Sygn. akt II K 301/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 października 2015 roku

Sąd Rejonowy w Ełku w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSR Michał Dźwilewski

Protokolant: st. sekr. sąd. Andrzej Jakubik

w obecności Prokuratora – Wandy Kamińskiej

po rozpoznaniu dnia 10.08.2015r., 24.09.2015r., 15.10.2015r.

sprawy:

P. W.

urodz. (...) w W.

syna B. i E. z d. W.

oskarżonego o to, że:

w dniu 25 lipca 2013 r. działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, dokonał kradzieży z włamaniem do mieszkania w E. przy ul. (...) w ten sposób, że po uprzednim przełamaniu wkładki zamka zabezpieczającego w drzwiach, dostał się do jego wnętrza skąd następnie zabrał w celu przywłaszczenia złotą biżuterię o wartości 2000 zł oraz pieniądze w kwocie 1500 zł na szkodę W. S.

tj. o czyn z art. 279 § 1 kk

I.  oskarżonego P. W. uznaje za winnego tego, że w dniu 25 lipca 2013 r. działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, dokonał kradzieży z włamaniem do mieszkania w E. przy ul. (...) w ten sposób, że po uprzednim przełamaniu wkładki zamka zabezpieczającego w drzwiach, dostał się do jego wnętrza skąd następnie zabrał w celu przywłaszczenia złotą biżuterię o wartości 1.400 zł oraz pieniądze w kwocie 1.500 zł na szkodę W. S., tj. popełnienia czynu z art. 279 § 1 kk i za to, na podstawie art. 279 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk skazuje go, a na podstawie 279 § 1 kk w zw. z art. 37b kk w zw. z art. 34 § 1, 1a pkt 1 kk w zw. z art. 35 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk wymierza mu karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 1 (jednego) roku ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania przez ten czas nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny wskazany przez Sąd w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin miesięcznie,

II.  na podstawie art. 63 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zalicza oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 15 marca 2015r. do dnia 16 marca 2015r. (2 dni),

III.  na podstawie art. 46 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk orzeka wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego W. S.kwoty 2.900 (dwóch tysięcy dziewięciuset) zł z ustawowymi odsetkami od dnia 26 lipca 2013r. do dnia zapłaty,

IV.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej (...) w E. kwotę 504 zł oraz kwotę 115,92 zł podatku VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu,

V.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 619,92 zł tytułem zwrotu kosztów ustanowienia obrońcy z urzędu,

VI.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia pozostałych kosztów sądowych i obciąża nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt II K 301/15

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

w lipcu 2013r. P. W. wraz z innymi osobami postanowił udać się na kilka dni na M. z zamiarem dokonywania kradzieży z włamaniem w przypadkowo wybranych miejscowościach. W wykonaniu ww. ustaleń, w dniu 25 lipca 2013r. w E. przy ul. (...), P. W.działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, pokonał zamek w drzwiach przy użycia dwuszczękowego klucza nastawnego poprzez przełamanie wkładki zamka. Z mieszkania należącego doW. S. zabrał złotą biżuterię o wartości 1.400 zł oraz pieniądze w kwocie 1.500 zł.

W analogiczny sposób postąpił w Z. przy ul. (...), działając wówczas wspólnie i w porozumieniu z P. P.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów:

- częściowo wyjaśnień oskarżonego – k. 183, 119-121, 124,

- zeznań świadka W. S.– k. 1-3, 9-10,

- protokołu oględzin – k. 6-8,

- notatki – k. 21,

- opinii – k. 26-27, 133-134,

- dokumentacji fotograficznej – k. 36,

- odpisu wyroku – k. 129-130.

OskarżonyP. W.pierwotnie nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, ale złożył wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy. Przesłuchany ponownie, przyznał się do zarzucanego mu czynu i ponowił wniosek o wydanie wyroku skazującego w wymiarze 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności oraz orzeczenia obowiązku naprawienia szkody. W postępowaniu sądowym oskarżony odwołał swoje uprzednie przyznanie. Stwierdził, iż jego postawa wynikała z namowy policji i prokuratora oraz chęci uniknięcia pobytu w zakładzie karnym. Dodał też, że nie wyklucza, że w dniu 25.07.2013r. był na terenie E., a ponadto, w sprawie II K 366/13 Sądu Rejonowego w Zambrowie nie przyznał się do zarzucanej mu kradzieży z włamaniem, ale i tak został skazany.

Tylko relację oskarżonego zawierającą bezpośrednie przyznanie się do winy Sąd uznał za miarodajną dla poczynienia ustaleń. Pomimo lakoniczności, możliwa jest jej weryfikacja w oparciu o kilka podstawowych dowodów wskazujących jednoznacznie na określony modus operandi sprawców kradzieży z włamaniem posługujących się tym samym narzędziem w różnych miejscach i powiązanie ww. zachowań z konkretnymi osobami. Implikacją powyższego było odrzucenie wersji P. W.dotyczącej motywów uprzedniego przyznania się.

A zatem pewne jest, że w dniu 31.07.2013r. oskarżony wraz z P. P. dokonali kradzieży z włamaniem do mieszkania położonego w Z. przy ul. (...) w określony sposób, tj. posługując się kluczem nastawnym dwuszczękowym (vide wyrok – k. 129-130, niekwestionowana opinia mechanoskopijna, której wnioski nie budzą merytorycznych wątpliwości, a zostały poprzedzone prawidłowym wnioskowaniem w oparciu o jednoznaczne kryteria metodologiczne – k. 133-134).

Pewne też jest, że sprawcy kradzieży z włamaniem do mieszkania przy ul. (...) w E. używali tego samego narzędzia i zabezpieczenie mieszkania przełamali w ten sam sposób (vide niekwestionowane: opinia – k. 26-27, 133-134, protokół oględzin – k. 6-8, dokumentacja fotograficzna – k. 36, zeznania W. S.).

W tych okolicznościach, pierwotne stanowisko P. W.nabiera określonego znaczenia. Zdaniem Sądu zatem, nie było ono bynajmniej podyktowane obawą przed osadzeniem w zakładzie karnym, ale raczej wykalkulowaną oceną uzyskania niższej dolegliwości w końcowym rozrachunku. Oskarżony przecież był kilkukrotnie karany i niewątpliwie nabył już stosowne doświadczenie pozwalające na ocenę konsekwencji przyznania się korelującego z innymi dowodami. Dodatkowo w ww. warunkach, oskarżony przyznanie się uzupełnił o wniosek o wydanie wyroku skazującego na bezwzględną karę 1 roku i 2 miesięcy, co już zupełnie dezawuuje wskazaną przezeń motywację w trakcie przesłuchania prowadzonego przez PR w E.. Kłóci się bowiem ze zdrowym rozsądkiem takie oto postępowanie, kiedy dla doraźnego i krótkoterminowego rezultatu ryzykuje się wydaniem wyroku skazującego (z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością) o konsekwencjach znacznie dalej idących niż pierwotna korzyść w postaci ponoszenia ewentualnej odpowiedzialności w ramach wolnościowych. Dalsze oportunistyczne postepowanie oskarżonego (wniosek o odroczenie, wniosek o obrońcę, odwołanie wniosku złożonego w trybie art. 335 § 1 kpk) wskazuje ponadto na zupełną niepodatność na ewentualne sugestie co do przyznania się. Przeciwnie, oskarżony na każdym etapie postępowania był całkowicie świadomy skutków składanych przez siebie depozycji i jego przyznanie się nie jest wynikiem bezprawnego wpływania organów ścigania na rezultat postępowania. Zresztą przyznanie to uzyskuje potwierdzenie w jego wyjaśnieniach złożonych na rozprawie, w których nie zaprzeczył obecności w E. w inkryminowanym okresie (vide notatka dotycząca logowania do sieci na terenie E. – k. 21). Dlatego brak jest podstaw do uznania, iż oskarżonego z miejscem zdarzenia zupełnie nic nie łączy i zarzuty postawione zostały przypadkowej osobie.

W świetle zatem zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie budziło wątpliwości, iż zachowanie oskarżonego polegające na przełamaniu zabezpieczenia mieszkania w określony powyżej sposób i zabór należących do W. S. biżuterii oraz pieniędzy wyczerpuje znamiona art. 279 § 1 kk. Sąd jednak poczynił korektę wartości utraconego przez pokrzywdzonego mienia, albowiem z jego zeznań wynika (vide k. 9-10), iż odnalazł wśród swoich rzeczy złoty pierścionek, pierwotnie wskazany jako utracony.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu i za to, na podstawie art. 279 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk skazał go, a na podstawie 279 § 1 kk w zw. z art. 37b kk w zw. z art. 34 § 1, 1a pkt 1 kk w zw. z art. 35 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk wymierzył mu karę 4 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę 1 roku ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania przez ten czas nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny wskazany przez Sąd w wymiarze 30 godzin miesięcznie.

Na podstawie art. 63 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności Sąd zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 15 marca 2015r. do dnia 16 marca 2015r. (2 dni).

Na podstawie art. 46 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego W. S.kwoty 2.900 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 26 lipca 2013r. do dnia zapłaty.

Wymierzając powyższe dolegliwości Sąd z jednej strony kierował się dyrektywami wymiaru kary określonymi w art. 53 kk i 56 kk, a z drugiej strony miał na uwadze okoliczności wskazane w art. 4 § 1 kk, jako że czyn został popełniony w lipcu 2013r., tj. przed zmianami wprowadzonymi ustawą z dnia 27.09.2013r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw wchodzącej w życie w dniu 01.07.2015r. – Dz. U. z 2013r., poz. 1247 ze zm. Sąd był zatem zobligowany w pierwszej kolejności do dokonania oceny, która z ustaw karnych jest dla P. W.korzystniejsza. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem (vide wyrok SN z 03.02.2015r. w sprawie IV KK 294/14, wyrok SA we Wrocławiu z 26.09.2012r. w sprawie II AKa 266/12, wyrok SA we Wrocławiu z 06.09.2012r. w sprawie II AKa 233/12) oceny ustawy względniejszej, w rozumieniu przepisu art. 4 § 1 kk, powinno dokonywać się nie na płaszczyźnie abstrakcyjnej (poprzez porównywanie samej treści ustaw), lecz konkretnej, uwzględniając wszystkie okoliczności popełnionego czynu, biorąc pod uwagę faktyczne konsekwencje prawne, jakie mogą zostać orzeczone wobec sprawcy na podstawie podlegających ocenie ustaw. W tym stanie rzeczy Sąd doszedł do wniosku, iż surowsze prawnokarne implikacje inkryminowanego zachowania oskarżonego wiązałyby się z zastosowaniem ustawy karnej w brzemieniu przed cyt. nowelizacji obowiązującej od dnia 01.07.2015r. Wprawdzie poprzednia ustawa dopuszczała możliwość zastosowania instytucji probacji mimo uprzedniej karalności, ale właśnie ta ostatnia okoliczność (vide dane o karalności – k. 136) wespół z analogicznym zachowaniem mającym miejsce w Z. (vide wyrok – k. 129-130) wykluczała ewentualne warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej w ramach art. 279 § 1 kk kary pozbawienia wolności. Oskarżony, działający nieincydentalnie oraz nagminnie lekceważący normy prawa karnego, co wskazuje na wysoki stopień jego zdemoralizowania i niepodatność na zabiegi resocjalizacyjne o mniejszym stopniu dolegliwości, nie mógł liczyć na dobrodziejstwo probacji. Trafną i adekwatną reakcją karną na jego obecne zachowanie byłaby wówczas tylko bezwzględna kara pozbawienia wolności - konieczna zarówno z punktu widzenia prewencji szczególnej, jak i ogólnej. W konsekwencji, Sąd stosując ustawę karną w brzmieniu sprzed 01.07.2015r. byłby związany ustawowymi granicami zagrożenia od 1 roku do 10 lat pozbawienia wolności (a priori wykluczał przyjęcie tak wypadku mniejszej wagi z uwagi na sposób działania sprawców, wartość szkody oraz bezprzykładne lekceważenie prawa własności, jak i nadzwyczajne złagodzenie kary z uwagi na niewystępowanie okoliczności o jakich mowa w art. 60 § 2 dkk). Tymczasem, z uwagi na fakt, iż działanie oskarżonego nie doprowadziło jednak do powstania daleko idących skutków w sferze finansowej pokrzywdzonego oraz dotychczasową odpowiedzialność P. W.wyłącznie w ramach nieizolacyjnych (wyrok IV K 560/14 nie został jeszcze wprowadzony do wykonania), orzeczenie kary pozbawienia wolności w wymiarze nie mniejszym niż 1 rok pozbawienia wolności wydawało się za daleko idące. W tym znaczeniu zaktualizowała się możliwość wprowadzona w dodanym cyt. nowelizacją art. 37b kk orzeczenia kary mieszanej. Zastosowanie przedmiotowej normy pozwoliło na dostosowanie dolegliwości karnej do wymogów prewencyjnych z jednej strony oraz odstąpienie od niepotrzebnej i nadmiernej surowości wynikającej z ustawowego zagrożenia. W ocenie Sądu zatem już sam pobyt w zakładzie karnym będzie dla oskarżonego wystarczającą lekcją i uświadomi mu nieopłacalność popełniania przestępstw. Dodatkową korzyścią przy takim rozwiązaniu jest następcza resocjalizacja poprzez pracę w ramach kary ograniczenia wolności, która jeszcze przez kolejny rok ww. świadomość nieopłacalności podejmowania zachowań sprzecznych z prawem będzie potęgować.

Na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności Sąd zaliczył oskarżonemu okres jego zatrzymania w sprawie wynoszący 2 dni.

Ze skazaniem za czyn powodujący ujemne dla pokrzywdzonego następstwa fiskalne wiązała się oczywiście odpowiedzialność odszkodowawcza określona w art. 46 § 1 kk. Sąd zatem orzekł opisywany obowiązek dostosowując jego wymiar do wartości faktycznie utraconego przez W. S. mienia. Stosując ustawę karną w aktualnie obowiązującym brzmieniu Sąd był zobligowany jednak do zastosowania przepisów prawa cywilnego, a w konsekwencji – ustawowych odsetek jako instytucji tej gałęzi prawa (art. 359 kc). Zdaniem Sądu, obecna regulacja art. 46 § 1 kk wskazuje na taki właśnie zamiar ustawodawcy. Oprócz wspomnianego zwrotu stosując przepisy prawa cywilnego, za nową interpretacją obowiązku odszkodowawczego przemawiają jeszcze dodatkowe okoliczności. Po pierwsze, obowiązek naprawienia szkody został usunięty z katalogu środków karnych (art. 39 pkt 5 kk został uchylony) i stał się stricte środkiem kompensacyjnym (vide oznaczenie rozdziału dodane przez art. 1 pkt 16 kolejnej ustawy nowelizującej kk z dnia 20 lutego 2015r. - Dz.U.2015.396 - zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 lipca 2015r.). Po drugie, z dotychczasowego brzmienia art. 46 § 1 kk usunięto też zastrzeżenie, że przepisów prawa cywilnego o przedawnieniu roszczenia nie stosuje się. Po trzecie wreszcie, cyt. nowelizacje usunęły z kodeksu postępowania karnego Rozdział 7 dotyczący powoda cywilnego oraz analogiczny zakres z art. 415 kpk. Ww. zmiany prowadzą do jednoznacznego wniosku, iż naprawienie szkody w obecnym brzmieniu stało się wyłącznie instytucją prawa cywilnego ze wszelkimi tego konsekwencjami, a dotychczasowa linia orzecznicza (vide np. wyrok SN z 17.07.2014r. w sprawie III KK 54/14, wyrok SA w Poznaniu z 25.04.2015r. w sprawie II Aka 55/14, wyrok SA w Katowicach z 03.03.2005r. w sprawie II AKa 62/05, wyrok SN z 04.02.2002r. w sprawie II KKN 385/01) dotycząca tego aspektu utraciła moc. Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł o odsetkach ustawowych w myśl art. 46 § 1 kk (w zw. z art. 359 § 2 kc w zw. z art. 415 kc) przyjmując, iż obowiązek restytucji aktualizuje się z pierwszym dniem przypadającym po dniu wyrządzenia szkody. Oczywiście, orzeczenie obowiązku naprawienia szkody wraz z ustawowymi odsetkami, nie niweczy uprzednio wyrażonego poglądu, iż obecne regulacje ustawy karnej są względniejsze dla oskarżonego, albowiem rozszerzona odpowiedzialność odszkodowawcza w dalszym ciągu jest mniej dolegliwa niż wymiar kary zwiększony do podstawowego ustawowego zagrożenia.

O kosztach należnych obrońcy ustanowionemu z urzędu Sąd orzekł na podstawie art. 619 kpk w zw. z § 14 ust. 2 pkt 3, § 16 oraz § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).

O kosztach sądowych, poza kosztami Sąd orzekł na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dn. 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. z 1983 r., nr 49, poz. 223 z późn. zm.) i art. 624 § 1 kpk. Zwolnienie oskarżonego od ponoszenia podstawowych kosztów sądowych wynikało z jego aktualnej sytuacji materialnej. Ww. zasada nie powinna jednak, zdaniem Sądu, co do zasady obejmować kosztów ustanowienia obrońcy z urzędu. Oskarżony został pouczony o konsekwencjach wyroku skazującego dla tej sfery odpowiedzialności fiskalnej (art. 338 § 1a kpk), stąd zasądzenie tych kosztów musi stanowić odzwierciedlenie ryzyka podjętego w tym zakresie przez oskarżonego, a generującego dodatkowe koszty, które powstały na skutek jego zwykłego oportunizmu.