Sygn. akt V .2 Ka 194/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach

V Wydział Karny Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

Przewodniczący: SSO Jacek Myśliwiec

Sędziowie: SSO Anita Ossak (spr.)

SSO Lucyna Pradelska-Staniczek

Protokolant: Roman Czarnacki

w obecności Janusza Smagi Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 29 września 2014 r.

sprawy:

W. M. / M./

syna M. i J.

ur. (...) w Z.

oskarżonego o przestępstwo z art. 191 § 1 kk i art. 189 § 1 kk w związku z art. 11 § 2 kk, art. 190 a § 1 kk, art. 190 §1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego, pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 20 stycznia 2014 r. sygn. akt IX K 493/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób że:

- w punkcie 4 z podstawy wymiaru kary łącznej eliminuje art. 85 kk,

- w punkcie 8 ustala wysokość należnych wydatków na rzecz oskarżycielki posiłkowej na kwotę 568 (pięćset sześćdziesiąt osiem) złotych,

II. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zasądza od oskarżonego W. M. na rzecz oskarżycielki posiłkowej B. R. kwotę 420 (czterysta dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym,

IV.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa tytułem opłaty za II instancję kwotę 420 (czterysta dwadzieścia) złotych oraz obciąża go wydatkami za postępowanie odwoławcze w kwocie 10 (dziesięć) złotych,

V.  zasądza od oskarżycielki posiłkowej B. R. opłatę za postępowanie odwoławcze w kwocie 60 (sześćdziesiąt) złotych i obciąża ją wydatkami za postępowanie odwoławcze w kwocie 10 (dziesięć) złotych.

Sygn. akt V Ka 194/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 20 stycznia 2014r. sygn. akt IX K 493/12 Sąd Rejonowy w Rybniku uznał oskarżonego W. M. za winnego tego, że :

1. w czerwcu 2011 r. w R. stosując przemoc fizyczną poprzez złapanie za biodra wciągnął B. R. wbrew jej woli do samochodu, a następnie wbrew jej woli przetrzymując pokrzywdzoną we wnętrzu zamkniętego pojazdu bezprawnie pozbawił ją wolności tj. popełnienia czynu stanowiącego występek z art. 191 § 1 kk i z art. 189 §1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie art. 189 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk skazał go na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności;

2. w okresie od czerwca 2011 r. do sierpnia 2011 r. w R. uporczywie nękał B. R. w ten sposób, że wbrew woli pokrzywdzonej nachodził ją w miejscu zamieszkania, dzwonił o różnych porach dnia i nocy, wysyłał wiadomości tekstowe, zastraszał ją, szantażował samobójstwem, śledził ją, obserwował, jeździł za nią, zajeżdżał jej drogę samochodem, urządzał awantury, wyzywał, straszył wzbudzając u pokrzywdzonej poczucie zagrożenia, a także w sposób istotny naruszył jej prywatność, tj. występku z art. 190a § 1 kk

-w okresie od września 2011 r. do stycznia 2012 r. w R. uporczywie nękał B. R. w ten sposób, że wbrew woli pokrzywdzonej nachodził ją w miejscu zamieszkania, dzwonił o różnych porach dnia i nocy, wysyłał wiadomości tekstowe, zastraszał ją, śledził, obserwował, urządzał awantury, wyzywał, straszył wzbudzając u pokrzywdzonej poczucie zagrożenia a także w sposób istotny naruszył jej prywatność, tj. występku z art. 190a § 1 kk i przyjmując, że czynów tych oskarżony dopuścił się w ramach ciągu przestępstw z art. 91 § 1 kk, na mocy art. 190a § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk skazał go na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności ;

3. w lipcu 2011 r. w bliżej nieustalonej dacie, w R., w obecności matki i małoletniego syna pokrzywdzonej, tj. I. R. i K. G., groził B. R. pozbawieniem jej życia w ten sposób, że wykonał wobec niej gest podcięcia gardła, zaś groźba ta wzbudziła w zagrożonej uzasadnioną obawę jej spełnienia, tj. występku z art. 190 § 1 kk,

-w lipcu 2011 r. w bliżej nieustalonej dacie, w R., w obecności byłego męża pokrzywdzonej, tj. K. G., groził B. R. pozbawieniem jej życia w ten sposób, że wykonał wobec niej gest podcięcia gardła, zaś groźba ta wzbudziła w zagrożonej uzasadnioną obawę jej spełnienia, tj. występku z art. 190§1 kk i przyjmując, że występki te stanowią jeden czyn ciągły z art. 12 kk na mocy art. 190 § 1 kk skazał go na karę 100 stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 30zł.

Na mocy art. 91 § 2 kk, art. 85 kk i art. 86 § 1 kk Sąd połączył oskarżonemu W. M. kary pozbawienia wolności orzeczone w pkt 1 i 2 i wymierzył mu jedną karę łączną 4 miesięcy pozbawienia wolności.

Na mocy art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. Sąd warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego W. M. kary łącznej pozbawienia wolności na okres próby 2 lat.

Na mocy art. 72 § 1 pkt 7a kk zobowiązano oskarżonego w okresie próby do powstrzymania się od kontaktowania się z pokrzywdzoną B. R..

Na mocy art. 46 § 2 kk Sąd orzekł wobec oskarżonego W. M. środek karny w postaci nawiązki na rzecz pokrzywdzonej B. R. w wysokości 500 zł .

Na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego W. M. na rzecz oskarżycielki posiłkowej B. R. kwotę 540 zł tytułem zwrotu wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika w sprawie.

Na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt 2 oraz art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23.06.1973 roku o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego W. M. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, na które składają się wydatki w wysokości 230 zł oraz opłata w wysokości 420 zł .

Od wyroku tego apelacje wnieśli obrońca oskarżonego i pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej.

Obrońca oskarżonego w swojej apelacji zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:

1)  obrazę przepisów postępowania, która miała istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku tj.:

a)  art. 4 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez pominięcie dowodów przemawiających na korzyść oskarżonego, a w szczególności z zeznań świadków B. M. i D. S. w zakresie, w jakim zeznania te świadczyły o wzajemnych relacjach między oskarżonym a pokrzywdzoną w okresie objętym zarzutami aktu oskarżenia, przyczynach zerwania tych relacji oraz sposobie postępowania pokrzywdzonej wobec oskarżonego , w sytuacji, w której okoliczności te były decydujące dla dokonania prawidłowej oceny zachowania oskarżonego, przy jednoczesnym uwzględnieniu wyłącznie okoliczności obciążających oskarżonego,

b)  art. 7 kpk poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów i ocenę zebranego materiału dowodowego w sposób sprzeczny ze wskazaniami wiedzy, doświadczenia życiowego oraz zasadami logiki i prawidłowego rozumowania, wynikające z przyjęcia, iż postawa pokrzywdzonej nie ma znaczenia dla prawno karnej oceny zachowania oskarżonego, w sytuacji , gdy sposób postępowania pokrzywdzonej , a w szczególności nagłe zmiany jej nastawienia do oskarżonego pozostawały w ścisłej zależności z korzyściami finansowymi, jakie uzyskiwała lub oczekiwała uzyskać od oskarżonego ,

2)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, który miał istotny wpływ na jego treść, a wynikający z przyjęcia, iż:

a)  pokrzywdzona obawiała się oskarżonego, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż w okresie objętym zarzutami aktu oskarżenia sama niejednokrotnie dzwoniła do oskarżonego i inicjowała rozmowy z nim, a nadto mimo zakończenia okresu odbywania stażu w restauracji oskarżonego, zawarła umowę o pracę , dobrowolnie przedłużając w ten sposób konieczność bezpośredniego kontaktu z oskarżonym,

b)  oskarżony mimo sprzeciwu pokrzywdzonej wciągnął ją do samochodu, który zamknął od środka, uniemożliwiając wydostanie się pokrzywdzonej z pojazdu , a następnie odwiózł ją pod dom, wyczerpując tym samym znamiona występku z art. 191 § 1 kk i art. 189 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, podczas gdy przebieg tego zdarzenia nie wskazuje na działanie oskarżonego wbrew woli pokrzywdzonej.

Stawiając powyższe zarzuty na podstawie art. 437 § 1 kpk obrońca wniósł o:

-zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od zarzutów popełnienia wszystkich przypisanych mu czynów,

ewentualnie

-uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej choć w petitum apelacji zamieścił zapis, że wyrok zaskarża w całości, to jej treść wskazuje, iż dotyczy ona rozstrzygnięcia o karze, a w szczególności wysokości zasądzonej nawiązki i kosztów sądowych. Pełnomocnik zarzucił bowiem temu wyrokowi:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na orzeczeniu w stosunku do oskarżonego środka karnego w postaci nawiązki na rzecz pokrzywdzonej w kwocie 500,00zł , co biorąc pod uwagę sposób popełnienia przestępstw, a także status finansowy oskarżonego powoduje, że tego rodzaju środek karny nie odniesie zamierzonego skutku, bo z jednej strony możliwości finansowe oskarżonego powinny obligować Sąd do ustalenia tejże nawiązki na poziomie 15.000,00zł, a nadto poczucie zagrożenia, które oskarżony wywoływał u

pokrzywdzonej było na tyle dokuczliwe, że kwota 500,00zł jest nieadekwatna do krzywd jakie zostały wyrządzone pokrzywdzonej i w żaden sposób tak niska nawiązka nie odniesie żadnego skutku,

2.  obrazę prawa procesowego, a to art. 627 kpk poprzez zasądzenie od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonej kwoty 540,00zł zamiast kwoty 2600,00zł,która mieściła się w przepisach o wynagrodzeniu adwokatów, a której to kwoty Sąd nie uwzględnił , Sąd nie obciążył oskarżonego za kolejne rozprawy, co wynika z taryfy adwokackiej , gdzie za każdy dodatkowy termin rozprawy zasądza się wynagrodzenie w kwocie odpowiadającej 20% kwoty ustalonego wynagrodzenia,

3.  obrazę prawa materialnego, a to art. 46 § 2 kk przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, które w tym przypadku polegało na zastosowaniu środka karnego w postaci nawiązki na rzecz pokrzywdzonej w zbyt niskiej kwocie w sytuacji gdzie status majątkowy oskarżonego jak i rozmiar krzywd pokrzywdzonej uprawniał Sąd do ustalenia wysokości nawiązki na poziomie 15.000,00zł,

4.  obrazę prawa procesowego, a to art. 5 i 6 kpk w zw. z art. 424 kpk poprzez dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego zamiast oceny swobodnej, która skutkowałaby przyjęciem, że środek karny w stosunku do oskarżonego w postaci nawiązki winien być orzeczony w kwocie 15.000,00zł , a to w związku z wyjątkowo uporczywym nękaniem pokrzywdzonej przez oskarżonego , a także w związku ze statusem majątkowym oskarżonego .

Nadto na rozprawie odwoławczej prokurator wnosząc o nieuwzględnienie obu apelacji, wniósł jedynie o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie 4, poprzez wyeliminowanie z podstawy wymiaru kary łącznej art. 85 kk.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

jedynie apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej i to tylko w części zasługiwała na uwzględnienie, co spowodowało konieczność zmiany zaskarżonego wyroku.

Rację ma bowiem ten skarżący zarzucając, że w błędnej kwocie zostały zasądzone od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej koszty zastępstwa procesowego przed Sądem I instancji, ale nie z powodów przez niego wskazanych. Sąd Rejonowy w punkcie 8 zaskarżonego wyroku zasądził bowiem na mocy art. 627 kpk od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej kwotę 540 złotych, w uzasadnieniu wskazując, że kwota ta wynika z uczestnictwa pełnomocnika na jednej rozprawie oraz w postępowaniu przygotowawczym. Tymczasem jak wynika z akt sprawy i dołączonego pełnomocnictwa, zostało ono udzielone adw. M. G. w dniu 22.10.2012r, a akt oskarżenia w niniejszej sprawie wpłynął do Sadu Rejonowego już

w dniu 13.06 2012r. Nie uczestniczył zatem pełnomocnik w postępowaniu przygotowawczym. W sprawie odbyły się następnie trzy terminy rozpraw, w których brał udział pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej i za które należał mu się zwrot kosztów. Jako, że pełnomocnik nie złożył spisu kosztów rzeczywiście poniesionych, który uzasadniałby zasądzenie na jego rzecz kwoty przewyższającej kwotę należną mu na mocy Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2012r w sprawie opłat za czynności adwokackie (…), to należało zasądzić na jego rzecz wynagrodzenie w stawce minimalnej, zgodnie z treścią § 14 pkt 7 w/w rozporządzenia. Jako, że sprawa toczyła się w postępowaniu zwyczajnym to kwota ta winna zostać wyliczona na 568 złotych ( 420 zł + 2x20% tej kwoty ). Z powyższych względów zmieniony został punkt 8 zaskarżonego wyroku.

Sąd Okręgowy zmienił także zaskarżony wyrok w punkcie 4, poprzez wyeliminowanie z podstawy wymiaru kary łącznej art. 85 kk, gdyż powołanie tego przepisu przez Sąd w sytuacji kiedy łączeniu podlegały kary wymierzone za ciąg przestępstw i przestępstwa jednostkowe było niezasadne.

Natomiast apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie, gdyż podniesione w niej zarzuty okazały się nieuzasadnione.

Wbrew zarzutom zawartym w apelacji Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia prawa procesowego, jak i błędu w ustaleniach faktycznych.

Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje, iż Sąd I instancji miał w polu widzenia wszystkie dowody zebrane w sprawie, dokonał ich prawidłowej oceny, a wysnute wnioski są logicznie i zbieżne ze wskazaniami doświadczenia życiowego.

Sąd Rejonowy w sposób wyczerpujący i dokładny przeprowadził postępowanie dowodowe, gromadząc kompletny materiał dowodowy, dający podstawę do podjęcia merytorycznego rozstrzygnięcia. Tak zgromadzony materiał dowodowy został następnie poddany rzetelnej i co wymaga podkreślenia, kompleksowej analizie. Oceny wartości poszczególnych dowodów dokonano pod względem ich wewnętrznej spójności, wzajemnych relacji, z uwzględnieniem zasad logicznego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, bez wykroczenia poza ramy przysługującej sądowi swobodnej oceny dowodów.

Do takiej konkluzji, jak wyżej podkreślono, prowadzi analiza pisemnych motywów skarżonego orzeczenia, w których Sąd zaprezentował tok swojego rozumowania oraz wskazał, którym dowodom, w jakim zakresie i dlaczego dał wiarę, a którym i na jakiej podstawie waloru tego odmówił. Zaprezentowanemu tokowi rozumowania oraz wyprowadzonym wnioskom nie sposób zarzucić niespójności, sprzeczności, czy też braku logiki i braku uwzględnienia wskazań doświadczenia życiowego.

Podniesiony zatem w apelacji obrońcy zarzut błędu w ustaleniach faktycznych i zarzut naruszenia prawa procesowego, a to art. 4 k.p.k., art. 410 k.p.k. i art. 7 k.p.k., nie mogą być uznane za skuteczne.

Sąd Rejonowy dysponując bowiem kompletnie zgromadzonym i prawidłowo ocenionym materiałem dowodowym, dokonał na jego podstawie trafnych ustaleń faktycznych, które odzwierciedlają rzeczywisty przebieg zdarzeń.

Argumentacja zawarta w uzasadnieniu apelacji sprowadza się w istocie do polemiki z ustaleniami Sądu, bez przekonującego wskazania, jakich błędów w zakresie logicznego rozumowania, wskazań wiedzy i wskazań doświadczenia życiowego, miałby dopuścić się Sąd I instancji. Pomija także apelujący te dowody, które miał na uwadze Sąd I instancji i które stały się podstawą dokonanych przez Sąd ustaleń faktycznych.

Miał Sąd pełne podstawy, by za wiarygodne uznać zeznania pokrzywdzonej B. R., która w sposób spójny i konsekwentny w toku całego postępowania opisywała jak z zarzucanym okresie zachowywał się wobec niej oskarżony, a zeznania te znalazły potwierdzenie w innych dowodach tj. zeznaniach świadków K. G. czy I. R.. Wbrew zarzutom apelacji prawidłowo ocenił Sąd także zeznania świadków B. M. i D. S., wskazując w jakiej części i dlaczego uznał te zeznania za wiarygodne, a w jakim zakresie nie dał im wiary i z jakich powodów.

Rozważania Sądu Rejonowego na temat przeprowadzonych w sprawie dowodów należy w pełni podzielić i zaakceptować, nie zawiera bowiem w sobie błędu, nie jest w żadnym razie oceną dowolną, ponieważ poparta została wszechstronną analizą całokształtu okoliczności sprawy.

Reasumując powyższe, jako że Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w zakresie winy, ani też podstaw do jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, utrzymano to orzeczenie w mocy.

Odnosząc się do wymierzonej kary – zważywszy na kwestionowanie w apelacji winy oskarżonego i brzmienia art. 447 § 1 kpk – należy przyjąć, że również kara wymierzona została po rozważeniu przez Sąd I instancji szeregu okoliczności mających wpływ na jej rodzaj i wymiar i nie można jej uznać za rażąco surową, dlatego i w tej części brak jest podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku.

Natomiast o kosztach za postępowanie odwoławcze orzeczono po myśli art. 636 § 1 k.p.k., obciążając nimi oskarżonego, jako, że wniesiony w jego imieniu środek odwoławczy nie został uwzględniony.