Sygn. akt VI GC 55/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 czerwca 2015r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie Wydział VI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Barbara Frankowska

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Zawiło

po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2015 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: B. M.

przeciwko: (...) Sp. z o.o. w L.

przy udziale interwenienta ubocznego po stronie pozwanego: M. D. (1)

o zapłatę

I.  u t r z y m u j e w mocy w całości nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Rzeszowie z dnia 25 stycznia 2013r. sygn. akt VI GNc 38/13,

II.  z a s ą d z a od pozwanego (...) Sp. z o.o. w L. na rzecz powoda B. M. kwotę 15.304,77 zł (piętnaście tysięcy trzysta cztery złote 77/100) tytułem dalszych kosztów procesu,

III.  z w r a c a powodowi B. M. kwotę 695,23 zł (sześćset dziewięćdziesiąt pięć złotych 23/100) tytułem niewykorzystanych zaliczek na wydatki.

Sygn. akt VI GC 55/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 2 czerwca 2015 r.

Pozwem wniesionym w sprawie powód B. M., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Firma (...) w S., wniósł o zasądzenie w postępowaniu nakazowym od (...) Sp. z o.o. z/s w L. kwoty 324.487,33 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwot i dat wskazanych w pozwie i kosztami postępowania.

W uzasadnieniu dla niniejszego powód wskazał, iż na podstawie umowy stron z dnia 6 września 2010 r. (...) Sp. z o.o. z siedziba w L. zleciła powodowi wykonanie placu manewrowo-składowego w miejscowości K., w gminie B. na działce nr ew. (...) oraz budowę drogi dojazdowej łączącej plac manewrowy z drogą powiatową o łącznej powierzchni 12.000 m 2. Zgodnie z postanowieniami ww. umowy po stronie wykonawcy tj. powoda, leżało przede wszystkim dostarczenie piasku oraz robocizna, natomiast po stronie inwestora tj. pozwanego, zapewnienie kruszywa odpowiedniej frakcji. Jak dalej wskazywał powód warstwa "odsączająca" z piasku oceniona została pierwotnie przez strony na 20 cm po zagęszczeniu. Wobec ujawnionej już po rozpoczęciu prac charakterystyki terenu oraz wystąpienia złych warunków atmosferycznych (intensywne opady), a także z powodu zwłoki inwestora w dostawach kruszywa, strony doszły do porozumienia, iż zwiększeniu musi ulec ilość dostarczonego piasku, a tym samym bezpośrednio wartość umowy, która została określona kosztorysowo tylko w przypadku zachowania grubości warstw określonych w § 2 i 3 umowy. Powyższe ustalenia dokonywane były kilkakrotnie: po raz pierwszy na piśmie w dniu 15 października 2010 r., a następnie ustnie z ówczesnym prezesem zarządu pozwanej spółki (...), który sprawował jednocześnie funkcję kierownika robót. Istotnym w ocenie powoda w niniejszej sprawie, był fakt, iż strony w zawartej umowie nie zastrzegły nigdzie formy pisemnej dla jej zmian stąd praktyka uzgadniania na bieżąco wszystkich kwestii dodatkowych z kierownikiem robót, a jednocześnie prezesem zarządu pozwanej spółki, co było jak najbardziej zgodnie z § 9 i 10 umowy z dnia 6 września 2010 r. Jak dalej wskazywał powód, łączna wartość zrealizowanych przez powoda robót przy wykonaniu przedmiotu umowy wraz z materiałem to kwota 921.372,37 zł brutto, z czego wartość robocizny to 176.560,35 zł. Pozostała część to wartość zużytego do wykonania przedmiotu umowy piasku w ilości 26.062 ton, a także wykonanie podstawy po wagę i sprzedaż kruszywa. Na poczet kwoty 921.372,37 zł powód wystawił faktury VAT:

1) nr (...) z dnia 1 października 2011 r. na kwotę 68.093,08 zł (materiał),

2) nr (...) z dnia 3 listopada 2010 r. na kwotę 138.709,12 zł (materiał),

3) nr (...) z dnia 23 listopada 2010 r. na kwotę 52.048,12 zł (materiał),

4) nr (...) z dnia 30 listopada 2010 r. na kwotę 14.875,70 zł (materiał),

5) nr (...) z dnia 2 grudnia 2010 r. na kwotę 74.722,56 zł (materiał),

6) nr (...) z dnia 29 grudnia 2010 r. na kwotę 29.255,60 zł (wykonanie podstawy pod wagę),

7) nr (...) z dnia 30 grudnia 2010 r. na kwotę 174.180,86 zł (materiał),

8) nr (...) z dnia 3 lutego 2011 r. na kwotę 114.214,85 zł (materiał),

9) nr (...) z dnia 2 marca 2011 r., na kwotę 78.712,13 zł (materiał),

10) nr (...) z dnia 4 kwietnia 2011 r. na kwotę 176.560,35 zł (robocizna).

Nadto powód wskazał, że faktury wymienione w punktach od 1 do 7, pozostają między stronami bezsporne wobec uregulowania ich w całości przez stronę pozwaną. Sposób działania między stronami był zawsze ten sam, a polegał na uzgadnianiu pracy z kierownikiem robót - prezesem zarządu pozwanej spółki, któremu doręczano fakturę a następnie dokonywano płatności. Nadmienił, iż do dnia wniesienia pozwu nie zostały zapłacone faktury wymienione w punktach 8-10:

- nr (...) z dnia 3 lutego 2011 r. w części tj. w kwocie 69.214,85 zł

- nr (...) z dnia 2 marca 2011 r. w całości w kwocie 78.712,13 zł

- nr (...) z dnia 4 kwietnia 2011 r. w całości w kwocie 176.560,35 zł.

Powyższe faktury zostały zaakceptowane przez strony poprzez złożenie pod nimi stosownych podpisów. Ze strony pozwanej faktury osobiście podpisał prezes zarządu M. D. (1). Do faktur nr (...) powód załączył zestawienie dostaw piasku, który faktury te obejmowały. Również sporne faktury zostały zaakceptowane przez obie strony. Powód nadto wskazał, iż wielokrotnie monitował w sprawie płatności w/w faktur wysyłając do pozwanego kolejne wezwania do zapłaty. Poza pierwszym wezwaniem z dnia 14 czerwca 2011 r., kiedy pozwany dokonał częściowej spłaty w kwocie 135.000,00 zł tytułem m. in. faktury (...), pozostałe faktury pozostały bez reakcji w postaci zapłaty.

W dniu 25 stycznia 2013 tut. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym zgodnie z żądaniem pozwu, sygn. akt VI GNc 38/13 (k. 36).

Pozwany w zarzutach od nakazu zapłaty wniósł o jego uchylenie, oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu dla niniejszego pozwany zaprzeczył aby strony łączyła umowa z dnia 6 września 2011 r., której przedmiotem było wykonanie placu manewrowo-składowego w miejscowości K., gmina B., na działce o nr. ew. (...) oraz budowa drogi dojazdowej, na którą powołuje się powód. Wskazał, iż taka umowa nigdy nie została zawarta. Zarzucił, iż w przedłożonym przez stronę powodową dokumencie stanowiącym umowę z dnia 6 września 2010 r. brak oświadczenia woli osób upoważnionych do reprezentacji pozwanego. Wyjaśnił, iż w dacie zawarcia umowy, oświadczenie woli w imieniu pozwanego mogło być skutecznie złożone jedynie przez prezesa zarządu M. D. (1), działającego łącznie z wiceprezesem zarządu A. P., a na przedłożonym dokumencie widnieje jedynie podpis M. D. (1), który nie mógł samodzielnie dokonywać jakichkolwiek czynności prawnych w imieniu pozwanego. Nie polegają także na prawdzie, twierdzenia powoda, które dotyczą zmiany zakresu robót objętych przedmiotową umową, jak i ustalenia dotyczące wynagrodzenia. Pozwany podniósł, iż strony nigdy nie ustaliły także wysokości wynagrodzenia dla powoda za wykonywane roboty. Przyznał, iż powód bez wiążącej strony umowy, tylko na zlecenie M. D. (1), wykonał roboty związane z wykonaniem placu manewrowo-składowego w miejscowości K., gmina B., na działce nr. ew. (...) oraz z budową drogi dojazdowej, ale za te prace powód otrzymał od pozwanego stosowne wynagrodzenie. Pozwany kwestionował także należność dochodzoną pozwem, brak bowiem w jego ocenie jakichkolwiek dowodów potwierdzających zakres robót wykonanych przez powoda, które dawałyby podstawę żądania zapłaty dodatkowego wynagrodzenia, objętego żądaniem pozwu. Podniósł także, iż faktury przedłożone wraz z pozwem nie stanowią żadnego dowodu na wykonanie robót przez powoda, jak i nie stanowią o akceptacji przez pozwanego wysokości wynagrodzenia za te prace. Wskazał, iż faktura jest dokumentem księgowym i nie kreuje zobowiązania, za wyjątkiem zobowiązań podatkowych. Okoliczność, że na fakturze znajduje się podpis M. D. (1), w ocenie pozwanego, nie świadczy o akceptacji robót i wynagrodzenia, potwierdza jedynie przyjęcie dokumentu faktury. Podkreślił, że M. D. (1) nie był uprawniony do jednoosobowej reprezentacji pozwanego. Odnosząc się do wezwań do zapłaty kierowanych przez powoda pozwany żądał przedłożenia dokumentów potwierdzających wykonanie tych prac, ich zakresie, przedłożenia wiążących strony umów, pisemnych ustaleń, w tym ustalonego dla powoda dodatkowego wynagrodzenia. Powód nie przedstawił pozwanemu żądanych dokumentów. Do faktur, które były przekazane przez powoda M. D. (1), nie były dołączone załączniki w postaci specyfikacji wykonanych prac i dostaw, brak było także jakiegokolwiek kosztorysu powykonawczego. Dopiero na etapie procesu, powód przedłożył dokumenty. Pozwany zaś zakwestionował ich treść stojąc na stanowisku, że są one stworzone dla potrzeb niniejszego procesu, a w szczególności kosztorys powykonawczy, sporządzony jednostronnie przez powoda, nie zaakceptowany przez pozwanego, na którym także brak jest daty sporządzenia dokumentu. Wskazał, iż twierdzenia powoda nie znajdują także uzasadnienia w dzienniku budowy, wydanym pozwanemu na potrzeby budowy placu manewrowo-składowego w K.. Dziennik nie zawierał żadnych wpisów dokumentujących wykonanie przez powoda na rzecz pozwanego robót w miejscowości K., co potwierdza, że stron nie łączyła umowa, z której pozwany wywodził roszczenie dochodzone niniejszym pozwem. Pozwany przyznał, iż powód wykonał na jego rzecz roboty, ale pozwany zapłacił za nie w całości. Powód przyznał bowiem w pozwie, że otrzymał od pozwanego tytułem wykonanych robót kwotę 596.885,04 zł, która wyczerpuje wszelkie roszczenia powoda związane z wykonaniem przedmiotowych robót, które pozwany akceptuje, pomimo braku wiążącej strony umowy.

Powód w odpowiedzi na powyższe wniósł o utrzymanie nakazu zapłaty w całości w mocy podtrzymując żądanie pozwu. Wskazał na niekonsekwencję pozwanego w twierdzeniu, iż strony nie wiązała umowa z dnia 6 września 2010 r. skoro pozwany jednocześnie wskazuje, iż powód wykonał roboty odpowiadające zakresowi określonemu w/w umową. Nadmienił, że sposób działania między stronami był zawsze ten sam. Powód dostarczał materiał (piach) lub wykonywał określone prace, po czym wystawiał fakturę VAT, przedkładał ją stronie pozwanej. Faktury podpisywał M. D. (1) lub pracownik pozwanej spółki (A. U. albo K. D.). Następnie pozwany ujmował faktury w dokumentacji finansowej i płacił wynagrodzenie. Powyższa sytuacja miała zdaniem powoda miejsce w niniejszej sprawie, przy czym tylko pierwsza z faktur dochodzonych pozwem: tj. nr (...) została przez pozwanego częściowo zapłacona, a pozostałe nie. Jednakże zestawienia dostaw piasku zawierają podpisy M. D. (1), który był członkiem zarządu pozwanego. Podpisy te potwierdzają bezpośrednio fakt dostawy piasku na rzecz pozwanego w ilości tam określonej i korelują z fakturami VAT, do których stanowią załącznik. Dziennik budowy zaś (wydany dopiero 17 listopada 2011 r.), w ogóle nie zawiera żadnych wpisów, co świadczy jedynie o tym, że pozwana spółka w ogóle zaniechała obowiązków jakie nakładają na inwestora przepisy prawa budowlanego. Powód podniósł, iż fakt dokonania korekty podatku VAT, nie zamyka w żaden sposób drogi do dochodzenia roszczenia. Odnośnie zawarcia umowy dojść do tego może bądź w formie pisemnej, bądź poprzez czynności konkludentne, co ostatecznie miało miejsce w sprawie.

Pismem przedłożonym na rozprawie w dniu 21 lutego 2014 r. M. D. (1), zgłosił przystąpienie do sprawy po stronie pozwanej jako interwenient uboczny wnosząc o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz interwenienta ubocznego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powyższego wskazał, iż był on do dnia 21 października 2011 r. prezesem zarządu pozwanej spółki. W zakresie swych obowiązków był odpowiedzialny za nadzór nad prawidłowym wykonywaniem umowy. W trakcie wykonywania umowy okazało się jednak, iż początkowe ustalenia nie mogą być realizowane ze względu na złe warunki atmosferyczne oraz przez wzgląd na właściwości terenu, toteż strony na bieżąco weryfikowały warunki umowy. Wskazał, iż interwenient w porozumieniu z powodem dokonali zmian w umowie z dnia 6 września 2011 r., na mocy których rozliczenie miało następować według ilości faktycznie wbudowanego materiału, a faktury wystawiane przez powoda miały charakter jedynie poglądowy, dopiero dokumenty WZ miały potwierdzać ilość zużytego materiału i być podstawą do wypłaty wynagrodzenia dla powoda. Wskazał, iż przedstawione przez powoda dokumenty WZ wzbudziły uzasadnione zastrzeżenia, albowiem już z ich pobieżnej analizy wynikało, że niemożliwe jest wożenie przedstawionej ilości piasku przez samochody, których całkowita masa nie może przekraczać 40-42 ton. Podniósł, iż zarówno pozwany jak i interwenient uboczny kwestionują wartość wykonanych usług wraz z materiałem. Potwierdza to przedłożona przez interwenienta opinia biegłego z zakresu geologii T. B..

W ustosunkowaniu do interwencji ubocznej powód w piśmie z dnia 7 marca 2014 r. podniósł, iż załączona przez interwenienta opinia T. B. nie obejmuje swym zakresem materiału jaki został zużyty przez powoda na drogę dojazdową do placu manewrowego ze zjazdami, której wykonanie wynikało z zakresu umowy stron z dnia 6 września 2010 r., a na którą zużyto 6.259,20 ton piasku. Nie uwzględniała także około 5.200 ton piasku, który musiał zostać wybrany po okresie zimowym z gotowego już placu, gdyż inwestor nie zapewnił kamienia do przykrycia placu przed zimą. Wskazał, iż okoliczność wybrania odmokniętego piasku przez powoda po zimie i przewiezienie go na sąsiedni plac inwestora, co potwierdził w zeznaniach złożonych przed Sądem Rejonowym w T. sam interwenient. Powód zaznaczył, iż konieczność wywozu części piachu na sąsiedni plac wynikała bezpośrednio ze zwłoki inwestora w dostawie kamienia.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W okolicznościach niniejszej sprawy strony, powód B. M. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą Firma (...) w S. oraz pozwany (...) Sp. z o.o. w L. zawarły umowę, której przedmiotem było wykonanie - budowa placu manewrowo-składowego w miejscowości K., w gminie B., na działce nr. ewid. (...) oraz budowa drogi dojazdowej łączącej plac manewrowy z drogą powiatową. Umowa została zawarta jak i wykonana w sposób konkludentny, poprzez czynności faktyczne stron, znajdujące odzwierciedlenie w rzeczywistości, tj. poprzez faktyczne wykonanie prac budowlanych przez powoda jako wykonawcę i akceptowanie tego faktu przez stronę pozwaną jako zlecającego. Praktyka stron w tym zakresie polegała na tym, iż powód dostarczał materiał, którym był piach, rury lub wykonywał określone prace, po czym wystawiał faktury VAT, przedkładał je stronie pozwanej, która po podpisaniu ujmowała je dokumentacji finansowej, a następnie znaczącą większość z nich (siedem pierwszych i część ósmej z 10 faktur wystawionych) płaciła.

Powód od wielu lat współpracował z pozwanym, a każdą umowę podpisywał z M. D. (1) jako prezesem zarządu, w związku z tym nie wnikał w kwestie reprezentacji pozwanej spółki. Z pełnego odpisu z KRS pozwanego nr (...), wg stanu na dzień 23.01.2012r. (k. do 59), wynika, że M. D. (1) jako prezes jednoosobowego zarządu pozwanej Spółki działał w okresie od 2.03.2004r. do 7.10.2008r.

Pisemna umowa - zlecenie z dnia 6 września 2010 r. nie została skutecznie zawarta z uwagi na okoliczność, iż w dacie 6 września 2010 r. reprezentacja pozwanego, jak wynika z odpisu KRS pozwanego na dzień 23 stycznia 2012 r. była łączna - uprawnionym do reprezentacji podmiotu w przypadku zarządu wieloosobowego oraz składania oświadczeń woli w imieniu spółki było dwóch członków zarządu albo jeden członka zarządu łącznie z prokurentem. W tym okresie członkami zarządu byli M. D. (1) oraz A. P., natomiast umowa z dnia 6 września 2010 r. została podpisana jedynie przez M. D. (1). M. D. (1), jako prezes zarządu pozwanej spółki, nadzorował budowę, uzgadniał szczegóły wykonywania zakresu prac, akceptował materiały, potwierdzał ich przywiezienie i zastosowanie przez powoda, odbierał faktury i je akceptował. Na podstawie zeznań M. D. (1) przed Sądem Rejonowym w T., Sąd ustalił, że zlecał on także wykonanie dodatkowych robót powodowi związanych z podniesieniem poziomu placu, co było konsekwencją wysokiego poziomu wód, a to w celu zapewnienia stabilnego placu z możliwością wykonania spadków odprowadzających wodę. Uzgadniał także zakres tych robót dodatkowych z przedstawicielami firmy (...) dokonując zarazem ustnych ustaleń w tym zakresie ze stroną powodową. M. D. (1), działając imieniem pozwanego podpisał wystawione przez powoda faktury o numerach: (...) z dnia 30 listopada 2010 r. na kwotę 14.875,70 zł, (...) z 2 grudnia 2010 r. na kwotę 74.722,56 zł, w tym także objęte niniejszym sporem faktury nr (...) z dnia 3 lutego 2011 r. na kwotę 114.214,85 zł, nr (...) z dnia 2 marca 2011 r. na kwotę 78.712,13 zł oraz nr (...) z dnia 4 kwietnia 2011 r. na kwotę 176.560,35 zł.

Pozostałe faktury, a to nr: (...) z dnia 1 października 2011 r. na kwotę 68.093,08 zł, (...) z dnia 3 listopada 2010 r. na kwotę 138.709,12 zł, (...) z dnia 23 listopada 2010 r. na kwotę 52.048,12 zł, (...) z dnia 30 grudnia 2010 r. na kwotę 174.180,86 zł, (...) z dnia 29 grudnia 2010 r. na kwotę 29.255,60 zł podpisały jako upoważnione do odbioru K. D. albo A. U..

Wyżej wymienione, wystawione przez powoda faktury, po wcześniejszym uzgodnieniu wykonywanych prac oraz doręczeniu pozwanemu zostały ujęte przez niego w dokumentacji księgowej. Pozwany zaksięgował wszystkie faktury, natomiast nie zapłacił częściowo jednej z nich tj. faktury VAT nr (...) z dnia 3 lutego 2011 co do kwoty 69.214,85 zł oraz dwóch ostatnich w całości, a to faktury VAT nr (...) z dnia 2 marca 2011 r. co do kwoty 78.712,13 zł oraz faktury VAT o nr (...) z dnia 4 kwietnia 2011 r. w całości co do kwoty 176.560,35 zł.

Inwestycja w ramach, której powód wykonał budowę placu manewrowo-składowego oraz budowę drogi dojazdowej łączącej plac manewrowy z drogą powiatową, była związana z działalnością pozwanej spółki polegającą na świadczeniu usług przeładunkowych i transportowych. W tym zakresie zamierzenia inwestycyjne pozwanego związane były ze współpracą z firmą (...), która zaproponowała pozwanemu budowę na przedmiotowym placu (...). Kruszywo miało być dostarczane z Ukrainy i na spornym placu kruszone oraz konfekcjonowane w celu dalszej dystrybucji. Pozwany podpisał z firmą (...) umowę o współpracy, w oparciu o którą skorzystała ona z dotacji unijnej na wykonanie tego zakładu. Na etapie realizacji dostaw piasku, nie były sporządzane dokumenty związane z przedmiotowymi dostawami, dopiero po wystawieniu faktur i przekazaniu firmie (...) do rozliczenia, firma ta zażądała dokumentów potwierdzających dostawy piasku, a o które to dokumenty M. D. (1) zwrócił się do powoda. Wówczas zostało przygotowane zestawienie ilości wykonanych kursów samochodu z piaskiem. W maju 2011 r. odbyło się otwarcie Zakładu (...), który powstał w ramach współpracy N. z pozwanym. Jednakże kruszywo z Ukrainy nie było dostarczane a co za tym idzie przerabiane z uwagi na niekorzystną sytuację walutową. Firma (...) upadła, a inwestycja co do kwestii lokalizacji była nietrafiona z uwagi na liczne protesty okolicznych mieszkańców związane z hałasem i zapyleniem.

Firma (...), a także pozwana spółka niezależnie od powoda dostarczała na przedmiotową budowę piasek. Powód miał dostarczać piasek z własnych kopalni. Część dostarczanego przez powoda piasku pochodziła ze złoża a część z nasypu - w tym zakresie różnił się on jedynie kolorem. Strona pozwana nie kwestionowała dostarczanego przez powoda piasku co do jakości jak i co do jego ceny. Pozwany natomiast miał dostarczać kamień na nawierzchnię. Prace budowlane w zakresie realizacji placu manewrowo-składowego miały miejsce na przełomie roku 2010 i 2011. Dziennik budowy dotyczący przedmiotowej budowy został wydany w dniu 17 listopada 2011 r. i nie był prowadzony. Powodowi nie został wydany projekt budowlany dotyczący przedmiotowego zadania inwestycyjnego. Powód miał wykonać prace budowlane w sposób inny niż opisany w projekcie budowlanym. Powyższe wynikało z polecenia pozwanego, w imieniu którego występował M. D. (1). Okoliczność ta, związana była ze zmniejszeniem kosztów wykonania przedmiotowego zadania i wiązała się z przyczynami ekonomicznymi albowiem koszt wykonania robót związanych zgodnie z projektem budowlanym byłby czterokrotnie wyższy.

Podczas wykonywania robót związanych z realizacją budowy placu manewrowo-składowego w miejscowości K., zaszła konieczność, zgłaszana przez powoda w piśmie z dnia 15 października 2010 r. wbudowania warstwy piasku w wysokości 90 cm po zagęszczeniu, pod 1/2 szerokości drogi, na całej jej długości, oraz 40 cm na placu składowym. Powyższe wynikało z usunięcia humusu spod części drogi i placu celem uzyskania właściwego poziomu drogi oraz zmniejszenia różnicy pomiędzy wysokością drogi a placem składowym spowodowane naturalnym ukształtowaniem terenu, jak również usunięciem dolnej warstwy rozmokniętego gruntu. Ustalenia w kwestii dodatkowych robót związanych z podniesieniem się poziomu wód uzgadniane były ustnie z M. D. (1). Ustalono, iż dopiero po podniesieniu poziomu placu o 40 cm można przystąpić do wykonania warstwy wierzchniej z kruszywa.

Roboty budowlane na przedmiotowej budowie przeciągały się przede wszystkim przez wzgląd, iż pozwany pomimo deklarowania dostarczania kruszywa - nie dostarczał go w dostatecznej ilości.

W związku z okolicznością, iż po okresie zimowym część placu manewrowo-składowego, gdzie pozwany nie dostarczył kamienia (kruszywa) nie wysychała dostatecznie szybko, postanowiono o wybraniu piasku w ilości 5.218,98 ton, który złożono na hałdę obok placu. Decyzja ta zapadła po uzgodnieniach pomiędzy pozwanym a firmą (...). Część placu przykryta kruszywem była po zimie stabilna w przeciwieństwie do pozostałej, która nie była nim przykryta. Brak dostarczenia kruszywa wiązał się z tzm, iż kopalnia nie była gotowa z jego dostarczeniem w określonej ilości. Z tego właśnie powodu przed okresem zimowym tj. opadami śniegu, nie udało się ułożyć kruszywa na warstwie piachu, następnie wywiezionym. Jako, że pozwany nie mógł dłużej czekać na jego obsuszenie wspólnie z N. podjął decyzję o jego wymianie. Tenże piasek został następnie zużyty do robót budowlanych. Powód wybrał i przewiózł piach nie obciążając pozwanego kosztami za dodatkową czynność. Następnie przez wzgląd, iż pozwanemu zależało na czasie, miejsce po wybraniu kruszywa zostało zasypane materiałem z innej kopalni przez szereg firm transportowych wynajętych przez pozwanego.

O udziale powoda w przedmiotowej inwestycji wiedział A. P. – członek zarządu pozwanego albowiem jak wynika z zeznań świadka M. D. (1), wspólnie rozmawiali o tejże inwestycji ze spółką (...).

Zakres prac na placu budowy obejmował wykonanie placu manewrowo-składowego oraz drogi gminnej łączącej plac manewrowy z drogą powiatową zlokalizowaną w pobliżu placu. Zgodnie z zamówieniem wykonawca miał dostarczyć materiał pod warstwę odsączającą grubości 20 cm pod drogę jak i plac manewrowy, pomimo, iż projekt budowlany placu manewrowo-składowego wymagał tylko 15 cm. Ze względu na poziom wód gruntowych wykonawca robót, zgodnie z ustaleniami z M. D. (1) miał dostarczyć dodatkowe ilości materiału. W ostatecznym rozrachunku zamiast 15 cm zgodnie z projektem budowlanym powód dostarczył materiał i wykonał warstwę średnio 88 cm na placu składowym i 1 m pod drogę. Nadto wykonawca miał wykonać dwa zjazdy - odwodnienie rowu przydrożnego. Powód utwardził połowę placu manewrowo-składowego natomiast drugą połowę wykonała firma (...) we własnym zakresie.

Biegły potwierdził, że wszystkie powyższe prace zostały wykonane prawidłowo.

Strona powodowa wielokrotnie wzywała pozwanego do dokonania płatności za wykonane, a objęte spornymi fakturami VAT, prace budowlane na przedmiotowym zadaniu inwestycyjnym.

Pismem z dnia 20 lutego 2012 r. pozwany poinformował Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w R. o wstrzymaniu płatności w niniejszej sprawie do momentu zakończenia czynności wyjaśniających całe zdarzenie gospodarcze.

Na podstawie opinii biegłego sądowego R. D. Sąd ustalił, iż sporny plac manewrowo-składowy wraz z drogą dojazdową łączącą plac manewrowy z drogą powiatową - został wykonany poprawnie i może służyć celowi do jakiego został przeznaczony. Faktury wystawione przez powoda znajdują odzwierciedlenie w ilości materiału zużytego do budowy. Piasek użyty do budowy nie spełniał norm dla warstwy odsączającej, dotyczyło to zarówno piasku dostarczonego przez powoda jak i pozwanego, pomimo, iż ten ostatni był nieznacznie lepszy jakościowo. W tym zakresie różnice pomiędzy poszczególnymi ich właściwościami były niewielkie. Jednakże oba kruszywa nie spełniały wymagania dotyczącego zastosowania jako materiał pod warstwę odsączającą ponieważ nie spełniały warunku wodoprzepuszczalności. Koszt realizacji przez powoda robót był znacznie tańszy od obowiązujących średnich cen rynkowych. Cena użytego piasku policzona przez powoda odpowiadała cenom stosowanym na rynku nawet dla piasku pozaklasowego, które są ustalane umownie. Cena użytego przez powoda piasku jest adekwatna do jego jakości. W tym przypadku pozwany akceptował cenę piasku dostarczanego przez powoda i płacił ją w toku realizacji robót przez powoda. Za biegłym Sąd przyjął, iż jedyną wytłumaczalną przyczyną dodatkowego wbudowania kolejnych warstw piasku był wysoki stan wód gruntowych, który ujawnił się przy robotach ziemnych (korytowaniu), które to nie zostały ujęte także w projekcie budowlanym. Nie jest to zawyżona ilość piasku i nie wynika z faktu użycia piasku pozaklasowego. Nadto biegły stwierdził, iż wartość materiałów jak i robocizny od 4 lat tj. od 2010 r. do dnia sporządzenia przedmiotowej opinii utrzymuje się na tym samym poziomie. Z opinii uzupełniającej biegłego wynika, iż powód przedstawił niższą cenę za wykonanie warstw konstrukcyjnych placu i zjazdów wraz z drogą dojazdową gdzie ta różnica wynosiła 34.662,46 zł (547.302 zł netto - 512.639,54 zł netto). Natomiast różnica w wyliczeniach ilości materiałów przez biegłego sądowego (ok. 900 ton) nie odbiega znacząco od ilości podanej przez powoda, a różnica w obliczeniach wynosi 3 % i mieści się w granicach błędu statystycznego, nieistotnego dla wartości całości prac.

Dowód: wypis z CEIDG powoda z dnia 22 stycznia 2013 r., odpis KRS pozwanego z dnia 10 stycznia 2013 r., odpis KRS pozwanego z dnia 23 stycznia 2012 r., umowa zlecenie z dnia 6 września 2010 r., pismo powoda z dnia 15 października 2010 r. kierowane do pozwanego (prezesa zarządu pozwanej spółki (...)), kosztorys powykonawczy dot. budowy placu manewrowo-składowego w miejscowości K. (k. 21-22), faktura VAT nr (...) z dnia 3 lutego 2011 r. wraz z załącznikiem - zestawieniem dostawy piasku, faktura VAT nr (...) z dnia 2 marca 2011 r. wraz z załącznikiem w postaci zestawienia dostawy piasku, faktura VAT nr (...) z dnia 4 kwietnia 2011 r., wezwanie do zapłaty z dnia 14 czerwca 2011 r., z dnia 21 listopada 2011 r., 9 stycznia 2012 r., z dnia 23 stycznia 2012 r., wraz z potwierdzeniem odbioru oraz nadania, pismo z dnia 1 lutego 2012 r. stanowiące odpowiedz pozwanego na ostateczne przed sądowe wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru, pismo z 14 marca 2012 r. w przedmiocie ostatecznego przed sądowego wezwania do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru, pismo powoda z dnia 6 czerwca 2012 r. kierowane do strony pozwanej, pismo kierowane do Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w L. z dnia 20 lutego 2012 r., Dziennik Budowy (k. 70-91), faktury VAT o nr: (...), zestawienie faktur wystawionych na rzecz pozwanej spółki i wpłat do tych faktur (k. 110-111), decyzja Starosty (...) w T. nr AB. (...) zatwierdzająca projekt budowlany i udzielająca pozwolenia na budowę z dnia 19 listopada 2009 r., projekt budowlany dot. budowy placu manewrowo-składowego w miejscowości K., gmina B., na działce nr. ewid. (...) (k. 316-339), opinia biegłego sądowego mgr inż. R. D. z dnia 28 października 2014 r. (k. 415-507), ustna opinia biegłego sądowego R. D. złożona na rozprawie w dniu 16 stycznia 2015 r., faktury VAT o nr: (...) z dnia 28 lutego 2011 r., 46 z dnia 4 marca 2011 r. oraz (...) z dnia 24 marca 2011 r. (582-584), faktura VAT o nr (...) z dnia 21 września 2010 r., oraz faktura VAT o nr (...) z dnia 29 września 2010 r. (587-588), opinia uzupełniająca biegłego sądowego mgr inż. R. D. z dnia 16 marca 2015 r. (k. 610 - 626), zeznania świadków W. P., M. Z., P. M., D. B., L. S., M. D. (2), G. D., M. D. (1) (k. 240-242), zeznania stron: B. M. (k. 306-307) i za pozwanego A. P. (k. 307).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów z dokumentów oraz zeznań wyżej wskazanych świadków i stron w takim zakresie w jakim ich zeznania były spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniające.

Autentyczność powołanych wyżej dowodów z dokumentów nie wzbudzała wątpliwości Sądu, a ich wiarygodność nie była przez strony kwestionowana, dlatego też poczyniono na ich podstawie ustalenia faktyczne stosowne do dyspozycji art. 244 i 245 k.p.c.

Zeznania świadków wnioskowanych przez powoda: W. P., M. Z., P. M., D. B., L. S., M. D. (2), G. D., jak również zeznania powoda B. M. (k. 306-307) zostały uznane przez Sąd w całości za wiarygodne, jako potwierdzone dokumentami i znajdujące odzwierciedlenie w opinii biegłego sądowego sporządzonej w niniejszej sprawie.

Sąd zasadnicze ustalenia w niniejszej sprawie poczynił na podstawie opinii biegłego sądowego (opinii głównej - k. 415-507, opinii uzupełniającej - k. 610 – 626 i opinii ustnej na rozprawach w dniach 16.01.2015r. i 20.05.2015r.), która zważając na charakter sprawy i stopień jej skomplikowania Sąd uznał za rzetelną, logiczną i miarodajną w zakresie w jakim została zlecona biegłemu. Biegły w sposób zrozumiały i wyczerpujący udzielił odpowiedzi na zadane pytania dostatecznie wyjaśniając wyrażone stanowisko co do oceny wykonanych przez powoda robót, ich jakości i wartości. Odnośnie ilości piasku koniecznego do wykonania zadania wyliczenia biegłego, a także powoda nie odbiegają zasadniczo od ilości wskazywanej w opinii sporządzonej na zlecenie pozwanego przez T. B. (k. 264-271) jeżeli uwzględnić dodatkowe 5.218,8 ton piasku, który wybrano po okresie zimowym. Należy podkreślić, że przedsądowa opinia pozwanego nie jest dowodem w sprawie, lecz stanowiskiem pozwanego i tylko w takim charakterze służy weryfikacji innych dowodów.

Sąd natomiast nie dał wiary natomiast zeznaniom świadka A. P. (k. 307) w zakresie w jakim przedstawiciel powoda twierdził, iż nie miał wiedzy o przedmiotowej inwestycji realizowanej przez powoda, o powierzeniu wykonywania robót powodowi i płaceniu za nie. Powyższemu przeczą zeznania świadka M. D. (1) (k. 240-242), który wskazywał, iż A. P. znał zakres robót, który był uzgadniany z firmą (...) albowiem obaj spotykali się z w/w spółką, w okresie w którym wymagana była łączna reprezentacja dwóch członków zarządu. M. D. (1) uzgadniał ze spółką (...) zakres prac zleconych do wykonania powodowi. Ilość piasku (materiału wbudowanego w plac składowo-manewrowy) dostarczona przez powoda została potwierdzona w opinii zleconej przez spółkę (...) i pozwanego (k. 264-271) co wiarygodnym czyni zeznania powoda i M. D. (1), którego zeznania złożone w niniejszej sprawie, w zasadniczych momentach należało uznać za wiarygodne (k. 240-242).

Nadto na rozprawie w dniu 20 maja 2015 r. Sad postanowił oddalić wniosek interwenienta ubocznego o zobowiązanie biegłego do pisemnego opracowania odpowiedzi na zarzuty do opinii uzupełniającej, jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania w sprawie. Biegły na zadane mu pytania na rozprawie w sposób wystarczający wyjaśnił zajęte w sprawie stanowisko, w tym co do stosowanych na rynku cen umownych piasku pozaklasowego. Cena rozliczana dotychczas przez strony procesu nie odbiegała od cen stosowanych na rynku i jest adekwatna do jakości piasku.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powód B. M. żądał zasądzenia kwoty 324.487,33 zł wraz z ustawowymi odsetkami tytułem zapłaty reszty należności za wykonanie na rzecz pozwanego robót budowlanych związanych z realizacją placu manewrowo-składowego w miejscowości K. oraz budową drogi dojazdowej łączącej plac manewrowy z drogą powiatową. Z powyższego tytułu powód wystawił szereg faktur w tym sporne faktury o numerach: (...) z dnia 3 lutego 2011 r. na kwotę 114.214,85 zł, (...) z dnia 2 marca 2011 r. na kwotę 78.712,13 zł oraz (...) z dnia 4 kwietnia 2011 r. na kwotę 176.560,35 zł. Pozwany uregulował częściowo jedynie fakturę o nr (...) z dnia 3 lutego 2011 r. w związku z czym do zapłaty na z tej faktury pozostała kwota 69.214,85 zł.

W zarzutach od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym, pozwany zarzucił nieważność umowy pisemnej z dnia 6 września 2010 r. oraz fakt zapłaty za wykonane przez powoda roboty stosownie do ich wartości, tj. kwotę 596.885,04 zł. Zanegował wykonanie przez powoda robót na jego rzecz, ich zakres oraz należytą jakość. Powyższe okoliczności podnosił także interwenient uboczny w osobie M. D. (1), który zgłosił swe przystąpienie do sprawy po stronie pozwanej.

Na wstępie wskazać należy, że zasadny jest zarzut nieważności pisemnej umowy - zlecenia z dnia 6 września 2010 r. albowiem jak wynika z pełnego odpisu KRS pozwanego z dnia 23 stycznia 2012 r. (k. 57 i nast.), w dacie zawarcia umowy reprezentacja spółki przy wieloosobowym zarządzie, który wówczas posiadała pozwana spółka (M. D. (1), A. P.) była łączna (dwaj członkowie zarządu - po jednym desygnowanym przez każdego wspólnika, albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem). Natomiast sporna umowa została podpisana jedynie przez M. D. (1). Mając na uwadze powyższe na zasadzie art. 58 k.c. w zw. z art. 38 k.c. należało uznać tą umowę za nieważną.

Jednakże wskazać należy, iż w okolicznościach niniejszej sprawy, powód wykazał w myśl art. 6 k.c., iż pomimo nieważności umowy pisemnej strony zawarły umowę na zasadzie art. 627 k.c. na wykonanie placu manewrowo-składowego oraz budowę drogi dojazdowej łączącej plac manewrowy z drogą powiatową poprzez czynności konkludentne. Powód realizował zakres prac uzgodnionych z M. D. (1) na rzecz pozwanego poprzez dostarczanie materiałów m. in. piasku, wykonywał określone prace związane z przedmiotowym zadaniem inwestycyjnym, po czym wystawiał faktury VAT przedkładając je stronie pozwanej, które to faktury przez pozwanego były odbierane, księgowane a następnie dochodziło do zapłaty, w tym do zapłaty części faktury dochodzonej niniejszym pozwem o nr (...)z dnia 3 lutego 2011 r. W ten sposób strona pozwana akceptowała również jakość i cenę dostarczanego materiału. W tym zakresie przystępując do oceny prawidłowości i jakości wykonywanych przez powoda robót budowlanych, przyjąć należało, iż wbudowana ilość materiału użytego przez powoda do realizacji przedmiotowego zadania nie budziła wątpliwości tut. Sądu a to wobec opinii biegłego sądowego sporządzonej w niniejszej sprawie, na której to opinii, Sąd Okręgowy oparł rozstrzygnięcie.

Z opinii biegłego sądowego R. D. wynika jednoznacznie, iż wynagrodzenie powoda odpowiada wartości oraz jakości wykonanych przez stronę powodowa prac budowlanych z uwzględnieniem zastosowanego materiału. Na podstawie opinii biegłego Sąd Okręgowy przyjął, że faktury wystawione przez powoda odpowiadają ilości materiału jaki dostarczył on na plac budowy zaznaczając przy tym, iż przedmiotowe roboty zostały wykonane przez powoda znacznie taniej, niż przy obowiązujących średnich cenach rynkowych (k. 426). Ilość wbudowanego kruszywa nie była zawyżona i zbędna, nie miała nic wspólnego z jakością dostarczonego pisaku, wynikała natomiast z warunków gruntowych panujących w tym miejscu (k. 427). Cena użytego piasku przez powoda była adekwatna do jego jakości. Ostatecznie wartość robót wraz z materiałem dostarczonym przez powoda odpowiada jakości wykonanych przez niego prac, a plac manewrowy wykonany jest solidnie i może służyć celowi do jakiego zostały przeznaczony (k. 424).

Odnośnie kwestii wymiany przez powoda materiału tj. piasku na odcinku, na którym był on namoknięty a po okresie zimowym, roztopach i opadach nie wysychał, powód na zlecenie pozwanego, który po konsultacji z głównym inwestorem N. polecił wymienić przedmiotowy materiał, wybrał i shałdował namoknięty piasek w ilości 5.218,8 ton obok budowy (zeznania świadka M. D. (1) k. 240-241). Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego część placu na którym znajdował się piasek przykryty kruszywem była stabilna w związku z czym nie trzeba było wymieniać warstwy piasku, natomiast w miejscu gdzie nie dostarczono kruszywa piasek był namoknięty. Brak dostarczenia kruszywa przez pozwanego przed okresem zimowym na warstwę piachu wynikał z braku gotowości kopalni z dostarczeniem określonej ilości kruszywa (dostawą). Powyższe dało podstawę do przyjęcia, że z przyczyn od strony powodowej niezależnych zaszła konieczność wymiany namokniętego, nieodwodnionego piasku, który nie był przykryty kruszywem. Zaznaczyć także należy, iż postępowanie dowodowe przeprowadzone w sprawie nie wykazało, iż pozwany nakazał "zabranie" shałdowanego piachu i zabronił użycia go przy utwardzaniu placu manewrowo-składowego po wyschnięciu.

Materiał dowodowy zebrany w sprawie, a zwłaszcza opinia biegłego sądowego, dała podstawę do przyjęcia, że powód prace związane z wykonaniem placu manewrowo-składowego oraz drogi gminnej łączącej plac manewrowy z drogą powiatową zlokalizowaną w pobliżu placu, a także prace związane z dwoma zjazdami odwodnienia rowu przydrożnego wykonał prawidłowo. Za wykonane przez siebie roboty, związane z przedmiotowym zadaniem, powód wystawił m.in. faktury VAT o nr (...) z dnia 3 lutego 2011 r., (...) z dnia 2 marca 2011 r. oraz (...) z dnia 4 kwietnia 2011 r., które to faktury zostały doręczone pozwanemu, podpisane przez M. D. (1) – ówczesnego prezesa zarządu, a następnie zaksięgowane. Plac manewrowo-składowy wraz z drogą dojazdową funkcjonuje do chwili obecnej bez zastrzeżeń, a także nie ma nim śladów przyspieszonej degradacji z uwagi na jakość użytego piasku. W związku z powyższym dochodzone przez powoda w niniejszym postępowaniu wynagrodzenie za wykonane na rzecz pozwanego prace budowlane objęte spornymi fakturami, opiewające na kwotę 324.487,33 zł jest uzasadnione zarówno co do zasady jak i co do wysokości. Zarzut pozwanego, że przed wytoczeniem powództwa zapłacił powodowi wynagrodzenie odpowiadające wartości wykonanych robót nie zostało wykazane zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. Wg Sądu okoliczność dotycząca złej sytuacji kontrahenta pozwanego - spółki (...), a także zatorów płatniczych pomiędzy pozwanym a w/w spółką, co w konsekwencji doprowadziło do upadłości spółki (...) w związku z nierentownością inwestycji podjętej wspólnie z pozwanym (protesty lokalne) w postaci utworzenia Zakładu (...) - nie może obciążać strony powodowej. W tym zakresie strona pozwana liczyła, iż w wyniku rozliczeń ze spółką (...) będzie mogła uiścić należności powodowi za wykonane na jego rzecz prace budowlane. Wskazać także należy, iż w okolicznościach niniejszej sprawy, pozwany nie zlecał powodowi wykonania przedmiotowych robót zgodnie z opracowanym projektem budowlanym (k. 316-339), wręcz przeciwnie, mając na uwadze, iż wykonanie robót zgodnie z projektem rodziłoby czterokrotnie wyższy koszt zlecił powodowi wykonanie planowanych prac w sposób odmienny od projektu celem pomniejszenia kosztów, co także przemawia za brakiem słuszności w zarzutach formułowanych przez stronę pozwaną w toku niniejszego postepowania w zakresie nieprawidłowości wykonywanych przez powoda robót budowlanych.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uznając powództwo za zasadne i udowodnione w myśl art. 627 k.c. na zasadzie art. 496 k.p.c. utrzymał nakaz zapłaty z dnia 25 stycznia 2013 r. VI GNc 38/13 w całości w mocy o czym orzekł w pkt I wyroku. W przedmiocie odsetek Sąd orzekł stosownie do art. 481 § 1 k.c. przyjmując termin wymagalności należności wskazany w fakturach VAT, których zapłaty w niniejszym postępowaniu dochodził powód.

W przedmiocie kosztów procesu Sąd orzekł w myśl art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. obciążając dalszymi kosztami postępowania pozwanego, jako przegrywającego. Na zasądzoną kwotę 15.304,77 zł złożyły się poniesione przez powoda wydatki związane z opinią biegłego sądowego w wysokości 14.458,68 i 720,72 zł oraz koszt stawiennictwa świadka W. P. w kwocie 125,37 zł (pkt II wyroku).

Nadto Sąd orzekł z urzędu o zwrocie powodowi kwoty 695,23 zł tytułem niewykorzystanych zaliczek na wydatki (pkt III wyroku).