Sygn. akt: VII C 1328/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 kwietnia 2015 r.

Sąd Rejonowy w L.VII Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Renata Mierzwicka
Protokolant:	sekr. sądowy Andrzej Janas

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2015 r.

na rozprawie

sprawy z powództwa M. P. (1)

przeciwko (...) Sp. z o.o. w L.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 1.217,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt VII C 1328/13

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 14 sierpnia 2013 roku a skierowanym przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w L. powód M. P. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego j.w. na swoją rzecz kwoty 10.000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 01 sierpnia 2013 roku do dnia zapłaty oraz wydanie rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu oraz obciążenie nimi pozwanego. W uzasadnieniu żądania powód wskazał, że w dniach 0d 6 do 9 lutego 2011 roku wskutek niewłaściwego wykonywania obowiązków przez firmę (...) sp. z o.o. doszło do zamiany zwłok babci powoda J. P. (1) i K. S. (1). W dniu 09 lutego 2011 roku odbywała się ceremonia pogrzebowa J. P. (1). Podczas ceremonii pogrzebowej K. S. (1) rodzina zmarłej po otworzeniu trumny stwierdziła, że wewnątrz znajduje się ciało kobiety, która nie jest ich najbliższą. Rodzina K. S. (1) poinformowała o tym fakcie KMP w L.. Podjęte przez policję działania w ciągu kilku pierwszych dni od zgłoszenia nie doprowadziły do ujawnienia tożsamości zmarłej. W dniu 18 lutego 2011 roku podczas ekshumacji osoby pochowanej jako J. P. (1) K. S. (2) rozpoznał w pochowanej osobie swoja matkę, co umożliwiły ponowne pochowanie obu zmarłych.

W dalszej części uzasadnienia pozwu powód wskazał, że w następstwie tych traumatycznych zdarzeń doznał krzywdy, której wielkość ocenia na minimum 10.000 złotych. Powód podniósł, że w wyniku pomyłki podupadł na zdrowiu – leczy się z powodu załamania nerwowego, wpadł w depresję, przebywał na zwolnieniu lekarskim, korzystał z pomocy psychiatry. Zdaniem powoda strona pozwana dopuściła się karygodnego niedbalstwa oraz znieważenia zwłok zmarłej podczas ich okazywania, kiedy to było one położone na podłodze.

W toku postępowania likwidacyjnego tak przed pozwanym, jak i przed ubezpieczycielem pozwanego – (...) SA w W., nie doszło do jakiegokolwiek zaspokojenia roszczeń pieniężnych powoda.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana –(...)spółka zoo w L., wniosła o oddalenie powództwa całości, zasądzenie na swoją rzecz od powoda kosztów postępowania, zawiadomienie przypozwanego (...) w W. o toczącym się sporze pomiędzy powodem a pozwanym i wezwanie go do udziału w sprawie. W uzasadnieniu tak przyjętego stanowiska pozwany przyznał, że wprawdzie na skutek nieumyślnego działania pozwanego doszło do zamiany zwłok zmarłej J. P. (1), jednakże jego zdaniem brak jest przesłanek do zasądzenia zadośćuczynienia z uwagi na brak związku przyczynowo - skutkowego między krzywdą doznana przez powoda, a faktem zaistnienia zamiany zwłok. Pozwany wskazał, że powód nie uczestniczył w okazaniu ciała, a nadto że J. P. (2) (ojciec powoda) otrzymał stosowne zadośćuczynienie za zaistniałe zdarzenie. Ponadto pozwany podniósł, że okazanie zwłok odbyło się zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

(...)z siedzibą w W. została wezwana do złożenia oświadczenia czy wstępuje do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego w terminie 14 dni od daty doręczenia wezwania. Niniejsze zobowiązanie zostało doręczone w/w w dniu 07 lipca 2014 roku. Do dnia wydania wyroku w sprawie ubezpieczyciel nie ustosunkował się do wezwania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 05 lutego 2011 r. zmarła J. P. (1) – babcia powoda. W dacie śmierci miała 75 lat. Zmarła wcześniej przez wiele lat chorowała na serce, lecz mieszkała sama w L.. Zmarła w swoim mieszkaniu.

Czynności w zakresie przygotowania pochówku, jak i organizacji tego pochówku rodzina powódki zleciła stronie pozwanej – (...) Sp. z o.o. z siedzibą w L..

W tym celu strona powodowa przekazała pracownikom strony pozwanej ubiór w jaki miało być ubrane ciało J. P. (1). Czynności w zakresie przygotowania ciała do pochówku oraz ubioru ciała strona pozwana wykonywała częściowo osobiście (przez swoich pracowników), a częściowo za pośrednictwem zarządcy prosektorium przy Wojewódzkim Szpitalu (...) w L., który zajmował się ubieraniem ciał zmarłych.

W następstwie błędu pracowników strony pozwanej doszło do zamiany zwłok J. P. (1) ze zwłokami K. S. (1). W następstwie tego J. P. (1) została ubrana w ubranie K. S. (1), zaś K. S. (1) w garderobę J. P. (1). Nadto w następstwie tej zamiany do pogrzebu J. P. (1) przedstawiono ciało K. S. (1), zaś do pogrzebu K. S. (1) przedstawiono ciało J. P. (1).

Pogrzeb ciała określanego jako ciało J. P. (1) odbył się w dniu 09 lutego 2011 r.

Zgromadzeni w dniu pogrzebu członkowie rodziny zmarłej w tym ojciec powoda J. P. (2) zauważyli, że ,,ciało J. P. (1)” jest nieco zmienione. Każdy z nich tłumaczył to sobie jednak ewentualnymi zmianami pośmiertnymi oraz powszechnym przekonaniem, że po śmierci ciało może ulec nawet drobnym zniekształceniom. M. P. (1) spóźnił się na pogrzeb babci, przybył na cmentarz po zamknięciu trumny.

Dowód:

- kserokopia karty zgonu J. P. (1), k. 86;

- zeznania powoda M. P. (1), k. 213-2015;

- przesłuchanie świadka S. P., k. 160-161;

- przesłuchanie świadka J. P. (2), k. 159-160;

- przesłuchanie świadka M. P. (2), k. 161-162;

- akta akta VII Kp 164/11 wraz z aktami 3 Ds. 79/11;

W dniu 10 lutego 2011 r. na cmentarzu komunalnym w L. miał odbyć się pogrzeb K. S. (1). Kiedy trumna została otworzona obecni członkowie rodziny stwierdzili, że leży w niej zupełnie obca kobieta. W okresie od 10 lutego 2011 r. do 14 lutego 2011 r. o zamianie zwłok na l. cmentarzu dowiedziała się matka powoda S. P. z lokalnych mediów.

Po otrzymaniu informacji, że nie zostało zidentyfikowane ciało przedstawione do pogrzebu jako ,,K. S. (1)” S. P. poprosiła, by je jej okazano. W trakcie okazania zmarła oznaczona jako ,,n/n” leżała na posadzce w bieliźnie. Procedury identyfikacji zwłok przewidują umieszczanie ich na noszach w pokrowcach foliowych. S. P. oraz jej mąż J. P. (2) od razu rozpoznali w okazanym im ciele ciało J. P. (1). Powód M. P. (1) nie był obecny przy identyfikacji zwłok J. P. (1).

W dniu 18 lutego 2011 roku odbył się pogrzeb J. P. (1). Strona pozwana pokryła koszt drugiego pochówku zmarłej .

Dowód:

- akta VII Kp 164/11 wraz z aktami 3 Ds. 79/11;

- kserokopia karty zgonu J. P. (1), k. 86;

- przesłuchanie świadka S. P., k. 160-161;

- przesłuchanie świadka J. P. (2), k. 159-160;

- zeznanie świadka A. R., k. 163;

- zeznanie świadka Z. P., k. 163;

Zmarła J. P. (1) była babcią powoda. Przed śmiercią J. P. (1) powód nie miał istotnych problemów zdrowotnych, nie leczyła się psychiatrycznie, nie korzystała z konsultacji z psychologiem. Po zdarzeniu odbył jedną konsultacje psychiatryczną. Nie otrzymała leków, nie zalecono dalszych konsultacji. W dniach od 16 lutego 2011 r. do 04 marca 2011 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim.

Powód miał dobre relacje ze zmarłą J. P. (1). Powód jak i pozostali członkowie rodziny zdawał sobie sprawę z ciężkiego stanu zdrowia J. P. (1). Zmarła mieszkała sama w L.. Często była odwiedzana przez członków rodziny w tym przez powoda. Powód pomagał babci w pracach domowych. O ciężkim stanie zdrowia J. P. (1) rodzina została poinformowana telefonicznie prze sąsiadkę.

Powód nie był obecny podczas okazania zwłok do identyfikacji.

Dowód:

- druk (...), k. 7;

- historia choroby, k. 8;

- zeznania powodaM. P. (1), k. 213-2015;

- przesłuchanie świadka S. P., k. 160-161;

- przesłuchanie świadka J. P. (2), k. 159-160;

- przesłuchanie świadka M. P. (2), k. 161-162;

Prokuratura Rejonowa w Legnicy nadzorowała dochodzenie o sygn. akt 3 Ds. 79/11 w sprawie znieważania zwłok K. S. (1) oraz J. P. (1) w okresie pomiędzy 06 a 10 lutego 2011 r., to jest o czyn z art. 262 § 1 k.k. Postanowieniem z dnia 16 marca 2011 r. umorzono dochodzenie w sprawie jak wyżej wobec stwierdzenia, iż czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego( art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.). Postanowieniem z dnia 15 lipca 2011 r. Sad Rejonowy wL.VIII Wydział Karny utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

Dowód:

- postanowienie z dnia 15 lipca 2011 r., sygn. akt VIII Kp 164/11;

Powód wezwał stronę pozwaną do zapłaty kwoty zadośćuczynienia. Strona pozwana nie zaspokoiła roszczeń powoda. M. P. (1) wystąpił przeciwko stronie pozwanej z pozwem o zapłatę zadośćuczynienia w wysokości 10.000 zł, a ojciec powoda J. P. (2) wystąpił z żądaniem zadośćuczynienia w wysokości 30.000 zł. W sprawie o sygn. akt VII C 204/12 Sąd prawomocnym wyrokiem zasądził na rzecz J. P. (2) zadośćuczynienie w wysokości 20.000 zł.

Dowód:

- wezwania do wypłacenia zadośćuczynienia, k. 13;

- akta sprawy VII C 204/12.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Poza sporem w sprawie pozostawała co do zasady odpowiedzialność strony pozwanej, albowiem ta w odpowiedzi na pozew przyznała, że na zlecenie rodziny powoda miała dokonać pochówku zmarłej J. P. (1), zaś w nieustalonych okolicznościach doszło do zamiany zwłok zmarłej ze zwłokami zmarłej K. S. (1). W ocenie strony pozwanej żądana przez powoda kwota stanowiąca sumę zadośćuczynienia w wysokości 10.000 złotych jest kwotą nieuzasadnioną oraz wygórowaną tym bardziej, że zdaniem strony pozwanej brak jest podstaw do przyjęcia, że na zwiększenie krzywdy powoda miał wpływ jak podnosił powód sposób okazania ciała zmarłej czy pogorszenie stanu zdrowia samego powoda. Ponadto strona pozwana wskazała, że pomyłka po stronie pozwanej miała charakter niezawiniony oraz że J. P. (2) otrzymał stosowne zadośćuczynienie oraz przeprosiny od strony pozwanej.

Podstawową funkcją zadośćuczynienia jest kompensacja, co oznacza, iż odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę.

Zgodnie z treścią art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Przy ocenie rozmiaru przyznanego zadośćuczynienia Sąd rozważał wskazówki zawarte w bogatym w tym zakresie orzecznictwie Sądu Najwyższego. W art. 445 § 1 k.c. dotyczącym zadośćuczynienia pieniężnego, ustawodawca posługuje się pojęciem niedookreślonym „suma odpowiednia”. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem oraz poglądami doktryny, zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie kwota przyznana poszkodowanemu z tego tytułu nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być odpowiednia w tym znaczeniu, że powinna odnosić się także do obiektywnych kryteriów, jak aktualny poziom życia społeczeństwa. Poszkodowany powinien otrzymać od osoby odpowiedzialnej za szkodę sumę pieniężną o tyle w konkretnych okolicznościach odpowiednią, ażeby mógł za jej pomocą złagodzić odczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1973 r. sygn. akt III CZP 37/73 OSNC 1974/9/145). Zadośćuczynienie powinno uwzględniać doznaną krzywdę poszkodowanego, na którą składają się cierpienie fizyczne w postaci bólu i innych dolegliwości oraz cierpienie psychiczne polegające na ujemnych uczuciach przeżywanych bądź w związku z urazami fizycznymi, bądź w związku z następstwami uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia zwłaszcza trwałymi lub nieodwracalnymi (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 listopada 1994 r., sygn. akt III APr 43/94, OSA 1995/5/41). Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 1972 r. sygn. akt II CR 57/72, określenie wysokości zadośćuczynienia powinno być dokonane z uwzględnieniem wszystkich okoliczności mających wpływ na rozmiar doznanej krzywdy a m.in. również wieku poszkodowanego i czasu trwania jego cierpień. Przyznanie zadośćuczynienia nie wymaga zatem w zasadzie oceny rozmiaru szkody związanej z uszczerbkiem na zdrowiu, kosztami wynikłymi z uszkodzenia ciała czy utratą zdolności zarobkowej lub zwiększeniem potrzeb, albo zmniejszeniem widoków na przyszłość; istotne są natomiast okoliczności składające się na pojęcie krzywdy, które nie są tożsame z okolicznościami decydującymi o pogorszeniu sytuacji życiowej lub majątkowej poszkodowanego (wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999 r. II UKN 681/98, OSNAP 2000/16/626). Ponadto w ramach art. 445 § l k.c. uwzględniane są okoliczności, które składają się na pojęcie krzywdy i jej rozmiar. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2005 r., sygn. akt I CK 7/05 (LEX nr 153254) na rozmiar krzywdy, a w konsekwencji wysokość zadośćuczynienia, składają się cierpienia fizyczne i psychiczne, których rodzaj, natężenie i czas trwania należy każdorazowo określić w okolicznościach konkretnej sprawy.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, że Sąd procedując w zakresie należnego powodowi zadośćuczynienia za punkt wyjścia uznał przede wszystkim ustalenie rzeczywistych następstw zdarzenia jakiemu uległ powód - od ich skali, stopnia nasilenia, długości trwania zależy bowiem nie tylko ustalenie związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem a aktualnym stanem powoda, ale także ewentualna wysokość zadośćuczynienia, którego powód może się domagać.

Niewątpliwie z winy strony pozwanej w nieustalonych okolicznościach doszło do zamiany zwłok J. P. (1) i K. S. (1). Za skutki tego zdarzenia odpowiedzialność cywilnoprawną ponosi strona pozwana.

Zdaniem Sądu znajduje potwierdzenia w materiale dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie zarzut strony pozwanej, iż powód nie wykazał, iż doznał krzywdy, uzasadniającej wypłatę zadośćuczynienia na skutek zamiany zwłok J. P. (1).

Czyniąc ustalenia co do krzywdy jakiej doznał powód Sąd opierał się na przesłuchaniu powoda i zeznaniach świadków. Zdaniem Sądu świadkowie w sposób spontaniczny i szczery opisali nie tylko przebieg zdarzenia, ale też reakcję na nie całej rodziny, w tym powoda.

W chwili obecnej zdarzenie z lutego 2011 r. nie rozciąga się na życie towarzyskie czy rodzinne powoda. Nie wymaga ona specjalistycznego leczenia, a wydarzenia z lutego 2011 r. odbiły się jedynie krótkotrwale na jego psychice. Powód odbył tylko jedną wizytę psychiatryczna, nie zalecono mu środków farmakologicznych, a w okresie późniejszym nie odczuwał on potrzeby kontynuacji leczenia.

J. P. (1) chorowała od wielu lat. Rodzina powoda zdawała sobie sprawę z ciężkiego stanu zdrowia kobiety i choć niewątpliwie śmierć członka rodziny jest wydarzeniem traumatycznym to u powoda żałoba przebiegła w sposób prawidłowy, została zakończona i nie wywołała długofalowych negatywnych skutków w przyszłości. W związku z zaistniałymi okolicznościami nie doszło u powoda do wystąpienia zaburzeń stresowo-pourazowych skutkujących trwałym uszczerbkiem na zdrowiu lub istotnych zakłóceń w sferze emocjonalno-motywacyjnej i społecznej.

Za chybiony ponadto należy uznać także zarzut jakoby sposób prezentacji zwłok miał związek z wysokością zadośćuczynienia należnego powodowi. M. P. (1) nie był obecny podczas identyfikacji ciała, a nadto podczas okazania zachowano standardy przepisane prawem.

Ustalając zasadność zasądzenia zadośćuczynienia należnego powodowi Sąd miał na uwadze całokształt okoliczności zdarzenia, a także wysokości zadośćuczynienia przyznanego J. P. (2). Porównując stan negatywnych przeżyć oraz ich natężenie, a także długość trwania u powoda i jego ojca, jak również mając na uwadze odmienny charakter relacji łączących syna z matką oraz wnuka z babcią, Sąd doszedł do wniosku, że brak jest podstaw do uwzględnienia choćby w części żądania powoda.

Z uwagi na powyższe powództwo zostało oddalone.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. Pozwany jest stroną wygrywającą w sprawie, której powód winien zwrócić w świetle powyższej regulacji koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na zasądzone w pkt II koszty procesu składa się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 2.400 zł. ustalone w oparciu o § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokacie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz.U. z 2002r. Nr 163 poz. 1348 z późn.zm.) oraz kwota 17 złotych tytułem uiszczonej opłaty skarbowej na udzielone pełnomocnictwo.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w sentencji.