Sygn. akt VI P 826/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2014 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Monika Rosłan - Karasińska

Ławnicy: Joanna Dorota Korasiak, Beata Krystyna Tomanek

Protokolant: stażysta Agnieszka Łuminska

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2013 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. C.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę bez zachowania okresu wypowiedzenia, świadczenie dochodzone od pracodawcy na podstawie przepisów prawa cywilnego - odszkodowanie

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda Z. C. na rzecz pozwanej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 510,00 zł (słownie: pięćset dziesięć złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Z. C. w dniu 21 października 2012 roku wystąpił z pozwem przeciwko pracodawcy (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., odwołując się od rozwiązana umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Wniósł on o uznanie, że oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy złożone przez pozwanego jest niezgodne z prawem, gdyż nie popełnił on zarzucanego mu w przedmiotowym oświadczeniu czynu tj. usiłowania kradzieży 2,5 kg mięsa wieprzowego, zasądzenie od pozwanego kwoty 5 544,00 stanowiącej równowartość trzymiesięcznego wynagrodzenia brutto tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę zawartej na czas określony oraz o wliczenie do stażu pracy okresu pozostawania bez pracy odpowiadającego swym wymiarem okresowi, za który zażądał odszkodowania (pozew – k. 1 – 4).

Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że był zatrudniony w pozwanej spółce na podstawie umowy o pracę zawartej w dniu 1 lipca 2009 roku, na czas określony do dnia 30 czerwca 2014 roku. Poniósł, iż zarzucono mu czyn którego nie popełnił. W dniu 27 września 2012 roku przyjechał do pracy na drugą zmianę, zgodnie ze swoim grafikiem, wtedy też dowiedział się że ma zakaz wchodzenia na teren zakładu i musi się stawić u kierownika. Wówczas okazało się, że dzień wcześniej w zakładzie została przeprowadzona kontrola szafek pracowniczych, podczas której w szafce powoda znaleziono mienie należące do pracodawcy tj. 2,5 kg mięsa wieprzowego. Wskazał również, że nikt z zakładu pracy nie przeprowadził z nim rozmowy mającej na celu wyjaśnienie zaistniałej sytuacji, o przeprowadzonej kontroli dowiedział się dopiero dnia następnego oraz nie zostało mu okazane przedmiotowe mięso.

Na rozprawie przeprowadzonej w dniu 10 stycznia 2014 roku, powód reprezentowany poprzez profesjonalnego pełnomocnika, ostatecznie zmodyfikował swoje powództwo wnosząc o zasądzenie tytułem odszkodowania za zwolnienie dyscyplinarne kwoty 5 544,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wpływu pozwu do Sądu do dnia zapłaty oraz kwoty 1 800,00 wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za nie wypłacenie polisy z tytułu śmierci ojca powoda przez ubezpieczyciela (...) S.A. (k. 127 – 128, 139).

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zwrot kosztów procesu według norm prawem przepisanych, w tym zwrot kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wskazano, iż rozwiązanie umowy o pracę było prawidłowe pod względem formalnym, jak również było racjonalne i prawnie uzasadnione, gdyż przywłaszczenie mienia zawsze jest ciężkim naruszeniem obowiązków pracowniczych. Podniesiono także, że powód dokonał zawłaszczenia mienia pracodawcy, co zostało stwierdzone podczas kontroli czystości szafek osobistych pracowników w dniu 26 września 2012 roku (odpowiedź na pozew k. 20 – 23).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Z. C. zatrudniony był w pozwanej spółce na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony od dnia 1 lipca 2009 roku do dnia 30 czerwca 2014 roku, na stanowisku sprzątacza – dezynfektora, wymiarze pełnego etatu. Zgodnie z porozumieniem zmieniającym warunki umowy o pracę z dnia 1 marca 2010 roku, wynagrodzenie zasadnicze wynosiło 1 848,00 zł (akta osobowe powoda, część B: umowa o pracę z dnia 1 lipca 2012 roku, porozumieniem zmieniające warunki umowy o pracę z dnia 1 marca 2010 roku).

Powód był pracownikiem zakładów mięsnych od 1979 roku. Ostatnio pracował na wydziale myjki pojemników. Każdy pracownik przychodząc do pracy przebierał się na stronie brudnej i przechodził do strefy szatni czystej, tam następnie przebierał się w białe ubrania. Każdy pracownik miał przypisany klucz do szafki czystej. Osoba, która obsługuje szatnię posiada główny klucz, otwiera wszystkie szafki i wkłada tam białe ubrania. Nie ma możliwości, aby ktokolwiek otworzył nie swoją szafkę. Na stronie brudnej zdarzały się sytuacje, że szafki zostały otwarte przez osobę nieuprawnioną, natomiast nigdy nie było takiej sytuacji na stronie czystej. Na stronie brudnej pracownicy trzymali swoje rzeczy osobiste. Szafka na stronie czystej jest tak zbudowana, że osoba rozkładająca odzież ma klucz matkę, który otwiera wszystkie szafki na raz (zeznania świadka Z. W., – k. 139 – 141, zeznania powoda Z. C. – k. 141 – 142 – k. 141 – 142).

Zgodnie z § 9 regulaminu pracy obowiązującego u pozwanej, jednym z zakazów jaki obowiązuje pracowników jest zakaz wynoszenia z miejsca pracy, bez zgodny przełożonego, jakichkolwiek rzeczy nie będących własnością pracownika. Powód, w dniu 21 grudnia 2005 roku, oświadczył iż przyjął do wiadomości treść regulaminu pracy oraz zobowiązał się do jego stosowania (regulamin pracy – k. 26 – 31v.).

W dniu 24 września 2012 roku została przeprowadzona kontrola czystości szafek, podczas której stwierdzono, iż w szafce na stronie czystej, pod imieniem i nazwiskiem powoda znajduje się mienie kontrahenta (...) S.A. Znaleziono wówczas mięso, które było zawinięte w folię, o łącznej wadze 2,5 kg. Osoby uczestniczące w przedmiotowej kontroli stwierdziły, iż tak zapakowane mięso było przygotowane do wyniesienia z zakładu pracy. Na terenie zakładu obowiązuje ścisła kontrola – nic nie można wnieść ani wynieść z zakładu. Tym bardziej nie można mieć mienia kontrahenta w swojej szafce. Zatrudniona jest straż, która monitoruje zakład i wyrywkowo sprawdza wchodzących i wychodzących pracowników. Monitoring jest na zewnątrz zakładu (zeznania świadka Z. W. – k. 139 – 141, protokół kontroli czystości szafek – k. 38 – 41)

Kontrola była prowadzona we wszystkich szatniach. W kontroli uczestniczył każdy kierownik konkretnego działu. Podczas kontroli powoda nie było w pracy, gdyż została ona przeprowadzona w godzinach pracy pierwszej zmiany, w tym dniu zaś powód pracował na drugą zmianę. Kiedy stawił się do pracy w kolejnym dniu po przeprowadzeniu kontroli, tj. 26 września 2012 roku, poinformowano go, iż ma się stawić u kierownika oddziału. Wówczas dowiedział się o przeprowadzonej kontroli i o fakcie, iż w jego szafce znaleziono mięso należące do (...) S.A. Następnie powód przebywał na zwolnieniu lekarskim (zeznania świadka Z. W. – k. 139 – 141, zeznania powoda Z. C. – k. 141 – 142, protokół kontroli czystości szafek – k. 38 – 41).

W dniu 28 sierpnia 2009 roku powód przystąpił do grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu (...)oraz dodatkowego grupowego ubezpieczenia na wypadek śmierci rodzica ubezpieczonego oraz rodzica małżonka ubezpieczonego. Wypełniając deklarację o przystąpieniu do ww. ubezpieczeń, powód oświadczył, iż zapoznał się z warunkami ubezpieczenia. Ostatnia składka ubezpieczenia została odprowadzona przez pracodawcę w listopadzie 2012 roku, w związku z powyższym powód był objęty ubezpieczeniem grupowym do dnia 1 grudnia 2012 roku. Powód, w związku ze śmiercią ojca, złożył do ubezpieczyciela wniosek o wypłatę odpowiedniego świadczenia. Pismem, z dnia 22 stycznia 2013 roku, ubezpieczyciel poinformował powoda, iż z uwagi na fakt, że ustanie stosunku prawnego z ubezpieczającym nastąpiło w dniu 19 października 2012 roku, a ostatnia składka na ubezpieczenie została odprowadzona za miesiąc lipiec 2012 roku, w dacie zdarzenie, tj. 13 grudnia 2012 roku, brak było odpowiedzialność (...) S.A. Następnie powód, w dniu 3 stycznia 2013 roku, złożył wniosek do (...) S.A. o zawarcie umowy indywidualnie kontynuowanego (k. 79 – 84).

Pismem z dnia 9 października 2012 roku, pozwana rozwiązała z powodem umowę o pracę, zawartą na czas określony bez zachowania okresu wypowiedzenia, z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych określonych w regulaminie pracy, tj. usiłowania kradzieży 2,5 kg mięsa wieprzowego (akta osobowe powoda część C – rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia).

Powyższy stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz aktach osobowych powoda , których autentyczność, jak też prawdziwość zawartych w nich oświadczeń, nie była kwestionowana przez żadną ze stron postępowania, co pozwoliło uznać je za rzetelny i w pełni wartościowy materiał dowodowy.

Ponadto ustalając stan faktyczny Sąd oparł się zeznaniach świadka Z. W.. Zdaniem Sądu, zeznania powyższego świadka były wiarygodne oraz spójne z pozostałym materiałem dowodowym, zebranym w sprawie.

Sąd w części oparł swoje ustalenia również na zeznaniach powoda Z. C.. Nie dał jednak wiary jego zeznaniom, w części w jakiej odnosiły się do faktu, iż jednym kluczem można otworzyć kilka szafek oraz faktu, iż ktoś podrzucił mięso do szafki powoda, gdyż nie korespondowały one ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym oraz były sprzeczne z zeznaniami świadka.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo Z. C. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 30 § 4 k.p. w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. W rozpoznawanej sprawie pozwany w treści oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę w trybie ar. 52 k.p. wskazał jako przyczynę usiłowania kradzieży 2,5 kg mięsa wieprzowego. Zgodnie z treścią art. 6 k.c. w zw. z art. 300 k.p. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Ponadto, w sprawach rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia przez pracownika jego podstawowych obowiązków polegających na spowodowaniu szkody w mieniu pracodawcy, obowiązek udowodnienia zawinionego zachowania lub braku działania pracownika spoczywa na pracodawcy (orzeczenie SN z dn. 6 lutego 1997r., I PKN 68/96). Pozwana winna zatem wykazać faktyczną przyczynę dokonanego wypowiedzenia. Powód nie może pozostać jednak bierny. Na nim będzie spoczywał obowiązek udowodnienia faktu, z którego wywodzi prawo do dochodzonego odszkodowania, a mianowicie wykazania, że stosunek pracy ustał niezgodnie z prawem.

Z treści art. 52 § 1 pkt 1 k.p. wynika, iż pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Pozwana spółka rozwiązała z powodem umowę o pracę bez wypowiedzenia powołując się na powyższy artykuł, jako przyczynę wskazując usiłowanie kradzieży 2,5 kg mięsa wieprzowego. Jak wynika z ustalonego przez Sąd stanu faktycznego, fakt usiłowania kradzieży został stwierdzony podczas przeprowadzonej kontroli czystości szafek w dniu 24 września 2012 roku.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych ma miejsce wówczas, gdy w związku z zachowaniem (działaniem lub zaniechaniem) pracownika naruszającym podstawowe obowiązki można mu przypisać winę umyślną lub rażące niedbalstwo. W razie rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p., ocena rodzaju i stopnia winy pracownika powinna być dokonana w stosunku do naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, jak i z uwzględnieniem zagrożenia lub naruszenia interesów pracodawcy (postanowienie SN z 20.03.2008r. II PK 332/07, LEX nr 846575). Do powszechnych obowiązków pracowniczych o charakterze podstawowym należą wymienione w art. 100 § 2 k.p. m.in.: przestrzeganie regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku pracy (pkt 2), czy dbałość o dobro zakładu pracy oraz ochrona jego mienia (pkt 4). Każde zachowanie pracownika skierowane bezpośrednio lub pośrednio przeciwko mieniu pracodawcy, będzie zatem stanowiło naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego, określonego w art. 100 § 2 pkt 4. Kradzież mienia pracodawcy, czy jej usiłowanie trzeba traktować jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 k.p., niezależnie od tego, czy ze względu na jego wartość stanowi przestępstwo czy wykroczenie, gdyż stanowi ono zaprzeczenie tego obowiązku (I PK 37/02, I PKN 361/99, I PKN 28/00, I PKN 532/00). W przedmiotowej sprawie o usiłowaniu kradzieży świadczy fakt, że znalezione mięso znajdowało się w szafce powoda. Nie ma w tym kontekście znaczenia fakt, iż kontrola została przeprowadzona pod nieobecność powoda, ponieważ nie dokonała jej jedna osoba, a specjalnie powołana do tego komisja składająca się z 13 członków. Wskazać w tym miejscu należy, iż samo zachowanie powoda, polegające na celowej aktywności – schowania mięsa w szafce, wskazuje na możliwość przypisania mu winy lub co najmniej rażącego niedbalstwa.

W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, iż podana w oświadczeniu pracodawcy przyczyna rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być konkretna i rzeczywista, co oznacza, że powinna być ona określona w sposób, który jednoznacznie wskazuje, na czym - w opinii pracodawcy - polega wina pracownika, uzasadniająca rozwiązanie z nim umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 k.p. Ocena wskazanej przyczyny pod kątem jej należytego skonkretyzowania dokonywana jest z perspektywy adresata oświadczenia pracodawcy. To pracownik ma wiedzieć i rozumieć, z jakiego powodu pracodawca dokonał wypowiedzenia umowy o pracę. Ujęcie przyczyn rozwiązania umowy o pracę powinno być zatem na tyle konkretne i precyzyjne, aby umożliwiało pracownikowi rzeczową obronę przed zarzutami w razie ewentualnego procesu. W ocenie Sądu, na tle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie ulega wątpliwości, że wskazana przez pracodawcę przyczyna rozwiązania z powodem umowy o pracę, sprowadzająca się do zarzutu naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych: usiłowania kradzieży 2,5 kg mięsa wieprzowego, była wystarczająco konkretna i zrozumiała dla powoda. Już z treści samego pozwu wynikało bowiem jednoznacznie, że powód miał świadomość, iż przyczyną rozwiązania z nimi stosunku pracy jest okoliczność przywłaszczenia mienia pozwanego. Mianowicie, powód podnosząc zarzut naruszenia przez pozwanego przepisów o rozwiązywaniu umów o prace w trybie dyscyplinarnym wskazał, że „nie popełnił zarzucanego mu czynu”. Zatem, przyczyna rozwiązania umowy o pracę z powodem podane w piśmie w piśmie rozwiązującym umowę o pracę tj. ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych poprzez usiłowanie kradzieży 2,5 kg mięsa wieprzowego, zdaniem Sądu spełnia wymóg konkretności, gdyż pracodawca wskazał o jakie konkretne zdarzenie chodzi.

Przepis artykułu 3 k.p.c. określa jedną z podstawowych zasad postępowania cywilnego, a mianowicie zasadę kontradyktoryjności. Stanowi on, iż strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Oznacza to, że ciężar dostarczania w postępowaniu materiału procesowego spoczywa na stronach i uczestnikach postępowania. To strony mają dążyć do wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, nie mogą być bierne i liczyć na skorzystanie w dalszym toku postępowania ze środka odwoławczego, w którym zarzucić mogłyby sądowi niewyjaśnienie rzeczywistej treści stosunków faktycznych i prawnych. Na podstawie art. 232 k.p.c. na stronach ciąży obowiązek wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą one skutki prawne. W przedmiotowej sprawie powód, co prawda odniósł się do twierdzeń pozwanego w zakresie faktycznej przyczyny rozwiązania umowy o pracę, zaprzeczając im w całości, jednak nie przedstawił żadnych dowodów potwierdzających jego stanowisko. W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1999 roku, I PKN 361/99, zasada swobodnej oceny dowodów zebranych w postępowaniu cywilnym nie jest również w sprawach z zakresu prawa pracy tożsama z zasadą in dubio pro reo, obowiązującą w postępowaniu karnym i nakazującą, aby nie dające się usunąć wątpliwości były rozstrzygane na korzyść oskarżonego.

Powód w swoich zeznaniach podniósł, iż był zatrudniony w zakładach mięsnych od 1979 roku i nigdy swoim postępowaniem nie wyrządził szkody w mieniu pracodawcy. W tym miejscu należy przywołać orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 02.12.2004 r. I PK 86/04, , że o zwolnieniu w trybie art. 52 § 1 k.p. decyduje jednostkowy czyn, a nie przebieg dotychczasowej pracy.

W następnej kolejności, należy odnieść do żądania powoda zasądzenia od pozwanej kwoty 1 800,00 tytułem odszkodowania za nie wypłacenie polisy z tytułu śmierci ojca powoda przez ubezpieczyciela (...) S.A, które w ocenie Sądu było roszczeniem związanym ze stosunkiem pracy.

Zgodnie z § 15 ust. 2 ogólnych warunków grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu(...)ubezpieczający, w przedmiotowej sprawie pracodawca, jest zobowiązany udostępnić ubezpieczonym, przed odebraniem od nich deklaracji przystąpienia, obowiązujące ogólne warunki ubezpieczenia wraz z załącznikami.

Paragraf § 13 ust. 2 stanowi, iż odpowiedzialność (...) S.A. w stosunku do ubezpieczonego kończy się w dniu zakończenia odpowiedzialności (...) S.A. w ubezpieczeniu podstawowym. Z treści § 25 ust. 1 pkt 5 wynika natomiast, iż odpowiedzialność (...) S.A. w stosunku do ubezpieczonego kończy się z dniem upływu okresu, za jaki przekazano składkę, jeżeli w tym okresie ustał stosunek prawny łączący ubezpieczonego podstawowego z ubezpieczającym. W przedmiotowej sprawie ustanie stosunku prawnego ubezpieczonego podstawowego z ubezpieczającym ustało w dniu 15 października 2012 roku (data otrzymania przez powoda oświadczenia pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia). Natomiast ustanie stosunku prawnego ubezpieczyciela z ubezpieczającym, nastąpiło w dniu 19 października 2012 roku, ostatnia składka na ubezpieczenie została zaś przekazana za miesiąc listopad 2012 roku.

Mając na uwadze powyższe, bezzasadny jest zarzut powoda, iż w związku z brakiem informacji od pracodawcy o zaprzestaniu odprowadzania składek na ubezpieczenie, nie otrzymał on świadczenia z tytułu śmierci rodzica. Powód po zapoznaniu się z warunkami ubezpieczenia, winien wiedzieć że w momencie ustania stosunku pracy, ustał również stosunek prawny łączący ubezpieczonego podstawowego z ubezpieczającym. Zatem ustał również obowiązek pozwanej przekazywania składek na ubezpieczenia. Pracodawca natomiast, wypełnił swój obowiązek informacyjny, gdyż przed przyjęciem deklaracji od powoda o przystąpieniu do ubezpieczenia grupowego, udostępnił mu obowiązujące ogólne warunki ubezpieczenia wraz z załącznikami, co powód poświadczył podpisując się na deklaracji przystąpienia.

W kwestii kosztów postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 Kodeksu postępowania cywilnego oraz § 12 ust.1 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 roku, poz. 461 t.j.).

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.