Sygn. akt. IV Ka 114/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Włodzimierz Hilla

Sędziowie SSO Piotr Kupcewicz

SSR del. do SO Bartosz Jankowski – sprawozdawca

Protokolant sekr. sądowy Hanna Płaska

przy udziale Jerzego KoźmińskiegoProkuratora Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2014 roku

sprawy T. R.

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionych przez skazanego i jego obrońcę

od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 3 grudnia 2013 roku sygn. akt III K 441/13

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że obniża wysokość wymierzonej skazanemu kary łącznej pozbawienia wolności do 3 (trzech) lat i 2 (dwóch) miesięcy; utrzymuje zaskarżony wyrok w pozostałej części; zwalnia skazanego od ponoszenia wydatków za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt IV Ka 114/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 3 grudnia 2013 roku w sprawie III K 441/13 połączono kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami jednostkowymi w sprawach:

- II K 850/05, gdzie Sąd Rejonowy w Słubicach skazał T. R. na karę 3 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywnę 120 stawek dziennych po 20 złotych stawka za czyn z art. 280 § 1 kk popełniony w dniu 17 sierpnia 2005 roku,

- II K 885/07, gdzie Sąd Rejonowy w Bydgoszczy wymierzył T. R. karę roku i 6 miesięcy pozbawienia z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 5 lat i grzywnę 50 stawek dziennych po 10 złotych stawka - za czyn z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 270 § 1 kk w zw. z art. 273 kk i w zw. z art. 275 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, popełniony w kwietniu 2003 roku, przy czym postanowieniem z dnia 29 maja 2013 roku zarządzono wykonanie kary warunkowo zawieszonej,

i orzeczono karę łączną 4 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności oraz karę łączną grzywny 140 stawek po 20 złotych stawka.

Apelację od przedmiotowego wyroku co do kary łącznej złożyli obrońca oraz skazany.

Obrońca zarzucił rażącą niewspółmierność kary w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości czynu. Zdaniem obrońcy zachodziły przesłanki do orzeczenia kary łącznej na zasadzie absorpcji, ponieważ popełnione zostały w stosunkowo krótkich odstępach czasu i godziły w to samo dobro chronione prawem. Nadto obrońca zarzucił, że Sąd I instancji nie wziął w stopniu wystarczającym pod uwagę pozytywną opinię z zakładu karnego. W konkluzji obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie kary łącznej w wysokości 3 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności.

Skazany w osobistej apelacji zarzucił, że Sąd I instancji nie wziął pod uwagę wszystkich okoliczności łagodzących, wskazujących na potrzebę zastosowania pełnej absorpcji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje zasługiwały na uwzględnienie i prowadziły do zmiany zaskarżonego orzeczenia. Podkreślić w pierwszym rzędzie należało, że Sąd I Instancji prawidłowo określił zbieg przestępstw, zestawiając daty wszystkich wyroków orzeczonych względem skazanego z datami popełnionych przez niego przestępstw. Trafnie również Sąd wskazał nakreślone przez doktrynę i orzecznictwo dyrektywy wymiaru kary.

Wymiar kary łącznej pozbawienia wolności kształtował się w niniejszej sprawie w granicach od 3 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności (kara najwyższa z orzeczonych) do 4 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności (suma kar z wymienionych wyżej wyroków). Czyny godziły zasadniczo w jednorodzajowe dobro chronione prawem – mienie. Popełnione były w latach 2003 – 2005.

Sąd Rejonowy wymierzył karę łączną na zasadzie asperacji, jednakże w górnych granicach wynikających z art. 86 § 1 kk. Kara ta była nazbyt surowa i nie uwzględniała w pełni opisanych dyrektyw z art. 85 i 86 § 1 kk.

Wprawdzie skazany po dokonaniu przestępstw, za które został skazany wyrokami w sprawach II K 850/05 i IV K 885/07 dokonał kolejnych czynów zabronionych – na co zwrócił uwagę sąd I Instancji - to jednak okoliczność ta nie mogła przemawiać na rzecz stosowania zasady kumulacji podczas łączenia kar za czyny objęte wspomnianymi dwoma wyrokami. W ocenie Sądu Okręgowego w tym zakresie zbyt małą wagę Sąd I instancji przywiązał do tych okoliczności, które nakazywały istotne obniżenie kary łącznej. W niniejszej sprawie bowiem zachodził ścisły związek przedmiotowo podmiotowy pomiędzy przestępstwami, za które orzeczone zostały poszczególne kary jednostkowe. Były to przestępstwa przeciwko mieniu, dokonanymi w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, popełnione w stosunkowo niewielkich odstępach czasowych. Istotną kwestią przy rozważaniu wymiaru kary łącznej był nadto postęp, jaki skazany dokonał w procesie resocjalizacji, a co nie zostało w odpowiedni stopniu dostrzeżone przez Sąd Rejonowy. Jak wynikało z pozytywnej opinii o skazanym z zakładu karnego, T. R. przebywał w izolacji od 4 października 2010 roku. Odbywał karę pozbawienia wolności w systemie programowego oddziaływania, gdzie realizował nakładane na niego zadania. Uczestniczył w programie readaptacji. Nie deklarował przynależności do podkultury przestępczej, deklarował natomiast chęć do podjęcia pracy. Wywiązywał się z nakładanych na niego obowiązków i nie sprawiał problemów funkcjonariuszom Służby Więziennej. Miał krytyczny stosunek do popełnionych przestępstw i do prowadzonego przed osadzeniem trybu życia.

Powyższe okoliczności, wskazujące na pomyślny przebieg procesu resocjalizacji, niewątpliwie przemawiały za zastosowaniem zasady absorpcji przy orzekaniu kary łącznej.

Nie należało przy tym tracić z pola widzenia faktu, iż jak wynikało z opinii, skazany był zobowiązany płacić alimenty na syna (tymczasem wobec odbywania kary pozbawienia wolności, jego zadłużenie w tym zakresie znacząco rosło) jak również faktu, że Zespół (...)o (...) w B.zaliczył skazanego do stopnia niepełnosprawności umiarkowanego.

Orzekając o rozmiarze kary łącznej należało mieć na względzie również długość okresu spędzonego przez skazanego w warunkach izolacji, jak również znaczną odległości czasową pomiędzy popełnionymi czynami zabronionymi a okresem odbywania kary. Przestępstwa bowiem, za które orzeczono jednostkowe kary pozbawienia wolności, podlegające łączeniu popełnione zostały w latach 2003 – 2005. Od czasu osadzenia, które miało miejsce w 2010 roku, jak wynika z opinii o skazanym, wymieniony poczynił znaczące postępy procesie resocjalizacji (o czym mowa była wyżej). W takiej sytuacji, rozważając wymiar kary łącznej, należało mieć na względzie celowość tej kary (cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego). Okres odbytej już przez T. R. kary pozbawienia wolności za czyny, których dopuścił się około dziesięciu lat temu, wespół z postępami skazanego w procesie resocjalizacji wskazywał na to, że wyżej wymienione cele zostały już wobec niego w znacznej mierze osiągnięte.

Reasumując, konieczność odbycia kary łącznej 3 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności przez skazanego będzie dla niego na tyle dotkliwa, że zrealizuje cele kary, wskazane w art. 53 kk – w tym również w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Orzeczona kara łączna w tej wysokości bez wątpienia nie spowoduje powstania przekonania, że popełnienie przestępstw objętych wymienionymi wyżej wyrokami jednostkowymi może przynieść korzyść i pozostać w istocie bezkarne. W takich okolicznościach orzekanie kary łącznej pozbawienia wolności względem skazanego w wymiarze ponad najwyższą z orzeczonych kar (na zasadzie częściowej kumulacji) było nie celowe. Z tych powodów Sąd Okręgowy, zgodnie z art. 437 § 1 i § 2 kpk zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że obniżył orzeczoną karę łączną i przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji orzekł karę łączną 3 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności. W pozostałej części zaskarżony wyrok łączny został utrzymany w mocy.

O kosztach sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym Sąd orzekł na mocy art. 636 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk.