Piątek, 29 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5877
Piątek, 29 marca 2024
Sygnatura akt: I ACa 1321/14

Tytuł: Sąd Apelacyjny w Łodzi z 2014-12-03
Data orzeczenia: 3 grudnia 2014
Data publikacji: 18 maja 2018
Data uprawomocnienia: 3 grudnia 2014
Sąd: Sąd Apelacyjny w Łodzi
Wydział: I Wydział Cywilny
Przewodniczący: Krzysztof Depczyński
Sędziowie: Dorota Ochalska-Gola
Joanna Walentkiewicz-Witkowska

Protokolant: st. sekr. sądowy Julita Postolska
Hasła tematyczne: Wykonalność
Podstawa prawna: art. 840 § 1 k.p.c.

Sygn. akt: I ACa 1321/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 grudnia 2014r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Krzysztof Depczyński (spr.)

Sędziowie:

SSA Dorota Ochalska - Gola

SSA Joanna Walentkiewicz - Witkowska

Protokolant:

st. sekr. sądowy Julita Postolska

po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2014 r. w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko (...) Podstawowemu Niestandaryzowanemu Sekurytyzacyjnemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu z siedzibą w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 17 czerwca 2014r. sygn. akt X GC 576/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od Przedsiębiorstwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz (...) Podstawowego Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. kwotę 5.400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I ACa 1321/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 17 czerwca 2014 roku Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko (...) Podstawowemu Niestandaryzowanemu Sekurytyzacyjnemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu z siedzibą w W. o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w pkt 1 oddalił powództwo, zaś w pkt 2 zasadził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 7.217,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w sprawie.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym sprawy, który Sąd Apelacyjny w pełni podziela i przyjmuje za własny do rozpoznania sprawy na etapie postępowania apelacyjnego :

W dniu 26 lutego 2006 roku Sąd Okręgowy w Łodzi X Wydział Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym w sprawie o sygn. X GC 32\06 i zasądził na rzecz Banku (...) S. A. z siedzibą w W. od dłużnika Przedsiębiorstwa (...) S Spółki Akcyjnej z siedzibą w Ł. kwotę 255.614,94 CHF wraz ustawowymi odsetkami od dnia 16 stycznia 2006 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 15.457, 70 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Wyrokiem z dnia 28 czerwca 2006 roku Sąd Okręgowy w Łodzi X Wydział Gospodarczy w sprawie o sygn. akt. X GC 168\06 utrzymał wydany uprzednio nakaz zapłaty.

Następnie wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2007 roku Sąd Apelacyjny w Łodzi I Wydział cywilny oddalił apelację strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 28 czerwca 2006 roku.

Z kolei postanowieniem z dnia 9 grudnia 2009 roku Sąd Okręgowy w Łodzi X Wydział Gospodarczy w sprawie o sygn. akt X GCo 361\09 nadał tytułowi egzekucyjnemu w postaci nakazu zapłaty z dnia 23 lutego 2006 roku wydanemu w sprawie X GNc 32\06 utrzymanemu w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 28 czerwca 2006 roku w sprawie X GC 168\06 oraz wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 kwietnia 2007 roku w sprawie I ACa 1396\06 - klauzulę wykonalności na rzecz (...) Podstawowego Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. oraz zasądził od dłużnika na rzecz wnioskodawcy kwotę 116 złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Klauzula wykonalności nadana została przez sąd na podstawie przepisu art. 788 par. 1 kpc.

W uzasadnieniu postanowienia sąd stwierdził między innymi, że wnioskodawca przedstawił dokumenty w należytej formie, z których wynika, że nabył wierzytelność objętą tytułem egzekucyjnym od Banku (...) S. A.

Okoliczność ta udokumentowana została oryginalnym wyciągiem z ksiąg rachunkowych (...) Podstawowego Niestandaryzowanego S. Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. nr (...) \ 12 z dnia 27 października 2008 roku.

Postanowienie to zostało następnie zaskarżone zażaleniem dłużnika wniesionym w dniu 31 marca 2010 roku.

Zażalenie to zostało następnie oddalone postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Łodzi I Wydziału Cywilnego z dnia 28 maja 2010 roku.

W powyższym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał powództwo Przedsiębiorstwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. za niezasadne.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że powód wywodzi swe roszczenie z treści przepisu art. 840 § 1 pkt, 1 k.p.c., zgodnie z którym dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości albo w części albo ograniczenia, jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności, gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo, gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.

Powód w niniejszej sprawie kwestionuje prawidłowość wystawienia przez obecnego wierzyciela dokumentu stanowiącego podstawę przejścia na niego uprawnień pierwotnego wierzyciela tj. wyciągu z ksiąg rachunkowych Funduszu, wskazując na nieprawidłowe wskazania waluty wierzytelności mające polegać na braku wskazania przelicznika, według jakiego dokonano przewalutowania wierzytelności, braku wskazania, za jaki okres i w jakiej wysokości naliczono odsetki ustawowe czy wreszcie pominięcia w wystawionym przez pozwany Fundusz dokumencie stwierdzenia, iż nabyta przez fundusz na podstawie umowy cesji z (...) S. A. wierzytelność objęta jest tytułem wykonawczym w postaci wydanego w sprawie nakazu zapłaty.

Sąd Okręgowy podkreślił, że zarzuty podniesione w pozwie mają charakter zarzutów o charakterze formalnym dotyczącym formy i treści dokumentu stanowiącego podstawę do nadania klauzuli wykonalności na następcę prawnego pierwotnego wierzyciela i nie dotyczą one samej ważności i skuteczności umowy cesji zawartej w dniu 23 listopada 2009 roku.

Dla zaprzeczenia przejścia obowiązku stwierdzonego tytułem niezbędne byłoby bowiem podniesienie w ramach niniejszego powództwa zarzutów dotyczących ważności czy też skuteczności umowy cesji zawartej pomiędzy Bankiem a Funduszem.

Dalej Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z powszechnie przyjętą wykładnią przepisu art. 840 k.p.c. zarzuty o charakterze formalnym odnoszące się do treści dokumentu stanowiącego podstawę wykazania przejścia uprawnień wierzyciela na podstawie art. 788 k.p.c. mogą być podnoszone przez dłużnika wyłącznie w ramach zażalenia na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności na podstawie powołanego przepisu. Taki pogląd wypowiedział między innymi Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 13 grudnia 2012 roku w sprawie I ACa 1016\12, LEXoraz Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w postanowieniu z dnia 29 marca 2012 roku w sprawie I ACz 503/12.

W ocenie Sądu Okręgowego wyjątkowy charakter przepisów art. 840 k.p.c. przemawia za ich ścisłą – wyżej przedstawioną – wykładnią. W przeciwnym razie dochodziłoby do rozstrzygania między stronami tej samej kwestii prawnej w kilku postępowaniach sądowych, a to byłoby trudne do pogodzenia zarówno z prawomocnością postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności, jak i ze względu na sytuację wierzyciela, który pozostawałby zawsze w niepewności, czy wspomniane postanowienie uzyskało przymiot niewzruszalności, tudzież z zasadami ekonomii procesowej. Z drugiej strony, ścisła wykładnia pkt. 1 § 1 art. 840 k.p.c. nie koliduje z zasadą ochrony dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym. Dostateczną ochronę przed uchybieniami procesowymi sądu w postępowaniu klauzulowym zabezpieczył ustawodawca, oddając do dyspozycji dłużnika tani i prosty środek prawny, jakim jest zażalenie.

Mając na uwadze treść przytoczonych orzeczeń, Sąd Okręgowy stwierdził, że zarzuty podnoszone przez stronę powodową w niniejszym postępowaniu winny być zgłoszone i rozpoznane w ramach postępowania w przedmiocie nadania tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności.

Dłużnik nie przeczy bowiem zdarzeniom, na których oparto klauzulę wykonalności a takim zdarzeniem było zawarcie umowy cesji objętej tytułem egzekucyjnym wierzytelności, lecz zgłasza wyłącznie zarzuty dotyczące wystawionego wskutek tej cesji dokumentu w postaci wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu.

Z dokonanych przez Sąd ustaleń faktycznych wynika, że dłużnik złożył zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 9 grudnia 2009 roku o nadaniu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności. W zażaleniu tym podniósł szereg zarzutów dotyczących między innymi dokumentu stanowiącego podstawę wykazania przejścia uprawnień na aktualnego wierzyciela. Treść tego dokumentu w postaci wyciągu z ksiąg rachunkowych Funduszu była zatem dłużnikowi znana już w momencie składania zażalenia na postanowienie sądu z dnia 9 grudnia 2009 roku. Nic nie stało zatem na przeszkodzie, aby we wniesionym zażaleniu zawrzeć również pozostałe zarzuty odnoszące się do treści tego dokumentu. Skoro wierzyciel tego nie uczynił, a wniesione przez niego zażalenie zostało oddalone to utracił on tym samym prawo do ponownego powoływania zarzutów dotyczących dokumentu stwierdzającego przejście uprawnień tym razem w ramach postępowania o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności.

Sąd pierwszej instancji zwrócił uwagę, że wszystkie powołane przez powoda i załączone do pozwu orzeczenia sądów okręgowych i apelacyjnych dotyczą właśnie postępowania w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności na podstawie art. 788 k.p.c., nie zaś powództwa wniesionego w oparciu o przepis art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. Z tego względu pozostają one bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego postępowania.

Dodatkowo jedynie Sąd Okręgowy podniósł, że wskazywane w pozwie zarzuty, co do braku określenia, iż wierzytelność objęta jest tytułem egzekucyjnym czy też braku wskazania przelicznika walutowego przy przewalutowaniu wierzytelności pozostają bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego procesu. W przedmiotowym postępowaniu tytułem egzekucyjnym jest bowiem prawomocny nakaz zapłaty i tylko do wierzytelności objętej w tym nakazie i wyrażonej w określonej walucie oraz w zakresie wynikającym z tego tytułu odnosi się nadana przez sąd postanowieniem z dnia 9 grudnia 2009 roku klauzula wykonalności.

W zakresie kosztów postępowania, o których Sąd orzekł w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. zasądzając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 7.217 zł stanowiącą wynagrodzenie pełnomocnika procesowego ustalone w oparciu o § 6 pkt. 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu - Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) i opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych.

Jednocześnie Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku pełnomocnika strony pozwanej o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w wysokości sześciokrotności stawki podstawowej.

W ocenie Sądu pierwszej instancji w sprawie niniejszej nie zachodzą żadne okoliczności, czy to w postaci skomplikowanego charakteru sprawy czy też wkładu pracy pełnomocnika, które uzasadniałyby podwyższenie wysokości wynagrodzenia ponad stawkę minimalną wynikającą z rozporządzenia. Postępowania dowodowe w niniejszej sprawie ograniczało się bowiem wyłącznie do przeprowadzenia dowodu z dokumentów, zaś pełnomocnik strony pozwanej nie stawił się na wyznaczony przez sąd termin rozprawy.

Powyższe rozstrzygnięcie zaskarżyła strona powodowa apelacją w całości, zarzucając naruszenie następujących przepisów:

-

art. 840 § 1 pkt 1 kpc poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie i bezstawnym przyjęciu, że powodowi nie przysługuje ochrona przewidziana powyższym przepisem, ponieważ powód skutecznie nie zaprzeczył zdarzeniom na których oparto wydanie tytułu wykonawczego, co wiąże się także z zarzutem nierozpoznania sprawy co do istoty. Sąd bowiem nie zbadał w ogóle zarzutów merytorycznych stawianych przez stronę powodową błędnie oceniając je jako zarzuty formalne w konsekwencji czego uznał, że powództwo pozbawione jest podstaw prawnych;

-

art. 6 kc i art. 232 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że strona nie udowodniła braku przejścia na pozwanego żądania spełnienia świadczenia objętego tytułem wykonawczym, którego powództwo dotyczy, a zatem skutecznie nie zaprzeczyła przejściu obowiązku objętego tym tytułem, przez co Sąd nie rozpoznał istoty sprawy;

-

art. 233 § l kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i przyjęcie wbrew zebranemu w sprawie materiałowi dowodowemu, że strona powodowa nie zaprzeczyła skutecznie przejściu obowiązku objętego tytułem wykonawczym, którego powództwo dotyczyło;

-

art. 328 § 2 kpc poprzez niewłaściwe uzasadnienie wyroku i nie odniesieniu się przez Sąd w ogóle do dowodów przedstawionych w sprawie przez stronę powodową. Sąd także w ogóle w treści uzasadnienia nie podał, pomimo dyspozycji przepisu art. 328 § 2 kpc, dowodów na których się oparł wydając zaskarżony wyrok a także przyczyn dla których odmówił wiarygodności innym dowodom;

-

art. 235 § 1 kpc poprzez jego niezastosowanie i nieprzeprowadzenie postępowania dowowego w sprawie i nierozpoznanie sprawy co do istoty;

-

art. 509 § 1 i 2 kc poprzez jego niezastosowanie.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania przed Sądem drugiej instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja strony powodowej jest bezzasadna.

Przelew, inaczej cesja (łac. cessio) jest umową, z mocy której wierzyciel (zbywca, zwany też cedentem) przenosi na nabywcę (cesjonariusza) wierzytelność przysługującą mu wobec dłużnika (debitora). Umową cesji dotychczasowy wierzyciel przenosi więc wierzytelność na nowego wierzyciela. Podstawowym wynikiem przelewu wierzytelności jest sukcesyjne wstąpienie cesjonariusza w miejsce cedenta.

Judykatura przyjęła, że oznaczenie wierzytelności to wskazanie stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Elementy te w momencie zawierania umowy przelewu powinny być oznaczone lub przynajmniej oznaczalne. Natomiast do chwili przejścia wierzytelności z majątku zbywcy do majątku nabywcy winno nastąpić dokładne sprecyzowanie pozostałych elementów stosunku zobowiązaniowego, w ramach którego istnieje zbywana wierzytelność (por. :wyrok SN z dnia 11 maja 1999 r., III CKN 423/99, B. (...), nr 1, poz. 1). Uznano również, że skuteczne jest zbycie wierzytelności nieoznaczonej dokładnie w umowie przelewu, jeżeli można ją określić na podstawie treści stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika.

Wraz z wierzytelnością przechodzą na cesjonariusza związane z nią prawa uboczne. W świetle art. 509 § 2 k.c. stwierdzić należy, że zasadą jest przeniesienie wraz z przelaną wierzytelnością wszelkich związanych z nią praw. Tym samym dopiero ewentualne pominięcie powyższego skutku, tj. wyłączenie jednoczesnego (automatycznego) przeniesienia niektórych praw związanych z przelaną wierzytelnością – w razie przyjęcia dopuszczalności takiego wyłączenia – wymagałoby wykazania, że treść umowy przelewu nie obejmowała tych praw. Nie jest natomiast niezbędne odrębne wykazywanie faktu przeniesienia praw związanych z przelaną wierzytelnością, gdyż taki skutek wynika wprost ze sformułowanej w art. 509 § 2 k.c. zasady, o której jest mowa wyżej (por.: wyrok SN z dnia 26 października 2011 r., I CSK 788/10, LEX nr 1101645).

W okolicznościach niniejszej sprawy apelujący kwestionuje fakt przejścia na stronę pozwaną praw wynikających z tytułu egzekucyjnego w postaci nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w Łodzi w dniu 23 lutego 2006 roku na podstawie umowy cesji z dnia 26 września 2008 roku. W ocenie Sądu Apelacyjnego treść przedmiotowej umowy przelewu przeczy tak sformułowanemu zarzutowi. Umowa z dnia 26 września 2008 roku spowodowała przejście na stronę pozwaną praw wynikających z umowy o kredyt dewizowy nr (...) z dnia 27 stycznia 1998 roku. Przedmiotowa umowa o kredyt zawarta była między Bankiem (...) S.A. a Przedsiębiorstwem (...) S S.A. Zwrócić należy uwagę, że analizowana umowa przelewu wskazuje numer, jak i strony umowy, z której wynika wierzytelność objęta cesją. W postanowieniu z dnia 9 grudnia 2009 roku Sąd Okręgowy w Łodzi, nadając klauzulę wykonalności na rzecz strony pozwanej podniósł, że z dokumentów przedłożonych przez (...) Podstawowy Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. wynika, że pozwany nabył skutecznie przedmiotową wierzytelność. Sąd tym samym potwierdził, że wierzytelność wynikająca z przedmiotowego tytułu egzekucyjnego wywodzi się z tożsamego stosunku prawnego, co wskazana wyżej umowa cesji, a mianowicie z umowy kredytu zawartej (...) S.A. a Przedsiębiorstwem (...) S S.A.

W ocenie Sądu Apelacyjnego nie ulega wątpliwości, że zgodnie z treścią art. 509 k.c. wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie prawa i zabezpieczenia z nią związane. Strony umowy nie musza enumeratywnie wymieniać ich w treści umowy, gdyż przedmiotowe przejście następuje ex lege. Gdyby zaś strony umowy cesji chciały osiągnąć odmienny skutek i wyłączyć określone roszczenia spod działania umowy, wówczas musiałyby zawrzeć w umowie stosowne postanowienia w tym zakresie, o czym była już mowa na wstępie niniejszych rozważań. Taka sytuacja nie miała jednak miejsca w rozpoznawanej sprawie. Dlatego też należy uznać, że umowa cesji nie musiała wymieniać tytułu egzekucyjnego uzyskanego na podstawie wierzytelności będącej jej przedmiotem. Zdaniem Sądu odwoławczego nie ulega bowiem wątpliwości, że ta sama wierzytelność była przedmiotem cesji oraz podstawą uzyskania tytułu wykonawczego, co zostało również potwierdzone w toku postępowania klauzulowego poprzez nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu w postaci nakazu zapłaty z dnia 23 lutego 2006 roku na rzecz strony pozwanej.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny w Łodzi, działając na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację jako bezzasadną.

Konsekwencją powyższego jest rozstrzygnięcie o kosztach zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. Wysokość tychże kosztów Sąd ustalił na podstawie § 6 pkt7 i § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (tekst jednolity: Dz. U. 2013 r., poz. 490).

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij