-9, 12-16, 19 października 2009r.; 2-6, 9-10, 12-13, 16-18 listopad 2009r.; 2-4, 7-11, 14-16 grudnia 2009r.; 4-8, 11-15, 18-19 stycznia 2010r.; 1-5, 8-11, 15-16 luty 2010r.; 1-5, 8-12, 15-19, 22 marca 2010r.; 1-2, 6-9, 12-16, 19-23, 26 kwietnia 2010r.; 13-14, 17-21, 24-28 maja 2010r.; 1-2, 4, 7-11, 14-18, 21-22 czerwca 2010r.; 1-2, 5-9, 12-16, 19-23, 26-27 lipca 2010r.; 2-6, 9-13, 16-20, 23-26 sierpnia 2010r.; 1-3, 6-10, 13-17, 20-24, 27 września 2010r.; 1, 4-8, 11-15, 18-22, 25-29 październik 2010r. (cały miesiąc); 8-10, 12, 15-19, 22-26, 29-30 listopad 2010r.; 1-3, 6-8 grudnia 2010r.; 12-14, 17-21 styczeń 2011r.; 1-4, 7-11, 14-16 luty 2011r.; 16-18, 21-25, 28-31 marca 2011r.; 1, 4-8, 11-15, 18-22, 26-29 kwietnia 2011r.; 4-6, 9-13, 16-20, 23-27, 30-31 maja 2011r. (cały miesiąc); 1-3, 6-10, 13-17, 20-22, 24, 27-30 czerwca 2011r. (cały miesiąc); 1, 4-8, 11-15, 18-22, 25-29 lipca 2011r. (cały miesiąc); 1-5, 8-12, 16-19, 22-26, 29-31 sierpnia 2011r. (cały miesiąc); 1-2, 5-9, 12-16, 19-23, 26-30 września 2011r. (cały miesiąc);3-7, 10-14, 17-21, 24-28, 31 października 2011r. (cały miesiąc); 2-4, 7-10, 14-18, 21 listopad 2011r., 1-2, 5-9, 12-15 grudnia 2011r.

A. P. był zatrudniony u odwołującego od 31.12.2008r. na czas nieokreślony jako pracownik drogowy. W umowie o pracę, jako miejsce świadczenia pracy wskazano: G., ul. (...). Sporne były okresy od marca 2009r. do grudnia 2011r. W listach obecności jako „delegacje” zainteresowanego wskazano następujące dni: 16-20, 23 marca 2009r.; 16-17, 20-24, 27-30 kwietnia 2009r.; 5-8, 11-15, 18-21, 1-5, 8 czerwca 2009r.; 1-3, 6-10, 13-14 lipca 2009r.; 3-7, 10-14, 17-19 sierpnia 2009r.; 1-4, 7-11, 14 września 2009r.; 1-2, 509, 12-15 październik 2009r.; 3-6, 9-10, 12-13 listopad 2009r.; 1-4, 7 grudnia 2009r.; 7-8 stycznia 2010r.; 1-2 luty 2010r.; 1-5, 8-10 marca 2010r.; 1-2, 6-9, 12-16, 19-20 kwietnia 2010r.; 11-14, 17-21, 24-28 maja 2010r.; 1-2, 4, 7-11, 14-18, 21 czerwca 2011r.; 1-2, 5-8 lipca 2010r.; 2-6, 9-13, 16-17 sierpnia 2010r.; 1-3, 6-10, 13-17, 20-21 września 2010r.; 1, 4-8, 11-15, 18-19 październik 2010r.; 10, 12, 15-19, 22-26, 29-30 listopad 2010r.; 6-10, 13 grudnia 2010r.; 3-5 stycznia 2011r.; 7-11utego 2011r.; 1-4, 7-11, 14-18, 28-31 marca 2011r.; 1, 4-8, 11-15, 18-22, 26 kwietnia 2011r.; 4-6, 9-13, 16-20, 23-27, 30-31 maja (cały miesiąc); 1-3, 6-10, 13-17, 20-22, 24,27 czerwca 2011r.; 1, 4-8, 11-15, 18-22, 25-26 lipca 2011r., 1-5, 8-12, 16-19, 22-26 sierpnia 2011r.; 1-2, 5-9, 12-16, 19-23, 26-27 września 2011r.; 3-7, 10-14, 17-21, 24-27 październik 2011r.; 2-4, 7-10, 14-15 listopad 2011r.; 1-2, 5-9, 12-14 grudnia 2011r.

T. R. (1) był zatrudniony u odwołującego na czas nieokreślony od 31.12.2007r. jako pracownik drogowy. W umowie o pracę, jako miejsce świadczenia pracy wskazano: G., ul. (...). Sporne były okresy od marca 2009r. do grudnia 2009r. oraz od lutego 2010r. do grudnia 2011r. W listach obecności jako „delegacje” zainteresowanego wskazano następujące dni: 2-6, 9-12 marca 2009r.; 1-3, 6-9 kwietnia 2009r.; 11-15, 18-21 maja 2009r.; 1-5, 8 czerwca 2009r.; 1-3, 6-10, 13 lipca 2009r.; 3-7, 10-14 sierpnia 2009r.; 1-4, 7-10 września 2009r.; 1-2, 5-9 październik 2009r.; 2-6, 9-10 listopad 2009r.; 1-4 grudnia 2009r; 1-2 luty 2010r.; 1-5, 8-11 marca 2010r.; 1-2, 6-9, 12-16, 19-20 kwietnia 2010r.; 18-21, 24-28 maja 2010r.; 1-2, 4, 7-11, 14 czerwca 2010r. 1-2, 5-9, 12-16, 19 lipca 2010r.; 20, 23-27, 30-31 sierpnia 2010r., 1-3, 6-10, 13-14 września 2010r.; 1, 4-8, 11-15, 18-19 październik 2010r.; 17-19, 22-26, 29-30 listopad 2010r.; 3, 6-10, 13-14 grudnia 2010r.; 4-5 stycznia 2011r.; 7-9 luty 2011r.; 1-4, 7-11, 14-16 marca 2011r.; 1, 4-8, 11-15, 18 kwietnia 2011r., 2, 406, 9-13, 16-19 maja 2011r., 1-3, 6-10, 13-17 czerwca 2011r.; 1, 408, 11-15, 18-21 lipca 2011r.; 1-5, 8-12, 16-18 sierpnia 2011r.; 5-9, 12-16, 19 września 2011r.; 3-7, 10-14, 17-20 październik 2011r.; 2-4, 7-10, 14-15 listopad 2011r.; 1-2, 5-9, 12-14 grudnia 2011r.

T. R. (2) był zatrudniony u odwołującego od 01.09.2009r. do 31.12.2009r. i od 01.06.2010r. do 31.12.2012r. jako kierowca. W umowie o pracę, jako miejsce świadczenia pracy wskazano: G., ul. (...) oraz teren działalności zakładu. Sporne były okresy od września 2009r. do grudnia 2009r. oraz od czerwca 2010r. do grudnia 2011r. W listach obecności jako „delegacje” zainteresowanego wskazano następujące dni:15-18, 21-25, 28-30 września 2009r.; 1-2, 5-9, 12-15 październik 2009r.; 2-6, 9 listopad 2009r.; 1-2 grudnia 2009r.; 1-2, 4, 7-9 czerwca 2010r.; 21-23, 26-30 lipca 2010r.; 11-13, 16-20, 23-27, 30-31 sierpnia 2010r.; 1-3, 6-10, 13-17, 20 września 2010r.; 1, 4-8, 11-15, 18-22 październik 2010r.; 10, 12, 15-19, 22-26, 29-30 listopad 2010r.; 1-3, 6-8 grudnia 2010r.; 12-14, 17-21, 24 stycznia 2011r.; 7-9, 14 luty 2011r.; 1-4, 7-11, 14-17 marca 2011r.; 1, 4-8, 11-15, 18-19 kwietnia 2011r.; 4-6, 9-13, 16-20, 23-25 maja 2011r.; 1-3, 6-10, 13-17, 20-22, 24 czerwca 2011r.; 3-7, 10-14, 17-20 październik 2011r.; 2-4, 7-10, 14-16 listopad 2011r.; 1-2, 5-9, 12-13 grudnia 2011r.

P. S. był zatrudniony u odwołującego na czas określony od 01.01.2004r. do 30.06.2004r., od 01.07.2004r. do 31.12.2006r. i od 01.01.2007r. do 13.11.2009r. jako pracownik drogowy – pracownik fizyczny. W umowie o pracę, jako miejsce świadczenia pracy wskazano: G., ul. (...). Sporne był okres od stycznia 2009r. do listopada 2009r. W listach obecności jako „delegacje” zainteresowanego wskazano następujące dni: 5-7 stycznia 2009r.; 5-6, 9-11 luty 2009r., 2-6, 9-13, 16-17 marca 2009r.; 6-10, 14-17, 20-14, 27-30 kwietnia 2009r.; 4-8, 11-15, 18-22, 25 maja 2009r.; 1-5, 8-10, 12, 15-19, 22 czerwca 2009r.; 1-3, 6-10, 13-17, 20-22 lipca 2009r.; 3-7, 10-14, 17-20 sierpnia 2009r.; 1-4, 7-11, 15-17, 21-22 września 2009r.; 1-2, 5-9, 12-15 październik 2009r.; 2-6 listopad 2009r.

S. S. był zatrudniony w okresie od 13.09.2011r. do 30.11.2011r. jako pracownik budowlany. W umowie o pracę, jako miejsce świadczenia pracy wskazano: G., ul. (...). Sporne był okres od września 2011r. do października 2011r. W listach obecności jako „delegacje” zainteresowanego wykazano następujące dni: 19-23, 26-27 września 2011r. i 3-7, 10-11 października 2011r.

Przez cały 2009r. do maja 2010r. firma odwołującego prowadziła prace budowlane w G. przy rozbudowie ul. (...) (zlecenie z dnia 23.01.2009r., listy obecności), od czerwca do września 2010r. w G. wykonywała poprawki w ramach zadania „Budowa kanalizacji deszczowej i nawierzchni jezdni w ul. (...) w G.” (zlecenie z dnia 25.05.2010r., listy obecności), natomiast od września/października 2010r. do grudnia 2011r. roboty budowlane w ramach zadania budowy dróg na osiedlu (...) w E. (zlecenie z dnia 31.08.2010r., listy obecności).

W firmie odwołującego pracownicy pracują w godzinach od 7:00 do 15:00 od poniedziałku do piątku. O wyjeździe do pracy przy powyższych projektach, zainteresowani dowiadywali się rano, w dniu wyjazdu. Na miejscu przebywali kilka dni, czasami cały tydzień. Na miejsce pracy w tych miejscowościach byli dowożeni busem należącym do odwołującego. Kierowcami byli pracownicy zainteresowanego np. H. D. czy K. B.. Po dowiezieniu pracowników zostawali na miejscu i pracowali, jako kierowcy wywrotek, dowożąc potrzebne do pracy materiały np. żwir albo pomagali przy układaniu chodników. Prace, jakie wykonywali pracownicy odwołującego w tych miejscowościach wiązały się z układaniem krawężników, chodników, wycinką drzew i krzaków etc. Nadzór nad pracami zainteresowanych sprawował odwołujący lub jego brat R. G., a gdy ich nie było – kierownik budowy. Noclegi oraz wyżywienie organizowali we własnym zakresie. Zainteresowani wynajmowali pokoje w prywatnych kwaterach lub nocowali u rodziny. Po powrocie były im zwracane koszty pracy poza G.. Przyjęta przez odwołującego stawka za każdy dzień pracy wynosiła 57,50zł. Na przyjętą stawkę składała się dieta w kwocie 23zł oraz ryczałt za noclegi w kwocie 34,50zł. W okresach, gdy pracownicy nie wyjeżdżali do budów poza G. np. z powodu złej pogody lub zatrzymania frontu robót, wykonywali inne czynności zlecane przez pracodawcę takie jak remontowanie (...) w G., praca w żwirowni czy betoniarni (zeznania Z. G.19:50-49:50, K. B. 51:35-58:16, H. D. 58:50-01:02:02, R. G. 01:02:55-01:08:30, S. J. 01:10:03-01:12:43, A. P. 01:13:35-01:16:33, T. R. (1) 01:17:02-01:19:07, T. R. (2) 01:19:35-01:23:27 i P. S. 01:24:00-01:27:13 koperta k. 184).

Sąd zważył, co następuje:

W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot rozpoznania sprawy sądowej wyznacza decyzja organu rentowego, od której wniesiono odwołanie. Ze względu na zakres skarżonych decyzji w sprawie niniejszej należało przede wszystkim rozstrzygnąć, czy pracownicy ubezpieczonego (zainteresowani), wykonujący pracę poza miejscem jego siedziby, pozostawali w podróży służbowej. Od tego zależało zobowiązanie odwołującego do opłacenia składek z tytułu ubezpieczenia od podstawy wymiaru obejmującej ich przychód z tytułu zwiększonych kosztów świadczenia takiej pracy.

Zagadnienie podróży służbowej było przedmiotem licznych orzeczeń Sądu Najwyższego i w tym zakresie wypracowana została jednolita linia orzecznicza. W celu ustalenia właściwego rozumienia instytucji podróży służbowej Sąd posiłkował się uchwałami i wyrokami Sądu Najwyższego, które w sposób szczegółowy wyjaśniają tę kwestię.

Podróżą służbową, zdefiniowaną w art. 77 5 § 1 KP jest wyjazd na polecenie pracodawcy poza miejscowość, w której znajduje się jego siedziba, lub wyjazd poza stałe miejsce pracy w celu wykonania zadania służbowego, który jest ograniczony zakładanym z góry terminem. Wszystkie te cechy muszą wystąpić łącznie (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 22.02.2008r., sygn. I PK 208/07, LEX 500004).

Wykonywanie podróży służbowej wyróżniane jest więc wśród czynności pracowniczych ze względu na jej miejsce, czas i przedmiot. Analiza tego przepisu powinna uwzględniać uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19.11.2008r., sygn. II PZP 11/08, LEX 465385, gdzie Sąd Najwyższy wyjaśnił, iż przepis ten odnosi się jedynie do zadania służbowego rozumianego jako zdarzenie incydentalne w stosunku do pracy umówionej i wykonywanej zwykle w ramach stosunku pracy. Z art. 77 5 § 1 KP wynika wprost, że podróż służbowa, która jest swoistą konstrukcją prawa pracy, ma charakter incydentalny. Zadanie musi być skonkretyzowane i nie może mieć charakteru generalnego. Nie jest zatem podróżą służbową wykonywanie pracy (zadań) w różnych miejscowościach, gdy przedmiotem zobowiązania pracownika jest stałe wykonywanie pracy (zadań) w tych miejscowościach. W konsekwencji wykonywaniem zadania służbowego w rozumieniu art. 77 5 § 1 KP nie jest wykonywanie pracy określonego rodzaju, wynikającej z charakteru zatrudnienia. Taka praca bowiem nigdy nie jest incydentalna, ale permanentna.

W oparciu o powyższe istotne było zatem ustalenie, jakie było faktyczne miejsce wykonywania pracy przez zainteresowanych. We wszystkich umowach o pracę wskazany został adres G., ul. (...), gdzie mieści się tylko biuro firmy odwołującego. W miejscu tym nie były prowadzone żadne prace wykonywane przez jego firmę np. wydobywanie żwiru czy prace remontowo - budowlane. (...) w G. należący do odwołującego znajduje się pod innym adresem (ul. (...)). Koniecznym było zatem określenie miejsca wykonywania pracy przez zainteresowanych. Użyta w art. 77 5 § 1 KP wzmianka o stałym miejscu pracy wskazuje bowiem, że za punkt odniesienia należy przyjąć właśnie miejsce wykonywania pracy określone w umowie o pracę zgodnie z art. 29 § 1 pkt 2 KP. W sprawie niniejszej bezspornym było, iż zainteresowani nigdy nie pracowali w miejscu wskazanym w umowach o pracę (przy ul. (...) w G.).

Rozważając powyższą kwestię ponownie należy przywołać stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w uchwale z dnia 09.12.2011r. sygn. II PZP 3/11 (LEX 1070588), gdzie Sąd Najwyższy zajmował się zagadnieniem podróży służbowej pracownika budowlanego. Konkluzje zawarte w tej uchwale zostały poprzedzone bardzo szeroką analizą problematyki podróży służbowej jako takiej, a także konkretnie podróży służbowych pracowników budowlanych, co z uwagi charakter pracy zainteresowanych, miało istotne znaczenie w sprawie niniejszej. Odnośnie pracowników budowlanych Sąd Najwyższy wskazał, iż praca robotnika budowlanego nie polega ze swej istoty na stałym przemieszczaniu się na określonym obszarze geograficznym i nie jest praca mobilną, jak np. praca przedstawiciela handlowego.

Praca zainteresowanych nie polegała na stałym przemieszczaniu się, jednak rodzaj prowadzonej przez odwołującego działalności gospodarczej w dużej mierze determinował konieczność wykonywania przez pracowników pracy w różnych miejscach, przy czym nie odbywało się to incydentalnie (okazjonalnie), ale stale i przez dłuższy okres. W przypadku zainteresowanych miejsce wykonywania pracy było „ruchome” (zmienne). Istotą tak zwanego "ruchomego" (zmiennego) miejsca pracy, odróżniającą go od obszarowego miejsca pracy, jest jego punktowość, z tym jednak, że punkt ten może być zmieniany. Zakres możliwych zmian w tym względzie - w uzgodnionych granicach - musi być determinowany rodzajem pracy świadczonej przez pracownika oraz naturą działalności prowadzonej przez pracodawcę i związaną z nią rzeczywistą potrzebą gospodarczą. Ruchome (zmienne) miejsce pracy może na przykład zostać określone wówczas, gdy pracodawca prowadzi budowy lub podobnego rodzaju działalność.

Odwołujący prowadzi firmę o bardzo szerokim spektrum działania, zajmując się np. wydobywaniem kruszywa, w tym żwiru. Żwirownie znajdują się na jego nieruchomościach i są usytuowane poza G. –B. są położone ok. 7km od G., a W. ok. 12 km od G.. Firma odwołującego zajmuje się również wykonywaniem prac budowlanych i remontów dróg. Odwołujący jako teren działania swojej firmy zakreślił dwa województwa: (...)i (...). Rodzaj wykonywanych przez zainteresowanych prac wynikał z konkretnej potrzeby odwołującego. Jeżeli istniała taka potrzeba wyjeżdżali poza G. do żwirowni i tam pracowali. Podobnie należało ocenić sytuacje związane z wyjazdami do prac zleconych firmie odwołującego w G., E. czy G. w latach 2009-2011. Zainteresowani wiedzieli, że ich praca będzie obywała się tam, gdzie odwołujący będzie prowadził prace budowlano – remontowe. Bezspornym było, iż w latach 2009-2011 firma odwołującego brała udział w 3 projektach remontowo – budowlanych, które były realizowane poza G.. Odwołujący sam zgłosił swój akces do ich realizacji. Stanowisko odwołującego, iż następowało to na poziomie podwykonawcy nie ma znaczenia. Obszar działalności gospodarczej przedsiębiorstwa odwołującego obejmuje takie właśnie prace i nie można przypisywać szczególnego znaczenia faktowi poszukiwania i znajdowania kontrahentów także poza obszarem zlokalizowanym w najbliższym sąsiedztwie. E., G. i G. znajdują się w obszarze działalności odwołującego, natomiast specyfika branży budowlanej ma to do siebie, że sukcesywnie ulegają zmianie miejsca, w których realizowane są inwestycje. Gdy jedna budowa zostanie zakończona przez przedsiębiorcę budowlanego, zachodzi gospodarcza konieczność rozpoczęcia nowej inwestycji, która na ogół będzie prowadzona w innym miejscu (miejscowości). Konieczność prowadzenia działalności poza G. nie stanowi szczególnej, nadzwyczajnej okoliczności, wymagającej delegowania pracowników do wykonywania standardowych zadań służbowych. Zainteresowani do pracy w G., E. czy G. jeździli, jak do miejsca pracy.,

W tym zakresie należy wskazać na bardzo pobieżne i lapidarne zeznania zainteresowanych oraz samego odwołującego, którzy skupiali się na potwierdzeniu wersji odwołującego. W sposób wymijający przedstawiali okoliczności związane z pracami przy zleceniach w G., E. i G. w latach 2009-2011. Z wyjaśnień tych wynika jednak, że zainteresowani wykonywani prace fizyczne o charakterze budowlanym, remontowym czy porządkowym (wycinanie drzew).

Z wyjaśnień zainteresowanych nie wynika w jaki sposób faktycznie przebiegały te wyjazdy. Polecenia otrzymywali ustnie i nie istniały żadne potwierdzenia poleceń wyjazdu służbowego. Dokumentacja przedstawiona w tym zakresie była szczątkowa i budziła zastrzeżenia co do rzetelności. Sąd nie miał wątpliwości, iż odwołujący wypłacał zainteresowanym koszty podróży, zgodnie z wyliczeniami. Zainteresowani nie zgłaszali w tym zakresie zastrzeżeń. Brak dokumentów polecenia wyjazdu służbowego nie stanowił o tym, że taki wyjazd nie miał miejsca. Forma pisemna miała znaczenie jedynie dla celów dowodowych. Sami zainteresowani w sposób niewiarygodny przedstawiali okoliczności związane z wyjazdami, wręcz unikali podawania jakichkolwiek szczegółów związanych z tymi zdarzeniami. Sąd nie dał wiary ich wyjaśnieniom, iż w momencie przyjścia do pracy pracownik dowiadywał się, że wyjeżdża na kilka dni lub cały tydzień do pracy np. w E.. Podróż służbowa, jak już wcześniej wyjaśniono, jest wyjazdem o charakterze incydentalnym i jest wyjazdem oznaczonym w czasie. Wyjazdy nie posiadały oznaczenia daty początkowej i końcowej. Analiza i zestawienie dni pracy każdego z zainteresowanych pod kątem ilości dni pracy poza G. a dniami pracy „na miejscu” wskazuje na wyraźną dysproporcję, gdyż zainteresowani więcej czasu przebywali poza G., wykonując prace przy inwestycjach w G., G. czy E.. Niektórzy pracownicy poza G. pozostawali właściwie przez cały okres zatrudnienia. W tym zakresie warto posłużyć się przykładem S. J., który od kwietnia do października 2011r. przez cały czas był rzekomo w podróży służbowej. Za niewiarygodne należało uznać stanowisko odwołującego i zainteresowanych, że na początku każdego tygodnia S. J. stawiając się rano do pracy dowiadywał się, iż znowu wyjeżdża do pracy w E. na cały (kolejny) tydzień. W trakcie składania zeznań odwołujący oraz zainteresowani bagatelizowali te okoliczności. Wbrew ich stanowisku, o podróży służbowej nie stanowi takie zatytułowanie wyjazdu pracownika przez pracodawcę i pokrycie przez pracodawcę kosztów podróży i noclegu pracownika w trakcie jej trwania. Pracownik jest w podróży służbowej nie dlatego, że otrzymuje diety, lecz dlatego że diety przysługują mu ze względu na konieczność pokrycia zwiększonych kosztów wyżywienia, kosztów przejazdów, noclegów, dojazdów oraz innych udokumentowanych kosztów związanych z odbywaniem podróży.

Odnośnie pokrywania kosztów wyjazdów przez odwołującego, który przyjął dzienną stawkę 57,50, należy wskazać na kolejną rozbieżność dotyczącą wypłat za pojedyncze dni. Tu można przytoczyć choćby przykład A. P. i T. R. (1), którzy w dniu 8 czerwca 2009r. byli poza G.. W rozliczeniu zainteresowanym wypłacono za ten dzień pełną stawkę, czyli 57,50zł, na którą przecież oprócz diety, składał się również ryczałt za nocleg. Trudno dać wiarę odwołującemu i zainteresowanym, iż jednodniowy wyjazd wymagał noclegu. Okoliczność ta dodatkowo potwierdza, iż stawka ta stanowiła rekompensatę za wykonywanie pracy poza miejscem zamieszkania zainteresowanych, a nie za podróż służbową. Takie pojedyncze dni pracy poza G. nie były rzadkością, tak jak i pełne miesiące.

Należy również podkreślić, że odwołujący tylko wyjazdy do realizacji tych projektów wiązał z podróżami służbowymi, natomiast wyjazdy pracowników do położonych poza G. żwirowni, nie traktował jako delegacji. Rozbieżności w tym zakresie wskazują na dowolne traktowanie instytucji podróży służbowej przez odwołującego. Ze względu na przedmiot podróży służbowej istotne jest to, że pracownik ma wykonać czynności pracownicze wyznaczone do zrealizowania w poleceniu pracodawcy, które nie powinny należeć do zwykłych, umówionych czynności pracowniczych. Sytuacja ta jest niewątpliwie skutkiem niedoprecyzowania miejsca pracy zainteresowanych w umowach o pracę.

Wychodząc z tego założenia, Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 09.12.2011r. sygn. II PZP 3/11 stwierdził, że pracownik przedsiębiorstwa budowlanego realizującego inwestycje w różnych miejscowościach może mieć w umowie o pracę określone miejsce wykonywania pracy (art. 29 § 1 pkt 2 KP) jako miejsce, gdzie pracodawca prowadzi budowy lub innego rodzaju stałe prace, ewentualnie ze wskazaniem, na jakim obszarze. Wówczas to miejsce spośród określonych w umowie o pracę, w którym przez dłuższy czas, systematycznie pracownik świadczy pracę, jest każdorazowo jego stałym miejscem pracy w rozumieniu art. 77 5 § 1 KP . Miejsce wykonywania pracy określone w umowie o pracę nie może być wskazane zupełnie dowolnie, ale musi odzwierciedlać odpowiadający prawdzie stan rzeczy i być właściwie skorelowane z rodzajem pracy świadczonej przez pracownika oraz rodzajem działalności pracodawcy. Trzeba też uwzględnić, że konieczność zamieszczenia w treści umowy o pracę informacji o miejscu świadczenia pracy (art. 29 § 1 k.p.) wynika z obowiązku dostosowania prawa polskiego do dyrektywy Rady 91/533/EWG z dnia 14.10.1991r., zgodnie z którą pracodawca ma obowiązek poinformować pracownika o miejscu pracy, a w przypadku braku stałego lub głównego miejsca pracy o okoliczności, że pracownik jest zatrudniony w różnych miejscach oraz o miejscu siedziby przedsiębiorstwa lub o miejscu zamieszkania pracodawcy (art. 2 ust. 2 pkt b). Wreszcie - co szczególnie istotne - nie można pominąć, że podróż służbowa stanowi nietrwałą zmianę miejsca pracy, następującą na polecenie pracodawcy, wobec czego musi mieć ona charakter incydentalny, tymczasowy i krótkotrwały. Dla pracownika podróż służbowa powinna zatem stanowić zjawisko nietypowe, okazjonalne.

W kontekście stanu faktycznego rozpoznawanej sprawy należy zatem podnieść, że miejsce pracy każdego z zainteresowanych wskazane w pisemnych umowach o pracę było niedoprecyzowane. Brak sprzeciwu pracowników może świadczyć o porozumieniu poza zapisem zawartym w umowie, co do miejsca świadczenia pracy. Zapisy w umowach o pracę winny wskazywać ruchome miejsca pracy np. budowy realizowane przez pracodawcę na wskazanym terenie. W tym przypadku określenie obszaru nie oznacza wskazania miejsca pracy, lecz ogranicza obszarowo możliwość wyznaczenia ruchomego (zmiennego) miejsca pracy. W razie takiego umownego określenia miejsca pracy, pracownik przebywa w podróży służbowej wówczas, gdy w celu wykonania krótkotrwałego zadania opuszcza miejscowość stanowiącą jego aktualne, stałe miejsce pracy (miejsce, gdzie realizowana jest budowa, na której świadczy pracę), a także wtedy, gdy pracodawca poleci mu świadczyć pracę (wyznaczy ruchome, zmienne miejsce pracy) poza umówionym obszarem geograficznym. Zainteresowani w spornych okresach nie przebywali w podróżach służbowych, gdyż wykonywali zwykłe obowiązki pracownicze w miejscu pracy.

W związku z powyższym, na podstawie art. 477 14 §1 kpc orzeczono, jak w punkcie 1.

O kosztach procesu rozstrzygnięto na podstawie art. 98 §1 i 3 kpc oraz §6 pkt 6 w zw. z §11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.). Przy zastosowaniu takiej zasadny Sąd posiłkował się stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartym w uzasadnieniu wyroku z 28.01.2010r. sygn. II UK 199/09 (LEX 583811), w którym stwierdził, iż regulacja zawarta w § 11 ust. 2 rozporządzenia odnosi się wprost do spraw o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego, a więc zasadniczo do spraw o prawo do tych świadczeń. Wskazane argumenty, przemawiające za odpowiednim stosowaniem § 11 ust. 2 rozporządzenia do wymienionych wyżej spraw nie zachodzą z kolei w przypadku spraw o składki, już choćby z tej przyczyny, że najczęściej stroną odwołującą się jest w nich płatnik składek, w stosunku do którego nie zachodzi konieczność zapewnienia prawa do Sądu poprzez zmniejszenie obciążeń w zakresie kosztów procesu. Dlatego sprawami o najbardziej zbliżonym rodzaju do takich spraw, w rozumieniu § 5 rozporządzenia, są sprawy, o których mowa w § 6, tj. takie, w których o wysokości stawek minimalnych decyduje wartość ich przedmiotu. Dodatkowym argumentem przemawiającym za takim przyjęciem jest również umieszczenie zarówno § 6, jak i § 11, w tym samym Rozdziale 3 rozporządzenia, w którym określono łącznie stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych. Gdyby zatem przepisy rozporządzenia nie przewidywały możliwości stosowania jego § 6 do spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych, to w § 11 ust. 2 musiałoby znaleźć się stosowne zastrzeżenie, którego jednak nie ma.

mt

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij