Sygn. akt II Ca 99/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 kwietnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący

SSO Dariusz Mizera

po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu uproszczonym

sprawy z powództwa Gminy(...) T.

przeciwko G. Ś. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego G. Ś. (1)

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 8 października 2013 roku, sygn. akt I C 315/13

1. odrzuca apelację R. Ś.,

2. z apelacji pozwanego G. Ś. (1) zmienia zaskarżony wyrok i oddala powództwo,

3. zasądza od powoda Gminy (...) T.na rzecz pozwanego G. Ś. (1)kwotę 30 (trzydzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt II Ca 99/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 8 października 2013r. Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim po rozpoznaniu sprawy z powództwa Gminy (...) T.przeciwko G. Ś. (1)o zapłatę zasądził od pozwanego G. Ś. (1)na rzecz Gminy (...) T.. kwotę 302,66 (trzysta dwa 66/100) złotych z ustawowymi odsetkami od następujących kwot:

-151,33 (sto pięćdziesiąt jeden 33/100) złotych od dnia 1 kwietnie 2011 r. do dnia zapłaty,

-151,33 (sto pięćdziesiąt jeden 33/100) złotych od dnia 1 kwietnie 2012r. do dnia zapłaty oraz zastrzegł , iż pozwany G. Ś. (1) za zobowiązanie wskazane w punkcie 1 (pierwszym) wyroku odpowiada solidarnie z pozwaną R. Ś., co do której obowiązek zapłaty powyższej kwoty został stwierdzony prawomocnym co do niej nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w dniu 20 lutego 2013r. sprawie I Nc 138/13.

Podstawą rozstrzygnięcia były przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

W pozwie z dnia 31 stycznia 2013 r. skierowanym przeciwko pozwanym G.i R.małżonkom Ś.powód Gmina (...) T.domagała się zobowiązania pozwanych nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym do zapłaty kwoty 302,66 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 151,66 zł od dnia 01.04.2011 r. do dnia zapłaty i od kwoty 151,66 zł od dnia 01.04.2012r. tytułem opłaty rocznej od użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w T.. przy ul. (...)za rok 2011 i 2012 .

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 20 lutego 2013 r Sąd Rejonowy w Tomaszowie Maz. zobowiązał pozwanych do tego, by solidarnie zapłacili na rzecz powoda wskazaną w pozwie kwotę.

Sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty złożył pozwany G. Ś. (1) , który zaskarżył wydany nakaz zapłaty w całości .

Pozwana R. Ś. sprzeciwu od nakazu zapłaty nie złożyła. Wobec powyższego nakaz w stosunku do niej uprawomocnił się z dniem 12 kwietnia 2013 r.

Decyzją z dnia 25 maja 1990 r. Prezydent (...) T.. oddał pozwanemu G. Ś. (1)w użytkowanie wieczyste na okres 99 lat ułamkową część działki oznaczonej ówcześnie w ewidencji gruntów numerem (...)przy ul. (...). Ustalona została wówczas opłata za użytkowanie wieczyste w wysokości 3 % wartości nieruchomości, wynoszącą wówczas 20 193 starych złotych. Opłata roczna miała być płatna z góry za cały rok do dnia 31 marca.

W treści decyzji wyraźnie zastrzeżono, iż wysokość opłaty rocznej może ulec podwyższeniu w czasie trwania użytkowania wieczystego w związku ze zmianą cen gruntów. Decyzja stała się prawomocna w dniu 21 lipca 1990 r. i podlegała wykonaniu.

Umową z dnia 10 marca 1994 r. sporządzoną w formie aktu notarialnego sporządzonego przez J. G. notariusza w T.. Rep (...) przedmiotowa nieruchomość została - w wykonaniu decyzji z dnia 25 maja 1990r. - oddana w użytkowanie wieczyste G. i R. małżonkom Ś..

Pismem z dnia 12 października 2009 r. (...). (...)Prezydent (...) T.działając w imieniu Gminy(...) T.wypowiedział z dniem 31 grudnia 2009 r. wysokość dotychczasowej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego działki nr (...)i zaproponował opłatę roczną w wysokości 153,35 zł , która to kwota stanowi 3% wartości nieruchomości oszacowanej przez rzeczoznawcę majątkowego. Wypowiedzenie zwierało pouczenie o tym, iż użytkownik wieczysty ma prawo w terminie 30 dni od dnia doręczenia mu niniejszej oferty złożyć wniosek do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P.o ustalenie , iż aktualizacja jest nieuzasadniona lub uzasadniona w innej wysokości oraz o tym, iż w przypadku nie złożenia wniosku do SKO użytkownik wieczysty obowiązany jest wnieść opłatę w nowej wysokości.

Powyższe wypowiedzenie zostało za pośrednictwem pracownika Urzędu zaniesione pod adres pozwanych wskazany w umowie o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Adresata nie zastano wobec czego przesyłkę pozostawiono w Urzędzie (...) w T.. na okres 14 dni . Korespondencja była dwukrotnie awizowana w dniach 3 i 12 listopada 2009 r. Korespondencja nie została podjęta przez pozwanych. Pozwani uiścili tytułem opłaty z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości w roku 2011 i 2012 kwoty po 2,02 zł .

W dniu 5 września 2011 r. małżonkowie G. i R. Ś. złożyli wniosek o przekształcenie udziału wynoszącego (...) w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości położonej w T.. przy ul. (...) w prawo własności.

Decyzją z dnia 15 września 2011 r. Prezydent (...) T.. postanowił odmówić przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P.decyzją z dnia 15 listopada 2011 r. uchyliło decyzję Prezydenta i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania . Nowa decyzja w przedmiocie przekształcenie nie została do chwili obecnej wydana .

Pismami z dnia 14 grudnia 2011 r. oraz z dnia 19 lipca 2013 r. pozwani zostali wezwani do uiszczenia kwot po 151 ,33 zł tytułem pozostałej części opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości . Adresaci nie podjęli żadnego z powyższych pism.

Przy takim stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał ,iż powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Bezspornie wieczysty użytkownik winien na rzecz właściciela nieruchomości uiszczać opłatę roczną . Wysokość opłaty z tytułu użytkowania wieczystego może ulegać zmianie . Stanowi o tym art. 77 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami ( Dz. U. Nr 2010 nr 102 poz. 651) , który stanowi , iż wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej podlega aktualizacji nie częściej niż raz na 3 lata, jeżeli wartość tej nieruchomości ulegnie zmianie. Zaktualizowaną opłatę roczną ustala się przy zastosowaniu dotychczasowej stawki procentowej, od wartości nieruchomości określonej na dzień aktualizacji opłaty.

Możliwość zmiany wysokości opłaty z tytułu użytkowania wieczystego w przedmiotowej sprawie została zresztą zastrzeżona w już w decyzji Prezydenta Miasta o oddaniu w użytkowanie wieczyste z 1990 r.

Zgodnie z powołaną wyżej ustawą dotychczasowa wysokość opłaty może zostać zmieniana za uprzednim wypowiedzeniem .

Kwestię wypowiedzenia wysokości opłaty z tytułu użytkowania wieczystego reguluje art.78 powołanej wyżej ustawy o gospodarce nieruchomościami. Przepis ten stanowi w ustępie 1, iż właściwy organ zamierzający zaktualizować opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej powinien wypowiedzieć na piśmie wysokość dotychczasowej opłaty, do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego, przesyłając równocześnie ofertę przyjęcia jej nowej wysokości.

W wypowiedzeniu należy wskazać sposób obliczenia nowej wysokości opłaty i pouczyć użytkownika wieczystego o sposobie zakwestionowania wypowiedzenia. Do wypowiedzenia dołącza się informację o wartości nieruchomości, o której mowa w art. 77 ust. 3 w/w ustawy oraz o miejscu, w którym można zapoznać się z operatem szacunkowym. Do doręczenia wypowiedzenia stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Użytkownik wieczysty może, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia, złożyć do samorządowego kolegium odwoławczego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, zwanego dalej "kolegium", wniosek o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości.

Dotychczasowa opłata ustalona w powołanej wyżej decyzji Prezydenta (...) T. z 1990 r. i zawartej w jej wykonaniu umowie o oddanie w użytkowanie wieczyste (akt notarialny z dnia 1995 r.), a wynosząca 20 193 zł (przed denominacją ) czyli 2,019 zł po denominacji , została pozwanym wypowiedziana pismem z dnia 12 października 2009 r.

Pozwani wprawdzie korespondencji tej nie podjęli jednak w ocenie Sądu I instancji znajdujące tu zastosowanie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego przyjmują fikcję doręczenia w sytuacji wskazanej w art. 44 k.p.a. . Na wstępie należy podać, iż zgodnie z art. 39. k.p.a. organ administracji publicznej doręcza pisma za pokwitowaniem przez operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529), przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione osoby lub organy. W przedmiotowej sprawie doręczenia dokonywał pracownik urzędu . Pracownik ten udał się pod adres pozwanych jednakże nie miał możliwości doręczenia korespondencji adresatom bezpośrednio. .

W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy uznał zatem , iż doręczenie wypowiedzenia zostało dokonane z dniem 17 listopada 2009r. Bezspornie małżonkowie Ś. nie złożyli od wypowiedzenia do samorządowego kolegium odwoławczego wniosku, iż aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona bądź jest uzasadniona w innej wysokości . Zatem poczynając od 2010 r. użytkownicy wieczyści zobowiązani byli do uiszczania opłaty w podwyższonej wysokości.

Okoliczność, iż pozwani złożyli wniosek o przekształcanie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności sama w sobie nie zwalnia z obowiązku uiszczenia opłaty z tytułu użytkowania wieczystego albowiem w myśl art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości prawo użytkowania wieczystego przekształca się w prawo własności nieruchomości dopiero z dniem, w którym decyzja o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości stała się ostateczna.

Dopóty zatem nie zapadnie ostateczna decyzja o przekształceniu mamy do czynienia z użytkowaniem wieczystym , a nie własnością rodzi to konsekwencje w postaci uiszczania opłaty z tytułu użytkowania wieczystego . Mając na uwadze powyższe na zasadzie powołanych wyżej przepisów Sąd Rejonowy uwzględniając powództwo orzekł jak w wyroku.

Apelacje od powyższego rozstrzygnięcia złożył pozwany wraz z żoną .

W uzasadnieniu środka zaskarżenia artykułował , iż zawarł umowę z Urzędem (...) i czuje się związany tamtymi ustaleniami. Podnosił , iż w dalszym ciągu winna obowiązywać dotychczasowa stawka opłaty. Poza tym dalszą część środka zaskarżenia pozwany poświęcił rozważaniom co do zasadności swojego żądania przekształcenia użytkowania wieczystego na własność.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanego jest zasadna choć większość z podniesionych przez pozwanego zarzutów jest całkowicie chybiona.

Skarżący w środku zaskarżenia podnosi , iż w dalszym ciągu czuje się związany dotychczasową opłatą wynikającą z umowy z 1990r. podkreślając także , iż nie godzi się na wypowiedzenie umowy co do kwoty opłaty czemu dał wyraz w swoim sprzeciwie od nakazu zapłaty. W toku całego postępowania pozwany podkreślał , iż nie został zawiadomiony o zmianie wysokości opłaty za użytkowanie wieczyste poczynając od 2011r. i nie otrzymał wypowiedzenia wysokości opłaty.

W takich okolicznościach sprawy rzeczą sądu było zbadanie czy oświadczenie powoda o wypowiedzeniu dotychczasowej wysokości opłaty zostało dokonane skutecznie.

Sąd w toku procesu o zapłatę opłaty z tytułu użytkowania wieczystego w nowej podwyższonej wysokości jest upoważniony do dokonywania oceny skuteczności wypowiedzenia dotychczasowej opłaty ( por. wyrok SN z 29.02.2011r. V CSK 258/10 , baza Legalis ) .

Rzeczą Sądu było zatem zbadanie czy oświadczenie o wypowiedzeniu dotychczasowej wysokości opłaty zostało dokonane skutecznie .

Sąd Rejonowy w motywach swojego orzeczenia powołał się na art. 77 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami wskazując , iż do doręczenia wypowiedzenia opłaty stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Sąd przeprowadził analizę art. 39 i nast. k.p.a. i wyciągnął z tego wniosek , iż doręczenie wypowiedzenia zostało skutecznie dokonane z dniem 17 listopada 2009r.

Nie sposób się zgodzić ze stanowiskiem Sądu Rejonowego. Bezspornym jest , iż w postępowaniu administracyjnym w myśl obowiązującego ówcześnie art. 39 k.p.a. organ administracji publicznej doręcza pisma za pokwitowaniem przez pocztę, przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione osoby lub organy.

W przedmiotowej sprawie jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy doręczenia dokonywał pracownik powoda . Bezspornym jest także , iż nie zastał on pozwanego. W takiej sytuacji prawo daje możliwość doręczenia w trybie awizo , przy czym przyjmuje się , iż takie doręczenie musi spełniać wszystkie określone prawem wymogi. . Przede wszystkim w takiej sytuacji w myśl art. 44 § 1 pkt 2 k.p.a. pismo składa się na okres 14 dni w urzędzie właściwej gminy zawiadamiając o pozostawieniu tego pisma wraz z informacją o możliwości jego odebrania w terminie 7 dni licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w miejscu określonym w § 1, a zawiadomienie o tym umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata.

Przyjmuje się w orzecznictwie, iż brak adnotacji o miejscu złożenia zawiadomienia o możliwości odbioru pisma powoduje , że organ administracji nie może uznać pisma za doręczone w trybie art. 44 § 4 k.p.a. Samo umieszczenie na kopercie zawierającej decyzje lub na dowodzie potwierdzającym doręczenie ( zwrotnie potwierdzenie odbioru) stempla czy wzmianki o awizowaniu przesyłki nie może być dla organu wystarczające do stwierdzenia , iż zostały spełnione przesłanki doręczenia zastępczego ponieważ z powyższych dokumentów wynikać musi, że doręczyciel dokonał powiadomienia adresata o przesyłce w sposób wskazany w art. 44 k.p.a. ( por. wyrok WSA w Warszawie z 9 września 2010r. VII SA/Wa 2312/09 , wyrok NSA z 20. stycznia 2009r. II OSK 1911/07) .

Analiza znajdującej się na k. 58 akt przesyłki nie pozwala stwierdzić , iż doszło do skutecznego doręczenia . Co prawda wskazano , iż pismo zostało złożone w Urzędzie Miasta jednakże brak jakichkolwiek adnotacji gdzie zostało złożone zawiadomienie informujące o miejscu złożenia przesyłki , a nawet czy w ogóle takie zawiadomienie zostało gdziekolwiek złożone. Taki stan rzeczy nie pozwala na uznanie takiego doręczenia jako skutecznego w myśl przepisów k.p.a.

Skoro zatem wypowiedzenie dotychczasowej opłaty nie zostało skutecznie dokonane to brak podstaw do jej naliczania na nowych zasadach .

Nie można traktować pozwu w postępowaniu upominawczym jako złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu albowiem oświadczenie takie winno zawierać wskazanie sposobu obliczenia nowej opłaty oraz pouczenie o sposobie zaskarżenia wypowiedzenia.

Do wypowiedzenia powinna zostać także załączona informacja o wartości nieruchomości stanowiącej podstawę ustalenia nowej wysokości opłaty, określonej przez rzeczoznawcę majątkowego, oraz informacja o miejscu, w którym można zapoznać się z operatem szacunkowym sporządzonym dla potrzeb aktualizacji. Wypowiedzenie, które nie dochowuje warunków formalnych (forma pisemna, oferta nowej wysokości opłaty, informacja o sposobie obliczenia nowej wysokości opłaty, informacja o wartości nieruchomości), jest wadliwe i prowadzi do jego bezskuteczności. ( por. J. Jaworski i inni , Ustawa o gospodarce nieruchomościami . Komentarz. Wyd. Beck 2013 ).

W tym stanie rzeczy żądanie zapłaty opłaty z tytułu użytkowania wieczystego w nowej wysokości jest bezzasadne i jako takie podlega oddaleniu.

Dlatego też na podstawie art. 386§1 k.p.c. należało zmienić zaskarżony wyrok i oddalić powództwo w stosunku do pozwanego G. Ś. (2).

Pozostałe dywagacje pozwanego zawarte w apelacji zarzucające kłamstwo pełnomocnikowi powoda oraz nie przyjmujące do wiadomości możliwości zmiany wysokości opłaty są całkowicie nieuprawnione. Pozwany nie przyjmuje do wiadomości obowiązujących przepisów jak i nawet treści decyzji z 1990r. gdzie zastrzeżono możliwość zmiany wysokości opłaty. Pozwany winien mieć świadomość , iż wysokość opłaty z tytułu użytkowania wieczystego może zostać skorygowana o ile zajdą przewidziane prawem warunki.

Apelacja pozwanej G. Ś. (1) podlega odrzuceniu. W stosunku do pozwanej uprawomocnił się nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym w sprawie I Nc 138/13 bowiem pozwana nie złożyła od tego nakazu sprzeciwu. W takiej sytuacji nie mogła stać się stroną procesu wespół z G. Ś. (2) który takowy sprzeciw złożył. Z chwilą skutecznego złożenia sprzeciwu nakaz zapłaty upadł . Nakaz zapłaty przeciwko któremu nie wniesiono skutecznie sprzeciwu ma skutki prawomocnego wyroku ( art. 504§ 2 k.p.c.). Skoro sprawa dla pozwanej G. Ś. (1) zakończyła się z chwilą uprawomocnienia się nakazu zapłaty wydanego w sprawie I Nc 138/13 to nie mogła ona skutecznie wnieść środka zaskarżenia od wyroku którego stroną nie była a jej apelacja winna być już odrzucona przez Sad I instancji .

Dlatego też na podstawie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 370 k.p.c. należało orzec jak w pkt 1 wyroku.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. . Pozwany wygrał sprawę w postępowaniu apelacyjnym zatem należy mu się zwrot poniesionych kosztów sądowych dlatego też orzeczono jak w pkt 3 wyroku.