Sygn. akt III AUa 1966/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 kwietnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 15 kwietnia 2015 r. w Gdańsku

sprawy U. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do świadczenia przedemerytalnego

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 sierpnia 2014 r., sygn. akt VII U 2545/13

zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie.

Sygn. akt III AUa 1966/14

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. decyzją z dnia 4 października 2013 roku odmówił U. R. prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona U. R. domagając się zaliczenia okresu nauki w szkole zawodowej w latach 1975 – 1978 na podstawie legitymacji ubezpieczeniowej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wyrokiem z dnia 19 sierpnia 2014 roku zmienił zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonej prawo do świadczenia przedemerytalnego.

Sąd I instancji ustalił, iż ubezpieczona w okresie od 1 września 1975 roku do 24 czerwca 1978 roku uczęszczała do (...) Szkoły Zawodowej (...). Od dnia 1 września 1976 roku była zatrudniona w (...)jako uczeń – kucharz. W okresie nauki w ZSZ U. R. trzy dni w tygodniu uczęszczała do szkoły, a trzy dni odbywała praktyczną naukę zawodu w restauracji (...) jako uczeń – kucharz. W pierwszej klasie szkoły zawodowej ubezpieczona pracowała po 6 godzin dziennie, zaś w klasie drugiej i trzeciej - po 8 godzin. Za świadczoną pracę ubezpieczona otrzymywała wynagrodzenie zgodnie z prowadzoną listą płac. U. R. w dniu 6 września 2013 roku złożyła wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego. Organ rentowy nie znalazł podstaw do zaliczenia okresu nauki w szkole zawodowej w latach 1975 – 1978.

Stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie wpisu w legitymacji ubezpieczeniowej, w której odnotowano datę 1 września 1976 roku jako datę rozpoczęcia pracy. Legitymacje ubezpieczeniowe wydawano pracownikom. Uczniowie odbywający praktyczną naukę zawodu w ramach szkoły zawodowej nie otrzymywali legitymacji. Sąd dał również wiarę zeznaniom świadków i wnioskodawczyni co do ilości godzin praktyk w restauracji (...).

Zdaniem Sądu Okręgowy wnioskodawczyni udowodniła fakt świadczenia pracy w okresie od 1 września 1976 roku do 24 czerwca 1978 roku jako młodociany pracownik. Dlatego też Sąd ten zaliczył okres nauki w (...) Szkole Zawodowej do okresu zatrudnienia ubezpieczonej i uznał, że wykazała ona wymagane 35 lat stażu pracy, przez co spełnia wszystkie przesłanki z art. art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych. Dlatego też Sąd Okręgowy, na mocy art. 477 14 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał U. R. prawo do świadczenia przedemerytalnego.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany organ rentowy zarzucając naruszenie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych w zw. z art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS poprzez doliczenie do stażu pracy okresu praktycznej nauki zawodu oraz naruszenie art. 233 k.p.c polegającego na braku wszechstronnego rozważenia materiału, co doprowadziło do sprzecznych istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego. Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd l instancji.

W uzasadnieniu apelacji pozwany wskazał, iż wnioskodawczyni nie przedłożyła indywidualnej umowy o naukę zawodu obowiązującej przy zatrudnianiu osób młodocianych, ani świadectwa pracy potwierdzającego świadczenia pracy w spornym okresie. Zeznania wnioskodawczyni i świadków wskazują, iż U. R. odbywała obowiązkowa praktykę w ramach nauki w (...) Szkole Zawodowej a nie, że była pracownikiem młodocianym. Wnioskodawczyni sama wskazała, że praktyki były obowiązkowe i że nie miała umowy z zakładem pracy. Pozwany dodał również, że legitymacja ubezpieczeniowa nie jest potwierdzeniem zatrudnienia wnioskodawczyni jako pracownika młodocianego i że łączył ją (...)stosunek pracy.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja organu rentowego jest uzasadniona, skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku i oddaleniem odwołania.

Przypomnieć należy, że przedmiotem niniejszej sprawy jest prawo wnioskodawczyni U. R. do świadczenia przedemerytalnego. Przy czym istota sporu sprowadzała się jedynie do kwestii, czy wnioskodawczyni posiada co najmniej 35-letni staż ubezpieczeniowy, a konkretnie, czy do stażu tego można mu zaliczyć okres od dnia od 1 września 1976 roku do 24 czerwca 1978 roku. Wnioskodawczyni twierdziła, że w w/w okresie była zatrudniona w (...)w G. na podstawie umowy o pracę.

W ocenie Sądu Apelacyjnego wyrok Sądu I instancji nie może się ostać albowiem zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala stwierdzić, że wnioskodawczyni w spornym okresie świadczyła pracę na podstawie umowy o pracę jako młodociany pracownik. Sam wpis w książeczce ubezpieczeniowej nie może stanowić o istnieniu wówczas stosunku pracy, zwłaszcza wobec informacji płynących z pozostałych dowodów zgromadzonych w sprawie. Zaznaczyć przy tym trzeba, że w książeczce ubezpieczeniowej skarżącej w rubryce „rodzaj wykonywanej pracy, stanowisko” wpisano „uczeń kucharz”, co raczej świadczy nie o wykonywaniu pracy zarobkowej, w warunkach podporządkowania lecz właśnie o przyuczaniu do zawodu. Nadmienić również trzeba, że sam wpis nie zawiera nawet podpisu osoby, która go sporządziła. Tymczasem świadkowie zgodnie zeznali, iż wnioskodawczyni wykonywała czynności na rzecz (...) w G. w ramach praktyki – przyuczenia do zawodu – w związku z uczęszczaniem do (...) Szkoły Zawodowej. Wnioskodawczyni przed Sądem Okręgowym sporny okres sama określała jako okres nie pracy, a okres praktyk, podała także, że praktyki te były obowiązkowe i że nie miała zawartej umowy z zakładem pracy. Powyższe okoliczności skarżąca potwierdziła na rozprawie apelacyjnej, dodając przy tym, że praktyki odbywały się na podstawie umowy zawartej przez Szkołę z (...)w G.. Także świadectwo ukończenia praktyk, za które skarżąca otrzymała ocenę dobrą, wbrew jej twierdzeniom potwierdza jedynie fakt odbycia praktyk szkolnych, w ramach których uczeń jest przyuczany do zawodu. Akta osobowe wnioskodawczyni nie zawierają również listy płac na okres od 1 września 1976 roku do 24 czerwca 1978 roku i potwierdzają jedynie okres pracy od 1 sierpnia 1978 roku.

W ocenie Sądu Apelacyjnego zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala uznać spornego okresu jako okresu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę z pracownikiem młodocianym. Wnioskodawczyni domagała się zaliczenia okresu, który od 1 stycznia 1975 roku podlegał regulacjom zawartym w kodeksie pracy. Obowiązuje wówczas przepisy (art. 190 – 196 k.p.) dla ważności takiego stosunku pracy obligatoryjnie wymagały aby pomiędzy młodocianym pracownikiem a pracodawcą została zawarta umowa o pracę lub też umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. Tymczasem skarżąca sama podkreślała, że żadnej z w/w umów z (...)w G. nie zawierała, a obowiązkowe praktyki odbywały się w ramach porozumienia pomiędzy Szkołą a (...).

Reasumując, jak wskazano wyżej, nie można podzielić kwalifikacji prawnej pracy wykonywanej przez wnioskodawczynię dokonanej przez Sąd Okręgowy. Zebrany w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie świadczy o tym, że w okresie od 1 września 1976 roku do 24 czerwca 1978 roku skarżąca pobierała naukę, odbywając w tym czasie jedynie praktyczną naukę zawodu, która nie może być kwalifikowana jako stosunek pracy z pracownikiem młodocianym

Wskazać należy, że art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych stanowi, że do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (j.t. Dz.U. z 2013 roku poz. 1440 ze zm.). Przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie statuują okresu praktycznej nauki zawodu w ramach zajęć w zasadniczej szkole zawodowej jako okresu składkowego, ani też jako okresu nieskładkowego.

W ocenie Sądu Apelacyjnego błędnie Sąd Okręgowy zaliczył skarżącej do stażu pracy okres praktyk zawodowych jako okres pracy i tym samym naruszył przepisy prawa materialnego, tj. art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych.

Mając na uwadze powyższe, na mocy art. 386 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji.