Sygn. akt VII U 744/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 marca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Lucyna Stąsik - Żmudziak

Protokolant - starszy sekretarz sądowy Wioletta Wójtowicz

po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2016 roku w Lublinie

sprawy J. L.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o prawo do renty rodzinnej

na skutek odwołania J. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 12 marca 2015 roku, znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala J. L. prawo do renty rodzinnej od dnia 1 lutego 2015 roku do dnia 30 czerwca 2016 roku.

VII U 744/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 marca 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w B., na podstawie art. 70 ust.2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.), odmówił na dalszy okres J. L. prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia wskazano, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 26 lutego 2015 r. nie stwierdziła, że wnioskodawczyni jest niezdolna do pracy.

J. L. wniosła odwołanie od powyższej decyzji, domagając się zmiany tego rozstrzygnięcia i ustalenia prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu. Wnioskodawczyni w odwołaniu wskazała, iż nadal jest niezdolna do pracy z powodu istniejących u niej schorzeń.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację wyrażoną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

J. J. urodzona (...) od dnia (...) r. była uprawniona do renty rodzinnej po zmarłym mężu Z. Ł.. Wobec stwierdzania, że wnioskodawczyni jest niezdolna do pracy renta rodzinna była przedłużana na kolejne okresy. Ostatnio prawo to było ustalone i wypłacane do 31 stycznia 2015r. (k. 83ar)

W dniu 29.12.2014r. wnioskodawczyni złożyła wniosek o rentę rodzinną na dalszy okres wraz z aktualnym zaświadczeniem lekarskim. (k. 93ar)

W związku z rozpoznaniem wniosku lekarz orzecznik ZUS dokonał oceny stanu zdrowia wnioskodawczyni pod kątem istnienia niezdolności do pracy. W orzeczeniu z dnia 21 stycznia 2015 roku orzecznik uznał wnioskodawczynię za nadal osobę okresowo częściowo niezdolną do pracy do stycznia 2016r., w związku z przewlekłym zespołem korzeniowo-bólowym prawostronnym na tle wielopoziomowej dyskopatii. Orzeczenie zostało wydane po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawczyni i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, tj. dokumentacji z przebiegu leczenia. (k. 96ar, akta orzecznicze)

W stosunku do powyższego orzeczenia lekarza orzecznika Główny Lekarz Orzecznik zgłosił zarzut wadliwości orzeczenia i przekazał sprawę do rozpoznania komisji lekarskiej. (k. 98 ar)

Po uzupełnieniu dokumentacji lekarskiej Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 26 lutego 2015 r. nie podzieliła ustaleń lekarza orzecznika i uznała wnioskodawczynię za osobę zdolną do pracy. W jej ocenie zarzut wadliwości orzeczenia jest słuszny gdyż wnioskodawczyni zaostrzenia dolegliwości może leczyć w ramach czasowej niezdolności do pracy. (orzeczenie – akta ZUS k.45, 104).

W oparciu o powołane wyżej orzeczenie organ rentowy wydał w dniu 12 marca 2015 roku zaskarżoną decyzję.

W toku postępowania, celem zbadania zasadności odwołania i prawidłowości wydanej decyzji Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych o specjalnościach z zakresu neurochirurgii, kardiologii, diabetologii, psychiatry i chirurga. (k. 5as)

W opinii z dnia 19 sierpnia 2015r. biegli: kardiolog, diabetolog, psychiatra i chirurg rozpoznali, u wnioskodawczyni cukrzycę typu 2 leczoną jednym doustnym lekiem przeciwcukrzycowym, nadciśnienie tętnicze umiarkowane, otyłość, stan po operacji przepukliny brzusznej, dystymię. Biegli uznali, że z powodu tych schorzeń u wnioskodawczyni brak niezdolności do pracy. Powyższej oceny dokonali po zapoznaniu się z dokumentacją lekarską zawartą w aktach oraz po przeprowadzeniu badania wnioskodawczyni. W swojej opinii biegli wskazali również, że wnioskodawczyni choruje na cukrzycę typu 2 od około 4 lat, przyjmuje jeden doustny lek przeciwcukrzycowy. Glikemie oznacza systematyczne. Niedocukrzeń nie zgłasza. Diety stara się przestrzegać. Leczy się w Poradni Lekarza Rodzinnego. Leki przyjmuje systematycznie Zgłasza bóle kończyn dolnych, ich drętwienie i mrowienie. W 2007r.przebyła operację dyskopatii odcinka L-S kręgosłupa. Od 10 lat leczy się z powodu nadciśnienia tętniczego. Przebyła w sierpniu 2011 r operacje przepukliny pępkowej z implantacją siatki.. W ocenie diabetologicznej cukrzyca u chorej ma przebiegu stabilny, wymaga przestrzegania diety i systematycznego przyjmowania leków. Bez niedocukrzeń, bez późnych powikłań. W obecnym stopniu zaawansowania nie sprowadza u opiniowanej niezdolności do pracy.

Opiniowana leczy się z powodu nadciśnienia tętniczego od około 2010 roku. Nie była hospitalizowana z powodu chorób układu krążenia. Wartości ciśnienia tętniczego są chwiejne, Wymaga dalszej kontroli lekarskiej, ale nadciśnienie tętnicze w aktualnym stopniu zaawansowania bez powikłań narządowych - nie powoduje niezdolności do pracy. Schorzenia stwierdzone u badanej w aktualnym stopniu zaawansowania, z punktu widzenia chirurgicznego, nie sprowadzają niezdolności do pracy.

Leczona jest psychiatrycznie ambulatoryjnie w (...) w C. od 3.09.2012 r. z rozpoznaniem: "Uporczywe zaburzenia nastroju". Nie była natomiast leczona psychiatrycznie szpitalnie.

Podczas obecnego badania sądowo - psychiatrycznego zdiagnozowano - podobnie, jak w PZP - objawy dystymiczne (tj. uporczywe zaburzenia nastroju); nie stwierdzono natomiast zaburzeń psychicznych, sprowadzających niezdolność do pracy ze względu na stan psychiczny - zarówno obecnie, jak i w przeszłości (w tym po 1.02.2015). Nie można tu zatem mówić o jakiejkolwiek poprawie stanu psychicznego po 1.02.2015r. (opinia k. 25-26as)

Z kolei w opinii biegłego neurochirurga z dnia 07 grudnia 2015r. stwierdzono: stan po leczeniu operacyjnym dyskopatii na poziomie L4-L5 w 2007 roku, nawrotową dyskopatię L4-L5 z przewagą strony prawej, prawostronny zespół bólowy korzeniowy, chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, otyłość. Biegła uznała, że opiniowana jest częściowo niezdolna do pracy od 01.02.2015r. do 30.06.2016 roku. W uzasadnieniu opinii biegła podała, że wnioskodawczyni w 2007 roku była operowana na U. z powodu dyskopatii lędźwiowej na poziomie L4-L5. Obecnie nadal utrzymują się dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego z promieniowaniem do prawej kończyny dolnej. Nie może długo chodzić, więcej leży. Leczy się u neurologa w C.. W wyniku badania KT kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego z 05.08.2015 roku opisano zwężenie przestrzeni międzykręgowej L4-L5, paracentralną, prawoboczną przepuklinę dysku na tej wysokości z uciskiem na worek oponowy i otwór miedzykręgowy oraz zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze trzonów L4 i L5. Ponadto stwierdzono obecność niedużych przepuklin dysków na poziomach L3-L4 i L5-S1. W badaniu neurologicznym przeprowadzonym przez biegłą stwierdzono, że badana jest w stanie ogólnym dobrym. Ruchomość kręgosłupa w odcinkach lędźwiowo-krzyżowym była ograniczona ze względu na dużą nadwagę, w odcinku szyjnym była w granicach normy. Siła mięśniowa kończyn górnych i dolnych była prawidłowa, symetryczna z prawidłową funkcją obu dłoni. Odruchy z kończyn górnych i dolnych były symetryczne, osłabione. Nie stwierdzono objawów patologicznych oraz innych cech świadczących o uszkodzeniu układu piramidowego. Objawy korzeniowe z odcinków szyjnego były nieobecne, z odcinka lędźwiowo-krzyżowego objaw L.'a był obecny po stronie prawej pod kątem 50-60 stopni. Nie stwierdzono objawów wskazujących na zaburzenia krążenia w układzie kręgowo-podstawnym. Opiniowana poruszała się z pomocą laski utykając na prawą kończynę dolną.

W ocenie biegłej wnioskodawczyni jest nadal częściowo niezdolna do pracy. Według dokumentacji leczenia w poradni neurologicznej przewlekle utrzymuje się zespół korzeniowy z przewagą strony prawej, okresowo występują znaczne nasilenia objawów korzeniowych zwłaszcza po stronie prawej. Ostatnie badanie KT kręgosłupa wykazuje prawostronną nawrotową przepuklinę dysku na operowanym poziomie. Ponowne leczenie operacyjne przy tak dużej otyłości jest bardzo trudne do przeprowadzenia. Jeżeli takie leczenie zostałoby przeprowadzone nie należy się spodziewać radykalnej poprawy ze względu na bardzo duże obciążenia kręgosłupa spowodowane olbrzymią nadwagą opiniowanej. Również nie należy spodziewać się radykalnej poprawy po leczeniu zachowawczym rehabilitacyjnym u osoby z tak dużą otyłością. Powódka powinna podjąć odpowiednie leczenie dietetyczne i bariatryczne w celu redukcji wagi. (opinia k. 42-43 as)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przytoczone dowody z opinii biegłych lekarzy sądowych, dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz organu rentowego, które obdarzył wiarą w całości. Zostały one sporządzone w przepisanej formie, w oparciu o obowiązujące w dacie ich wydania przepisy prawne, przez kompetentne osoby w ramach przysługujących im uprawnień. Do żadnej z opinii zastrzeżeń nie wniosła wnioskodawczyni ani organ rentowy.

Rozstrzygając w sprawie Sąd oparł się na opinii biegłego neurochirurga neurotraumatologa oraz wnioskach w niej przedstawionych. Biegły przeprowadził bezpośrednie badanie wnioskodawczyni, wnikliwie przeanalizował dokumentację medyczną i omówił wpływ zdiagnozowanych u skarżącej schorzeń na zdolność do pracy – przy uwzględnieniu dotychczasowego doświadczenia zawodowego i posiadanych kwalifikacji.

Wnioski zawarte w powołanej opinii są wystarczająco uzasadnione. Z tych względów opinię Sąd uznał za wiarygodną, miarodajną i wyczerpującą a przez to przedstawiające wystarczające wiadomości specjalne, niezbędne do merytorycznego rozstrzygnięcia zarzutów zawartych w odwołaniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 września 1999 r., sygn. II UKN 96/99). Schorzenia neurologiczne związane ze stanem kręgosłupa stanowią o ustalonej niezdolności. Ich stopień zaawansowania powoduje, że wnioskodawczyni nadal jest osobą częściowo niezdolną do pracy zgodnej ze swoimi kwalifikacjami. Pozostałe schorzenia na które cierpi wnioskodawczyni, chociaż uciążliwe nie występują w takim nasileniu, że powodują niezdolność do pracy. Wnioskodawczyni cały czas leczy się, pozostaje pod kontrolą lekarza rodzinnego oraz poradni psychiatrycznej. Przyjmuje leki.

Kierując się powyższym, Sąd Okręgowy w całości podzielił wnioski biegłego neurochirurga w zakresie ustalenia u wnioskodawczyni częściowej niezdolności do pracy w od lutego 2015 roku do 30 czerwca 2016r.

Z uwagi na powyższe Sąd uznał, że w sprawie został zgromadzony wystarczający materiał dowodowy i nie ma potrzeby jego uzupełniania czy weryfikowania.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie J. L. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 65 ust. 1 w zw. z art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych(tekst jednolity z dnia 7 maja 2015 r. Dz.U. z 2015 r. poz. 748), renta rodzinna przysługuje między innymi małżonkowi osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Kwestia uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych męża wnioskodawczyni w chwili śmierci nie była przedmiotem sporu.

Zgodnie z art. 70 ust. 2 powołanej ustawy prawo do renty rodzinnej nabywa wdowa, która osiągnęła wiek (...)lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania osób wymienionych w ust. 1 pkt 2. Do ustalenia niezdolności do pracy mają zastosowanie zasady i tryb określony w ustawie z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyrażone w art. 12-14. Stosownie do art. 12 ust. 3 tej ustawy częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy czym, przy ocenie stopnia niezdolności do pracy i przewidywanego okresu jej trwania oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji oraz możliwości wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej, a także celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Orzekając w niniejszej sprawie Sąd oparł się na opinii biegłego lekarza sądowego neurochirurga, weryfikowanych dokumentacją medyczną. Należy tutaj zwrócić uwagę na treść wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2007 r. (III UK 130/06, OSNP 2008/7-8/113, LEX 368973), zgodnie z którym „Opinia biegłych dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe, w tym rodzaju występujących schorzeń, stopnia ich zaawansowania i nasilenia związanych z nimi dolegliwości, stanowiących łącznie o zdolności do wykonywania zatrudnienia lub jej braku. Sąd nie może - wbrew opinii biegłych - oprzeć ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu”. Sąd orzekający stanowisko to w pełni podziela.

Uznać zatem należy, że wnioskodawczyni nadal spełnia wszystkie przesłanki do renty rodzinnej. W oparciu o poprzednie decyzje ZUS do jej pobierania była uprawniona od(...) roku do 31 stycznia 2015r. Aktualnie jej stan zdrowia związany ze schorzeniami neurologicznymi uzasadnia przyjęcie, że jest w dalszym ciągu częściowo niezdolna do pracy i niezdolność ta będzie trwać do 30 czerwca 2016r.

W związku z powyższym Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił jej prawo do renty rodzinnej od daty jej wstrzymania, tj. od 01.02.2015r. do 30.06.2016r. Z tego względu orzeczono jak w części dyspozytywnej wyroku na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c.