Sygn. akt IV P 119/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim IV Wydział Pracy w skaldzie następującym:

Przewodniczący SSR Jolanta Jaros- Skwarczyńska

Protokolant st.sekr. sąd. Zofia Kaczmarek

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2016r. w Tomaszowie Mazowieckim

na rozprawie

sprawy z powództwa E. N.

przeciwko Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w Ł.

o sprostowanie treści protokołu powypadkowego

1/. oddala powództwo;

2/. zasądza od powoda E. N. na rzecz pozwanego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w Ł. kwotę 60,00 (sześćdziesiąt złotych 00/100) tytułem częściowego zwrotu kosztów zastępstwa prawnego;

3/. odstępuje od obciążania powoda E. N. kosztami sądowymi - wydatkami na opinie biegłego;

Sygn. akt IV P 119/14

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 23 czerwca 2013 roku, skierowanym przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w Ł., powód E. N. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wnosił o sprostowanie treści „ Protokołu nr (...) ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy” sporządzonego przez Zespół (...) Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego – Oddział (...) w Ł. w dniu 15.05.2014r., poprzez uznanie zdarzenia, do którego doszło w dniu 22.04.2014r. około godz. 15:30, za śmiertelny wypadek przy pracy J. N., spowodowany przyczyną zewnętrzną, a nadto o zasądzenie na rzecz powoda kosztów procesu wg norm przepisanych.

Na uzasadnienie swojego żądania pełnomocnik powoda wskazał, iż powód E. N. - jako mąż - jest jednym ze spadkobierców zmarłej w dniu 29.04.2014r. J. N., która w dniu 22.04.2014r., w czasie wykonywania pracy, około godziny 15:30 nagle straciła przytomność, upadła na biurko, a następnie osunęła się na krzesło. Przybyłe na miejsce zdarzenia pogotowie ratunkowe zabrało J. N. do szpitala, w którym nie odzyskawszy przytomności zmarła w dniu 29.04.2014r.

Nadto pełnomocnik powoda wskazał, iż jak wynika z dokumentacji medycznej za wyjściową przyczynę zgonu J. N. uznano krwotok mózgowy, przyczyną wtórną była zaś niewydolność oddechowa, a przyczyną bezpośrednią zatrzymanie krążenia. Ze sporządzonego przez pracodawcę „Protokołu nr (...) ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy” wynika, iż zdarzenie z dnia 22.04.2014r. , któremu uległa J. N. , nie jest wypadkiem przy pracy, albowiem nie wyczerpuje definicji wypadku przy pracy tj. nie było spowodowane przyczyną zewnętrzną, a przyczyną wewnętrzną w postaci samoczynnego schorzenia.

W odpowiedzi na pozew z dnia 14.07.2014r., pozwany reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wnosił o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Na uzasadnienie swojego stanowiska pełnomocnik pozwanego wskazał, iż w dniu zdarzenia J. N. wykonywała normalne czynności pracownicze, nie odbiegające swoją intensywnością ani obciążeniem od czynności podejmowanych każdego innego dnia, które nie wymagały wzmożonego wysiłku fizycznego. Zgodnie z treścią protokołu powypadkowego J. N. posiadała aktualne szkolenie z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pacy, aktualne zaświadczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku aprobant.

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

Zmarła J. N. była zatrudniona w KRUS-ie Oddział (...) w Ł., na podstawie umowy o pracę, w pełnym wymiarze czasu pracy, od dnia 01.06.1992r. do dnia 29.40.2014r., na stanowisku aprobata w Wydziale Świadczeń

dowód: świadectwo pracy z dnia 09.05.2014r. – akta osobowe zmarłej J. D. C k. 10;

J. N. nie chorowała na żadne poważne choroby. Przed śmiercią uskarżała się na bóle głowy.

W dniu 22.04.2014r. J. N. rozpoczęła pracę o godz. 07:40. Po zalogowaniu się do sytemu przystąpiła do zwykłych czynności służbowych polegających na aprobowaniu spraw świadczeniowych.

Około godz. 11:00 zmarła J. N. zrobiła sobie przerwę śniadaniową, po której wróciła do wykonywania czynności służbowych. Miedzy godz. 13-14 trzykrotnie przeniosła akta do archiwum. Kiedy wróciła z archiwum powiedziała do koleżanki z pokoju K. W., że słabo się czuje. Około godz. 15:00 J. N. poszła do swojej przełożonej J. S. celem omówienia jednej ze spraw, po czym wróciła do swojego pokoju. Przygotowała pismo i z powodu bólu głowy poprosiła swoją koleżankę o tabletki przeciw bólowe. Kiedy usłyszała, iż nie ma ona tabletek p/bólowych poszła do pokoju socjalnego, aby umyć szklanki. Wróciła do pokoju około godz. 15.30 i w pobliżu swojego biurka straciła przytomność, upadła na biurko i osunęła się na krzesło.

Pierwszej pomocy udzieliła jej koleżanka z pokoju K. W.. Wezwane zostało Pogotowie (...), które zabrało nieprzytomną J. N. do (...) Centrum (...).

dowód: zeznania świadków K. W. – k. 50 verte -k.51; J. S. - k.60 verte- k.61; kserokopia dokumentacji medycznej dot. J. N. – k. 42;

W chwili przyjęcia do szpitala (...) znajdowała się stanie śpiączki i niewydolności oddechowej. Rozpoznano u niej samoistne /pierwotne/ nadciśnienie, krwotok mózgowy o mnogim umiejscowieniu, ostrą niewydolność oddechową.

Pomimo zastosowanego intensywnego leczenia stan J. N. uległ pogorszeniu. Wystąpiło uszkodzenia pnia mózgu ze zniesieniem odruchów oraz bezdech. W dniu 29.04.2014r. o godz. 23.45 stwierdzono zgon J. N..

dowód: karty informacyjne leczenia szpitalnego z dnia 24.04.2014r. – k. 15 i z dnia 30.04.2014r. k.18; wynik badania CT głowy – k. 16-17;

Przyczyną zgonu J. N. był masywny krwotok śródmózgowy z przebiciem do układu komorowego mózgu.

Utrata przytomności w dniu 22.04.2014r. około godz. 15:30 J. N. nie była spowodowana czynnościami służbowymi, w tym przenoszeniem akt do archiwum, lecz nagłym i masywnym wynaczynieniem krwi w mózgu /samoistny krwotok śródmózgowy/ i jej działaniem bezpośrednim na tkane mózgową, pośrednim przez kompresję tkanki mózgowej i jej niedokrwienie oraz toksycznym wskutek uwalniania czynników uwalnianych z zakrzepu.

Pierwotną przyczyną utraty przytomności u J. N. był samoistny krwotok śródmózgowy i to on spowodował wystąpienie utraty przytomności i upadek na biurko. Żadnego znaczenia nie ma miejsce, którym doszło do zdarzenia, gdyż istotą zachorowania było pierwotne samoistne krwawienie domózgowe i to ono spowodowało przebieg zdarzenia.

dowód: pisemna opinia biegłego neurologa M. K. – k.104-107; ustna uzupełniająca opinia biegłego neurologa – protokół rozprawy audio video z dnia24.02.2016r. 00:02:32- 00:21:42- k. 142 verte;

W dniu zdarzenia tj. 22.04.2014r. J. N. posiadała aktualne szkolenie z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy jak i też aktualne zaświadczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku aprobanta.

dowód: akta osobowe J. N.;

W sporządzonym w dniu 15 maja 2014 roku protokole nr (...) ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy w punkcie 7 protokołu stwierdzono, że wypadek nie jest wypadkiem przy pracy. Zdarzenie któremu uległa J. N. nie wyczerpuje definicji wypadku przy pracy – nie było spowodowane przyczyną zewnętrzną.

Jako przyczynę wypadki w punkcie 5 protokołu wpisano przyczyna wewnętrzna – samoistne schorzenie.

dowód: kserokopia protokołu nr (...)r. ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy z dnia 15.05.2014r. – k. 19-22;

zeznania świadków M. O. – k. 59 verte- k.60 i J. T. – k. 61 verte- k.62;

Powyższych ustaleń faktycznych Sąd dokonał w oparciu o wszystkie ujawnione w niniejszej sprawie dowody osobowe z zeznań świadków w osobach: K. W., M. O., J. S., J. T. i opinię biegłego neurologa oraz dowody rzeczowe w postaci: dokumentów pracowniczych znajdujących się w aktach osobowych zmarłej J. N. , protokołu nr (...) ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy z dnia 15 maja 2014r.

Dokonując oceny zgromadzonego tak materiału dowodowego Sąd uznał, iż brak jest podstaw, aby odmówić waloru wiarygodności opinii, sporządzonej w niniejszej sprawie przez biegłego neurologa. Zdaniem Sądu, powyższa opinia została sporządzona w oparciu o dokumentację medyczną J. N., bazuje na wiedzy i doświadczeniu biegłego w zakresie jego specjalności. Ponadto, opinia ta jako odnosząca się do wszystkich kwestii zawartych w tezach dowodowych jest wyczerpująca i zawiera fachowe uzasadnienie wniosków końcowych w niej zawartych. Dlatego też stała się podstawą poczynienia ustaleń faktycznych przez Sąd

Sąd zważył, co następuje:

Istotą sporu pomiędzy stronami były dokonane przez zespół powypadkowy ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku żony powoda J. N. w dniu 22 kwietnia 2014r., ujęte następnie w protokole nr (...) z dnia 15 maja 2014 roku.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 01 lipca 2009 roku w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. z 2009 r., Nr 105, poz. 870), pracodawcę obciążają określone obowiązki związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadku, m.in. powołanie zespołu powypadkowego, dokonanie oględzin miejsca wypadku, zebranie wyjaśnień, zakwalifikowanie zdarzenia jako wypadku, zapewnienie pomocy poszkodowanemu. Efektem powyższego postępowania powinien być sporządzony przez zespół powypadkowy protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, który jest zatwierdzany przez pracodawcę lub zwracany zespołowi powypadkowemu celem uzupełnienia i wyjaśnienia.

Zgodnie z § 9 ust. 1 powołanego rozporządzenia po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zespół powypadkowy sporządza – nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku – protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Zespół powypadkowy ponadto jest obowiązany zapoznać poszkodowanego z treścią protokołu powypadkowego przed jego zatwierdzeniem, który ma prawo zgłoszenia uwag i zastrzeżeń do ustaleń zawartych w protokole powypadkowym, o czym zespół powypadkowy jest obowiązany pouczyć poszkodowanego (§ 11 rozporządzenia). W myśl § 13 ust. 1 powołanego rozporządzenia protokół powypadkowy zatwierdza pracodawca nie później niż w terminie 5 dni od dnia jego sporządzenia, a następnie zatwierdzony protokół powypadkowy niezwłocznie doręcza poszkodowanemu pracownikowi (§ 14 ust. 1 rozporządzenia).

W rozpoznawanej sprawie bezspornym było, że w związku ze zdarzeniem z dnia 22.04.2014r., w wyniku którego śmierć poniosła J. N., pozwany pracodawca powołał zespół powypadkowy, którego celem było ustalenie okoliczności i przyczyn powyższego wypadku, który następnie sporządził protokół nr (...) z dnia 15 maja 2014r., zatwierdzony przez pozwanego pracodawcę tego samego dnia. Bezspornym było również, że powód E. N. jako członek rodziny poszkodowanej (mąż zmarłej J. N.) został również zapoznany z treścią protokołu, do którego nie zgłosił uwag ani zastrzeżeń.

W myśl ugruntowanego orzecznictwa sądowego, dopuszczalne jest dochodzenie przez pracownika lub innej osoby uprawnionej przed sądem pracy sprostowania treści protokołu powypadkowego. Brak jest bowiem podstaw do twierdzenia, że po sporządzeniu protokołu powypadkowego poszkodowany pracownik nie ma możliwości dalszej kontroli nad protokołem, gdy nie zgadza się ze stwierdzeniem w nim zawartymi (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2006 roku, II PZP 14/05).

Podstawę prawną dochodzonego więc przez powoda E. N. roszczenia stanowi art. 189 k.p.c. w myśl którego, powód może żądać ustalenia przez Sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. W judykaturze ugruntowane jest stanowisko, zgodnie, z którym pracownik lub członkowie jego rodziny najczęściej mają interes prawny w ustaleniu konkretnego zdarzenia za wypadek przy pracy lub sprostowania protokołu powypadkowego. Interes prawny w ustaleniu występuję zawsze, gdy istnieje samoistna niepewność, co do stanu prawnego lub prawa i nie można go wykluczyć w sposób bezwarunkowy w przypadkach, gdy możliwe jest wytoczenie powództwa o świadczenie przy niepewnym bycie prawnym lub prawa, z którego dopiero można wnieść roszczenia o świadczenia.

Ustalenie określonego zdarzenia za wypadek przy pracy kreuje następczo uprawnienia pracownika lub członków rodziny w przypadku śmierci pracownika z zakresu stosunku pracy i stosunków z nim związanych, stosunków ubezpieczeń społecznych lub stosunków cywilnoprawnych (patrz np.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 1998 roku, II UKN 471/97, OSNP 1999/2/75; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 05 czerwca 2007 roku, I UK 8/07, OSNP 2008/15-16/228, Lex nr 425884).

Na gruncie ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.) powód, jako mąż zmarłej poszkodowanej J. N., jest osobą uprawnioną do ewentualnych świadczeń wynikających z ubezpieczenia społecznego (wypadkowego). Nadto powód E. N. jako mąż zmarłej może dochodzić roszczeń znajdujących oparcie w przepisach prawa cywilnego opartych na odpowiedzialności za czyny niedozwolone. Tym samym brak rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie mógłby mieć negatywne konsekwencje dla powódki w zakresie innych roszczeń.

W tym aspekcie zwrócić należy jednak uwagę, iż pomimo tego, że pracownik lub osoba uprawniona ma interes prawny w żądaniu sprostowania protokołu powypadkowego, to jednak jego roszczenie nie zawsze musi być uwzględnione. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy nie jest on w stanie wykazać, że zapisy zamieszczone w tym protokole są niezgodne z prawdą. Dodatkowo to na pracowniku spoczywa ciężar dowodu, że zapisy zawarte w protokole powypadkowym są niezgodne z prawdą i powinny być sprostowane.

Przechodząc do kwestii wypadku przy pracy należy sięgnąć do jego definicji ustawowej. Zgodnie z treścią przepisu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199 poz. 1673 ze zm.) za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

1/ podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;

2/. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;

3/. w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy, a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Wskazać również należy, iż w świetle ustawowej definicji, elementami obligatoryjnymi uznania zdarzenia za wypadek przy pracy (a zatem które muszą wystąpić łącznie, a brak którejkolwiek z przesłanek wyklucza możliwość uznania danego zdarzenia za wypadek przy pracy) są nagłość zdarzenia, wywołanie zdarzenia przyczyną zewnętrzną, skutek powodującą uraz lub śmierć oraz pozostawanie w związku z wykonywaną pracą. Sama nagłość charakteryzuje się zaskoczeniem pracownika, jest czymś nieprzewidywalnym, nieoczekiwanym, raptownym. Powyższa cecha musi dotyczyć samego zdarzenia, a nie skutku pod postacią urazu lub śmierci. Zdarzenie spełniające kryterium "nagłości" musi natomiast zostać wywołane przyczyną zewnętrzną. Przy czym jak wyjaśniono w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 1963 roku, III PO 15/62 (OSNCP 1963, nr 10, poz. 215) elementu definicji wypadku jako „przyczyna zewnętrzna” nie należy rozumieć dosłownie, lecz jako konieczność, by w zespole przyczyn rozstrzygających o szkodliwym skutku była również przyczyna zewnętrzna.

W judykaturze przyjmuje się jednocześnie, że zewnętrzną przyczyną sprawczą wypadku przy pracy może być każdy czynnik zdolny wywołać w istniejących warunkach zdarzenie powodujące skutki w postaci śmierci lub urazu zdrowotnego. Jest to impuls powodujący wypadek i wyzwalający w jego toku czynnik zewnętrzny powodujący uraz lub śmierć. W każdym razie może to być - powodujące uszkodzenie ciała - działanie sił przyrody, narzędzi pracy, maszyn, spadającego przedmiotu; urazy termiczne (porażenie cieplne, oparzenie, odmrożenie); urazy chemiczne (zewnętrzne), czyn innej osoby, jak również zawiniona lub mimowolna czynność samego poszkodowanego (np. potknięcie się, odruch, upadek - nawet na gładkiej powierzchni), byleby nie zachodziły podstawy do stwierdzenia, że wypadek został spowodowany wyłącznie schorzeniem tkwiącym w organizmie pracownika, łączącym się choćby ze skłonnością do omdleń lub zakłóceń równowagi (por. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 1963 r., zasada prawna, III PO 15/62, OSNCP 1963 nr 10, poz. 215 oraz wyroki z dnia 16 czerwca 1980 r., III PR 33/80, LEX nr 14532 i z dnia 28 kwietnia 2005 r., I UK 257/04, LEX nr 390131).

Wymaganie, aby uraz został spowodowany czynnikiem zewnętrznym wskazuje na konieczność związku przyczynowego między urazem i czynnikiem pochodzącym spoza organizmu poszkodowanego, przy czym czynnik ten ma zadziałać w ramach nagłego zdarzenia wywołanego przyczyną zewnętrzną. Ten element należy rozumieć w ten sposób, że wypadek przy pracy musi być wywołany taką przyczyną, zaś uraz spowodowany wypadkiem jest skutkiem działania czynnika zewnętrznego, pochodzącego spoza organizmu poszkodowanego. W takim razie uraz, który następuje

wyłącznie na skutek nagłego rozwoju (ujawnienia się, pogorszenia, pogłębienia) schorzeń samoistnych, wewnętrznych stwierdzanych u poszkodowanego przed wypadkiem, bez zadziałania czynnika zewnętrznego, nie jest skutkiem wypadku.

Uraz spowodowany wyłącznie przyczyną wewnętrzną, mającą swe źródło w stanie chorobowym poszkodowanego, pozbawia zdarzenie cechy wypadku ze względu na brak przyczyny zewnętrznej. Uraz doznany wyłącznie na skutek przyczyny tkwiącej w organizmie pracownika może się, bowiem zdarzyć w każdych okolicznościach, a nie tylko w pracy. Przyjmuje się jednak, że określonemu zdarzeniu nie można odmówić cechy wypadku, jeżeli bez wykonywania pracy nie doszłoby do niego, albo też prawdopodobieństwo jego zajścia byłoby niewielkie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1997 r., II UKN 304/97, OSNAPiUS 1998 nr 15, poz. 464)., bez której zdarzenie nie nastąpiłoby.

Wielokrotnie Sąd Najwyższy w orzecznictwie zwracał także uwagę, że uszkodzenie ciała - w sytuacji, gdy nastąpiło na tle stwierdzonych u pracownika schorzeń samoistnych - nie wyłącza samo przez się możliwości uznania zdarzenia za wypadek przy pracy, jeżeli w stanie faktycznym ujawniłyby się przyczyny o charakterze zewnętrznym, z którymi określony skutek pozostaje w związku, np. potknięcie się chorego pracownika o nierówności chodnika (patrz: wyrok z dnia 24 października 1978 r., III URN 26/78, OSNCP 1979 nr 6,poz. 128, NP 1981 nr 3, s. 155, z glosą J. Zycha). Do uznania zdarzenia za wypadek przy pracy w razie zbiegu przyczyny zewnętrznej z przyczyną wewnętrzną wystarczy więc wykluczenie, że bez tego czynnika zewnętrznego nie doszłoby do skutku w postaci uszczerbku na zdrowiu (patrz: wyrok z dnia 04 maja 1984 roku, II PRN 6/84, Służba (...) 1985 nr 1, s. 28).

Dla uznania zatem zdarzenia za wypadek wystarczy, aby przyczyna zewnętrzna była sprawczą współprzyczyną wypadku (patrz np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2004 roku, I UK 55/04, LEX nr 390143).

W sprawie niniejszej jak to wynika z opinii biegłego neurologa bezpośrednią przyczyną zgonu J. N. był masywny krwotok śródmózgowy z przebiciem do układu komorowego mózgu. Z przywołanej w opinii przez biegłego literatury medycznej odnośnie przyczyn krwotoków mózgowych wynika, iż 80-85 % przypadków stanowią krwotoki pierwotne wywołane mikroangiopatią zwyrodnieniową lub angiopatią amyloidową. Pozostałe 20-25% to krwotoki wtórne spowodowane pozostałymi przyczynami, a wszystkich w/w przyczyn krwotoków mózgowych nie należy kwalifikować jako przyczyn zewnętrznych w świetle ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zewnętrznych .

Należy zatem rozważyć, czy w stanie faktycznym przedmiotowej sprawy ujawniły się przyczyny o charakterze zewnętrznym, które spowodowały wystąpienie u J. N. krwotoku śródmózgowego oraz czy bez zaistnienia tych przyczyn zewnętrznych nie doszłoby do skutku w postaci uszczerbku na zdrowiu i w konsekwencji śmierci J. N..

Zdaniem pełnomocnika powoda zdarzenie w postaci utraty przytomności przez J. N. w dniu 22.04.2014r. około godz. 15:30, skutkujące ostatecznie jej zgonem, było wywołane przyczyną zewnętrzną, mianowicie wzmożonym wysiłkiem fizycznym związanym z podjętymi czynnościami służbowymi tj. trzykrotnym przenoszeniem akt do archiwum, a stwierdzony u zmarłej krwotok mózgowy stanowił zaś konsekwencję wcześniejszego upadku J. N. i uderzenia o biurko.

Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, a w szczególności pisemna oraz ustna uzupełniająca opinia biegłego neurologa jednoznacznie wskazuje, iż utrata przytomności przez J. N. w dniu 22.04.2014r. około godz. 15:30 nie była spowodowana czynnościami służbowymi , w tym przenoszeniem akt do archiwum, lecz nagłym i masywnym wynaczynieniem krwi w mózgu /samoistny krwotok mózgowy/ i jej działaniem:

- bezpośrednim na tkankę mózgową;

- pośrednim przez kompresje tkanki mózgowej i jej niedokrwienie;

- toksycznym wskutek uwalniania czynników uwalnianych z zakrzepu. Ponadto, co istotne, biegły w swojej pisemnej opinii wskazał wprost, iż pierwotną przyczyną utraty przytomności u J. N. był samoistny krwotok śródmózgowy i to on spowodował wystąpienie utraty przytomności i upadek na biurko, a żadnego znaczenia nie ma miejsce, w którym doszło do zdarzenia, gdyż istotą tegoż zachorowania było pierwotne samoistne krwawienie domózgowe i to ono spowodowało dalszy przebieg zdarzenia.

W tych okolicznościach trudno zgodzić się ze stanowiskiem strony powodowej , iż stwierdzony u J. N. krwotok mózgowy był konsekwencją wcześniejszej utraty przytomności i uderzenia o biurko, a zatem iż był on spowodowany przyczyną zewnętrzną.

Z tych wszystkich względów uznając, iż brak jest podstaw do zmiany treści protokołu ustalającego okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy poprzez uznanie zdarzenia, do którego doszło w dniu 22.04.2014r. około godz. 15:30 za śmiertelny wypadek przy pracy J. N., spowodowany przyczyną zewnętrzną, Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku oddalając wniesione powództwo w całości.

Zgodnie z treścią art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata (radcy prawnego), koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony (art. 98 § 3 k.p.c.).

Stosownie zaś do art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej kosztami w ogóle.

Podkreślić należy, że ostatni z cytowanych przepisów daje sądom swobodę przy rozstrzyganiu o zwrocie kosztów procesu, gdy stosowania zasady wyrażonej w art. 98 k.p.c. (odpowiedzialności za wynik procesu) nie można by pogodzić z zasadą słuszności. W utrwalonym orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, iż zastosowanie art. 102 k.p.c. powinno być oceniane w całokształcie okoliczności, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. Do kręgu tych okoliczności należą zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu (lojalność i racjonalność strony w zakresie podejmowanych czynności procesowych), jak i fakty leżące na zewnątrz procesu, zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego (sytuacji życiowej). Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (zob. post. SN z 14.1.1974 r., II CZ 223/73, niepubl.).

Przy ocenie przesłanek z art. 102 k.p.c. wziąć należy pod uwagę również fakty związane z samym przebiegiem procesu, tj. podstawę oddalenia żądania albo subiektywne przekonanie powoda co do zasadności zgłoszonego roszczenia.

Z tych wszystkich względów, mając na uwadze charakter dochodzonego przez powoda roszczenia jak i jego subiektywne przekonanie co do jego zasadności, Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. w zw. z § 12 ust.1 pkt.3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tj. Dz. U. Nr 163 poz. 1348 z późniejszymi zmianami), orzekł jak w punkcie 2 wyroku.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia pkt 3 wyroku stanowił przepis art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167 poz. 1398 z późniejszymi zmianami).

Z tych wszystkich względów, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.