Sygn. akt XII Ga 269/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2015r

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział XII Gospodarczy – Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia: SO Agata Pierożyńska

Sędzia: SO Bożena Cincio-Podbiera

Sędzia: SO Beata Kozłowska-Sławęcka

Protokolant: Z-ca Kierownika Sekret. Rafał Bielski

po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2015r w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko A. P.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwaną

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie

z dnia 28 maja 2014r sygn. akt V GC 492/14/S

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki koszty postępowania apelacyjnego w kwocie 1.200,00 zł (jeden tysiąc dwieście złotych).

XII Ga 269/15

UZASADNIENIE

Powódka M. P. wystąpiła przeciwko pozwanej A. P. z powództwem o zapłatę kwoty 18 450 zł z należnościami ubocznymi i kosztami procesu, tytułem wynagrodzenia za usługi świadczone w okresie od lutego 2013 roku do 31 maja 2013 r.

W uzasadnieniu pozwu wskazała iż do dnia 31 stycznia 2013 roku strony łączyła umowa o świadczenie usług związanych z inwestycją (...)w R., a polegających na prowadzeniu biura (...) i bieżącej jego obsługi, zajmowaniu się w pełnym zakresie korespondencją oraz dziennikiem podawczym, obsługą spraw pracowniczych i dokumentacją budowy. Po wygaśnięciu umowy usługi były kontynuowane, o czym świadczy uiszczenie przez pozwaną wynagrodzenia za miesiąc luty 2013 roku, na poziomie objętym uprzednio zawartym kontraktem.

W sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Podniosła, iż nie ustalono warunków świadczenia usług po wygaśnięciu umowy, a kolejna wpłacona kwota 3 075 zł nie odpowiada „zadłużeniu” pozwanej. Nadto, po zakończeniu inwestycji zakres usług powódki musiał być ograniczony, niezależnie od faktu, iż usług tych zgłaszano zastrzeżenia.

Wpłaconą przez pozwaną kwotę 3 075 zł powódka zaliczyła na poczet wynagrodzenia za miesiąc marzec 2013 roku.

Wyrokiem z dnia 28 maja 2014 roku Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo odnośnie kwoty 15 375 zł i należnych odsetek, w pozostałym zakresie postępowanie umorzył, obciążając pozwaną kosztami procesu.

Sąd ten wskazał, że okoliczność zapłaty powódce wynagrodzenia za miesiąc luty 2013 roku przemawia za uznaniem, iż strony kontynuowały przedmiotową umowę na tych samych warunkach. Za takim ustaleniem przemawia też i okoliczność braku zaprzeczenia przez pozwaną twierdzeniu powódki o kontynuowaniu umowy. Wolą stron, w ocenie Sądu Rejonowego, było też utrzymanie współpracy za wynagrodzeniem analogicznym jak w okresie , w którym strony były umową związane. Pozwana bowiem nie wskazała jakie wynagrodzenie winno przypadać powódce za okres po dniu 31 stycznia 2013 roku, a za lity 2013r. zapłaciła kwotę 6 150 zł brutto.

Sąd nie uwzględnił wniosków dowodowych pozwanej, nakierowanych na wykazanie, iż zgłaszano zastrzeżenia odnośnie jakości usług powódki. Dołączone do sprzeciwu 2 listy elektroniczne nie dotyczyły okresu, za który powódka żąda zapłaty, a odnośnie wnioskowanego świadka nie wskazano w tezie dowodowej okoliczności jakie mają być udowodnione. Za niedopuszczalne uznał Sąd wnioskowanie dowodu bez uprzedniego ujawnienia twierdzeń jakie dowód ten ma wykazać. Podkreślił też Sąd, że pozwana nie wyjaśniła jak miał zmienić się zakres obowiązków powódki, jakie ustalono lub jak winno być ustalone wynagrodzenie, ani nawet w jakiej dacie zakończono inwestycję.

W apelacji od tego wyroju pozwana zarzuciła Sądowi Rejonowemu naruszenie art. 233 par. 1 kpc, art. 217 kpc i art. 227 kpc na skutek dowolnej oceny, skutkującej błędnymi wnioskami w zakresie wartości dowodowej listów elektronicznych i w zakresie ustalenia, iż po 31 stycznia 2013r. strony łączyła umowa o tej samej treści jak uprzednio zawarta. Naruszenia art. 227 kpc upatrywała skarżąca w oddaleniu wniosku o przesłuchanie w charakterze świadka M. C.. W zakresie prawa materialnego apelantka podnosiła zarzut naruszenia art. 65 kc i art. 753 par. 2 w zw z art. 750 kc wobec błędnego ich zastosowania. W motywach apelacji podniesiono, iż świadek miał być słuchany na okoliczność nienależytego wykonywania usług przez powódkę, natomiast wynagrodzenie za sporny okres winno być ustalone zgodnie z art. 735 par. 2 kc jako odpowiadające wykonanej pracy. Praca ta miała ulec ograniczeniu wobec zakończenia inwestycji, w związku z czym uznanie przez Sąd, iż wolą stron pozostawało uiszczanie wynagrodzenia w takiej samej wysokości jak poprzednio było nieuprawnione. Nadto, Sąd nie przeprowadził wnioskowanego przez powódkę dowodu z przesłuchania stron, który to dowód dałby podstawę do ustalenia okoliczności istotnych w sprawie. Przykładowy list elektroniczny, choć nie dotyczył przedmiotowego okresu, był zaś istotnym dowodem, któremu Sąd nie przypisał należnego znaczenia. Skutkiem naruszenia przepisów procesowych pozostawały błędne ustalenia dotyczące wykładni woli stron ,zwłaszcza odnośnie zakresu usług i przypadającej za nie zapłaty.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja nie jest usprawiedliwiona.

Wskazać trzeba, że art. 233 par. 1 kpc dotyczy oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, wyznaczając zasady weryfikowania przez Sąd wartości (mocy) poszczególnych dowodów. Przepis ten reguluje kwestię procesową, mianowicie zasady określania przez sąd wiarygodności i znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy zgromadzonych dowodów. Ocena wszechstronna dokonana jest zaś wówczas, gdy Sąd na podstawie przeprowadzonych dowodów kreuje określony stan faktyczny, a apelujący wykazuje brak logiki między wyprowadzonymi przez Sąd wnioskami a materiałem dowodowym i w ten sposób obala ustalenia sądu. W orzecznictwie podkreśla się, że błędne ustalenia faktyczne mogą jedynie być, ale nie muszą, skutkiem nieprawidłowej oceny materiału dowodowego (zob. wyrok SA w Poznaniu z dnia 27.11.2007 r., I ACa 882/07, Lex nr 466439). W konsekwencji, dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. nie można poprzestać na stwierdzeniu, że dokonane ustalenia faktyczne są wadliwe, odnosząc się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Niezbędne jest wskazanie przyczyn, które dyskwalifikują postępowanie sądu w zakresie poczynionych ustaleń. Skarżący powinien zwłaszcza wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając (zob. postanowienie SN z dnia 23.01.2001 r., IV CKN 970/00, Lex nr 52753, wyrok SN z dnia 6.07.2005 r., III CK 3/05, Lex nr 180925). Zarówno w doktrynie jak i judykaturze przyjmuje się, że tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Aby zatem zarzut odnoszący się do naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów mógł zostać uwzględniony, nie wystarczy przedstawić alternatywny stan faktyczny; należy podważyć prawidłowość dokonanej przez sąd oceny dowodów, wykazując, że jest ona wadliwa lub błędna (por. wyroki SN z dnia: 12 kwietnia 2001 r., II CKN 588/99 - nie publ; 29 września 2002 r., II CKN 817/00 - nie publ.; 14 stycznia 2000 r., I CKN 1169/96 - OSNC 2000/7-8/139; 2 kwietnia 2003 r., I CKN 160/01 -nie publ.). Według ugruntowanego w orzecznictwie stanowiska, zarzut naruszenia art. 233 kpc nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, korzystniejszych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej oceny materiału dowodowego (zob. postanowienie SN z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 572/99). Wykazanie przez apelującego, iż Sąd naruszył zasadę wyrażoną w art. 233 kpc oraz że mogło to mieć istotny wpływ na wynik sprawy, nie może być zastąpione odmienną interpretacją dowodów zebranych w sprawie, chyba, że strona jednocześnie wykaże, iż ocena dowodów, przyjęta przez Sąd za podstawę rozstrzygnięcia, przekracza granice swobodnej oceny dowodów (zob. wyrok SN z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/00). Oznacza to, że postawienie zarzutu naruszenia przepisu art. 233 k.p.c. nie może polegać na zaprezentowaniu przez apelanta stanu faktycznego przyjętego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów. Apelujący musi wykazać, posługując się wyłącznie argumentami jurydycznymi, że Sąd naruszył ustanowione w wymienionym przepisie zasady oceny wiarygodności oraz mocy dowodów i że naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000 r., I CKN 1169/99). Zarzut zatem naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów tylko wtedy może być uznany za usprawiedliwiony, jeżeli Sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z regułami logiki, z zasadami wiedzy, bądź z doświadczeniem życiowym. Sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału zachodzi bowiem jedynie wtedy, gdy z treści dowodu wynika co innego, niż przyjął sąd, gdy pewnego dowodu nie uwzględniono przy ocenie, gdy Sąd przyjął pewne fakty za ustalone, mimo że nie zostały one w ogóle lub niedostatecznie potwierdzone, gdy Sąd uznał pewne fakty za nieudowodnione, mimo że były ku temu podstawy oraz, gdy ocena materiału dowodowego koliduje z zasadami doświadczenia życiowego lub regułami logicznego rozumowania, co oznacza, że Sąd wyprowadza błędny logicznie wniosek z ustalonych przez siebie okoliczności. W judykaturze utrwalone jest stanowisko, zgodnie z którym w sytuacji, gdy z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, jego ocena nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, chociażby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (por. postanowienie SN z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 572/99, wyrok SN z dnia 27 września 2002 r., sygn. II CKN 817/00).

Mając na względzie powyższe zasady zauważa się, iż w zakresie dowodowym pozwana nie zaoferowała dowodów przemawiających za jej stanowiskiem.

Przede wszystkim pozwana nie powołała dowodu z przesłuchania stron na okoliczność nowego zakresu usług, ani na okoliczność ustalenia wynagrodzenia. Nie twierdziła nawet aby nowe wynagrodzenie było między stronami określone, przeciwnie za luty 2013 roku dokonała zapłaty na tym samym poziomie co za styczeń 2013r. Dowód z przesłuchania stron zawnioskowała tylko powódka jednak, wobec treści sprzeciwu, Sąd uznał go za zbędny. Wykazane przez powódkę okoliczności jak kontynuowanie umowy i zapłata za luty 2013r. były dostateczne dla rozstrzygnięcia.

Podkreśla się, iż pozwana , niezależnie od tego co powiedziano wyżej, utraciła prawo do skutecznego podniesienia opisywanego zarzutu. Nie zgłosiła bowiem zastrzeżenia z art. 162 kpc/vide: protokół rozprawy z dnia 28 maja 2014r./. Tymczasem, zgodnie z orzecznictwem sądowym w braku stosownego zastrzeżenia stronie nie przysługuje prawo do powoływania się na kwestionowaną decyzję dowodową sądu/ przykładowo: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 maja 1973r, I PR 86/73, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2001r., I PKN 580/00/. Zasadnie zatem, i w oparciu o przedstawione i niesporne okoliczności, Sąd zinterpretował wolę stron, w związku z czym i naruszenie art. 65 kc nie miało tu miejsca.

Z kolei z dowodów w postaci listów elektronicznych, pochodzących z czerwca i września 2012 roku, wynikało jedynie to, iż powódka miałaby w zestawieniu pominąć jeden, niezidentyfikowany nakaz zapłaty. Natomiast treść maila z dnia 26 września 2012r. nie wskazuje na niewłaściwe wykonywanie obowiązków przez powódkę skoro wynika z niego, że klient, w sprawie będącej przedmiotem wiadomości, oddzwoni nazajutrz. Dowody te z pewnością nie wskazują na nienależne wykonanie zobowiązania, zwłaszcza że i kwestia nakazu nie została przez pozwana nawet przybliżona, choć w piśmie procesowym powódka kwestię tą określiła jako „błahą”. W takiej sytuacji dowód z zeznań świadka na okoliczność zastrzeżeń odnośnie jakości usług pozostawał nieokreślony co do czasu ich wykonywania. Nie podano bowiem czy świadek ma zeznawać odnośnie zdarzeń sprzed 31 stycznia 2013r., obojętnych dla sprawy, czy też innych, a to w kontekście dat wspomnianej korespondencji mailowej. Podobnie przedstawia się sytuacja dot. dalszych zeznań świadka. Nie jest wiadome czy świadek miałby zeznawać na okoliczność woli stron po zakończeniu umowy czy też odpowiedniego wynagrodzenia, do czego kompetencji z pewnością nie posiadał. Dowodu z opinii biegłego pozwana nie zaoferowała, podobnie jak konkretnych dowodów na okoliczność zmiany zakresu usług. Pozostając przy ogólnikach nie podała apelantka nawet, choćby orientacyjnie, o jakie zakresy miałyby być one ograniczone.

Także i tu zastrzeżenia z art. 162 kpc nie złożono.

Zgodnie z art. 735 par. 2 kc wynagrodzenie za usługę, w przypadku jego nieustalenia, winno odpowiadać wykonanej pracy. Zasada ta ma zastosowanie w przypadku gdy wysokość wynagrodzenia nie jest znana. Tymczasem, Sąd przyjął, że wobec zapłaty kwoty 6 150 zł za miesiąc luty 2013 roku wynagrodzenie jest ustalone na poprzednim poziomie. Pozwana nie tylko nie wykazała aby miało być inaczej/ por. poprzednie uwagi/, ale i nie zaoferowała dowodu na ustalenie wysokości wynagrodzenia wedle zasad wynikających z art. 735 par. 2 kc. Wszak, w przypadku zaprzeczenia własnej intencji, wynikającej z faktu zapłaty za luty na poziomie umownym, to pozwana winna była dowód taki przedstawić. Nie w każdym bowiem przypadku ciężar dowodu spoczywa na powodzie/ art. 6 kc/.

Ubocznie, zauważa się , iż po zakończeniu znacznej inwestycji/galeria handlowa/ ilość pracy administracyjnej także jest znaczna. Konieczne jest bowiem rozliczenie inwestycji, rozliczenie i zwolnienie pracowników, analiza zasadności ewentualnych roszczeń/ przekazanie do opinii/, zgłoszenie obiektu do użytkowania itd. Powódka zakończyła swoje zadania z upływem maja 2013 roku, jak wskazują niezaprzeczone okoliczności i czemu apelantka nie przeczy, za ten czas przypada jej wynagrodzenie. Nie ma tu znaczenia czy strony przebywały w tym czasie w tym samym miejscu. Powódka nawet nie wspomniała jakie znaczenie należałoby przypisać okoliczności przebywania stron w dwóch miastach/ K., R./.

Mając powyższe na uwadze apelację oddalono na podstawie art. 385 kpc. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono po myśli art. 98 kpc w zw z art. 108 par. 1 kpc.

s.ref. SSR A. Pelc-Bartosz