Sygn. akt V U 1232/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Główczyński

Protokolant: star. sekr. sądowy Magdalena Teteruk

po rozpoznaniu w dniu 22 marca 2016 r. w Legnicy

sprawy z wniosku K. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o odstąpienie od ustalenia zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne

na skutek odwołania K. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 2 października 2015 r.

znak (...)

zmienia decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 2 października 2015 r. znak (...) w ten sposób, że stwierdza, iż wnioskodawca K. B. nie jest dłużnikiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne i nie jest zobowiązany do uiszczenia tytułem tych składek wraz z odsetkami kwoty 822, 09 zł.

Sygn. akt VU 1232/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 października 2015 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. na podstawie art 83 ust. l oraz art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, póz. 1585, z późn. zm., dalej „ustawa systemowa”) stwierdził, że wnioskodawca K. B. jest dłużnikiem Zakładu z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, wyliczając zaległość na łączna kwotę 822,09 zł, w tym:

- 243,27 zł z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 03.2015 r. do 04.2015 r.,

- 558,82 zł na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 03.2015 r. r. do 04.2015 r. wraz z odsetkami za zwłokę.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podał, iż wnioskodawca w spornym okresie, mimo składanych deklaracji w związku z prowadzoną działalności gospodarczą, nie dopełnił jako płatnik obowiązku z art. 46 ust. 1 ustawy systemowej.

Od powyższej decyzji wnioskodawca K. B. złożył odwołanie, w którym wskazał, iż dokonał zgłoszenia prowadzenia działalności gospodarczej za sporny okres, bowiem taki był warunek, jaki musiał spełnić, by starać się o zatrudnienie w firmie (...). Po dwóch miesiącach, gdy okazało się, że nie uzyska tam pracy, dokonał wykreślenia działalności. W czasie oczekiwania na decyzję o zatrudnieniu nie wykonywał w rzeczywistości żadnych usług w zakresie zarejestrowanej działalności. Wniósł o uchylenie skarżonej decyzji.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o jego oddalenie, wskazując, że wnioskodawca nie udowodnił swoich twierdzeń o nieprowadzeniu działalności gospodarczej, a przeciwnie – zgłaszał regularnie deklaracje rozliczeniowe ZUS DRA od marca do kwietnia 2015 r. Nadto nie dokonał zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej w spornym okresie.

Sąd ustalił , co następuje :

Wnioskodawca K. B. dokonał zarejestrowania prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej pod nazwą (...)w zakresie wykonywania instalacji elektrycznych od dnia 11 marca 2015 r. za pośrednictwem pracownika kancelarii podatkowo-finansowej. Jako miejsce prowadzenia działalności gospodarczej podano L., ul. (...).

Z dniem 29 kwietnia 2015 r. wykreślono firmę wnioskodawcy z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, na wniosek płatnika.

W okresie od 11 marca do 29 kwietnia 2015 r. wnioskodawca nie realizował żadnych zleceń w zakresie zgłoszonej działalności gospodarczej, nie uzyskał też żadnego przychodu z tego tytułu. Nie mógł podjąć się realizacji usług związanych z wykonywaniem instalacji elektrycznych, bowiem nie posiada w tym zakresie wiedzy ani odpowiednich uprawnień. Zgłoszenie prowadzenia działalności gospodarczej było podyktowane jedynie wymogiem, jaki postawiła mu spółka (...) z siedzibą w L. na ul. (...) dla ewentualnego jego zatrudnienia, w związku z polityką rekrutacji i rozliczania pracowników w tej spółce. Wnioskodawca był zainteresowany pracą w (...)i tylko w celu spełnienia wstępnego warunku zatrudnienia zarejestrował jednoosobową działalności gospodarczą, nie planując wykonywać w jej ramach żadnych usług na własny rachunek i ryzyko.

Za miesiąc marzec i kwiecień 2015 r. wnioskodawca za pośrednictwem biura rachunkowego składał deklaracje rozliczeniowe. Nie uiszczał należnych składek.

W dniu 9 czerwca 2015 r. organ rentowy wszczął postępowanie w sprawie ustalenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenia zdrowotne wnioskodawcy za okres od marca do kwietnia 2015 r. z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Po jego zakończeniu organ rentowy dnia 2 października 2015 r. wydał decyzję zaskarżoną w niniejszym postepowaniu, w oparciu o treść deklaracji rozliczeniowych składanych przez płatnika.

Dowód: - w aktach ZUS : - decyzja z dn. 2.10.2015r., deklaracje rozliczeniowe ZUS DRA.

Sąd zważył , co następuje :

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 w zw. z art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1442 j.t.) osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym oraz wypadkowemu od dnia rozpoczęcia do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Natomiast w myśl art. 11 ust. 2 cytowanej ustawy dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą.

Jak wynika z art. 8 ust. 6 pkt 1 za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Z kolei w myśl art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r., poz. 672 j.t.) działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wyróżnia kilka specyficznych właściwości, tj. charakter profesjonalny, a więc stały, nie amatorski i nie okazjonalny, podporządkowanie regułom opłacalności i zysku, powtarzalność działań (np. seryjność produkcji, stypizowanie transakcji, stała współpraca itd.) oraz uczestnictwo w obrocie gospodarczym (por. uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 1991 r., sygn. akt III CZP 40/91).

Istotne jest przy tym, że na potrzeby ustalenia okoliczności istotnych z punktu widzenia ubezpieczeń społecznych z tytułu działalności gospodarczej, kwestie związane z formalnym zarejestrowaniem, wyrejestrowaniem, czy zgłaszaniem przerw w tej działalności mają pewne znaczenie w sferze dowodowej, ale nie przesądzają same w sobie o podleganiu obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 września 2007 r., sygn. akt III UK 35/07). Obowiązek ubezpieczenia osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą wynika bowiem z faktycznego prowadzenia tej działalności. W konsekwencji, obowiązkowi ubezpieczeń społecznych podlega osoba faktycznie prowadząca działalność gospodarczą (a więc wykonująca tę działalność), a nie osoba jedynie figurująca w ewidencji działalności gospodarczej na podstawie uzyskanego wpisu, która działalności tej nie wykonuje. Także samo zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych, jak i sama treść składanych deklaracji rozliczeniowych nie przesądza o faktycznym wykonywaniu działalności gospodarczej ( por. wyrok SN z dn. 3 sierpnia 200-r., II UKN 659/99, PPiPS 2002/2/43, który zachował swoją aktualność, mimo zmiany regulacji prawnej) i również stanowi jedynie o dopełnieniu formalnych obowiązków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Wykonywanie (prowadzenie) działalności gospodarczej w rozumieniu art. 13 pkt 4 ustawy systemowej obejmuje oczywiście nie tylko faktyczne wykonywanie czynności należących do zakresu tej działalności, lecz także czynności przygotowawcze, zmierzające do zaistnienia takich czynności gospodarczych. Chodzi zatem o okresy faktycznego wykonywania usług, jak też okresy wykonywania czynności związanych bezpośrednio z tą działalnością - takich jak poszukiwanie nowych klientów, zamieszczanie ogłoszeń w prasie, jak i także załatwianie spraw urzędowych, ale tylko zmierzających do stworzenia właściwych warunków do jej wykonywania, a nie podjętych w celu stworzenia pozorów jej wykonywania. W ocenie, czy zostały podjęte czynności zmierzające bezpośrednio do rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej (czynności przygotowawcze stanowiące już o wykonywaniu tej działalności) należy uwzględniać wszelkie okoliczności sprawy, w tym także zamiar (wolę) osoby prowadzącej działalność gospodarczą (por. wyrok SA w Białymstoku z dnia 17.12.2003 r., III AUA 1531/03, OSA w Białymstoku 2004 nr 1, s. 51; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17.7.2003 r., II UK 111/03, Monitor Prawa Pracy 2004 nr 7, poz. 16; nadto wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2005 r., I UK 80/05, OSNP 2006/19-20/309).

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia, czy w okresie od marca do kwietnia 2015 r. wnioskodawca jako płatnik miał obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Organ rentowy ustalił, że mimo składanych zgłoszeń i deklaracji rozliczeniowych płatnik nie uiszczał należnych składek jako przedsiębiorca, co powodowało konieczność ustalenia zaległości składkowych w drodze decyzji. W odwołaniu od decyzji ustalającej te zaległości, płatnik podnosił, że w spornym okresie nie podejmował żadnych czynności związanych z faktycznym wykonywaniem zgłoszonej działalności.

W ocenie Sądu, w sprawie należało podzielić stanowisko wnioskodawcy.

Przede wszystkim należy wskazać, że przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe nie wykazało, że poza formalnym zaewidencjonowaniem pozarolniczej działalności gospodarczej i zgłaszaniem deklaracji rozliczeniowych do ZUS, wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w celach zarobkowych. Nie podjął też żadnych czynności przygotowawczych, by zacząć działać w jej ramach w zakresie usług elektrycznych, bowiem nie tylko nie miał takiego zamiaru, ale też nie posiadał odpowiedniej wiedzy i uprawnień, by wykonywać usługi zgodne z profilem zgłoszonej działalności. Za wiarygodne Sąd uznał wyjaśnienia wnioskodawcy, iż zgłoszenie jednoosobowej działalności gospodarczej dokonał tylko w celu spełnienia warunku stawianego przez potencjalnego jego pracodawcę, u którego starał się podjąć zatrudnienie na umowę o pracę, a który decyzję w tym zakresie uzależniał od posiadania przez wnioskodawcę statusu przedsiębiorcy w zakresie usług elektrycznych. Potwierdza to także fakt, iż działalność tą wnioskodawca wyrejestrował już po niespełna 2 miesiącach, gdy nie uzyskał zatrudnienia w firmie (...). Należy też zauważyć, że zgłoszony przez niego do rejestru adres prowadzenia działalności gospodarczej pokrywa się z adresem spółki, w której starał się o pracę. Brak wreszcie dowodów zaoferowanych przez organ rentowy, które mogłyby podważać powyższe ustalenia. W szczególności dla przyjęcia odmiennego stanowiska nie były wystarczające same deklaracje rozliczeniowe, na których organ rentowy oparł rozstrzygniecie zawarte w zaskarżonej decyzji, jako potwierdzające jedynie spełnienie formalnego obowiązku związanego z prowadzeniem zgłoszonej działalności.

W konsekwencji powyższego Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c., uwzględniając uzasadnione odwołanie, zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł co do istoty sprawy.