Sygn. akt VI GC 191/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2013 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Renata Bober

Protokolant: st. sekr. sądowy Agnieszka Krztoń

po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2013 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: Grupy (...) S.A. z/s w Ż.

przeciwko: (...) S.A. z/s w P.

o zapłatę kwoty 349.004,46 zł

I. zasądza od pozwanego (...) S.A. z/s w P. na rzecz powoda Grupy (...) S.A. z/s w Ż. kwotę 349.004,46 zł (trzysta czterdzieści dziewięć tysięcy cztery złote 46/10) z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 5.691,41 zł od dnia 12 stycznia 2012r.,

- 13.916,76 zł od dnia 13 stycznia 2012r.,

- 4.004,49 zł od dnia 28 stycznia 2012r.,

- 39.473,93 zł od dnia 28 stycznia 2012r.,

- 40.949,16 zł od dnia 28 stycznia 2012r.,

- 84.039,45 zł od dnia 28 stycznia 2012r.,

- 10.570,62 zł od dnia 1 lutego 2012r.,

- 18.833,76 zł od dnia 1 lutego 2012r.,

- 18.833,76 zł od dnia 2 lutego 2012r.,

- 18.833,76 zł od dnia 2 lutego 2012r.,

- 738,00 zł od dnia 2 lutego 2012r.,

- 13.494,33 zł od dnia 2 lutego 2012r.,

- 14.340,57 zł od dnia 2 lutego 2012r.,

- 553,50 zł od dnia 2 lutego 2012r.,

- 2.829,98 zł od dnia 2 lutego 2012r.,

- 4.800,69 zł od dnia 2 lutego 2012r.,

- 6.730,56 zł od dnia 2 lutego 2012r.,

- 258,30 zł od dnia 3 lutego 2012r.,

- 5.982,72 zł od dnia 3 lutego 2012r.,

- 14.248,32 zł od dnia 3 lutego 2012r.,

- 17.264,28 zł od dnia 3 lutego 2012r.,

- 12.616,11 zł od dnia 3 lutego 2012r.,

do dnia zapłaty,

II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 25.152,60 zł (dwadzieścia pięć tysięcy sto pięćdziesiąt dwa złote 60/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 7.501 zł (siedem tysięcy pięćset jeden złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VI GC 191/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 15 listopada 2013r.

Powód Grupa (...) S.A. z/s w Ż. wniósł o zasądzenie od pozwanej (...) S.A. z/s w P. kwoty 349.004,46 zł tytułem zapłaty za towary i niezwrócone opakowania.

W uzasadnieniu podał, że pozwana w ramach prowadzonej działalności nabywała u niego różne towary, które znajdowały się w opakowaniach zwrotnych. Opakowania te pozwana pobierała z obowiązkiem ich zwrotu lub też zwrotu ich równowartości.

Pozwana nie zapłaciła należności za sprzedany towar w kwocie 188.075,20 zł . Nie zwróciła również opakowań o wartości 160.929,26 zł.

Powód podkreślił, że zgodnie z treścią umowy regulującej warunki wzajemnej współpracy termin dostawy towaru wraz z opakowaniami był jednocześnie terminem zwrotu opakowań, natomiast w przypadku różnicy pomiędzy ilością pobranych a zwróconych opakowań wystawiana była faktura VAT , którą pozwana powinna uregulować w terminie w niej wskazanym, analogicznie jak za dostarczone towary. W ramach długoletniej współpracy handlowej rozliczenie niezwróconych opakowań następowało również w formie pieniężnej i taki sposób rozliczenia sald opakowań był akceptowany przez obie strony. Nadto, wystawione przez powoda faktury za niezwrócone opakowania zawierały podpisaną przez pozwaną klauzulę , że „opakowania podlegają zwrotowi w dniu dostawy z analogicznym rozliczeniem należności z tego tytułu”. Ostateczne rozliczenie miało nastąpić nie później aniżeli w terminie dwóch miesięcy od zakończenia współpracy. W tym terminie pozwana zobowiązana była do zwrotu wszystkich wydanych jej opakowań zwrotnych, a za opakowania nie zwrócone winna była zapłacić należności zgodnie z wystawionymi fakturami VAT. Strony zakończyły współpracę, a strona pozwana nie dokonała zapłaty za towar i opakowania o wartości kwoty dochodzonej niniejszym pozwem.

W sprzeciwie od wydanego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa. Pozwana nie zaprzeczyła, że prowadziła z powodem współpracę handlową w ramach której nabywała towary dostarczone w opakowaniach zwrotnych, jednakże powód w jej ocenie nie wykazał zasadności swojego roszczenia, w szczególności nie przedstawił dowodów potwierdzających w jakiej ilości wydał i przyjął od pozwanej opakowania zwrotne. Faktury nie są takimi dowodami, gdyż nie dokumentują gospodarki magazynowej.

Nadto, z daleko idącej ostrożności procesowej pozwana podniosła również zarzut przedawnienia roszczenia powoda, wskazując, że po myśli art. 554 kc w zw. z art. 612 kc przedawnieniu temu uległy wszelkie jego roszczenia dotyczące należności za palety dostarczone do dnia 24 stycznia 2011r.

Ponadto, również z daleko idącej ostrożności procesowej, pozwana zakwestionowała także ilość i wartość poszczególnych palet „rzekomo przyjętych od powoda” .

Sąd Okręgowy rozstrzygając spór ustalił w sprawie co następuje:

Poza sporem było, że strony pozostawały w stałych stosunkach handlowych w ramach których powód dostarczał pozwanej wyprodukowane przez siebie towary w różnego rodzaju opakowaniach zwrotnych. Zasady ich współpracy regulowała umowa dystrybucyjna zawarta w dniu 1 czerwca 2009r. pomiędzy Grupą (...) SA z/s w Ż. a spółką (...) w W. oraz między innymi (...) SA z/s w P. (dystrybutorami). Zgodnie z § 4 tej umowy zasady składania zamówień, realizacji dostaw produktów, przyjmowania i rozładunku dostaw w magazynie dystrybutora, warunki magazynowania i transportu, zasady obrotu i rozliczania opakowań zwrotnych określał załącznik nr 2 do umowy. Po myśli zaś § 5 dystrybutorzy upoważnili dostawcę do wystawiania faktur bez podpisu osoby uprawnionej do jej otrzymania, ustalono też, że za dostarczone produkty dystrybutor jest zobowiązany zapłacić dostawcy cenę na podstawie doręczonej faktury VAT, wystawionej zgodnie z ofertą asortymentowo – cenową oraz systemem rabatowym obowiązującym w dniu dostawy.

dowód ; umowa dystrybucyjna k. 73 do 75

Załącznik nr 2 do tej umowy dotyczył standardów logistycznych oraz zasad rozliczania opakowań. Przyjęto w nim między innymi, że skrzynki , butelki zwrotne, beczki typu K. oznaczone marką GŻ i palety są opakowaniami zwrotnymi kaucjonowanymi , które w trakcie obrotu pozostają cały czas własnością dostawcy. – pkt 4.9. załącznika.

Zgodnie z pkt 4.11. rozliczenie za opakowania niezwrócone miało następować przy każdej dostawie produktu , na podstawie faktury VAT (lub korekty faktury) przy założeniu, że:

a – termin dostawy towaru wraz z opakowaniem jest zarazem terminem zwrotu opakowań, w związku z czym podstawą rozliczenia (zafakturowania) będzie różnica pomiędzy ilością pobranych i zwróconych poszczególnych rodzajów opakowań,

b – na fakturze cena jednostkowa brutto (z VAT) będzie równa wartości kaucji na opakowaniu obowiązującej w dniu rozliczenia,

c – termin płatności na fakturach w rozliczeniach za opakowanie jest analogiczny jak obowiązujący między stronami termin płatności za produkty.

Przyjęto również, że w przypadku zakończenia współpracy dystrybutor jest zobowiązany do zwrotu wszystkich opakowań wydanych i nie zwróconych w trakcie współpracy w terminie 2 miesięcy od dnia jej zakończenia. Za opakowania, które nie będą zwrócone po upływie tego terminu dystrybutor zobowiązany jest do zapłaty należności zgodnie z wystawionymi fakturami VAT, pomniejszonych o wcześniejsze wpłaty księgowane na saldzie dystrybutora.

dowód: załącznik nr 2 do umowy k 76 do 77.

Fakt, że strony łączyła umowa o powyższej treści nie został przez stronę pozwaną zakwestionowany.

Powód niniejszym pozwem dochodzi od pozwanej zarówno należności za sprzedane towary jak i za nie zwrócone opakowania.

dowody: faktury VAT dotyczące towarów k. 48 do 51 oraz faktury VAT dot. opakowań zwrotnych dostarczonych w ramach dostaw począwszy od 27 grudnia 2011r. do 29 grudnia 2011r. k. 56 do 70

Wszystkie faktury zostały stronie pozwanej doręczone, co potwierdziły swoimi podpisami osoby upoważnionione do ich do odbioru

W przedsądowym wezwaniu do zapłaty z dnia 16.11.2012r. powód wezwał pozwaną do zapłaty zarówno za towar jak i należności za opakowania wyszczególniając w załączniku do wezwania terminy poszczególnych dostaw.

dowód: wezwanie k. 71

Wezwanie to pozostało bez odpowiedzi.

Poza sporem był również fakt zakończenia wzajemnej współpracy stron.

Zarzuty pozwanej, tak jak wspomniano, w zasadzie nie odnosiły się do kwestii należności za sprzedany towar, koncentrowały się jedynie na rozliczeniach opakowań zwrotnych.

W tym zakresie pozwana podniosła zarzut niewykazania przez powoda ilości wydanych i przyjętych od niej opakowań, jak również zarzut przedawnienia roszczenia o zapłatę z tego tytułu – wskazując, że roszczenia powoda o zwrot palet dostarczonych do dnia 24 stycznia 2011r. są przedawnione w całości.

Nadto, pozwana zakwestionowała również ilość i wartość palet które rzekomo miały być przez nią od powoda przyjęte, nie precyzując jednak swojego stanowiska w tym zakresie.

Zarzutów swoich pozwana nie poparła żadnymi wnioskami dowodowymi, jej przedstawiciel nie stawił się również na wyznaczoną w dniu 8.11.2013r. rozprawę, nie składając tym samym dalszych w sprawie wyjaśnień.

Słuchani natomiast na wniosek powoda w charakterze świadków I. O., B. S., H. Ś. i Z. S. potwierdzili fakt dostarczania pozwanej towarów w opakowaniach zwrotnych, zasad obrotu tymi opakowaniami zgodnych z umową o współpracy, jak również wystawiania za nie zwrócone opakowania dokumentów rozliczeniowych obejmujących ich wartość.

dowody: zeznania świadków złożone na rozprawie w dniu 8.11.2013r. e-protokół k. 142.

Tak jak podano wyżej pozwana nie zakwestionowała również faktu otrzymania wszystkich dołączonych do pozwu dokumentów rozliczeniowych (co zapewne skutkowało ich zaksięgowaniem), nie wskazywała też aby którykolwiek z tych dokumentów został zwrócony powodowi z zastrzeżeniem np., że opakowania których dotyczy zostały zwrócone albo też ich wartość rozliczono w inny sposób. Zarzuty w kwestii rozliczeń za opakowania podniesione zostały dopiero na etapie niniejszego procesu.

Sąd Okręgowy uznał roszczenie powoda w całości za zasadne z powodów następujących:

Przede wszystkim wskazać należy, że pozwana spółka nie zakwestionowała w zasadzie roszczenia powoda co do kwoty 277.105,77 zł w zakresie dotyczącym zapłaty za dostarczony towar (napoje).

Wszelkie jej zarzuty bowiem dotyczą wyłącznie rozliczenia opakowań zwrotnych (w tym także zarzut przedawnienia), choć wniosła o oddalenie powództwa w całości.

Odnosząc się natomiast do tej drugiej kwestii, w ocenie Sądu Okręgowego materiał dowodowy zgromadzony w sprawie – przedstawiony przez powoda, pozwala na przyjęcie, że dostatecznie wykazał swoje roszczenie w tym zakresie.

Przedstawione bowiem przez powoda zasady rozliczania opakowań odpowiadały wskazanym w umowie o współpracy i realizowane były zgodnie z jej treścią. Powód wystawiając dokumenty rozliczeniowe dotyczące opakowań nie zwróconych wskazywał na daty dostaw towarów w tych opakowaniach.

Pozwana natomiast nie przedstawiła żadnego dowodu na okoliczności by w tych konkretnych dniach wskazana ilość opakowań nie została jej wydana, bądź, by opakowania te zostały zwrócone lub też w inny sposób rozliczone. Tak jak wskazano zarzuty pozwanej w tej kwestii są jedynie ogólnikowe i odnoszą się w zasadzie do wskazywania, że to na powodzie spoczywa ciężar wykazania dokumentami magazynowymi czy i jaką ilość opakowań wydał.

Trzeba jednak podkreślić, że zgodnie z umową o współpracę termin dostawy towaru wraz z opakowaniem miał być zarazem terminem zwrotu opakowań. To na pozwanym więc, zdaniem Sądu spoczywał w tych okolicznościach ciężar wykazania, że opakowania wykazane w dokumentach rozliczeniowych poszczególnych dostaw zostały zwrócone czy rozliczone. Reguły dowodzenia bowiem w procesie cywilnym zobowiązują strony do wskazywania dowodów, z których wywodzą one skutki prawne. Rozkład ciężaru dowodu nie może być rozumiany w ten sposób, że spoczywa on zawsze na powodzie. W razie sprostania przez powoda ciążącym na nim obowiązkom dowodowym, (co w niniejszej sprawie zaistniało), na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jego zdaniem oddalenie powództwa (tak SA w Gdańsku w wyroku z dnia 26.01. (...). sygn. I ACa 1489/11).

Nie bez znaczenia dla oceny wykazania przez powoda roszczenia pozostaje fakt, że wystawione przez niego faktury nie były przez pozwaną kwestionowane, a ogólnikowe zarzuty w zakresie rozliczenia opakowań podniesione zostały dopiero po zakończeniu współpracy handlowej, podczas gdy roszczenie dotyczy dostaw z końca grudnia 2011r.

Niezasadny jest również podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia roszczenia o zapłatę, bowiem jak wynika z przedstawionych dokumentów, tak jak wskazano roszczenia powoda obejmują rozliczenia za opakowania dostarczone 27, 28 i 29 grudnia 2011r., na co wyraźnie wskazują faktury złożone na kartach 55 do 70 akt sprawy, a pozew wniesiony został 25 stycznia 2013r. Przyjmując, tak jak czyni to pozwana, że strony łączyła umowa dostawy - termin przedawnienia jest analogiczny jak przy umowie sprzedaży, tj. dwuletni. Na marginesie należy tylko zaznaczyć, że w ocenie Sądu Okręgowego w niniejszym przypadku ustalenia umowne pomiędzy stronami wskazują, że mamy do czynienia z umową sprzedaży towarów produkowanych przez powoda.

Reasumując, skoro pozwana nie zapłaciła należności za dostarczony jej towar o wartości 277.105,77 zł, nie uregulowała również należności za nie zwrócone powodowi opakowania o wartości 160.929,26 zł – kwotę dochodzoną pozwem zasądzono na rzecz powoda na podstawie art. 535 kc, a także § 5 umowy dystrybucyjnej z 1 czerwca 2009r. wraz z punktem 4.15 jej załącznika nr 2. O kosztach postępowania natomiast orzeczono stosowanie do art. 98 § 1 i 3 kpc uwzględniając również koszty dojazdu na rozprawę.