Piątek, 29 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5877
Piątek, 29 marca 2024
Sygnatura akt: I C 1351/12

Tytuł: Sąd Okręgowy w Kielcach z 2013-01-30
Data orzeczenia: 30 stycznia 2013
Data publikacji: 18 maja 2018
Data uprawomocnienia: 3 kwietnia 2013
Sąd: Sąd Okręgowy w Kielcach
Wydział: I Wydział Cywilny
Przewodniczący: Edyta Sikorska
Sędziowie:
Protokolant: sekr. sądowy Aleksandra Pleśniarska
Hasła tematyczne: Weksel
Podstawa prawna: 82k.c.

Sygn. akt IC 1351/12 – odpis -

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSO Edyta Sikorska

Protokolant:

sekr. sądowy Aleksandra Pleśniarska

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2013 r. w Kielcach

na rozprawie

sprawy z powództwa A. S.

przeciwko Bankowi Spółdzielczemu w P.

o stwierdzenie nieważności poręczenia wekslowego

I. stwierdza nieważność poręczenia wekslowego udzielonego przez A. S. w dniu 13 października 2010 roku wystawionego przez spółkę (...) S.A. z siedzibą w S. w dniu 13 października 2010 roku weksla własnego in blanco płatnego na rzecz Banku Spółdzielczego w P., jako zabezpieczenie płatności z tytułu umowy przejęcia długu numer (...) zawartej w dniu 13 października 2010 roku pomiędzy Bankiem Spółdzielczym w P. a spółką (...) S.A. z siedzibą w S. oraz K. S. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...).H.U. (...) K. S. z siedzibą w S.;

II. nakazuje ściągnąć od Banku Spółdzielczego w P. na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Kielcach) kwotę 7.072, 54 zł (siedem tysięcy siedemdziesiąt dwa złote pięćdziesiąt cztery grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

III. zasądza od Banku Spółdzielczego w P. na rzecz A. S. kwotę 5.996 zł (pięć tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Na oryginale właściwy podpis

Zgodność z oryginałem stwierdza

sekr.sąd. A. P.

Sygn. akt I C 1351/12 - odpis –

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 maja 2012r. skierowanym przeciwko Bankowi Spółdzielczemu w P. powód A. S. wniósł o stwierdzenie na podstawie art. 189 kpc w zw. z art. 82 kc nieważności poręczenia wekslowego przez niego wystawionego przez spółkę (...) S.A. z siedzibą w P. w dniu 13 października 2010r. weksla własnego in blanco płatnego na rzecz pozwanego, jako zabezpieczenie płatności z tytułu umowy przejęcia długu nr (...) zawartej w dniu 13 października 2010r. pomiędzy pozwanym a spółką (...) S.A. z siedzibą w S. oraz K. S. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...).H.U. (...) K. S. z siedzibą w S., oraz o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniósł, że;

W dniu 13 października 2010r. pozwany zawarł ze spółką (...) S.A. z siedzibą w S. oraz K. S. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...).H.U. (...) K. S. z siedzibą w S. umowę przejęcia długu. Na mocy tej umowy spółka (...) S.A. przejęła dług K. S. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...).H.U. (...) K. S. wobec pozwanego wynikający z umowy o kredyt obrotowy nr (...) zawartej w dniu 5 czerwca 2009r. Na dzień zawarcia umowy przejęcia długu wynosił on kwotę 951.572 zł, w tym 941.388 zł należności głównej i 10.083,36 zł odsetek. Jedną z przewidzianych w umowie przejęcia długu form zabezpieczenia przejętego zadłużenia oraz innych związanych z kredytem należności jest weksel własny wystawiony przez spółkę (...) S.A. poręczony osobiście przez członków zarządu spółki, tj. K. S. i powoda. Wystawienie weksla własnego in blanco oraz poręczenie wekslowe nastąpiło w dniu zawarcia umowy przejęcia długu, tj. w dniu 13 października 2010r.

Powód od 2006r. jest leczony w (...) przy rozpoznaniu jego stanu chorobowego jako schizofrenii paranoidalnej. Jest to przewlekły proces schizofreniczny połączony z zespołem paranoidalnym – występującymi okresowo urojeniami, halucynacjami słuchowymi i nastrojami lękowymi. Powód po raz pierwszy z tytułu tych zaburzeń psychicznych przebywał w szpitalu psychiatrycznym już w 2000r. i leczy się od tamtej pory. W okresie nasilenia choroby chory nie jest w stanie podejmować świadomych i racjonalnych decyzji. W okresie, kiedy zawierana była umowa przejęcia długu i powód dokonał jego poręczenia wekslowego, miał miejsce okres nasilenia jego choroby, czego konsekwencją była jego dwumiesięczna hospitalizacja w (...) Centrum (...) w M. na oddziale psychiatrycznym w okresie od 1 listopada 2010r. do 29 grudnia 2010r. z uwagi na stwierdzony zespół paranoidalny. Hospitalizacja powoda nastąpiła po dwóch tygodniach od zawarcia przedmiotowej umowy i dokonania przez niego poręczenia wekslowego, jednak objawy chorobowe u powoda, w tym halucynacje słuchowe i stany lękowe miały miejsce już w okresie zawierania umowy. Z uwagi na fakt, ze objawy chorobowe nie ustępowały, a nasilały się, powód ostatecznie musiał być hospitalizowany. Powyższe znajduje potwierdzenie także w tym, iż umowę przejęcia długu podpisał w imieniu spółki (...) S.A. i negocjował jej brzmienie wyłącznie K. S..

Wobec powyższego powód postawiony przed koniecznością dokonania osobistego poręczenia weksla in blanco wystawionego przez spółkę (...) S.A. nie był w stanie prawidłowo ocenić konsekwencji tej czynności i tym samym w pełni świadomie i swobodnie podjąć decyzji o dokonaniu przedmiotowego poręczenia. W przeciwnym razie na pewno nie przyjąłby na siebie takiego zobowiązania mając na utrzymaniu 5-osobową rodzinę. W związku z wystąpieniem u niego zespołu paranoidalnego należy stwierdzić, iż powód nie miał możliwości do racjonalnego, świadomego podjęcia decyzji w przedmiocie dokonania poręczenia wekslowego, toteż zgodnie z art. 82 kc czynność poręczenia wekslowego dokonana przez powoda jest bezwzględnie nieważna (pozew – K.2-5).

Pozwany Bank Spółdzielczy w P. wnosił o oddalenie powództwa i o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu wg norm przepisanych.

Argumentował, że:

Na dzień wniesienia pozwu należność i zobowiązanie z weksla in blanco, które poręczył powód, istniało tylko do kwoty 185.377,65 zł, toteż powód nie ma interesu prawnego do wniesienia niniejszego powództwa z określeniem wartości sporu w kwocie 951.572 zł, ponieważ pozwany mógł dochodzić od powoda na dzień 21 maja 2012r. jedynie kwoty 185.377,65 zł wynikających z tego weksla tak od wystawcy, jak i poręczyciela weksla. Ponadto powód mógłby skutecznie wnieść powództwo przeciwko pozwanemu w sytuacji, gdyby bank wypełnił weksel in blanco zgodnie z brzmieniem deklaracji wekslowej i skierował sprawę przeciwko wystawcy weksla i powodowi do Sądu. Tylko w tym postępowaniu powód mógłby żądać stwierdzenia nieważności poręczenia wekslowego, a nie w niniejszym procesie, bowiem powód w żadnym stopniu nie wykazał na istnienie interesu prawnego w orzeczeniu przez Sąd stwierdzenia nieważności poręczenia weksla wystawionego przez firmę (...) S.A. z/s w S..

Wystąpienie przez powoda z powództwem o stwierdzenie nieważności poręczenia wekslowego jest co najmniej przedwczesne, albowiem powód nie zwrócił się do pozwanego banku o rozliczenie kredytu pobranego na podstawie umowy przejęcia długu nr (...) zawartej w dniu 13 października 2010r., lecz wystąpił z pozwem o stwierdzenie nieważności poręczenia wekslowego, przyjmując za wartość przedmiotu sporu kwotę 951.572 zł, która nie jest kwotą wymienioną w umowie przejęcia długu, istnieje tam kwota 951.471,36 zł, przy tym nie interesując się jaka należność z pobranego kredytu została już spłacona, mimo że jako pełniący jednocześnie funkcję wiceprezesa zarządu spółki (...) S.A. miał pełną wiedzę na temat aktualnego zadłużenia spółki.

Z ostrożności procesowej pozwany podniósł, że w niniejszej sprawie nie zaszła żadna merytoryczna przesłanka określona w art. 189 kpc w zw. z art. 82 kc, bowiem powód poręczając w dniu 13 października 2010r. weksel in blanco nie znajdował się wbrew gołosłownym twierdzeniom pozwu w stanie wyłączającym świadome lub swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Powód jako osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych posiadał w dniu poręczenia wekslowego zdolność wekslową, o której mowa w art. 77 prawa wekslowego.

Pozwany zaznaczył, że K. S. pełnomocnictwem z dnia 2 grudnia 2002r. upoważnił powoda do prowadzenia wszystkich spraw firmy, do jej reprezentowania przed sądami, bankami (zaciąganie kredytów), wobec kontrahentów bez względu na wysokość zawieranych transakcji, przed wszelkimi innymi urzędami i instytucjami oraz do podpisywania w jego imieniu wszystkich dokumentów włącznie ze zmianami we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Powód dysponując tym pełnomocnictwem złożył w pozwanym banku w dniu 2 czerwca 2009r. wniosek o kredyt obrotowy w kwocie 1.300.000 zł, a po jego zaakceptowaniu przez bank umowę kredytową w dniu 5 czerwca 2012r. podpisał K. S., tym samym potwierdzając wszelkie ustalenia, jakie poczynił z bankiem powód, jak również powołując spółkę (...) S.A. w dniu 13 sierpnia 2010r. K. S. jako założyciel powołał powoda na wiceprezesa zarządu nowo powstałej spółki.

Wszystkie te fakty pozwalają wątpić, aby powód znajdował się w stanie psychicznym, który nie pozwalałby mu działać w pełni świadomie. Na całym etapie współpracy z firmą (...) S.A., a wcześniej z (...) bank nie został poinformowany przez mocującego K. S. i jakichkolwiek przeszkodach lub nawet przesłankach, które wskazywałyby na to, iż powód jest w stanie zdrowotnym nie pozwalającym mu na świadome podejmowanie decyzji, chyba że działano w tej sprawie celowo, tak aby powód od samego początku nie ponosił żadnej odpowiedzialności prawnej za swoje działania jako osoba chora, cierpiąca na schorzenia psychiczne, wyłączające jego odpowiedzialność za jego oświadczenia woli (odpowiedź na pozew – K.64-66).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód A. S. i K. S. są braćmi (okoliczność niesporna).

W dniu 2 grudnia 2002r. K. S. jako właściciel Firmy Handlowo-Usługowej (...) z siedzibą w S. wpisanej do rejestru ewidencji działalności gospodarczej w Urzędzie Miasta i Gminy w S. upoważnił powoda do prowadzenia wszystkich spraw firmy, jej reprezentowania przed sądami, bankami (zaciąganie kredytów), wobec kontrahentów bez względu na wysokość zawieranych transakcji, przed wszelkimi innymi urzędami i instytucjami oraz do podpisywania w jego imieniu wszystkich dokumentów włącznie ze zmianami we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (dowody: kserokopia dokumentu pełnomocnictwa – K.71, zeznania świadków S. K. – K.190v-192 i K. S. – K.193v-195, zeznania powoda – K.214v w zw. z K.107v-108).

W dniu 13 sierpnia 2010r. w Kancelarii Notarialnej we W. przed notariuszem R. K. S. oświadczył, że zawiązuje spółkę akcyjną pod firmą (...) z siedzibą w S. i postanowił jej nadać statut o określonej treści. W statucie w kwestii organu uprawnionego do reprezentacji zostało określone, że w przypadku zarządu jednoosobowego do reprezentowania spółki upoważniony jest jednoosobowo prezes zarządu, a w przypadku zarządu wieloosobowego do reprezentowania spółki upoważniony jest każdy członek samodzielnie. Pierwszy zarząd tworzyli K. S. jako prezes zarządu i A. S. jako wiceprezes zarządu (dowody: kserokopia wypisu aktu notarialnego Rep. A 13510/2010 – (...) spółki akcyjnej – K.72-83, kserokopia odpisu aktualnego wg stanu na dzień 26.08.2010r. z rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego – K.84-91, zeznania świadka K. S. – K.193v-195, zeznania powoda – K.214v w zw. z K.107v-108).

Na przełomie września, października 2010r. powód zarządzał magazynem w firmie (...), a w spółce (...) zajmował się organizacją firmy oraz zarządzał księgowością i finansami (dowody: zeznania świadków Z. K. (1) – K.109 i A. L. – K.193, zeznania powoda – K.214v w zw. z K.107v-108).

W dniu 13 października 2010r. została zawarta umowa przejęcia długu nr (...) między Bankiem Spółdzielczym w P. a (...) S.A. z siedzibą w S. reprezentowaną przez Prezesa Zarządu – K. S., zwanym dalej przejmującym dług, i K. S. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) .H.U. (...) K. S. z siedzibą w S., zwanym dalej dłużnikiem. Umowa ta została zawarta w celu zabezpieczenia wierzytelności pozwanego Banku z tytułu umowy o kredyt obrotowy nr (...) z dnia 5 czerwca 2009r. udzielonego K. S. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą (...) .H.U. (...) K. S. z siedzibą w S. w wysokości na dzień przejęcia długu 941.388 zł na warunkach i w terminach określonych w w/w umowie (§ 1). W umowie przejęcia długu przejmujący dług oświadczył, że przejmuje dług, o którym mowa w § 1 niniejszej umowy, i zobowiązuje się do spłaty przejętego zadłużenia wraz z odsetkami na warunkach i w terminie określonych w umowie kredytowej nr (...) z dnia 5 czerwca 2009r. z tym, że na dzień przejęcia długu zadłużenie wynosi z tytułu kapitału 941.388 zł, a z tytułu odsetek 10.083,36 zł (§ 2), a pozwany Bank wyraził zgodę na przejecie długu przez (...) S.A. z siedzibą w S. (§ 3). Ustalono, że przejmujący dług odpowiada wobec Banku jak dłużnik (§ 4). Przejmujący dług zobowiązał się dokonać całkowitej spłaty kredytu wraz z odsetkami do dnia 31 maja 2012r. Uzgodniono, że jedną z form prawnego zabezpieczenia przejętego długu, a także innych związanych z kredytem należności stanowi weksel in blanco wystawiony przez (...) S.A. poręczony przez K. S. i A. S. (dowody: kserokopia umowy przejęcia długu – K.8-15, kserokopia umowy przelewu praw z polisy ubezpieczeniowej – K.16-19, zeznania świadków S. K. – K.190v-192 i K. S. – K.193v-195).

W dniu 13 października 2010r. (...) S.A. z siedzibą w S. reprezentowana przez Prezesa Zarządu K. S. wystawiła weksel in blanco na zlecenie, który pozwany Bank ma prawo wypełnić włącznie z wpisaniem klauzuli przewidzianych w prawie wekslowym, w każdym czasie na sumę odpowiadającą zadłużeniu w/w spółki wynikającemu z warunków umowy przejęcia długu nr (...) z dnia 13 października 2010r. łącznie z odsetkami umownymi i od zadłużenia przeterminowanego, prowizjami i innymi kosztami, jakie mogą wyniknąć z tytułu w/w umowy, oraz weksel ten opatrzyć klauzulą „bez protestu” oraz datą płatności wg swego uznania, a w przypadku niezapłacenia sumy wekslowej w terminie 14 dni od daty przedstawienia go do zapłaty, Bank wystąpi o wydanie nakazu zapłaty. Na deklaracji wekslowej o wyżej opisanej treści swoje podpisy jako poręczyciele złożyli K. S. i A. S., którzy w dniu 13 października 2010r. solidarnie poręczyli całym majątkiem za wszelkie zobowiązania (...) S.A. z siedzibą w S. z tytułu umowy przejęcia długu nr (...) zawartej w dniu 13 października 2010r. pomiędzy pozwanym Bankiem a (...) S.A. z siedzibą w S., istniejące lub w przyszłości mogące powstać. Jednocześnie K. S. i A. S. złożyli oświadczenia dłużników banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności o poddaniu się egzekucji w trybie art. 97 ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe, w których oświadczyli, że są zobowiązani z tytułu poręczenia wekslowego z dnia 13 października 2010r. zawartego w P. z Bankiem Spółdzielczym w P. i są dłużnikami Banku z tytułu zabezpieczenia należności w kwocie 941.388 zł, wynikającej z w/w umowy przejęcia długu. Na odwrocie wystawionego przez spółkę (...) S.A. w S. weksla in blanco jako poręczyciel podpisał się K. S., a następnie powód z tym, że po słowie (...) zamiast (...) napisał (...). (dowody: kserokopia deklaracji wekslowej wraz z poręczeniem –K.68-70= K.20-21,26, kserokopie oświadczeń dłużników banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności o poddaniu się egzekucji wraz z informacjami o skutkach złożenia oświadczenia o poddaniu się egzekucji na podstawie art. 97 Prawa bankowego i dokumentem poręczenia – K.22-25, kserokopia weksla – K.67, zeznania świadków S. K. – K.190v-192 i częściowo K. S. – K.193v-195).

Negocjacje związane z zawarciem umowy przejęcia długu i przedmiotowego poręczenia w głównej mierze były prowadzone przez powoda i Kierownika Wydziału Kredytów pozwanego Banku (...) (dowody: zeznania świadków S. K. – K.190v-192 i A. K. – K.192-193, zeznania Prezesa Zarządu pozwanego W. B. – K.215).

Powód nie powiedział swojej żonie ani ojcu o tym, że udzielił przedmiotowego poręczenia (dowody: zeznania świadków I. S. – K.109v-110 i R. S. – K.111, zeznania powoda – K.214v w zw. z K.108).

Przedmiotowy weksel pozostaje nadal w kasie pozwanego Banku, do dziś nie został wypełniony, pozwany Bank wstrzymuje się z jego wypełnieniem do czasu rozstrzygnięcia niniejszej sprawy sądowej. Na dzień zamknięcia rozprawy do spłaty z tytułu przedmiotowego kredytu pozostało około 168.000 zł (dowody: kserokopia weksla – K.67, zeznania świadków S. K. – K.191v i K. S. – K.195, zeznania Prezesa Zarządu pozwanego W. B. – K.215, zeznania powoda – K.214v w zw. z K.107v).

W 2012r. firma (...) S.A. z siedzibą w S. ogłosiła upadłość i została jej wypowiedziana przedmiotowa umowa kredytowa (dowody: zeznania świadków I. S. – K.110v , S. K. – K.191v-192 i A. K. – K.192-193, zeznania Prezesa Zarządu pozwanego W. B. – K.215).

W okresie od 24 lutego 2000r. do 28 marca 2000r. powód dotychczas nie leczony psychiatrycznie znalazł się w Samodzielnym Wojewódzkim Zespole Publicznych Zakładów (...) w W. Szpital (...), przywieziony przez Pogotowie (...) z lotniska, gdzie zatrzymała go Policja po kilkakrotnym usiłowaniu wtargnięcia na płytę lotniska przez ogrodzenie, mówił, że ma odebrać przysłany mu samochód A. (...). W szpitalu nie ujawniał omamów ani urojeń, natomiast był w trudnym kontakcie, zmyślał absurdalne dane osobowe, był nieadekwatny w ekspresji mimicznej, zaprzeczał wszystkim danym z wywiadu. Później był spokojny, izolujący się. Rozpoznano u niego zaburzenia schizotypowe. Został wypisany do domu bez ostrych objawów psychotycznych do dalszego leczenia ambulatoryjnego (dowody: kserokopia karty informacyjnej leczenia szpitalnego – K.38-39, dokumentacja medyczna nadesłana przez (...) Wojewódzki Zespół Publicznych Zakładów (...) w W. – K.155-176, zeznania świadków I. S. – K.110, R. S. – K.110v-111 i K. S. – K.194v-195, zeznania powoda – K.214v w zw. z K.107v-108, opinia biegłego psychiatry – K.208, 228v).

Od 2006r. powód leczy się w (...) w S. z rozpoznaniem schizofrenii paranoidalnej. W dniu zgłoszenia ujawniał urojenia ksobne i prześladowcze. Był leczony olanzapiną z dobrym skutkiem. Do Poradni zgłaszał się mniej więcej co 3 miesiące, na taki czas otrzymywał receptę na lek. Ostatnią wizytę przed krytycznym dniem 13 października 2010r. odbył w dniu 14 kwietnia 2010r. (dowody: kserokopia dokumentacji z (...) w S. – K.27-34, zeznania świadków I. S. – K.110, R. S. – K.110v-111, A. L. – K.193 i K. S. – K.194v-195, zeznania powoda – K.214v w zw. z K.107v-108, opinia biegłego psychiatry – K.208, 228v).

Od lipca 2010r. powód samowolnie zaczął przyjmować lek w połowie zalecanej dawki. Co najmniej na miesiąc przed dniem 13 października 2010r. następowało pogorszenie jego stanu psychicznego polegające na tym, że powód przestał sypiać, był nadmiernie aktywny, podejmował chaotyczną, niezorganizowaną aktywność, przeżywał urojenia wielkościowe i prześladowcze. Pod koniec września 2010r. w ogóle przestał przyjmować lek (dowody: zeznania świadków Z. K. (1) – K.109, I. S. – K.109v-110, R. S. – K.110v-111 i K. S. – K.194v, zeznania powoda – K.214v w zw. z K.107v-108, opinia biegłego psychiatry – K.207-209,228v).

W okresie od 1 listopada 2010r. do 29 grudnia 2010r. powód przebywał w Oddziale Psychiatrycznym (...) Centrum (...) w M. z rozpoznaniem zespołu paranoidalnego. Lekarz przyjmujący go do szpitala zanotował, że od kilku dni nie przyjmuje leków. W oddziale wymagał zabezpieczenia pasami ochronnymi. Był początkowo w trudnym kontakcie. Nie ujawniał ostrych objawów psychotycznych, ale zachowanie wskazywało na obecność omamów i dysymulację urojeń. Był dziwaczny i niedostosowany. W wywiadzie uzyskanym w dniu 2 grudnia 2010r. od jego żony znalazły się informacje, że przez 3 miesiące przed hospitalizacją przyjmował lek w połowie zalecanej dawki, a 2-3 tygodnie przed przyjęciem do szpitala odstawił lek. Został wypisany do domu w stanie ogólnym dobrym z zaleceniami dalszego leczenia i kontroli w (...) i zażywania leku (dowody: kserokopia karty informacyjnej – K.40, dokumentacja nadesłana przez (...) Centrum (...) w M. – K.132-153, zeznania świadków Z. K. (1) – K.109, I. S. – K.110, R. S. – K.110v-111 i A. L. – K.193, zeznania powoda – K.214v w zw. z K.108, opinia biegłego psychiatry – K.208, 228v).

Po wypisaniu ze szpitala powód zgłosił się do (...) w S. w dniu 19 stycznia 2011r., od tego czasu stawia się na wizyty systematycznie co miesiąc, zażywa zalecane leki (dowody: kserokopia dokumentacji z (...) w S. – K.34-37, zeznania świadka I. S. – K.110v, opinia biegłego psychiatry – K.208, 228v).

Powód jest chory psychicznie. Jego stan psychiczny w dacie 13 października 2010r. wykluczał zdolność świadomego i swobodnego podjęcia decyzji i wyrażenia woli (dowód: opinia biegłego psychiatry – K.207-209, 228v).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o kserokopie dokumentów złożone przez strony jako załączniki do pozwu i odpowiedzi na pozew (K.8-40,67-91). Kserokopie złożone przy pozwie zostały poświadczone za zgodność z oryginałem przez adwokat reprezentującą powoda, natomiast kserokopie złożone przy odpowiedzi na pozew poświadczone zostały za zgodność z oryginałem przez Prezesa Zarządu i Członka Zarządu – Główną Księgową pozwanego, nie były jednak kwestionowane przez stronę przeciwną. Podstawę ustalenia stanu faktycznego stanowiła także dokumentacja medyczna nadesłana na wniosek Sądu przez szpitale, w których był hospitalizowany powód (w/w dokumentacja – K.132-153,155-176), jak również opinia pisemna i ustna złożona przez biegłego z zakresu psychiatrii Z. K. (2) (w/w opinia – K.207=209,228v). Opinia ta stanowi pełnowartościowe źródło dowodowe, ponieważ została opracowana przez niezależnego od stron biegłego sądowego, fachowca w swej dziedzinie, posiadającego wieloletnie doświadczenie zawodowe i bogatą praktykę w zakresie opiniowania na zlecenie Sądu, przy czym jest wyczerpująca, jasna i ostatecznie po złożeniu uzupełniającej opinii ustnej nie została podważona przez żadną ze stron (zob. protokół rozprawy z dn. 16.01.2013r. – K.228v). Wiarygodne okazały się też zeznania w zasadzie wszystkich świadków (za wyjątkiem K. S., którym Sąd dał wiarę tylko częściowo, o czym poniżej) w osobach Z. K. (1) (K.109), I. S. (K.109v-110), R. S. (K.110v-111), S. K. (K.190v-192), A. K. (K.192) i A. L. (K.193) oraz zeznania stron (K.214v-215), bowiem wzajemnie się uzupełniają i znajdują pokrycie w złożonych do akt sprawy kserokopiach dokumentów albo nadesłanej dokumentacji medycznej.

Sąd oddalił wniosek pozwanego o dodatkowe przesłuchanie świadka S. K. (pkt II postanowienia z dn. 7.12.2012r. – K.214v w zw. z K.195), bowiem został on zawnioskowany na okoliczność czy świadek K. S. osobiście podpisywał w banku weksel, jednak K. S. w zasadzie nie kwestionuje, że podpisywał weksel na rzecz Banku Spółdzielczego w P., potwierdza to na 99 %, mówi tylko, że nie pamięta czy to było w październiku 2010r., bo już tyle weksli podpisywał na rzecz różnych banków, i nie pamięta także czy przedmiotowy weksel podpisał w pozwanym Banku, czy też podpisał go u siebie, a później wysłał go do Banku (jego zeznania – K.193v-195), jednakże okoliczność gdzie konkretnie doszło do podpisania weksla in blanco przez K. S. w gruncie rzeczy nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia tego, czy w dacie udzielenia przez powoda w dniu 13 października 2010r. poręczenia wekslowego powód znajdował się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli, uzasadniane jego chorobą psychiczną.

Sąd nie dał wiary zeznaniom K. S. w tej części, w jakiej zeznaje, iż dopiero kilka miesięcy przed datą składania przez niego zeznań dowiedział się o tym, iż jego brat podpisał weksel w październiku 2010r., bowiem – nawet gdyby przyjąć, iż świadek składał swój podpis pod poręczeniem i na wekslu nie w obecności powoda – słowom tym przeczy sama treść udzielonego poręczenia: „Niniejszym solidarnie poręcza my…”, „…na złożonym przez wystawcę wekslu in blanco położyliś my nasz podpis…” (kserokopia deklaracji wekslowej – K.68-70, a zwłaszcza K.69=K.26).

Zostały pominięte przez Sąd kserokopie dokumentów złożone przez pozwanego na rozprawie w dniu 9 listopada 2012r., a stanowiące karty 181-189 akt sprawy, ponieważ zostały one złożone z uchybieniem terminu 7 dni zakreślonego na rozprawie w dniu 14 września 2012r. pełnomocnikom obu stron do składania wszelkich wniosków dowodowych pod rygorem pominięcia (K.111v), a pozwany nie podnosił, aby owych kserokopii nie mógł złożyć w zakreślonym terminie albo żeby potrzeba ich złożenia pojawiła się później.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne i jako takie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 82 kc nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych.

Taka sytuacja zachodzi w niniejszej sprawie, bowiem w świetle opinii biegłego psychiatry Z. K. (2), stanowiącej podstawę ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie wraz – w zakresie stanu zdrowia psychicznego powoda – z zeznaniami świadków, stron i dokumentacją medyczną z leczenia powoda, stan psychiczny powoda w dacie 13 października 2010r. (czyli w dacie udzielonego poręczenia wekslowego) wykluczał zdolność świadomego i swobodnego podjęcia decyzji i wyrażenia woli (w/w opinia – K.207-209,228v). Na marginesie Sąd nadmienia, iż oczywiście fakt, że dla niektórych osób stykających się w spornym okresie z powodem jego zachowanie wydawało się typowe, takie jak zazwyczaj (jak zeznawał świadek S. K.: „W moim uznaniu jego stan psychiczny od czerwca 2009r. do końca do końca 2010r. był taki sam” – K.190v), nie może być przesądzający w niniejszej sprawie, bowiem w tej kwestii autorytatywnie może tylko wypowiadać się specjalista, czyli biegły z zakresu psychiatrii, a nie zwykły człowiek, pracownik banku. Również nie może być przesądzająca okoliczność, iż w spornym okresie powód podejmował także inne czynności , np. został wiceprezesem spółki (...) S.A., ponieważ ich ważność bądź nieważność nie oznacza tym samym ważności czy nieważności przedmiotowego poręczenia.

Bezzasadny jest zarzut pozwanego, że powód nie ma interesu prawnego w domaganiu się stwierdzenia przez Sąd nieważności poręczenia weksla wystawionego przez firmę (...) S.A. z siedzibą w S. (taki zarzut został postawiony w odpowiedzi na pozew – zob. K.65). Osoba, dla której nieważna czynność prawna rodzi negatywne konsekwencje w sferze jej majątku ma interes prawny w ustaleniu, że czynność taka jest nieważna. Jak zeznał bowiem świadek S. K. będący pracownikiem pozwanego Banku jako kierownik Wydziału Kredytów, przedmiotowy weksel tylko dlatego nie został do daty składania przez niego zeznań wypełniony, gdyż Zarząd Banku po uzyskaniu opinii prawnej od prawnika Banku podjął decyzję, aby zaczekać z wypełnieniem weksla do czasu rozstrzygnięcia niniejszej sprawy sądowej, jednakże w ocenie świadka, zresztą słusznej, istnieją przesłanki do wypełnienia tegoż weksla, ponieważ spółka (...) nie spłacała rat kredytu, ogłosiła upadłość i została jej wypowiedziana przez Bank przedmiotowa umowa kredytowa (w/w zeznania – K.191v). Brak interesu zachodzi zaś z reguły wówczas, gdy zainteresowany może na innej drodze osiągnąć w pełni ochronę swoich praw, np. w drodze powództwa o świadczenie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2002 r., IV CKN 1519/00), lecz taka sytuacja w przypadku powoda nie zachodzi. Trudno przyjąć za słuszną tezę pozwanego, iż powód mógłby skutecznie wnieść przedmiotowe powództwo przeciwko niemu, gdyby Bank wypełnił weksel in blanco zgodnie z brzmieniem deklaracji wekslowej i skierował sprawę przeciwko wystawcy weksla i powodowi do Sądu, bowiem oznaczałoby to pozostawienie powoda w stanie nie wiadomo jak długo trwającej niepewności w oczekiwaniu na działania pozwanego, czyli ewentualne wypełnienie weksla i ewentualną sprawę sądową.

Oświadczenie woli złożone przez osobę w okolicznościach wskazanych w art. 82 k.c. jest nieważne z mocy prawa (ex tunc), a Sąd wydaje jedynie orzeczenie deklaratoryjne potwierdzające ten fakt, czyli ustala nieważność oświadczenia woli (tak postanowienie Sądu Apel. We W. z dn.26.01.2012r. sygn. I Acz 86/12, LEX nr 1108798). Mając powyższe na względzie, Sąd orzekł jak w pkt I wyroku na podstawie przepisu art. 189 kpc.

Podstawą orzeczenia zawartego w pkt II wyroku są przepisy art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) w zw. z art. 98 kpc. Nieuiszczone dotąd koszty sądowe obejmują koszt kserokopii dokumentacji medycznej – 28,74 zł (K.242 w zw. z K.132); koszty podróży świadka A. L. – 57 zł (K.235); część opłaty stosunkowej od ustalonej wartości przedmiotu sporu na kwotę 185.377,65 zł (K.243), a to 6.890 zł, gdyż powód już uiścił 2.379 zł – K.50 (9.269 zł – 2.379 zł = 6.890 zł); brakującą część na wynagrodzenie biegłego, czyli 96,80 zł (K.234,244). Powyższe kwoty cząstkowe dają łącznie 7.072,54 zł, które należy ściągnąć od pozwanego jako strony przegrywającej sprawę na rzecz Skarbu Państwa.

Orzeczenie w pkt III wyroku oparto o przepisy art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 § 1 i 3 kpc. Koszty te obejmują opłatę od pozwu uiszczoną przez powoda – 2.379 zł (K.50), opłatę skarbową od udzielonego pełnomocnictwa – 17 zł (K.7) i wynagrodzenie adwokackie w kwocie 3.600 zł zgodnie z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).

Na oryginale właściwy podpis

Zgodność z oryginałem stwierdza

sekr.sąd. A. P.

SSO Edyta Sikorska

Zarządzenie:

- odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. pozwanego – r.pr. Z. K..

13.03.2013r.

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij