Sygn. akt VI Ka 414/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Anita Jarząbek-Bocian

protokolant asystent sędziego Mariola Grąziowska - Zych

po rozpoznaniu dnia 27 czerwca 2016 r.

sprawy J. Ł. syna A. i B. ur. (...) w Ł.

obwinionego o wykroczenie z art. 92 ust. 1 i ust. 2 w zw. z lp. 4.2 oraz lp. 4.3 załącznika nr 1 do ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 1414) w zw. z art. 14 ust. 1 oraz art. 31b ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. 2012.1155 j.t.)

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego (...) Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie

z dnia 5 lutego 2016 r. sygn. akt III W 3295/15

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie.

Sygn. akt VI Ka 414/16

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja wywiedziona przez oskarżyciela publicznego – (...) Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego zasługuje na uwzględnienie.

Konfrontując zarzut odwoławczy o błędnych ustaleniach faktycznych z przebiegiem postępowania w rozpoznawanej sprawie, a wynikającym z akt sprawy, stwierdzić trzeba, iż Sąd Rejonowy dokonując oceny materiału dowodowego w sprawie dopuścił się zarzuconego mu błędu w ustaleniach faktycznych, który w realiach rozpoznawanego przypadku ma charakter dowolności. Powyższe wynika z tego, iż ustalone fakty, które stanowiły podstawę wyroku wcale nie brały się z dowodów do jakich Sąd ten się odwołał. Stąd poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia mają charter dowolnych właśnie dlatego, iż nie mają oparcia w dowodach, a to oznacza, iż przyjęte podstawy faktyczne wydanego orzeczenia były błędne.

Problem, który wyłonił się na gruncie niniejszej sprawy związany jest z błędnymi ustaleniami faktycznymi dokonanymi przez Sąd Rejonowy w zakresie sprawstwa podsądnego co miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku. Otóż jak trafnie zauważa skarżący wszystkie wnioski jakie na poparcie zaskarżonego orzeczenia przywołał Sąd Rejonowy nie wynikają – na obecnym etapie postępowania – z dowodów zebranych w sprawie i nie znajdują w nich potwierdzania. Tymczasem aby ocena dowodowa i wysnute z niej wnioski, które stanowią podstawę ustaleń faktycznych orzeczenia, mogły być uznane za prawidłowe, a zatem pozostawać pod ochroną art. 7 kpk, musi być ona poprzedzona zebraniem dowodów i stanowić wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających tak na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Analiza dowodowa musi być wszechstronna, rzeczowa, zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego. Sąd Rejonowy dokonując określonych ustaleń faktycznych, czy to o winie, czy o jej braku, winien szczegółowo i precyzyjnie wskazać, na jakich konkretnie dowodach oparł się czyniąc ustalenia faktyczne w sprawie. Odniesienie tych uwag natury ogólnej do rozpoznawanego przypadku wyraźnie wskazuje, iż wymaganiom tym Sąd pierwszej instancji nie sprostał.

O ile należy przyznać rację temu Sądowi w zakresie zasadności rozważań wstępnych, a dotyczących tego jakie okoliczności muszą być spełnione aby możliwym było przypisanie w wyroku winy, o tyle, już pozostałe uwagi, które doprowadziły Sąd Rejonowy do wydania zaskarżonego wyroku, obarczone są wskazanym błędem dowolności gdyż nie wynikają z zebranych dowodów, a stanowią jedynie prawdopodobny wniosek wyprowadzony przez Sąd „z doświadczenia życiowego”. Niewątpliwie jest to jeden z ważnych elementów dowodowej analizy, ale nie może – jak ma to miejsce w sprawie – stanowić - w szczególności wobec dostępności innych dowodów - jedynego weryfikatora wyjaśnień obwinionego. Stąd też nie przesądzając w niczym ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie i nie odrzucając wcale prawdziwości depozycji obwinionego stwierdzić należy, iż obecnie zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazuje na tak dalekie braki, które nie pozwalają na właściwą analizę tego dowodu oraz są niewystarczającymi do poczynienie w oparciu o nie ustaleń faktycznych w sprawie. To zaś powoduje, że zaskarżone orzeczenie nie może się ostać, jako ostateczne. Jeżeli bowiem Sąd Rejonowy przyjmuje, iż zarzuconego wykroczenia obwiniony dopuścił się bez swej winy, a doszło do tego z przyczyn obiektywnych i od niego niezależnych jak korki uliczne, a tworzący harmonogram pracy kierowcy miejskiego autobusu pracodawca tych okoliczności nie uwzględnia, czyniąc niemożliwym sprostanie tak ustalonemu rozkładowi jazdy i uczynieniu zasadność przepisom o wypoczynku, to winien te okoliczności wyprowadzić z przeprowadzonych dowodów, a nie domniemań i prawdopodobieństw.

Nie ferując zatem wyniku sprawy, co jest tym bardziej trudne do przewidzenia z uwagi na braki dowodowe, wskazać należy, że zaskarżone orzeczenie jest dotknięte wadami uniemożliwiającymi wydanie orzeczenia prawomocnie kończącego postępowania w sprawie niniejszej. Wskazane wyżej uchybienia jakich dopuścił się Sąd pierwszej instancji uprawniają do stwierdzenia, iż dokonana przez ten Sąd ocena materiału dowodowego była niedopuszczalnie dowolna. Suma, zatem przedstawionych uchybień musiała skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd ten, mając na uwadze powyżej poczynione uwagi, winien uzupełnić materiał dowodowy poprzez ustalenie, czy podobne nieprawidłowości występują u innych kierowców obsługujących przedmiotową trasę linii 136, czy faktycznie rozkład jazdy na przedmiotowej trasie autobusu miejskiego nie uwzględnia koniecznej specyfiki wielkomiejskiego ruchu, a wreszcie wyjaśnienie jak prawidłowo powinien zachować się kierowca w sytuacji w jakiej znalazł się obwiniony tj. gdy potrzeba udania się na przerwę zaistniała w trasie (obwiniony wyjaśnił, iż nie może pozostawić autobusu „po drodze” k.71). Trzeba bowiem z jednej strony pamiętać, iż celem uregulowania z art. 92 ust. 1 i ust. 2 ustawy o transporcie drogowym jest troska o bezpieczeństwo wszystkich uczestników ruchu drogowego oraz pasażerów podróżujących transportem publicznym. Ustawodawca, mając na uwadze, iż zawód kierowcy jest odpowiedzialnym i wyczerpującym zajęciem, w trosce o zdrowie i życie ludzi, nakłada na kierowców zawodowych szczególne obowiązki. Zmęczenie kierowcy objawia się sennością, obniżonym poziomem koncentracji i wolniejszym czasem reakcji, może mieć katastrofalne skutki dla otoczenia. Z drugiej jednak strony ustalenia wymaga, czy w warunkach opisanych przez obwinionego miał on możliwości zachowania zgodnego z prawem oraz czy czynił starania, by tak się zachować. Dopiero zatem kompleksowa, wnikliwa ocena materiału dowodowego, posiadająca walory, o których była mowa wyżej, pozwoli Sądowi meriti wypracować przekonanie co do faktycznej podstawy rozstrzygnięcia tj. czy zawarte dowody pozwalają na uznanie winy czy są wystarczające, aby z kolei ostateczne stanowisko tego sądu w owej kwestii, mogło pozostać pod ochroną art. 7 k.p.k. (art. 8 kpw). Sporządzając, zaś ewentualnie uzasadnienie wyroku, Sąd ten, zgodnie z regułami zawartymi w art. 424 k.p.k. (art. 82 kpw), przedstawi w nim, w sposób uporządkowany, jakie fakty uznał za ustalone, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego uznał jedne dowody za wiarygodne, którym wiary odmówił i dlaczego, a następnie, jakie wnioski wyprowadził z dokonanych ustaleń.

Z przytoczonych powodów Sąd Okręgowy orzekł jak na wstępie.