Piątek, 29 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5877
Piątek, 29 marca 2024
Sygnatura akt: I C 1137/15

Tytuł: Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku z 2015-11-27
Data orzeczenia: 27 listopada 2015
Data publikacji: 17 września 2018
Data uprawomocnienia:
Sąd: Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku
Wydział: I Wydział Cywilny
Przewodniczący: Michał Jank
Sędziowie:
Protokolant: staż. Agnieszka – Benert - Branicka
Hasła tematyczne: Umowa Leasingu
Podstawa prawna: art 709 kc

Sygn. akt I C 1137/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 listopada 2015 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w Gdańsku I Wydział Cywilny

w składzie :

Przewodniczący : SSR Michał Jank

Protokolant : staż. A. – B. - B.

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2015 r. w Gdańsku, na rozprawie

sprawy z powództwa (...) SA w G.

przeciwko E. P.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej E. P. na rzecz powoda (...) SA w G. kwotę zł 10.358,88 zł (dziesięć tysięcy trzysta pięćdziesiąt osiem złotych 88/100) wraz ustawowymi odsetkami od tej kwoty od dnia 4 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty, przy czym kwota ta winna być uiszczona solidarnie z J. (...). (...) spółka jawna w G., L. P., M. K. i I. C., których obowiązek zapłaty wynika z prawomocnego nakazu zapłaty wydanego przez (...)w dniu 11 grudnia 2014 r. w sprawie (...)

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2209,55 zł (dwa tysiące dwieście dziewięć złotych 55/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania, przy czym kwota ta winna być uiszczona solidarnie z J. (...). (...) spółka jawna w G., L. P., M. K. i I. C., których obowiązek zapłaty wynika z prawomocnego nakazu zapłaty opisanego w pkt I wyroku.

Sygn. akt I C 1137/15

UZASADNIENIE

Powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym, że pozwani J. (...). (...) Spółka Jawna w G., J. K., L. P., E. P., M. K., I. C. są zobowiązani do zapłaty powodowi solidarnie z weksla kwotę 12.176,86 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 04 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

W dniu 11 grudnia 2014 r.(...) nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Nakaz zapłaty uprawomocnił się w stosunku do spółki (...). (...) Spółki Jawnej w G., I. C., M. K., L. P..

Postanowieniem z dnia 09.07.2015 r.(...) uchylił nakaz zapłaty z dnia 11 grudnia 2014 r. wydany w stosunku do J. K. i zawiesił postępowanie w stosunku do ww. pozwanego.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana E. P. wniosła o uchylenie nakazu zapłaty w całości i oddalenia powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana zarzuciła wypełnienie weksla przez powoda bez uwzględnienia uzyskanej przez powoda korzyści uzyskanej z tytułu sprzedaży przedmiotu leasingu. Podniosła zarzut przedawnienia roszczenia, jak również zarzut braku legitymacji biernej z uwagi fakt, iż w dacie podpisania aneksu do umowy leasingu (...) nr (...) z dnia 4 lutego 2010 r. nie była już (...) Spółki (...). K. i wspólnicy Spółki Jawnej. Według pozwanej okres przedawnienia rozpoczął bieg od dnia 1 stycznia 2011 r. tj. od momentu wystąpienia ze spółki, w związku z tym roszczenie w stosunku do pozwanej przedawniło się z dniem 1 stycznia 2014 r.

W piśmie procesowym z dnia 31.08.2015 r. strona powodowa wskazała, m.in., iż kwota widniejąca na wekslu wynika z nieopłaconych faktur VAT nr :

- (...) – w zakresie kwoty 423,54 zł z tytułu raty leasingowej

- (...), po korekcie fakturą VAT nr (...) z uwagi na aneks wydłużający umowę oraz obniżający raty leasingowe - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

- (...) - w zakresie kwoty 298,89 zł z tytułu opłaty serwisowej

- (...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...)- w zakresie kwoty 298,89 zł z tytułu opłaty serwisowej

(...) w zakresie kwoty 615 zł z tytułu opłaty manipulacyjnej zgodnie z cennikiem za podpisanie aneksu

- (...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...)- w zakresie kwoty 298,89 zł z tytułu opłaty serwisowej

- (...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

- (...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...), po korekcie fakturą VAT nr (...) z uwagi na okres trwania umowy - w zakresie kwoty 2.385,78 zł z tytułu refaktury kosztów ubezpieczenia

- (...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...) w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...) (...)/03/13 z tytułu noty odsetkowej

- odsetki umowne w kwocie 1.555,04 zł naliczone do dnia 25.03.2014 r.

W piśmie procesowym z dnia 16 października 2015 r. pełnomocnik pozwanej podniósł zarzut potrącenia kwoty 19.065 zł tytułem korzyści uzyskanej przez powódkę ze sprzedaży przedmiotu leasingu – pojazdu matki R. (...).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 04 lutego 2010 r. (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w G. oraz J. (...). K., E. (...) Spółka Jawna w G. zawarli umowę leasingu nr (...), której przedmiotem był samochód osobowy R. (...) V. Czas trwania umowy strony określiły od dnia 04 lutego 2010 r. do dnia 10 lutego 2013r. Załącznikiem do umowy był harmonogram wnoszenia opłat leasingowych, zgodnie z którym pozwany zobowiązany był do dokonywania na rzecz powoda miesięcznych wpłat w kwocie po 1.570 zł każda, płatna do 10 – go każdego miesiąca. Na kwotę tę skąłdała opłąta leasingowa po 1327 zł netto oraz opłata serwisowa – 243 zł netto.

Opłata leasingowa ulegała zmianie:

- od dnia 01 marca 2011 r. opłata wynosiła 1.637,63 zł, przy czym opłata leasingowa nr 37 wynosiła 1.637,70 zł

- od dnia 01 maja 2011 r. opłata leasingowa wynosiła 1.642,80 zł, z tym że opłata leasingowa nr 37 opiewała na kwotę 1.642,70 zł

- od dnia 24 maja 2011 r. opłata leasingowa wynosiła 1.647,82 zł, z tym że opłata leasingowa nr 37 opiewała na kwotę 1.647,86 zł

- od dnia 01 czerwca 2012 r. opłata leasingowa wynosiła 1.656 zł, z tym że opłata leasingowa nr 37 opiewała na kwotę 1.655,99 zł

Integralną częścią niniejszej umowy były również(...)w (...) Sp. z o.o.

okoliczność bezsporna, nadto dowód: umowa leasingu nr (...) wraz załącznikami– k. 84-90, pismo z dnia 23.02.2011 r. wraz z załącznikiem –k. 94-97, pismo z dnia 20.04.2011r. wraz z załącznikiem –k. 96-97, pismo z dnia 24.05.2011r. wraz z załącznikiem –k. 98-99, pismo z dnia 23.05.2011r. wraz z załącznikiem –k. 100-101

Przy zawarciu umowy leasingu pozwany J. (...). K., E. (...) Spółka Jawna w G. był reprezentowany przez E. P. oraz J. K..

W celu zabezpieczenia ewentualnych roszczeń powoda mogących wyniknąć z zawartej umowy, pozwany wystawił weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową. Za weksel ten poręczył J. K., L. P., E. P., M. K.. Powód uprawniony został do wypełnienia weksla w przypadku niezapłacenia przez pozwanego płatności wynikających z zawartej między stronami umowy leasingu.

dowód: deklaracja wekslowa – k.91, weksel - k.7

W wykonaniu umowy powód przekazał pozwanemu do wyłącznego użytkowania przedmiotowy pojazd.

okoliczność bezsporna

E. P. była (...) spółki (...). K., E. (...) Spółki Jawnej w G. do dnia 09 czerwca 2011 r.

okoliczność bezsporna, nadto dowód pełnej odpis (...) spółki (...). K., E. (...) Spółki Jawnej –k. 182-184

W dniu 20 grudnia 2012 r. (...) Spółka akcyjna w G. i J. (...). K. i wspólnicy spółka Jawna w G. zawarli aneks do umowy leasingu nr (...) zawartej w dniu 04 lutego 2010 r. Zgodnie z § 1 aneksu finansujący zobowiązał się do nabycia i przekazania korzystającemu przedmiotu leasingu do odpłatnego korzystania w okresie od 04 lutego 2010 r. do 10 sierpnia 2014 r. w zamian za to korzystający zobowiązał się do zapłaty finansującemu opłat określonych w umowie leasingu.

Zgodnie z harmonogramem spłat będącym częścią załącznika do aneksu do umowy począwszy od 10 grudnia 2012 r. pozwany miał obowiązek uiszczać opłaty leasingowe w wysokości 401,37 zł netto miesięcznie, przy czym kwoty te miały być powiększone o podatek od towarów i usług.

Zgodnie z § 3 aneksu korzystający zobowiązał się zapłacić finansującemu za zawarcie aneksu opłaty manipulacyjnej w wysokości 500 zł netto plus VAT.

Opłata miała być płatna na podstawie faktury VAT wystawionej przez finansującego z tytułu tej należności w terminie do dnia 27 grudnia 2012 r.

dowód: aneks wraz z załącznikiem –k. 92-93

Pismem z dnia18 września 2012 r. finansujący wezwał J. (...). (...) Spółkę Jawną w G. do spłaty zadłużenia w kwocie 4.837,58 zł tytułem opłat leasingowych.

dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 18.09.2012 r. wraz z potwierdzeniem nadania –k. 107-109, korespondencja mailowa –k. 147-158

Pismem z dnia 18 stycznia 2013 r. finansujący wyraził zgodę na spłatę należności przeterminowanych w wysokości 10.997,53 zł w 8 równych ratach miesięcznych płatnych miesięcznie do dnia 20 sierpnia 2013 r.

dowód: pismo z dnia 18.01.2013 r. –k. 135, korespondencja mailowa –k. 147-158

Pismem z dnia 16 października 2013 r. finansujący wezwał J. (...). (...) Spółkę Jawną w G. do spłaty zadłużenia w kwocie 12.532,26 zł tytułem opłat leasingowych w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym.

dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 126.20.2013 r. wraz z potwierdzeniem nadania –k. 136-138 , korespondencja mailowa –k. 147-158

Pismem z dnia 06 listopada 2013 r. finansujący wypowiedział J. (...). (...) Spółce Jawnej w G. umowę leasingu nr (...).

dowód: wypowiedzenie umowy leasingu z dnia 06.11.2013 r. wraz z potwierdzeniem odbioru –k. 139-140

Powód wypełnił weksel na kwotę 12.176,86 zł.

Na powyższa kwotę składały się kwoty z nieopłaconych faktur VAT nr :

- (...) – w zakresie kwoty 423,54 zł z tytułu raty leasingowej

- (...), po korekcie fakturą VAT nr (...) z uwagi na aneks wydłużający umowę oraz obniżający raty leasingowe - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

- (...) - w zakresie kwoty 298,89 zł z tytułu opłaty serwisowej

- (...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...) - w zakresie kwoty 298,89 zł z tytułu opłaty serwisowej

(...)- w zakresie kwoty 615 zł z tytułu opłaty manipulacyjnej zgodnie z cennikiem za podpisanie aneksu

- (...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...) - w zakresie kwoty 298,89 zł z tytułu opłaty serwisowej

- (...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

- (...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...) po korekcie fakturą VAT nr (...) z uwagi na okres trwania umowy - w zakresie kwoty 2.385,78 zł z tytułu refaktury kosztów ubezpieczenia

- (...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...) - w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...)- w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...)- w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...)- w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...)- w zakresie kwoty 493,69 zł z tytułu raty leasingowej

(...) (...)/03/13 z tytułu noty odsetkowej

- odsetki umowne w kwocie 1.555,04 zł naliczone do dnia 25.03.2014 r.

dowód: weksel-k.7, faktury VAT –k. 102-106, 110-132, nota odsetkowa –k. 133, faktury VAT (...)

Po powstaniu zaległości w uiszczeniu wpłat leasingowych powód pismem z dnia 26 marca 2014 r. wezwał pozwanego J. (...). (...) Spółkę Jawną w G., E. P., L. P., J. K., M. K. do wykupu weksla.

dowód: wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania –k. 8-13

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Dokonując ustaleń w sprawie, Sąd oparł się na dokumentach przywołanych w części uzasadnienia ustalającej stan faktyczny. Treść i prawdziwość tych dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu ani nie była przez strony kwestionowana, stąd też Sąd uznał je za wiarygodne dowody w sprawie.

Między stronami nie było sporu ani co do faktu zawarcia umowy leasingu nr (...), jej treści, wydania przedmiotu, a następnie wypowiedzenia umowy, faktu oddania pojazdu. Pozwana nie kwestionowała również faktu przekazania powodowi weksla oraz deklaracji wekslowej wraz z jego poręczeniem oraz wysokości opłat leasingowych.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana podniosła zarzut wypełnienia weksla bez uwzględnienia uzyskanej przez powoda korzyści uzyskanej z tytułu sprzedaży przedmiotu leasingu. Podniosła również zarzut przedawnienia roszczenia oraz zarzut braku legitymacji biernej. Nadto w toku procesu w piśmie procesowym z dnia 16 października 2015 r. pełnomocnik powódki zgłosił zarzut potracenia kwoty 19.065 zł ,nie znajdując podstaw dla uznania istnienia zobowiązania po jej stronie, wskazując na uzyskanie przez powoda korzyści w postaci wartości zwróconego przedmiotu leasingu, o które powinien był pomniejszyć niezapłacone raty.

Zdaniem Sądu za nieuzasadniony uznać należy zarzut braku legitymacji biernej E. P.. Powódka ponosi odpowiedzialność za zobowiązania korzystającego na podstawie art. 32 ustawy prawo wekslowe oraz na podstawie art. 31§ 1 i 3 ksh.

Zgodnie z art. 32 ustawy prawo wekslowe poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo jak ten za kogo poręczył. Zobowiązanie poręczyciela jest ważne, chociażby nawet zobowiązanie za które poręcza było nieważne z jakiejkolwiek przyczyny z wyjątkiem wady formalnej. Wskazać należy, iż w orzecznictwie dotyczącym kwestii poręczenia wekslowego ukształtował się pogląd, że odpowiedzialność poręczyciela wekslowego ma charakter abstrakcyjny i bezwarunkowy, jest to odpowiedzialność „samodzielna materialnie, niesubsydiarna, solidarna i w ograniczonym jedynie stopniu uzależniona od zobowiązania głównego. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 24.11.2009 r. (...)oraz z dnia 13.02.2009 r. II (...) czyniącemu zadość wymaganiom art. 1 prawa wekslowego". Wskazać należy jednocześnie na treść wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24.10.2003 roku, sygn. (...) w których czytamy, że ograniczenie odpowiedzialności poręczyciela wekslowego dla swej skuteczności wobec wierzyciela wekslowego musi wynikać nie tylko z deklaracji wekslowej lub porozumienia między wierzycielem a poręczycielem, ale przede wszystkim z treści weksla. Poręczyciel wekslowy powinien bowiem na wekslu zaznaczyć ograniczenie udzielonego poręczenia wekslowego. (...) Brak w szeroko rozumianym porozumieniu wekslowym ograniczenia odpowiedzialności wekslowej do określonych zobowiązań oznacza odpowiedzialność za każde zobowiązanie wystawcy wobec wierzyciela".

Zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych spółka jawna odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze wspólnikami. Zgodnie z art. 31§ 1 i 3 ksh wierzyciel spółki może prowadzić egzekucje z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku okaże się bezskuteczna (tzw. subsydiarna odpowiedzialność wspólnika). Subsydiarna odpowiedzialność wspólnika nie dotyczy zobowiązań przed wpisem do rejestru. Odpowiedzialność wspólników powstaje z chwilą powstania zobowiązania spółki (por. wyrok SN z dnia 7 stycznia 2009 r. sygn. akt II CSK 411/08).

W niniejszej sprawie poza sporem była okoliczność poręczenia za weksel przez pozwaną oraz pozostawanie przez E. P. w dacie zawarcia umowy leasingu w dniu 23 czerwca 2009 r. wspólnikiem spółki jawnej. W związku z tym nie ma znaczenia dla sprawy okoliczność wystąpienia przez E. P. z przedmiotowej spółki w późniejszym okresie. O odpowiedzialności pozwanej decyduje fakt, iż była ona wspólnikiem pozwanej spółki w momencie zaciągania zobowiązania wobec powoda. Zasadnym zatem jest uznanie odpowiedzialności dawnego wspólnika spółki jawnej za jej zobowiązania. Fakt, że zawarto aneks do umowy również nie wpływa na odpowiedzialność pozwanej. Co więcej aneks zawierał bardziej dogodne regulacje dla korzystającego w postaci obniżenia wysokości rat leasingowych. Pozwana podnosiła, iż nie miała świadomości co do powstania zaległości z tytułu umowy leasingu. W ocenie Sądu powód słusznie argumentował, iż nie miał obowiązku informowania byłego wspólnika, ani poręczyciela wekslowego o sposobie wykonywania przez spółkę jawną umowy, gdyż nie są oni stroną umowy.

W niniejszej sprawie powód wywodzi swoje roszczenie z weksla gwarancyjnego in blanco, wystawionego na podstawie porozumienia wekslowego i umowy leasingu. Weksel ten zgodnie z deklaracją wekslową służyć miał zabezpieczeniu wykonania umowy leasingu.

Weksel in blanco poręczony został m.in. przez pozwaną E. P. jako weksel gwarancyjny – na zabezpieczenie wierzytelności powoda z umowy leasingu nr (...).

W tym miejscu jednak należy też podkreślić, że każda ze stron z mocy art. 6 k.c. i 232 k.p.c. powinna wykazać okoliczności, z których wywodzi skutki prawne. Powód powinien więc wskazać na gruncie niniejszego postępowania w jaki sposób wypełnił weksel (co składa się na kwotę, na którą opiewa weksel), natomiast pozwany powinien wykazać, iż roszczenie powoda ze stosunku podstawowego w całości albo w części nie istnieje (por. uzasad. . uchwały SN z 24.04.1972 r., III PZP 17/70, OSNC 1973/5/72; wyrok SA w Poznaniu z 02.03.2005 r., I ACa 1413/04) .

Warunki, w jakich weksle mogą być wypełnione, określały zawarte między stronami porozumienia wekslowe. Zgodnie z ich treścią powód miał prawo do wypełnienia weksli na sumę równą wierzytelności przysługującej mu od wystawców z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy leasingu nr (...).

Zgodnie z art. 10 ustawy z dn. 28.04.1936r. Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282 ze zm.) jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa.

Skuteczność zobowiązania wekslowego uzależniona jest zatem od wypełnienia weksla zgodnie z porozumieniem (deklaracją wekslową). Według jednolitej linii orzecznictwa Sądu Najwyższego, w pełni podzielanej przez Sąd rozpoznający niniejszą sprawę, ciężar dowodu, że weksel in blanco wypełniono w sposób sprzeczny z porozumieniem (deklaracją wekslową) spoczywa na dłużniku wekslowym, który zarzut taki podnosi. Zgodnie bowiem z powszechnie przyjętym stanowiskiem w doktrynie i orzecznictwie, ciężar dowodu w zakresie wykazania niezgodności wypełnienia weksla z deklaracją wekslową spoczywa na dłużniku wekslowym (por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 listopada 1999r., I ACa 775/99). Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 13 lipca 2005 r. w sprawie sygn. akt I ACa 23/05 również wyraził pogląd, który sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela, a zgodnie z którym, jeżeli weksel w chwili jego wystawienia był wekslem niezupełnym (in blanco), a jednocześnie gwarancyjnym, to w takim przypadku abstrakcyjny charakter zobowiązania wekslowego ulega istotnemu osłabieniu. Zgodnie bowiem z przepisem art. 10 Prawa wekslowego dłużnik wekslowy może powoływać się na to, że weksel wypełniony został niezgodnie z zawartym w tym przedmiocie porozumieniem wekslowym. Uzupełnienie weksla In blanco powoduje powstanie ważnego formalnie zobowiązania, także wtedy gdy weksel został wypełniony nieprawidłowo. Dłużnik może bronić się zarzutem nieprawidłowego uzupełnienia weksla. Ciężar dowodu w tym zakresie spoczywa, jak wskazano powyżej, na dłużniku wekslowym.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem po wniesieniu skutecznie środka zaskarżenia spór z płaszczyzny stosunku prawa wekslowego przenosi się na ogólną płaszczyznę stosunku prawa cywilnego. Strony mogą zatem powoływać się na podstawy faktyczne i prawne wynikające z łączącego je stosunku prawnego, który jest źródłem dochodzonego przez powoda roszczenia cywilnoprawnego, nawet jeśli okaże się, że roszczenie wekslowe nie istnieje (wyrok SN z 14.03.1997 r., I CKN 48/97, OSNC 1997/9/124; uchwała SN z 24.04.1972 r., III PZP 17/70, OSNC 1973/5/72).

Odnośnie uprawnienia powoda do żądania zapłaty od pozwanej zapłaty kwoty 12.176,86 zł wskazać należy na treść art.709 1 § 1 k.c w zw. art.709 13 § 1 k.c.

Stosownie do treści art. 709 1 kc przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Zgodnie z art. 709 13 § 1 i 2 kpc korzystający obowiązany jest płacić raty w terminach umówionych. Jeżeli korzystający dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty, finansujący powinien wyznaczyć na piśmie korzystającemu odpowiedni termin dodatkowy do zapłacenia zaległości z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia. Postanowienia umowne mniej korzystne dla korzystającego są nieważne. Tak przepis ustawy, jak również stanowiący właściwie jego powtórzenie zapis OWUL, które były przecież integralną częścią umowy stron, zobowiązywały korzystającego do uiszczania raty leasingowych w terminach umówionych. Pozwana nie przeczyła, opóźnieniu w płatności rat. Dlatego, w myśl art.709 13§2 k.c., finansujący wezwał leasingobiorcę do zapłaty zaległych należności w wyznaczonym terminie, z zastrzeżeniem, że w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu wypowie umowę ze skutkiem natychmiastowym. Skoro więc korzystający w trakcie trwania umowy zalegał z zapłatą należności, to powód był uprawniony w oparciu o wskazane regulacje prawne, do wezwania go do zapłaty w terminie 7 dni pod rygorem wypowiedzenia umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym, co też finansujący uczynił pismem z dnia 16 października 2013 r. (k.136). Z treści Ogólnych Warunków Umowy Leasingu, stanowiących integralną jej część przyjętą do stosowania przez pozwanego (§4 pkt 8), wynikało uprawnienie powoda do naliczania od opóźnionych rat, ale również innych płatności wynikających z zawartej między stronami umowy, w tym kosztów windykacji bez dodatkowego wezwania, odsetek za opóźnienie w wysokości nie przekraczającej odsetek maksymalnych w rozumieniu przepisu art. 359§2 1 k.c,

Korzystający mimo wezwania nie uregulował zaległości, dlatego umowa została mu wypowiedziana, przy czym skoro do wypowiedzenia doszło z uwagi na zwłokę w zapłacie rat leasingowych, to nie może być wątpliwości, że rozwiązanie umowy nastąpiło na skutek okoliczności, za które to korzystający ponosił odpowiedzialność.

Jeśli więc wypowiedzenie przez finansującego umowy leasingu nastąpiło na skutek okoliczności, za które ponosił odpowiedzialność korzystający, to finansujący mógłby żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie, a nie zapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązaniem umowy leasingu. Takie uprawnienie wynika wprost z art.709 15 k.c., którego powtórzeniem jest wprowadzony do OWUL i zaakceptowany przez strony §9.3 OWUL.

Tym niemniej powód zażądał jedynie zapłaty rat leasingowych za okres trwania umowy. W związku z tym nie był on zobowiązany do realizacji dyspozycji z art. 709 15 kc. Bez znaczenia dla sprawy pozostaje okoliczność sprzedaży przedmiotu leasingu, ustalenie jego wartości.

Zachowania powoda nie można było również potraktować jako działania sprzecznego z zasadami współżycia społecznego, skoro przed wypowiedzeniem umowy wysyłał najpierw wezwanie do zapłaty, dając jeszcze szansę pozwanym na spłatę. Zobowiązanie do zapłaty rat leasingowych wynikało z samej regulacji w kodeksie cywilnym oraz umowie leasingu.

Tym niemniej w ocenie Sądu powód nie był uprawniony do żądania od pozwanej zapłaty kwoty 615 zł z tytułu opłaty manipulacyjnej za podpisanie aneksu. W dacie jego sporządzenia tj. w dniu 20 grudnia 2012 r. E. P. nie była już wspólnikiem przedmiotowej spółki jawnej. Powód niezasadnie żądał również zapłaty z tytułu trzech opłat serwisowych, z których każda opiewała na kwotę 298,89 zł, bowiem aneks do umowy nie przewidywał takiej opłaty. Każda z tych trzech opłat serwisowych dotyczyła należności za okres po podpisaniu aneksu do umowy leasingu. Z treści aneksu jednoznacznie wynika, iż wykreślono zapis umowy przewidujący obowiązek uiszczania opłat serwisowych (§ 1.5 umowy). Z tych też względów Sąd uznał za niezasadne żądanie w zakresie odsetek od ww. kwot wynikających z faktury: korygującej VAT nr 190/KU/12/12 w wysokości 62,23 zł, faktury VAT nr (...) w wysokości 61,87 zł, faktury VAT nr (...) w wysokości 125,81 zł, faktury VAT nr (...) w wysokości 56,50 zł.

Odnosząc się do zarzutu potrącenia zgłoszonego przez pełnomocnika pozwanej w piśmie z dnia 16 października 2015 r. w pierwszej kolejności należy ocenić, czy oświadczeniu temu można przypisać jedynie charakter zgłoszenia procesowego zarzutu potrącenia, czy także skutki materialnoprawne przewidziane w Kodeksie cywilnym (art. 498 i 499 k.c.).

Od potrącenia jako czynności materialnoprawnej odróżnić trzeba zarzut potrącenia będący czynnością procesową. Oświadczenie o potrąceniu, o którym mowa w art. 499 k.c., jest czynnością materialnoprawną, powodującą - w razie wystąpienia przesłanek określonych w art. 498 § 1 k.c. - odpowiednie umorzenie wzajemnych wierzytelności (art. 498 § 2 k.c.), natomiast zarzut potrącenia jest czynnością procesową, polegającą na żądaniu oddalenia powództwa w całości lub w części z powołaniem się na okoliczność, że roszczenie objęte żądaniem pozwu wygasło wskutek potrącenia. Oświadczenie o potrąceniu stanowi zatem materialnoprawną podstawę procesowego zarzutu potrącenia. Do dokonania potrącenia może dojść zarówno w ramach postępowania sądowego, jak i poza nim; w trakcie postępowania sądowego uprawniony może połączyć złożenie oświadczenia woli o potrąceniu z podniesieniem zarzutu potrącenia.

Zgłoszenie zarzutu potrącenia w toku sprawy cywilnej jest przede wszystkim instytucją prawa procesowego, do której stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. Czynności procesowe są czynnościami prawnymi mającymi cechy szczególne, które wynikają z ich charakteru, dlatego należy podkreślić, że wywołują określone skutki prawne przewidziane przez prawo procesowe, jeżeli dokonywane są w wymaganej formie, w oznaczonym czasie oraz przez uprawnione i zdolne do powzięcia woli i jej przejawienia podmioty procesowe.

Wskazać należy, iż pozwana nie złożyła powodowi oświadczenia o potrąceniu, które miałoby materialnoprawny charakter. Natomiast pełnomocnik pozwanej jest pełnomocnikiem procesowym uprawnionych do podejmowania czynności procesowych a nie składania oświadczeń o charakterze materialnoprawnym. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 20 października 2004 r. I CK 204/04 (OSNC 2005 nr 10, poz. 176). pełnomocnictwo o zakresie przewidzianym w art. 91 k.p.c. nie uprawnia pełnomocnika do złożenia w imieniu mocodawcy materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu, gdyż żadne z przewidzianych przez ustawę uprawnień, nawet uprawnienie do wniesienia powództwa wzajemnego, nie daje podstaw do takiego wniosku. Zarzut potracenia nie został skutecznie dokonany również z uwagi na fakt, iż oświadczenie to zostało przyjęte przez pełnomocnika procesowego powodowej spółki, a powoda (art. 61 § 1 k.c.).

Nawet jednak, gdyby powyższego poglądu nie podzielić, to i tak zarzut potrącenia nie byłby uzasadniony. Ponownie podkreślić bowiem należy, iż powód nie dochodzi roszczeń w oparciu o art. 709 15 k.c., który obligowałby powoda do pomniejszenia swojego roszczenia o wartość zbytego przedmiotu leasingu. Pozwanej nie przysługuje wierzytelność przedstawiona do potrącenia; nie ona bowiem była właścicielem przedmiotu leasingu, zbywcą tej rzeczy czy też osobą uprawnioną do otrzymania zapłaty z tytułu sprzedaży przedmiotu umowy leasingu.

Za chybiony uznać należy również zarzut przedawnienia roszczenia.

Czym innym jest przedawnienie roszczenia ze stosunku podstawowego, a czym innym przedawnienie wekslowe. Obie instytucje różnią się istotnie między innymi, co do początku biegu przedawnienia. Termin przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego, zgodnie z regułą art. 120 k.c., rozpoczyna bieg od dnia, w którym świadczenie ze stosunku podstawowego stało się wymagalne. Początek biegu terminu przedawnienia roszczenia z weksla własnego skierowanego przeciwko wystawcy weksla własnego, zgodnie z art. 70 w związku z art. 103 i 104 ustawy Prawo wekslowe, liczy się od dnia płatności weksla. Tę samą zasadę stosuje się do weksli in blanco. Przedawnienie praw z weksla in blanco nie rozpoczyna biegu do czasu jego wypełnienia. Przedawnienie roszczenia z weksla wręczonego bez wypełnienia daty płatności i bez zastrzeżeń, co do tej daty, rozpoczyna się z dniem płatności wpisanym na wekslu przez wierzyciela wekslowego. Treścią upoważnienia zawartego w deklaracji wekslowej towarzyszącej wystawieniu weksla in blanco, wręczanego dla zabezpieczenia określonego roszczenia, jest objęte uzupełnienie weksla przed upływem terminu przedawnienia roszczenia podlegającego zabezpieczeniu. Odnosi się to również do przypadków użycia w deklaracji wekslowej zwrotu przewidującego możliwość wypełnienia weksla w każdym czasie oraz opatrzenia go datą płatności według uznania wierzyciela (por. wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 11 kwietnia 2013 r. w Ł. sygn. akt I ACa 1364/12 wyrok s.apel. 2013-04-11)

Zgodnie z art. 70 ustawy prawo wekslowe roszczenia wekslowe przeciwko akceptantowi ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat od daty płatności weksla. Odpowiedzialność akceptanta wekslowego jest tożsama z odpowiedzialnością akceptanta weksla trasowanego. Stosowanie do treści art. 103 prawa wekslowego w stosunku do weksla własnego należy stosować przepisy o wekslu trasowanym. Roszczenie wekslowe przeciwko poręczycielowi ulegają przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia płatności weksla, co odnosi się także do weksla in blanco, w którym data płatności została wpisana przez wierzyciela wekslowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2007 r. sygn. akt V CSK 323/07). Z akt sprawy wynika, że weksel jest płatny w przedmiotowej sprawie w dniu 03 kwietnia 2014 r. (wezwanie do wykupu weksla zostało wystawione w dniu 26 marca 2014r. ze wskazaniem daty wykupu weksla do dnia 03 kwietnia 2014 r. - tożsamą z datą płatności na wekslu), pozew natomiast został wniesiony w dniu 10 września 2014 r. Tym samym roszczenie powoda oparte na wekslu nie uległo przedawnieniu.

Nie uległo przedawnieniu również roszczenie oparte na stosunku podstawowym. Termin ten – również 3 – letni z mocy art. 118 kc. – rozpoczął bieg z dniem wypowiedzenia umowy leasingu tj. z dniem 6 listopada 2013 r.

Mając na uwadze powyższe Sąd w pkt 1 wyroku na mocy art. 6 kc w zw. z art. 32 ustawy prawo wekslowe w zw. z art. 709 ( 13) § 1 i 2 kpc zasądził od pozwanej E. P. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej w G. kwotę 10.358,88 zł, przy czym kwota ta winna być uiszczona solidarnie z J. (...). (...) spółką jawną w G., L. P., M. K. i I. C., których obowiązek zapłaty wynika z prawomocnego nakazu zapłaty wydanego przez (...)w dniu 11 grudnia 2014 r. w sprawie (...)

W pozostałym zakresie powództwo oddalono z mocy wskazanych powyżej przepisów.

O kosztach procesu w punkcie III wyroku Sąd orzekł na mocy art. 98 § 1 w zw. z art. 100 oraz z art. 108 k.p.c. zgodnie z odpowiedzialnością za wynik procesu, obciążając powoda kosztami postępowania w 15 %, pozwanego w 85%.

Koszty postępowania po stronie powodowej obejmowały łącznie kwotę 3026 zł, w tym wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 2.417 zł - § 2 i 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r. Nr 490 ze zm.), opłata od pozwu 153 zł, opłatę uzupełniającą od pozwu w wysokości 456 zł.

Pozwana poniosła koszty w wysokości 2.417 zł - § 2 i 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163 poz. 1349 ze zm.).

W związku z faktem iż strony postępowania partycypują w kosztach postępowania pozwana w 85 %, powódka w 15 %, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 2.209,55 zł tytułem kosztów postępowania ( 3026 zł x 85% = 2.578,10 zł – 362,55 zł (2.417 zł x 15 %)).

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij