Sygnatura akt VI Ka 774/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Piotr Mika (spr.)

Sędziowie SSO Bożena Żywioł

SSO Agata Gawron-Sambura

Protokolant Marzena Mocek

przy udziale Marka Dutkowskiego

Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2014 r.

sprawy I. P. ur. (...) w G.,

córki J. i G.

oskarżonej z art. 286§3 kk w zw. z art. 12 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 2 lipca 2014 r. sygnatura akt IX K 272/13

na mocy art. 437 § 1 kpk, art. 636 § 1 kpk

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

2.  zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa wydatki poniesione w postępowaniu odwoławczym w kwocie 20 (dwadzieścia) złotych i wymierza jej opłatę za II instancję w kwocie 720 (siedemset dwadzieścia) złotych.

Sygn. akt VI Ka 774/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 2 lipca 2014 roku w sprawie o sygnaturze akt IX K 272/13 Sąd Rejonowy w Gliwicach uznał oskarżoną I. P. za winną tego, że w okresie od 5 września 2010 roku do 14 września 2010 roku w G. w celu osiągnięcia korzyścią majątkowej doprowadziła K. G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 180 złotych po uprzednim wprowadzeniu go za pośrednictwem aukcji internetowej w portalu (...) o nr (...) w błąd co do zamiaru sprzedaży i przesłania jemu zakupionego towaru w postaci drewnianego dziecięcego łóżeczka z materacem, to jest czynu stanowiącego przestępstwo z art. 286 § l k.k. i za to na mocy art. 286 § l k.k. i art. 33 § 2 k.k. skazał ją na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz wymierza jej grzywnę w rozmiarze 50 stawek dziennych, wysokość jednej stawki ustalając na 60 złotych. W oparciu o art. 69 § l i § 2 k.k. w zw. z art. 70 § l pkt. l k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności sąd ten warunkowo zawiesił oskarżonej na okres próby 3 lat. Sąd obciążył oskarżoną kosztami procesu.

Apelację od wyroku w zakresie orzeczonej wobec oskarżonej kary, na korzyść oskarżonej, wywiodła obrońca oskarżonej, zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonej poprzez orzeczenie wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania oraz kary grzywny w wymiarze 50 stawek ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 60 zł i wniosła o zmianę rozstrzygnięcia o karze poprzez nadzwyczajne złagodzenie kary i wymierzenie oskarżonej wyłącznie kary grzywny, przy uwzględnieniu trudnej sytuacji materialnej oskarżonej, ustalenie wysokości jednej stawki na kwotę 10 zł. Wniosła również o zwolnienie oskarżonej od obowiązku uiszczania kosztów sądowych, bowiem uiszczenie kosztów sądowych byłoby dla oskarżonej zbyt uciążliwe ze względu na sytuację rodzinną i wysokość uzyskiwanych przez oskarżoną dochodów.

Sąd Odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy jest bezzasadna i to w stopniu oczywistym.

Zdaniem autora apelacji konieczność zastosowania wobec oskarżonej nadzwyczajnego złagodzenie kary na wynikać z następujących okoliczności:

1. oskarżona w toku postępowania przygotowawczego, jak również w toku postępowania sądowego, nie kwestionowała swojej odpowiedzialności i szczegółowo wyjaśniła przyczyny zaistniałej sytuacji, wskazując, że przyczyną niewysłania przez nią łóżeczka była trudna sytuacja rodzinna i finansowa w jakiej znalazła się a przy tym zamiarem oskarżonej nigdy nie było wprowadzenie pokrzywdzonego w błąd i uzyskanie jego kosztem środków finansowych, zaś w chwili dokonania transakcji oskarżona miała zamiar wysłać łóżeczko, a jedynie sytuacja, w jakiej się znalazła, spowodowała, że tego nie zrobiła.

2. fakt, iż zwróciła ona pokrzywdzonemu pieniądze, a zatem naprawiła wyrządzoną czynem szkodę.

3 oskarżona znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 1000 zł funtów i z tej kwoty ponosi koszty utrzymania swoje i małoletniego syna, ponadto na oskarżonej ciąży obowiązek alimentacyjny względem drugiego dziecka.

4. orzeczona grzywna jest zbyt wygórowana również biorąc pod uwagę okoliczności popełnionego przez oskarżoną czynu, gdzie kwota wyrządzonej przestępstwem szkody wynosiła 180 zł. A łącznie z kosztami sądowymi oskarżona jest zobowiązana uiścić kwotę 3810 zł a zatem ponad dwadzieścia jeden razy wyższą niż wartość wyrządzonej szkody.

5. Zdaniem skarżącego orzeczona kara przekracza stopień winy i nie uwzględnia stopnia społecznej szkodliwości czynu.

Żaden z wyżej wskazanych argumentów ani z osoba ani wspólnie z innymi nie wskazuje na rzeczywiste zaistnienie podstaw do nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Ad. 1 Wbrew wywodom skarżącego postawa oskarżonej w toku całego postępowania nie wskazywała na to, aby oskarżona rzeczywiście przyznała się do winy i żałowała swojego postępowania. Dziwić musi fakt, iż chcąc wykazać zasługującą na aprobatę postawę oskarżonej obrońca przytacza jej wyjaśnienia i nie dostrzega, że ich treść zaprzecza popełnieniu przez oskarżoną przestępstwa. Sąd I instancji dokonując ustaleń faktycznych nie oparł się przecież na wyjaśnieniach oskarżonej i odmówił wiarygodności jej relacji.

Ad. 2 Naprawieniu szkody przez oskarżoną nie sposób zaprzeczyć, jednakże okoliczność ta musi być oceniona w kontekście jej postawy w toku całego postępowania, a zwłaszcza w kontekście tego, iż do naprawienia szkody doszło już po wszczęciu postępowania karnego przeciwko oskarżonej i rozesłaniu za nią w toku tego postępowania listu gończego. Nie sposób nie powiązać naprawienia szkody z działaniami oskarżonej podjętymi w celu umożliwienia jej bezpiecznego i niezagrożonego tymczasowym aresztowaniem powrotu do Polski.

Ad 3. Sytuacji materialna i rodzinna oskarżonej nie jest na tyle ciężka, aby uiszczenie przez nią grzywny w wysokości nie przekraczającej nawet wysokości jej miesięcznego dochodu nawet przy uwzględnieniu istotnie wyższych niż w Polsce kosztów utrzymania, uznać należało za dolegliwość nie dającą się zaakceptować.

Ad 4 i 5. Zarówno stopień winy oskarżonej, jak i stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez nią czynu są na tyle wysokie, iż orzeczenie wobec niej minimalnej za czyn z art. 286 § 1 k.k. kary pozbawienia wolności i to z warunkowym zawieszeniem jej wykonania oraz grzywny w wysokości 50 stawek dziennych, w żadnym razie nie może uchodzić za orzeczenie kary rażąco niewspółmiernej. Działanie oskarżonej podjęte było w . sposób umyślny i wymagało podjęcia odpowiednich czynności przygotowawczych. Towarzyszył im zamiar bezpośredni popełnienia przestępstwa. Trudno w takiej sytuacji uznać, aby stopień winy oskarżonej był niski, skoro na wielu etapach całego przedsięwzięcia mogła ona odstąpić od zamiaru popełnienia przestępstwa, a poza chęcią uzyskania bezprawnej korzyści majątkowej nic nie stało na przeszkodzie zaniechaniu popełnienia czynu. Stopień społecznej szkodliwości mimo stosunkowo niewielkiej wartości wyłudzonego mienia również uznać należy za odpowiednio wysoki. Szkoda wyrządzona przestępstwem nie jest jedynym wyznacznikiem społecznej szkodliwości. Stopień społecznej szkodliwości czynu zgodnie z art. 115 § 2 k.k. wyznacza oprócz wysokość wyrządzonej szkody, także sposób i okoliczności popełnienia czynu oraz postać zamiaru.

Wpływ na taką a nie inną ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonej oprócz postaci zamiaru, z jakim przestępstwo zostało dokonane, miał przede wszystkim sposób popełnienia przestępstwa. Oskarżona popełniając przestępstwo posłużyła się Internetem, w szczególności portalem aukcyjnym. Taki sposób popełnienia przestępstwa uznać należy za szczególnie obciążający z uwagi na fakt, iż przestępcze działanie sprawcy skierowane jest w istocie na nieograniczoną liczbę użytkowników portalu aukcyjnego narażając ich na doznanie szkody a nadto działanie takie godzi w zaufanie do wszystkich kontrahentów posługujących się tą formą zawierania transakcji handlowych. Dlatego też w pełni należało zaaprobować zarówno przyjętą przez sąd I instancji kwalifikację prawną czynu oskarżonej jako przestępstwa oszustwa w formie podstawowej a nie wypadku mniejszej wagi, jak i orzeczoną wobec oskarżonej karę pozbawienia wolności oraz grzywny.

Z wyżej wskazanych przyczyn, nie znajdując również uchybień nie podniesionych w środku odwoławczym, Sąd Okręgowy utrzymał zaskarżony wyrok w mocy.

Zgodnie z regułą wyznaczoną treścią art. 636 § 1 k.p.k. kosztami procesu za postępowanie odwoławcze należało obciążyć stronę, która wywiodła nieskuteczny środek odwoławczy. Brak podstaw do uznania, aby uiszczenie przez oskarżoną uzyskującą dochody rzędu 5000 złotych miesięcznie kosztów w wysokości 740 złotych było dla oskarżonej zbyt uciążliwe, nawet przy uwzględnieniu większych niż w Polsce kosztów utrzymania siebie i dziecka oraz przy uwzględnieniu obowiązku alimentacyjnego wobec drugiego. W zakresie utrzymania obojga dzieci oskarżona nie jest przecież jedyną osobą, na której ciąży obowiązek ich utrzymania. Co do zasady postępowanie karne kończące się skazaniem sprawcy przestępstwa prowadzić musi do obciążeni jego kosztami osoby, której zawinione zachowanie sprokurowało konieczność przeprowadzenia procesu. Trudno zaakceptować sytuację, aby koszty te obciążać miały Skarb Państwa a więc ogół społeczeństwa. Tylko wyjątkowe sytuacje mogą w oparciu o art. 624 § 1 k.p.k. stanowić podstawę do odstępstwa od wskazanej reguły.