Sygn. akt VIII U 384/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Dorota Stańczyk

Protokolant p.o. prot. sąd. Kinga Pałubska

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2016 roku w Lublinie

sprawy K. G. i D. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o wysokość podstawy wymiaru składek

na skutek odwołań K. G. i D. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 20 stycznia 2015 roku znak (...)- (...)

oddala odwołania

Sygn. akt VIII U 384/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 stycznia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne K. G. jako pracownika u płatnika składek Biuro (...) wynosi:

- w miesiącu wrześniu 2014 r. - na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe 840 zł. , na ubezpieczenie zdrowotne 724,84 zł.

- w miesiącu październiku 2014 r. na ubezpieczenie zdrowotne 748,96 zł.

- w miesiącu listopadzie 2014 r. na ubezpieczenie zdrowotne 48,32 zł.

W uzasadnieniu wskazano, iż K. G. została zgłoszona przez płatnika do ubezpieczeń z tytułu zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy z minimalnym wynagrodzeniem w okresie od 26 sierpnia 2014 r. do 31 maja 2014 r. zaś od 1 czerwca 2014 r. do 31 sierpnia 2014 r. w niepełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem za pracę w wysokości połowy minimalnego wynagrodzenia. Od 1 września 2014 r. płatnik zgłosił ją do ubezpieczenia na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem w kwocie 7500 zł brutto. Podwyższenie wynagrodzenia i stanowiska ubezpieczonej uzasadnił jej wysokimi kwalifikacjami. Z przeprowadzonego przez organ rentowy postępowania wyjaśniającego wynika, iż kwalifikacje ubezpieczonej nie zmieniły się od czerwca 2011 r. zaś wynagrodzenie i wymiar czasu pracy w okresie od 1 czerwca 2014 r. do 31 sierpnia 2014 r. uległy zmniejszeniu. Okoliczności te wobec faktu, iż K. S. od 1 października 2014 r. jest niezdolna do pracy z powodu choroby zaś obecnie ubiega się o wypłatę zasiłku chorobowego za okres o 3 listopada 2014 r. wskazują, że zmiana warunków umowy o pracę miała charakter pozorny w celu stworzenia podstaw do osiągniecia wyższych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego (decyzja k. 33-38 a.u.).

Odwołanie od tej decyzji złożył D. S. kwestionując ją i wnosząc o jej uchylenie. W treści odwołania wskazywał, że od momentu zatrudnienia K. G. rzetelnie i prawidłowo opłacał za nią składki ubezpieczeniowe. Zmniejszenie o połowę wymiaru czasu pracy oraz wynagrodzenia od dnia 1 czerwca 2014 r. do 31 sierpnia 2014 r. było spowodowane koniecznością przygotowania się ubezpieczonej do podjęcia od dnia 1 września 2014 r. nowych obowiązków na stanowisku głównego księgowego - kierownika biura. Decyzja o zatrudnieniu K. G. w tym charakterze oraz ustalenie wysokości jej wynagrodzenia na poziomie 7500 zł brutto wynikały z jej wysokich kwalifikacji oraz faktu, iż była zaufanym pracownikiem, okoliczność, iż jest w ciąży, o czym nie wiedział, nie miała więc żadnego znaczenia dla zmiany stanowiska i podniesienia płacy (odwołanie k. 2-10 a.s.).

Odwołanie od powyższej decyzji organu rentowego złożyła również K. G., wnosząc o jej uchylenie w całości. Wskazała, że będąc zatrudnioną w biurze (...) w C. od ponad siedmiu lat, w celu podniesienia kwalifikacji ukończyła studia podyplomowe w zakresie rachunkowości i uzyskała certyfikat księgowy, uprawniający do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Wywodziła, że decyzja o zatrudnieniu jej na stanowisku głównego księgowego - kierownika biura została podjęta przez płatnika już na początku 2014 r.. Podała, iż dopiero w końcu sierpnia 2104 r. roku dowiedziała się że jest w ciąży. Ponieważ bardzo zależało jej na podjęciu zaproponowanego, atrakcyjnego zawodowo i finansowo stanowiska, nie informując o ciąży pracodawcy, od początku września podjęła nowe obowiązki. Wskazała, iż na skutek okoliczności, których nie mogła przewidzieć, związanych z pogorszeniem stanu zdrowia w końcu września 2014 r., musiała zaprzestać wykonywania pracy (odwołanie k. 17 -21 a.s.).

W odpowiedziach na odwołania organ rentowy domagał się ich oddalenia, argumentując jak w treści zaskarżonej decyzji (odpowiedzi na odwołania k. 11-12 a.s., 22-24 a.s.).

Sprawy z odwołań wnioskodawców od decyzji organu rentowego z dnia 20 stycznia 2015 r. zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia (postanowienie k. 28 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje

D. S. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą Biuro (...) w (...)od dnia 5 listopada 2005 r. Od końca 2006 r. zaczął zatrudniać pracowników na stanowiskach pracownika biurowego oraz księgowego. W ramach prowadzonej działalności księgowi zatrudnieni w biurze rozliczają księgi przychodów, rozchodów i księgi rachunkowe klientów, prowadzą sprawy kadrowe, takie jak listy płac, sporządzanie projektów umów o pracę oraz deklaracji ZUS (zeznania wnioskodawczyni k. 53 a.s).

K. S. po ukończeniu w dniu 19 czerwca 2007 r. studiów (...) w (...) w C. w Instytucie (...), od 1 września 2007 r. podjęła na stanowisku księgowej, trwający do 28 sierpnia 2008 r. staż w należącym do jej brata D. S. Biurze (...). (...) w C. (akta osobowe k.49 a.s.- dyplom k.4 t. A a.o., skierowanie do pracy k. 1 t. A a.o., zaświadczenie lekarskie k. 5 t. A a.o.). W dniu 26 sierpnia 2008 r. wnioskodawczyni została zatrudniona w biurze D. S. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku księgowej, z uposażeniem 1126 zł. miesięcznie (akta osobowe k.49 a.s.- umowa o pracę k.1 tomu B a.o.). W zakresie jej obowiązków był przygotowywanie dokumentacji księgowej do księgowania, segregowanie i układanie chronologiczne dokumentów, sporządzanie dokumentów księgowych, list płac, kart wynagrodzeń PIT 11, PIT 4, sporządzanie dokumentacji ZUS, dekretacja i księgowanie dokumentów księgowych, sporządzanie zeznań i rozliczeń podatkowych oraz wniosków o zwrot VAT, pisanie biznes planów, sprawozdań finansowych, wniosków do banków i innych instytucji obsługa urządzeń biurowych i obsługa klienta (akta osobowe 55 a.s.- zakres obowiązków k. 3 tomu B a.o.). W dniu 28 maja 2010 r. wnioskodawczyni ukończyła w(...) L. na(...) studia magisterskie na kierunku matematyka, następnie w dniu 20 czerwca 2011 r. ukończyła studia podyplomowe na (...), (...) i (...) we W. w zakresie rachunkowości. W dniu 16 stycznia 2012 r. uzyskała wydany przez Ministra Finansów Certyfikat księgowy uprawniający do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (akta osobowe wnioskodawczyni k.55 a.s.- dyplom k. 6 t. A a.o., świadectwo ukończenia studiów k.7 t. A a.o., certyfikat k. 8 t. A a.o.). Po zdobyciu nowych kwalifikacji nadal była zatrudniona na stanowisku księgowej, z uposażeniem w wysokości minimalnego wynagrodzenia. Wynagrodzenie tej wysokości otrzymywali również zatrudnieni w biurze (...) księgowi (akta osobowe k 55 a.s., zeznania wnioskodawczyni,k.52v.-53, zeznania świadków M. S. k. 50-51a.s., zeznania świadka P. G. k. 51v a.s.). W 2014 roku D. S. zatrudniał na stanowisku księgowych M. S. i P. G. na podstawie umowę o pracę, w pełnym wymiarze casu pracy oraz przebywającą nadal na urlopie wychowawczym A. P.. Zatrudniona T. G. po upływie 3 miesięcy od powrotu z urlopu wychowawczego w 2014 r. zwolniła się z pracy (zeznania świadka M. S. k. 51 a.s.).

W dniu 28 lutego 2014 r. D. S. wypowiedział umowę o pracę zawartą z wnioskodawczynią w dniu 26 sierpnia 2008 r., w części dotyczącej wymiaru czasu pracy, z upływem 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia w dniu 31 maja 2014 r., z pełnego etatu na ½ etatu oraz wynagrodzenia z kwoty 1680 zł. brutto na 840 zł brutto. Przyczyną wypowiedzenia dotychczasowych warunków umowy o pracę była zmiana organizacji pracy w zakładzie pracy oraz zmiana czasu pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy. Nowe warunki czasu pracy i płacy miały obowiązywać od dnia 1 czerwca 2014 r. Wnioskodawczyni wykonywała te same obowiązki w zmniejszonym wymiarze czasu pracy, po cztery godziny dziennie i za niższym wynagrodzeniem (akta osobowe 55 a.s.- wypowiedzenie warunków umowy o pracę k. 10 t. B a.o. listy płac k.7,8,9 t.I a.u. , listy obecności k. 21-23 t.I a.u., zeznania wnioskodawczyni k. 52 v. a.s., zeznania świadka M. S. k.50 v a.s.). Pod koniec miesiąca sierpnia 2014r. K. G. udała się do lekarza, który stwierdził u niej początek ciąży ( dokumentacja medyczna , k. 49 a.s., zeznania wnioskodawczyni,k,52, 52v.-53).

W dniu 1 września 2014 r. D. S. i K. S. podpisali aneks do zawartej umowy o pracę. Postanowili, iż w miejsce dotychczasowych warunków umowy dotyczących wymiaru czasu pracy tj. ½ etatu, stanowiska pracy – księgowa, oraz wynagrodzenia w wysokości 840 zł brutto będą obowiązywały następujące warunki: wymiar czasu pracy zostanie zwiększony do ośmiu godzin na dobę (do pełnego czasu pracy), nastąpi zmiana stanowiska pracy na stanowisko „główny księgowy - kierownik biura”, zaś wynagrodzenie wyniesie 7500 zł brutto . D. S. „utworzył” nowe, nie istniejące do tej pory w firmie stanowisko pracy. Do obowiązków wnioskodawczyni jako głównego księgowego – kierownika biura miało należeć: odpowiedzialność za opracowanie planu kont, odpowiedzialność za procedurę rozliczania inwentaryzacji aktywów firmy, prowadzenie ewidencji księgowych, przygotowywanie sprawozdań i raportów, nadzór nad prawidłowym obiegiem dokumentów księgowych, nadzór nad prawidłowością rozliczeń podatkowych, kontrola prawidłowości operacji finansowo księgowych dokonywanych przez pracowników, nadzór nad pracownikami biura, kontaktowanie się i współpraca z w instytucjami zewnętrznymi. Wnioskodawczyni miała zastępować swojego brata D. S. podczas jego nieobecności w pracy, przyjmować dokumenty od klientów rozmawiać z nimi. Wykonywała swoje obowiązki pracownicze do dnia 30 września 2014 r. Od 1 października 2014 r. przebywała na zwolnieniu lekarskim w związku z pogorszeniem stanu zdrowia spowodowanym stanem ciąży. Pracodawca D. S. wypłacił jej wynagrodzenie za wrzesień oraz za okres przebywania na zwolnieniu lekarskim w miesiącu październiku 2014 r.. Dochód roczny związany z prowadzeniem Biura (...) w roku 2014 wyniósł 39 256,76 zł. (odpowiednio w latach poprzednich 79 822,15 zł za rok 2012 i 98 331,91 zł, za rok 2013) (akta osobowe 55 a.s.- aneks do umowy o pracę k. 12 tomu B a.o., zakres obowiązków k. 13 tomu B a.o., lista obecności k.19,20 t.I a.u., przelewy bankowe k. 24,25 t.I a.u., zeznania o wysokości osiągniętego dochodu k. 49 a.s. zeznania wnioskodawczyni k. 42,52v-53 a.s., zeznania wnioskodawcy k. 42 v,52-52v. zeznania świadka M. S. k. 51 a.s., zeznania świadka P. G. k. 51v).

D. S. odprowadził od podwyższonego od 1 września 2014 r. wynagrodzenia wnioskodawczyni, składki do ubezpieczenie społeczne za miesiąc wrzesień (bezsporne). Obecnie K. G. przebywa na urlopie rodzicielskim. Wnioskodawca nie zatrudnił innego pracownika na jej miejsce i mimo, iż nadal uskarża się na zły stan zdrowia , nadal takiego stanowiska nie utworzył , sam wykonuje obowiązki , które miała wykonywać jego siostra (bezsporne, zeznania wnioskodawcy k. 52v, zeznania wnioskodawczyni 51v a.s.).

Z uwagi na fakt, iż skarżąca złożyła wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego od dnia 3 listopada 2014 r. organ rentowy wszczął postępowanie wyjaśniające, celem ustalenia kwoty podstawy wymiaru składek na podstawie umowy o pracę w Biurze (...) ( zaświadczenie k. 3 a.u.).

W dniu 20 stycznia 2013r. organ rentowy wydał zaskarżoną w przedmiotowej sprawie decyzję (decyzja k. 33-38 a.u.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumentację zawartą w aktach organu rentowego, aktach sądowych, aktach osobowych oraz częściowo w oparciu o zeznania wnioskodawczyni i wnioskodawcy oraz świadków M. S. i P. G..

Sąd w całości obdarzył wiarą dowody z dokumentów potwierdzających zawarcie umowy o pracę z dnia 26 sierpnia 2008 r. i wypowiedzenia zmieniającego wymiar czasu pracy i płacy od 1 czerwca 2014 r. uznając, iż nie budzą one wątpliwości pod względem formy, treści oraz faktu sporządzenia przez uprawnione podmioty; nie zostały one również zakwestionowane przez strony.

Sąd nie podzielił natomiast treści dokumentu w postaci aneksu do umowy o pracę z dnia 1 września 2014 r. oraz zakresu obowiązków wnioskodawczyni po podpisaniu w dniu 1 września 2014 r. aneksu do umowy o pracę. Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe nie wykazało bowiem, aby praca zgodnie z treścią tego aneksu była rzeczywiście wykonywana.

Wbrew twierdzeniom stron wypowiedzenie umowy o pracę z dnia 28 lutego 2014 r. (akta osobowe k 55 a.s. ) nie wskazuje ani na okresowość trwania umowy o pracę na ½ etatu ani na fakt, iż przyczyną zmniejszenia etatu zgodnie z tym wypowiedzeniem była potrzeba dokształcania się przez K. S., celem objęcia w przyszłości stanowiska głównego księgowego –kierownika biura. Z dokumentu tego wynika bowiem, iż przyczyną wypowiedzenia dotychczasowych warunków umowy o pracę były przyczyny dotyczące zakładu pracy (aneks k 12 akt osobowych). Gdyby strony faktycznie miały zamiar zmniejszyć wymiar czasu pracy wnioskodawczyni do ½ tylko okresowo, w celu przyuczania się do pracy na nowym stanowisku , to taka właśnie przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę byłaby zawarta w treści tegoż wypowiedzenia i wówczas jego treść zawierałaby zapis , że jest to wypowiedzenie warunków pracy i płacy tylko terminowe. Tymczasem analiza jego treści prowadzi do przeciwnych wniosków - było ono zawarte z przyczyn dotyczących pracodawcy i bezterminowo. Z zeznań podatkowych złożonych przez wnioskodawcę jednoznacznie wynika, iż kondycja finansowa biura uległa pogorszeniu. Jego dochód w 2012 roku wyniósł prawie 80 tysięcy złotych, w roku 2013 prawie 100 tysięcy złotych zaś w roku 2014 zaledwie niecałe 40 tysięcy złotych. W tej sytuacji redukcja wynagrodzenia i czasu pracy pracownika, (w odniesieniu do pracy w pełnym wymiarze), było jak najbardziej uzasadnione ekonomicznie. Reasumując, aneks do umowy z 1 września 2014 r. wraz z zakresem obowiązków zostały sporządzone, biorąc pod uwagę daty związane z ciążą i zwolnieniem lekarskim, w celu uzyskania świadczeń z ZUS przez K. S.. Wnioskodawca zapłacił wyższą składkę od kwoty 7500 zł tylko za jeden miesiąc. Kwota ta ewidentnie została zawyżona w celu podniesienia podstawy wymiaru składek i tym samym uzyskania wyższych świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Dodatkowo świadczy o tym fakt, iż wszystkie osoby zatrudnione na stanowisku księgowych również wnioskodawczyni, od początku zatrudnienia otrzymywały wynagrodzenia w wysokości minimalnej. Podniesienie przez skarżącą kwalifikacji, na które powołuje się wnioskodawca, co miało uzasadniać podwyższenie kwoty płacy oraz zmianę stanowiska nastąpiło ostatecznie w 2012 roku. Nie spowodowało wówczas podniesienia wynagrodzenia i zmiany stanowiska. Nastąpiło to dopiero w momencie gdy wnioskodawczyni dowiedziała się o swojej ciąży.

Z powyższych względów zeznania D. S. i K. G. Sąd uznał za wiarygodne jedynie odnośnie faktu prowadzenia przez D. S. działalności gospodarczej w branży rachunkowości i zatrudniania pracowników oraz okoliczności i faktu zawarcia umowy o pracę i zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych K. S.. W tej części zeznania były zgodne ze zgromadzonym, wiarygodnym materiałem dowodowym w postaci dokumentów znajdujących się w aktach osobowych skarżącej oraz aktach organu rentowego. Sąd natomiast nie uznał za wiarygodne zeznań wnioskodawcy jakoby nie było mu wiadome w chwili zawierania z K. S. aneksu do umowy w dniu 1 września 2014 r., że wnioskodawczyni była w ciąży. Zeznania te – odnośnie braku wiedzy o ciąży skarżącej – w ocenie Sądu, są sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego.

Zeznania wnioskodawców co do powodów zmniejszenia wymiaru czasu pracy wnioskodawczyni do ½ etatu w wypowiedzeniu z dnia 28.02.2014r. nie znalazły potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym, w szczególności są sprzeczne z treścią tego wypowiedzenia - przyczynami wypowiedzenia zawartymi w jego treści, wyżej opisanymi.

Z uwagi na wskazaną powyżej sprzeczność Sąd uznał za niewiarygodne zeznania wnioskodawców i świadków M. S. i P. G. w części, w której podali, iż zmniejszenie czasu pracy i tym samym wynagrodzenia wnioskodawczyni od 1 czerwca 2014 na podstawie wypowiedzenia z dnia 28 lutego 2014 r. było spowodowane koniecznością zbierania informacji dotyczących prawa podatkowego, ubezpieczeń społecznych i prawa pracy oraz zaznajomienia się z sytuacją klientów których obsługiwało biuro. Z tych względów Sąd nie dał też wiary zeznaniom tych osób o świadczeniu pracy przez skarżącą na rzecz D. S. od dnia 1.09.2014r. w poszerzonym znacznie zakresem obowiązków i pełnym wymiarze czasu pracy.

Dlatego należało stwierdzić, że aneks do umowy o pracę, z dnia 1 września 2014 r., na podstawie którego D. S. stworzył nowe stanowisko pracy i wielokrotnie podniósł wynagrodzenie wnioskodawczyni Sąd uznał za czynność pozorną. Zwłaszcza, ze po skorzystaniu przez nią ze zwolnienia lekarskiego nie zatrudnił nikogo no miejsce K. G..

Odwołania nie są zasadne i nie zasługują na uwzględnienie.

Z przeprowadzonego postępowania jednoznacznie wynika, że w okresie objętym zaskarżoną decyzją wnioskodawczyni K. G. (S.) była zatrudniona przez D. S., jednakże na poprzednio obowiązujących zasadach, zakres wykonywanych przez nią obowiązków nie usprawiedliwiał zaś ustalenia wysokości jej wynagrodzenia na poziomie 7.500 złotych brutto miesięcznie.

Należy przypomnieć, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 1 ustawy z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz. 121, ze zm) tytułem obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego jak i chorobowego (art. 11 ust. 1) oraz wypadkowego (art. 12 ust. 1) jest pozostawanie w stosunku pracy, przy czym na podstawie art. 13 pkt. 1 cyt. ustawy ubezpieczenie trwa od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. W zaskarżonej decyzji organ rentowy zakwestionował jedynie wysokość wynagrodzenia będącego podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ustalonego w podpisanym w dniu 1 września 2014 r. aneksie do umowy o pracę na 7.500 złotych brutto miesięcznie. Stanowisko organu rentowego jest uzasadnione.

Zgodnie z utrwalonym poglądem Sądu Najwyższego nadmierne podwyższenie wynagrodzenia pracownika w umowie o pracę może być w zakresie prawa ubezpieczeń społecznych ocenione, jako dokonane z zamiarem nadużycia prawa do świadczeń. Postanowienie umowy o pracę jest w tym zakresie nieważne jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego polegającym na świadomym osiąganiu nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu – art. 58 § 2 k.c. w związku z art. 300 k.p. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2005 roku, III UK 89/05, OSNP z 2006 roku, Nr 11-12, poz. 192, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2005 roku, II UZP 2/05 OSNP z 2005 roku, Nr 21, poz. 338, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2005 roku, II UK 16/05, OSNP z 2006 roku, Nr 11-12, poz. 191, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku, II UK 43/05, OSNP z 2006 roku, Nr 15-16, poz. 251). W takiej sytuacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma uprawnienie do kwestionowania wysokości wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2009 roku, III UK 7/09, Lex nr 509047, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2005 roku II UK 16/05, Lex nr 182776). Wobec tego nie jest zasadny zarzut naruszenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych art. 18 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października o systemie ubezpieczeni społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz. 121, ze zmianami), § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 roku, Nr 161, poz. 1106, ze zmianami), a także art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz. 581, ze zmianami) – przez nieuwzględnienie zasad ustalania podstawy wymiaru składek określonych w tych przepisach.

W ocenie Sądu Okręgowego nie można zgodzić się ze stanowiskiem wnioskodawców, że wysokość wynagrodzenia odpowiadała rodzajowi wykonywanej pracy, zajmowanemu stanowisku i zakresowi obowiązków Nawet, gdyby uznać sporny aneks do umowy o pracę z dnia 01.09.2014r. jako ważny i obowiązujący, wynagrodzenie wnioskodawczyni na nowym stanowisku pracy w takiej wysokości również , zdaniem Sądu , nie byłoby adekwatne do do jej obowiazków pracowniczych. Przy ocenie zasadności zaskarżonej decyzji Sąd również uwzględnił i to, że wynagrodzenia innych pracowników wnioskodawcy stanowiły zaledwie około 20 % wynagrodzenia K. S..

Alimentacyjny charakter świadczeń i zasada solidaryzmu wymagają bowiem, by płaca, stanowiąca jednocześnie podstawę wymiaru składki, nie była ustalana ponad granicę płacy słusznej, sprawiedliwej i zapewniającej godziwe utrzymanie. Wynika to z przekonania, że choć przepisy prawa ubezpieczeń społecznych literalnie odnoszą wysokość składek do wypłaconego wynagrodzenia, w rzeczywistości odwołują się do odpowiedniości przełożenia tytułu ubezpieczenia - pracy i uzyskanej za nią należnej płacy na składki w ramach społecznego poczucia sprawiedliwości w korzystaniu ze świadczeń z ubezpieczenia udzielanych pracownikom z zasobów ogólnospołecznych (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2005 roku, II UK 16/05, OSNP z 2006 roku, Nr 11-12, poz. 191).

Podstawę wymiaru składki ubezpieczonego będącego pracownikiem stanowi bowiem wynagrodzenie godziwe, a więc należne, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy. Ocena godziwości wynagrodzenia wymaga uwzględnienia każdego konkretnego przypadku a zwłaszcza rodzaju, ilości i jakości świadczonej pracy oraz wymaganych kwalifikacji (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2005 roku, II UZP 2/05, Lex nr 148238, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1999 roku, I PKN 465/99 OSNAPiUS z 2001 roku, Nr 10, poz. 345).

W ocenie Sądu wnioskodawczyni w rzeczywistości w okresie spornym, jak dotychczas, zgodnie z treścią wypowiedzenia umowy o pracę, nadal wykonywała obowiązki księgowej, w wymiarze ½ czasu pracy. Wnioskodawca w żaden sposób nie wykazał, że jego kłopoty zdrowotne doprowadziły do zatrudnienia wnioskodawczyni, celem sprawowania kontroli nad pracą biura. Wypowiedzenie zaś umowy o pracę z dnia 28 lutego 2014 r. nie wskazuje ani na okresowość trwania umowy o pracę na ½ etatu ani nie dowodzi ( a wręcz przeczy) twierdzeniom wnioskodawców, że przyczyną zmniejszenia etatu zgodnie z tym wypowiedzeniem była potrzeba dokształcania się przez K. S., celem objęcia w przyszłości stanowiska głównego księgowego – kierownika biura. Z dokumentu tego wynika bowiem, iż przyczyną wypowiedzenia dotychczasowych warunków umowy o pracę były przyczyny dotyczące zakładu pracy. Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że stanowisko to zostało stworzone fikcyjnie, wyłącznie na potrzeby uzyskania wysokich świadczeń z ubezpieczeń społecznych przez wnioskodawczynię, celem usprawiedliwienia wynagrodzenia ustalonego na poziomie około 5 razy wyższym od wcześniej wypłacanego jej oraz uzyskiwanego przez pozostałych księgowych biura.

W tym stanie rzeczy należało przyjąć, że postanowienia umowy o pracę w postaci aneksu do tej umowy z dnia 1.09.2014r. dotyczące wysokości wynagrodzenia, zakresu obowiązków i wymiaru czasu pracy są nieważne, zawarte dla pozoru oraz, w zakresie wysokości ustalonego wynagrodzenia sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 i § 3 k.c.). Sąd w pełni akceptuje pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2005 roku (II UK 43/05, OSNP z 2006 roku, Nr 15-16, poz. 251), zgodnie z którym cel zawarcia umowy o pracę w postaci osiągnięcia świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny z ustawą, ale nie może to oznaczać akceptacji dla nagannych i nieobojętnych społecznie zachowań oraz korzystania ze świadczeń z ubezpieczeń społecznych, przy zawarciu umowy o pracę na krótki okres przed zajściem zdarzenia rodzącego uprawnienie do świadczenia (np. urodzeniem dziecka) i ustaleniu wysokiego wynagrodzenia w celu uzyskania świadczeń obliczonych od tej podstawy. Taka umowa o pracę jest nieważna jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Krótki okres zatrudnienia wnioskodawczyni, powoduje, że przeciętny stosunek wypłaconego świadczenia pozostaje w całkowitym oderwaniu od wniesionej składki, co jest również sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Jak zaznaczano świadczenia mają charakter alimentacyjny, a to w połączeniu z zasadą solidaryzmu wymaga, aby wynagrodzenie stanowiące jednocześnie podstawę wymiaru składek, nie było ustalane ponad granicę płacy słusznej i sprawiedliwej oraz aby rażąco nie przewyższało poniesionego wkładu pracy.

Z tych wszystkich względów i na mocy powołanych przepisów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c.