Sobota, 20 kwietnia 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5899
Sobota, 20 kwietnia 2024
Sygnatura akt: III AUa 1484/13

Tytuł: Sąd Apelacyjny w Rzeszowie z 2014-05-07
Data orzeczenia: 7 maja 2014
Data publikacji: 6 grudnia 2017
Data uprawomocnienia: 7 maja 2014
Sąd: Sąd Apelacyjny w Rzeszowie
Wydział: III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Przewodniczący:
Sędziowie: Alicja Podczaska
Roman Skrzypek
Irena Mazurek

Protokolant:
Hasła tematyczne: Składki Na Ubezpieczenie Społeczne
Podstawa prawna: art. 477 14 a kpc

Sygn. akt

III AUa 1484/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Irena Mazurek (spr.)

Sędziowie:

SSA Alicja Podczaska

SSA Roman Skrzypek

Protokolant

st. sekr. sądowy Anna Kuźniar

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2014 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku Przedsiębiorstwa Budowlano (...) Sp. z o.o. w R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o stwierdzenie wygaśnięcia wierzytelności ZUS z tytułu składek

na skutek apelacji wniesionej przez wnioskodawcę

od wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 9 października 2013 r. sygn. akt IV U 929/13

uchyla pkt I zaskarżonego wyroku , jak też poprzedzającą go decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w R. z dnia 15 lutego 2013 r. i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania bezpośrednio temu organowi rentowemu .

Sygn. akt III AUa 1484/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 15 lutego 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. stwierdził ,że Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w R. nie posiada zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wg. stanu na dzień 15 lutego 2013r. W podstawie prawnej decyzji powołane zostały : art.83 ust.1, art.68 ust.1 pkt 1c i art.32 w zw. z art.46 oraz art.23 ust.1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( tekst jednolity Dz. U. z 2009r. Nr 205,poz. 1585 ze zm.). W uzasadnieniu zaś faktycznym przyjętego rozstrzygnięcia organ rentowy naprowadzał ,że przedmiotowa decyzja jest skutkiem prawomocnego orzeczenia sądowego w sprawie IV P 750/12 Sądu Rejonowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie , w której żądanie płatnika ustalenia , iż wierzytelności ZUS z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od wynagrodzeń należnych za okres od 1 maja 2005r. do 21 czerwca 2005r. wygasły , zostało przekazane organowi rentowemu do rozpoznania. W sytuacji więc gdy samo Przedsiębiorstwo (...) jeszcze w dniu 11 października 2011r. uregulowało wszelkie z tego tytułu należności , jedynie możliwą była decyzja o niezaleganiu przez płatnika w opłacie składek wg. stanu istniejącego w dacie wydania decyzji.

Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w R. odwołało się od w/w decyzji ZUS do Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie. W odwołaniu z dnia 28 marca 2013r. wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji organu rentowego poprzez stwierdzenie, iż wierzytelności ZUS z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od wynagrodzeń należnych za okres od 1 maja 2005r. do 21 czerwca 2005r. wygasły z dniem 23 listopada 2009r. tj. z datą uprawomocnienia się postanowienia Sądu Rejonowego w Rzeszowie o zakończeniu postępowania upadłościowego ( sygn. akt VGU 22/05) , względnie uchylenie decyzji ZUS z dnia 15 lutego 2013r. celem wydania decyzji odpowiadającej żądaniu płatnika , odwołujący się zarzucił, iż pozwany organ rentowy w zaskarżonej decyzji nie rozpoznał istoty wniosku uchylając się tym samym od koniecznej oceny kwestii wpływu braku zgłoszenia opisywanych wierzytelności z tytułu składek w postępowaniu upadłościowym na byt tych wierzytelności po zakończeniu tego postępowania. Jednocześnie odwołujący –opisując dokładnie przebieg wszystkich dotychczasowych postępowań związanych z jego wnioskami o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu w opłacie składek po zakończeniu postępowania upadłościowego - z jednej strony podkreślał fakt uzyskania takiego zaświadczenia z dnia 7 grudnia 2010r. , z drugiej zaś naprowadzał ,że dokonana przez niego w dniu 11 października 2011r. wpłata należności nastąpiła z zastrzeżeniem zwrotu i tylko i wyłącznie na użytek kolejnego wniosku o wydanie zaświadczenia w sytuacji uprzedniego bezskutecznego ubiegania się przez niego w postępowaniu sądowym przesądzenia powyżej spornej pomiędzy stronami kwestii ( sprawa o sygn. akt III AUa 505/11 Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie ).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 16 maja 2013r. pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o oddalenie żądania Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. w R., podtrzymując w całości argumentację jaka legła u podstaw zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie , porozpoznaniu odwołania Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. w R., wyrokiem z dnia 9 października 2013r.( sygn. akt IV U 929/13) ;

- w pkt. I – oddalił odwołanie, - w pkt. II zaś- wniosek płatnika o ustalenie , iż wierzytelności ZUS z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 1 maja 2005r. do 21 czerwca 2005r. wygasły z dniem 23 listopada 2009r., przekazał do rozpoznania organowi rentowemu. Ograniczając swoje ustalenia do zaszłości istniejących po dniu 4 października 2011 r. Sąd Okręgowy – w ślad za stanowiskiem ZUS-odnotował ,iż w w/w dacie odwołujący się płatnik składek wystąpił do organu rentowego o wyliczenie zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, co skutkowało informacją ZUS, iż na koncie Przedsiębiorstwa (...) istnieje niedopłata z tak określonych tytułów za miesiące czerwiec i lipiec 2005r. , która wraz z odsetkami za zwlokę liczonymi na dzień 11 października 2011r. wynosi łącznie kwotę 30.779,55 zł. W dniu 11 października 2011r. Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w R. dokonało wpłaty tej należności z zastrzeżeniem zwrotu , co wówczas umożliwiło płatnikowi uzyskanie zaświadczenia o niezaleganiu w opłacie składek . W dniu 27 lipca 2012r. (...) skierował przeciwko ZUS do Sądu Rejonowego w Rzeszowie pozew o ustalenie, iż wierzytelności organu rentowego z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 1 maja 2005r. do 21 czerwca 2005r. wygasły z dniem 23 listopada 2009r. tj. z datą uprawomocnienia się postanowienia Sądu Rejonowego w Rzeszowie o zakończeniu postępowania upadłościowego ( sygn. akt VGU 22/05). Prawomocnym postanowieniem z dnia 19 października 2012r. Sąd Rejonowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie ( sygn. akt IV P 750/12) sprawę tę przekazał do rozpoznania pozwanemu organowi rentowemu, co ostatecznie skutkowało wydaniem – zaskarżonej w niniejszym postępowaniu- decyzji ZUS z dnia 15 lutego 2013r. stwierdzającej brak aktualnej zaległości w opłacie składek przez Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w R.. W świetle powyższych ustaleń Sąd Okręgowy w Rzeszowie dokonując następczej oceny prawnej sprawy zaakcentował ,iż zgodnie z utrwalonym w judykaturze poglądem ( przy powołaniu licznych orzeczeń Sądu Najwyższego w tym między innymi postanowienia tego Sądu z dnia 10 marca 2011r. III UZ 1/11 LEX nr 846597) w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych ,treść zaskarżonej decyzji determinuje zakres i przedmiot rozpoznania sądowego . W świetle więc treści decyzji ZUS z dnia 15 lutego 2013r. i wobec bezspornego faktu braku aktualnych zaległości w opłacie składek przez odwołującego się płatnika ,Sąd I instancji uznał decyzję tę za w pełni prawidłową , stąd oddalenie odwołania z przywołaniem w podstawie prawnej tej części rozstrzygnięcia art. 477 14 §1kpc. Jednocześnie Sąd I instancji uznał ,że w okolicznościach faktycznych przedmiotowej sprawy zaistniały przewidzianew art.477 10 §2 kpc przesłanki do przekazania organowi rentowemu do rozpoznania wniosku płatnika ustalenia wygaśnięcia wierzytelności ZUS z tytułu składek .

Wyrok Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie z dnia 9 października 2013r. w części oddalającej dowołanie ( pkt. I wyroku) zaskarżony został przez Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o. w R.. W apelacji z dnia 28 listopada 2013r. ( v.k- 52-57) płatnik składek zarzucając nie rozpoznanie istoty sporu , jak też nieuzasadnione przyjęcie ,iż przedmiotowa sprawa ma charakter sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych , wnosił o zmianę zaskarżonej części wyroku Sądu I instancji poprzez uwzględnienie żądania odwołania, względnie jego uchylenie jak też poprzedzającej go decyzji ZUS i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania organowi rentowemu , czy też wydania orzeczenia kasatoryjnego z przekazaniem sprawy do rozpoznania I Wydziałowi Cywilnemu Sądu Rejonowego w Rzeszowie. W uzasadnieniu apelacji skarżący raz jeszcze reprezentował argumentację zawartą w treści odwołania , co uzasadniać miało stawiane zarzuty zaskarżenia przy jednoczesnej końcowej uwadze ,iż z jednej strony wyrok Sądu I instancji nie doprowadził do merytorycznego rozpoznania istniejącego pomiędzy stronami sporu , z drugiej zaś nie będzie też tego skutkować objęte pkt II tego wyroku orzeczenie , skoro dla skarżącego oczywistym jest , iż w tej sytuacji ZUS uzna się niewłaściwym , narażając tym samym płatnika na kolejne lata procesu.

W odpowiedzi na apelację z dnia 18 grudnia 2013r. ( v. k- 64-66) pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wniósł o jej oddalenie na koszt skarżącego .

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, rozpoznając apelację Przedsiębiorstwa Budowlano- (...) Sp. z o.o. w R. zważył co następuje;

Wniesiony przez płatnika składek środek zaskarżenia skutkować musi w ocenie tut. Sądu uchyleniem zaskarżonej części wyroku Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 9 października 2013 r. jak też poprzedzającej go decyzji ZUS Oddziału w R. z dnia 15 lutego 2013 r. z jednoczesnym przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania bezpośrednio temu organowi rentowemu. Powyższe jest zaś skutkiem popełnionych przez Sąd I instancji jak też uprzednio przez pozwany organ rentowy błędów natury procesowej, które doprowadziły do trafnie zarzucanego w apelacji nie rozpoznania istoty sporu – istniejącego nota bene pomiędzy stronami procesu już co najmniej od 2010 r. – skutkując licznymi postępowaniami sądowymi (o czym poniżej), które jak dotąd nie doprowadziły do usunięcia niepewnego stanu prawnego.

I tak uzupełniając w niezbędnym zakresie ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego w Rzeszowie – do czego sąd odwoławczy jest w pełni uprawniony jako sąd sprawujący nie tylko funkcję kontrolną ale i merytoryczną, rozpoznając w granicach apelacji sprawę niejako na nowo (por. między innymi uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2008 r. III CZP 49/07 OSNC 2008/6/55), odnotować należy, że sporna kwestia istnienia wierzytelności ZUS z tytułu składek wobec Przedsiębiorstwa Budowlano - (...) Sp. z o.o. w R. pojawiła się już przy okazji wydania pierwszej z licznych decyzji organu rentowego o odmowie wydania zaświadczenia o niezaleganiu w opłacie składek z dnia 11 marca 2010 r. W uzasadnieniu tej decyzji podnoszono jedynie brak poprawnych deklaracji, stojących na przeszkodzie w rozliczeniu konta płatnika. Sąd Okręgowy w R. wyrokiem z dnia 8 września 2010 r. (sygn. akt IV U 871/10) rozpoznając odwołanie płatnika składek od wyżej wymienionej decyzji ZUS oddalił odwołanie, po czym Sąd Apelacyjny w Rzeszowie rozpoznając apelację Przedsiębiorstwa Budowlano - (...) Sp. z o.o. w R. ,wyrokiem z dnia 30 listopada 2010 r. (sygn. akt III AUa 802/10) uchylił zarówno zaskarżony wyrok Sądu I instancji jak i poprzedzającą go decyzję ZUS z dnia 11 marca 2010 r., uznając przedwczesność obu rozstrzygnięć z zaleceniem rozliczenia konta płatnika. Jednocześnie w uzasadnieniu wyroku Sądu II instancji wyrażony został pogląd o prawidłowości złożonych przez Przedsiębiorstwo (...) deklaracji ZUS (...), przy przyjęciu, że dotyczyły one wynagrodzeń należnych za okres przed dniem ogłoszenia upadłości tj. przed dniem 22 czerwca 2005 r. W konsekwencji powyższego ZUS Oddział w R. wydał zaświadczenie z dnia 7 grudnia 2010 r. o niezaleganiu przez płatnika w opłacie składek. Kolejną jednak decyzją z dnia 1 marca 2011 r. organ rentowy odmówił wydania tak określonego dokumnetu stwierdzając, że istnieją zaległości w opłacie składek za czerwiec i lipiec 2005 r. Tożsamą w swej treści decyzję wydał też ZUS w dniu 29 marca 2011 r. Sprawy z odwołania od tych decyzji płatnika składek zwisły przed Sądem Okręgowym w Rzeszowie pod sygn. akt IV U 507/11 i IV U 700/11. W toku tych postępowań pozwany organ rentowy -przyjmując już prawidłowość złożonych deklaracji - naprowadzał, że rozliczenie konta płatnika wykazuje zaległość, która bez odsetek za zwłokę wynosi – za czerwiec 2005 r. 12.583,20 zł, a za lipiec 8.478,39 zł. W obu tych postępowaniach Przedsiębiorstwo (...) podkreślało, że tak określona zaległość dotyczy w istocie składek od wynagrodzeń należnych za miesiąc maj 2005 r. i czerwiec 2005 r. - do dnia 21 czerwca (jako że z dniem następnym nastąpiło ogłoszenie upadłości), a więc wierzytelności upadłościowych ZUS, które jednak nie zostały zgłoszone w tym postępowaniu przez organ rentowy, co zdaniem odwołującego z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 9 października 2009 r. o zakończeniu postępowania upadłościowego skutkowało wygaśnięciem tych wierzytelności. Pozwany ZUS nie godząc się z tym stanowiskiem procesowym płatnika składek podkreślał wówczas , że omawiane wierzytelności w dacie 21 czerwca 2005 r. nie były mu znane i wymagalne co usprawiedliwiało ich niezgłoszenie w postępowaniu upadłościowym. Jednocześnie organ rentowy odrzucał w zdecydowany sposób zarzut wygaśnięcia tych wierzytelności wobec tego zaniechania, nie wyjaśniając jednak formalnie przyczyn dla których uprzednio wydał zaświadczenie z dnia 7 grudnia 2010 r. o niezaleganiu przez płatnika w opłacie składek. Sąd Okręgowy w Rzeszowie w sprawie o sygn. akt IV U 507/11 wyrokiem z dnia 1 czerwca 2011 r. zmienił zaskarżoną decyzję ZUS stwierdzając, że Przedsiębiorstwo Budowlano - (...) Sp. z o.o. w R. na dzień 1 marca 2011 r. nie zalegało w opłacie składek. Apelacja ZUS od tego wyroku skutkowała jednak wydaniem przez Sąd Apelacyjny Rzeszowie wyroku reformatoryjnego z dnia 29 września 2011 r. sygn. akt III AUa 505/11, przy zaakcentowaniu, że postępowanie o wydanie zaświadczenia nie stanowi rozstrzygnięcia sprawy, oznaczając jedynie potwierdzenie stanu faktycznego, stąd w niniejszym postępowaniu sporna pomiędzy stronami kwestia bytu prawnego wierzytelności ZUS po zakończeniu postepowania upadłościowego nie mogła być przesądzona. W tej więc sytuacji płatnik składek chcąc uzyskać zaświadczenie o niezaleganiu ,wystąpił do organu rentowego w dniu 4 października 2011 r. z pismem o wyliczenie istniejących zaległości ,a po otrzymaniu tegoż wyliczenia w dniu 11 października 2011 r. dokonał wpłaty – z zastrzeżeniem zwrotu - kwoty ,która wraz z odsetkami za zwłokę liczonymi na dzień 11 października 2011r. wyniosła 30.779,55 zł. Równocześnie w drugiej z powołanych wyżej spraw o sygn. akt IV U 700/11 Sąd Okręgowy w R. prawomocnym wyrokiem z dnia 17 kwietnia 2012 r. oddalił odwołanie Przedsiębiorstwa (...). Pozwem z dnia 24 lipca 2012 r. – skierowanym przeciwko ZUS Oddział w R., a wniesionym do Wydziału Cywilnego Sądu Rejonowego w Rzeszowie - Przedsiębiorstwo Budowlano - (...) Sp. z o.o. w R., domagało się ustalenia ,iż wierzytelności ZUS z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 1 maja do 21 czerwca 2005 r. wygasły. Sprawa ta przekazana została do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Rejonowego w Rzeszowie, który postanowieniem z dnia 19 października 2012 r. sygn. akt IV P 750/12 przekazał ją z kolei do rozpoznania organowi rentowemu celem wydania uprzedniej w tym przedmiocie decyzji. Prawidłowość postąpienia Sądu I instancji potwierdził Sąd Okręgowy w Rzeszowie oddalając zażalenie płatnika składek postanowieniem 27 listopada 2012 r. sygn. akt IV Pz 51/12. W konsekwencji powyższego wydana została przez ZUS – zaskarżona w niniejszym postępowaniu - decyzja z dnia 15 lutego 2013 r. o braku aktualnej zaległości w opłacie składek przez Przedsiębiorstwo Budowlano - (...) Sp. z o.o. w R.. Jak z koeli ustalił Sąd Apelacyjny w postępowaniu odwoławczym w oparciu o akta sprawy XI C 47/14 Sądu Rejonowego w Rzeszowie płatnik składek – niezależnie od toczącego się w/w postępowania w sprawie IV P 750/12, w dniu 9 października 2012 r. złożył w Wydziale Cywilnym Sądu Rejonowego w Rzeszowie ,skierowany tym razem przeciwko syndykowi A. P. pozew o odszkodowanie w kwocie 13.059,00 zł (odsetki zapłacone przez powoda do ZUS z tytułu składek od wynagrodzeń zatrudnionych należnych za okres od 1 maja do 21 czerwca 2005 r.), argumentując na użytek tego postępowania, iż zapłacona przez niego w dniu 11 października 2011 r. należność stanowiła wierzytelność w stosunku do masy, którą winien zaspokoić syndyk, a skoro tak się nie stało to pozwany w tym sporze powinien ponieść odpowiedzialność odszkodowawczą ograniczoną do uiszczonych przez powoda odsetek za zwłokę od należności głównej. Pozwany syndyk wnosząc o oddalenie pozwu – przy podkreśleniu niekonsekwencji powoda który w różnych postępowaniach odmiennie określa charakter zaspokojonych przez niego wierzytelności ZUS – akcentował, że jednak wierzytelności te miały charakter upadłościowy, co wobec ich niezgłoszenia przez organ rentowy skutkować winno przyjęciem wygaśnięcia tych wierzytelności z chwilą zakończenia postępowania upadłościowego. Stąd ewentualna szkoda po stronie powoda nastąpiła z przyczyn zawinionych przez ZUS a nie przez syndyka. Postanowieniem z dnia 8 lutego 2013 r. Sąd Rejonowy w Rzeszowie zawiesił przedmiotowe postępowanie do czasu zakończenia sprawy prowadzonej przez ZUS pod nr (...) (a więc do czasu uprawomocnienia się zaskarżonej w niniejszym postępowaniu decyzji z dnia 15 lutego 2013 r.). Tak przedstawiony dokładnie opis historii sprawy jest zaś o tyle konieczny ,że z jednej strony pozwala na właściwe odniesienie się do wszystkich zarzutów apelacji , z drugiej zaś daje podstawy do ostatecznego zdefiniowania takiej podstawy prawnej zgłaszanego przez płatnika składek roszczenia ,która na gruncie przepisów prawa ubezpieczeń społecznych dozwoli w końcu na definitywne zakończenie istniejącego pomiędzy nim a ZUS wieloletniego sporu co do bytu prawnego wierzytelności z tytułu składek po zakończeniu postępowania upadłościowego.

Przystępując tym samym do oceny poszczególnych zarzutów zaskarżenia już na wstępie podkreślić należy, że jakkolwiek zarzut apelacji dotyczący błędnej oceny charakteru przedmiotowej sprawy jako sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych w rozumieniu art. 476 § 2 kpc nie może być uznany za zasadny (powyższa kwestia trafnie przesądzona została w prawomocnym postanowieniu Sądu Rejonowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie z 19 października 2012 r. sygn. akt IV P 750/12 – i w tym względzie zbędne staje się powielanie podzielanej w zupełności argumentacji ,w szczególności tej użytej przez Sąd Okręgowy w Rzeszowie w uzasadnieniu postanowienia z dnia 27 listopada 2012 r. sygn. akt IV Pz 51/12 oddalającego zażalenie płatnika składek na w/w postanowienie Sądu Rejonowego, którym pozew o ustalenie wygaśnięcia wierzytelności ZUS z tytułu składek za okres od 1 maja do 21 czerwca 2005 r. przekazano do rozpoznania organowi rentowemu), to jednak zgodzić się z apelującym przyjdzie, że – mająca stanowić wykonanie tego orzeczenia sądowego - zaskarżona w niniejszym postępowaniu decyzja ZUS z dnia 15 lutego 2013 r., w żaden sposób tej spornej kwestii nie rozstrzygała. W decyzji tej bowiem organ rentowy ,uchylając się od zajęcia merytorycznego stanowiska w zakresie podnoszonego przez płatnika składek zarzutu wygaśnięcia wierzytelności ZUS, ograniczył się jedynie do potwierdzenia bezspornego pomiędzy stronami faktu aktualnego niezalegania przez Przedsiębiorstwo (...) w opłacie składek .

W tej więc sytuacji Sąd I instancji winien był skorzystać z przewidzianego w art. 467 § 4 kpc uprawnienia, względnie uznając „milczenie organu rentowego” w spornej kwestii ,wyrokować w sposób przewidziany z kolei w art. 477 14 § 3 kpc. Tymczasem Sąd Okręgowy w Rzeszowie wybrał najgorsze z możliwych rozwiązań. Przyjmując bowiem z jednej strony związanie przy orzekaniu treścią zaskarżonej decyzji (o czym stanowi między innymi postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 maja 1999 r. II UZ 52/99 OSNP 2000/15/601) oddalił w zaskarżonej części wyroku odwołanie płatnika, tym samym jedynie potwierdzając bezsporny pomiędzy stronami procesu fakt braku aktualnych zaległości w opłacie składek, aby z kolei w pkt II wyroku raz jeszcze przekazać pozwanemu ZUS żądanie Przedsiębiorstwa (...) ustalenia wygaśnięcia wierzytelności organu rentowego z tytułu składek za okres od 1 maja do 21 czerwca 2005 r. (i to też nie wiedzieć dlaczego jedynie w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne), przy przyjęciu – wbrew oczywistym faktom - zaistnienia przewidzianych w art. 477 10 § 2 kpc przesłanek.

Wszystko to razem prowadzić więc musi do wyrażonej na wstępie konstatacji o konieczności ponownego rozpoznania sprawy w postępowaniu administracyjnym przez ZUS, przy czym żądanie płatnika winno być rozstrzygnięte w jedynie możliwej na gruncie przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2013 poz.1442 ze zm.) decyzji, w której ZUS będzie musiał zająć merytoryczne stanowisko w kwestii wciąż stawianego zarzutu wygaśnięcia jego wierzytelności, to jest w decyzji przewidzianej w art. 24 ust. 6c wyżej powołanej ustawy odnoszącej się do ewentualnego stwierdzenia nadpłaty składek, gdzie ta sporna kwestia będzie przesłanką do zajęcia stanowiska o istnieniu względnie nie istnieniu tejże nadpłaty. To zaś dopiero pozytywne przesądzenie -stosownie do kolejnego ustępu powołanego przepisu -prowadzić może do zwrotu płatnikowi nienależnie opłaconych składek ( na jego wniosek)- por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2013 r. V CSK 63/12 LEX nr 1293850-, a przecież do tego ostatecznie dąży skarżący inicjując rozliczne procesy sądowe , co w końcu wprost przyznane zostało przez jego pełnomocnika na rozprawie apelacyjnej w dniu 7 maja 2014r.( e-protokół 00:18:17). Tym samym jest to ta podnoszona wyżej jedynie właściwa na gruncie przepisów prawa ubezpieczeń społecznych podstawa prawna żądania , która w najpełniejszy sposób może zapewnić płatnikowi ochronę jego prawnych interesów .

W ponownym więc postępowaniu organ rentowy wydając tak określoną decyzję (o stwierdzeniu nadpłaty, względnie o jej nie istnieniu ) winien jest ostatecznie zająć stanowisko: czy wskazywane przez płatnika należne składki za okres od 1 maja do 21 czerwca 2005 r. miały charakter wierzytelności upadłościowych tj. wierzytelności majątkowych powstałych w stosunku do upadłego płatnika przed ogłoszeniem upadłości, a jeżeli tak to czy ich niezgłoszenie w postępowaniu upadłościowym mogło rodzić podnoszony przez skarżącego skutek w postaci wygaśnięcia tych wierzytelności z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu o zakończeniu postępowania upadłościowego. Oczywistym jest także, że organ rentowy zobligowany będzie w szczegółowy sposób wyjaśnić ,czy wpłacona przez płatnika składek w dniu 11 października 2011 r. należność odnosi się do omawianych wierzytelności (tut. Sąd Apelacyjny zauważa, iż pomiędzy wskazywanym w piśmie ZUS z dnia 4 października 2011 r. zadłużeniem, a tym które naprowadzał organ rentowy choćby w toku postepowań w sprawach o sygn. akt Sądu Okręgowego w Rzeszowie IV U 871/10 i IV U 700/11 istnieje pewna rozbieżność). Koniecznym również będzie formalne zajęcie stanowiska w kwestii przyczyn wydania zaświadczenia z dnia 7 grudnia 2010 r. o niezaleganiu przez płatnika w opłacie składek, w świetle treści kolejnych decyzji o odmowie wydania tego rodzaju dokumentu przy argumentacji odnoszącej się do stanu konta płatnika sprzed tak określonej daty i w sytuacji gdy organ rentowy do chwili obecnej nie dowiódł wydania uprzedniej, nieprawomocnej we wskazywanej dacie decyzji o zaległościach płatnika w opłacie składek, co jedynie – w świetle przyjętej przez ZUS praktyki określonej pismem Dyrektora Departamentu Realizacji Dochodów ZUS z dnia 25 maja 2006r. znak: (...) -uzasadniać mogło tego rodzaju postąpienie. Trzeba zaś w tym miejscu podkreślić ,że omawiane zaświadczenie jest dokumentem urzędowym , który w innym postępowaniu korzysta ze szczególnej mocy dowodowej- domniemania prawdziwości tego co zostało w nim urzędowo stwierdzone ( por. między innymi wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 16 kwietnia 2013r. III SA/Lu 873/12 LEX nr 1326378) .

Dopiero zaś wydanie tego rodzaju decyzji w której organ rentowy – przesądzając o istnieniu, względnie o braku nadpłaty składek - zajmie merytoryczne stanowisko w kwestii wciąż ponawianego przez płatnika zarzutu wygaśnięcia jego wierzytelności, pozwolić może sądowi na rozstrzygnięcie o istocie sporu, przy ocenie prawidłowości wyrażonych w tym względzie przez strony procesu poglądów prawnych.

Z tych wszystkich więc wyżej naprowadzonych wglądów i na podstawie art. 477 14a kpc orzeczono jak w sentencji.

(...)

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)

(...)

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij