Sygn.akt III AUa 767/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Dorota Elżbieta Zarzecka

Sędziowie: SO del. Elżbieta Rosłoń (spr.)

SA Barbara Orechwa-Zawadzka

Protokolant: Magda Małgorzata Gołaszewska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 stycznia 2016 r. w B.

sprawy z odwołania J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji wnioskodawcy J. K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 10 kwietnia 2015 r. sygn. akt III U 80/15

oddala apelację.

sygn. akt III AUa 767/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16.12.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił J. K. przeliczenia emerytury na podstawie informacji o wynagrodzeniu znajdującej się w świadectwie pracy za okres zatrudnienia od 1.09.1988r. do 15.02.1995r. w (...) Spółdzielni Pracy im.(...)” w W..

J. K. wniósł odwołanie od powyższej decyzji.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że za okres od 1.09.1988r. do 15.02.1995r. przyjął obowiązujące w tym czasie kwoty minimalnego wynagrodzenia i ustalił wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury w wysokości 73,33%. Podniósł, że w świadectwie pracy z dnia 17.02.1995r., złożonym w ZUS 9.01.2012r. zakład pracy podał, że wynagrodzenie odwołującego wyniosło 750 zł za miesiąc pracy, a w świadectwie pracy z dnia 17.02.1995r., złożonym 9.03.2012r. wskazano, że odwołujący otrzymywał wynagrodzenie 700zł miesięcznie. Na podstawie tych wpisów nie można zdaniem organu rentowego uznać, że w okresie kilkuletniego zatrudnienia wynagrodzenie odwołującego było wypłacane w niezmiennej wysokości.

Wyrokiem z dnia 10.04.2015r. Sąd Okręgowy w Ostrołęce oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił, że J. K. w okresie od 1.12.1998r. do 26.05.2000r. pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, przyznaną na podstawie przepisów ustawy z dnia 18.12.1976r. o ubezpieczeniu społecznym osób prowadzących działalność gospodarczą oraz ich rodzin. Do ustalenia podstawy wymiaru renty przyjęty został wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty wynoszący 46,57%, który został ustalony z wynagrodzenia uzyskanego przez odwołującego w okresie 9 kolejnych lat kalendarzowych tj. z lat 1988-1996. Po osiągnięciu przez odwołującego powszechnego wieku emerytalnego, decyzją z dnia 25.05.2000r. odwołującemu zostało przyznane prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury została przyjęta zwaloryzowana podstawa wymiaru renty z tytułu niezdolności do pracy. Kolejną decyzją z dnia 27.09.2001r. organ rentowy dokonał przeliczenia pobieranej przez odwołującego emerytury począwszy od dnia 1.09.2001r.

Sąd Okręgowy wskazał, że po rozpoznaniu wniosku odwołującego z dnia 12.11.2008r. organ rentowy dokonał kolejnego przeliczenia podstawy wymiaru emerytury, przyjmując za okresy, za które odwołujący nie przedstawił zarobków minimalne wynagrodzenie proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy stosownie do przepisu art. 15 ust.2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W wyniku przeliczenia ustalono, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury ustalony z innych 20 najkorzystniejszych lat wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu (tj. lat 1967-1969, 1973-1977, 1984-1987, 1991-1998) wyniósł 70,00% i jest wyższy od poprzednio obliczonego. Wobec powyższego decyzją z dnia 18.03.2009r. organ rentowy przeliczył wysokość emerytury z zastosowaniem wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury wynoszącego 70,00%. Przeliczenia emerytury dokonano od 1.01.2009r., tj. od dnia wejścia w życie przepisu art.15 ust.2 ww. ustawy.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że 9.01.2012r. J. K. wniósł o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego z tytułu zatrudnienia na pół etatu w (...) Spółdzielni Pracy im. (...) (...) w W. w okresie od 1.09.1988r. do 15.02.1995r., na dowód czego przedstawił świadectwa pracy z dnia 17.02.1995r.

W rozpoznaniu powyższego wniosku organ rentowy przeliczył podstawę wymiaru emerytury z uwzględnieniem połowy kwoty minimalnego wynagrodzenia (tj. proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy) za powyższy okres zatrudnienia. W wyniku przeliczenia wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wzrósł do 73,33%, wobec powyższego organ rentowy decyzją z dnia 27.03.2012r. dokonał przeliczenia wysokości emerytury od dnia 1.01.2012r.

Dnia 9.12.2014r. J. K. złożył wniosek o ponowne przeliczenie wysokości emerytury z uwzględnieniem zarobków uzyskanych w (...) Spółdzielni Pracy im. (...) w W. w okresie od 1.09.1988r. do 15.02.1995r. Wniósł o przyjęcie zarobków za ten okres na podstawie informacji o wynagrodzeniu znajdującej się w świadectwie pracy z dnia 17.02.1995r.

Decyzją z dnia 16.12.2014r. organ rentowy odmówił J. K. przeliczenia emerytury na podstawie informacji o wynagrodzeniu znajdującej się w świadectwie pracy za okres zatrudnienia od 1.09.1988r. do 15.02.1995r. wskazując, że na podstawie wpisów w świadectwie pracy nie można uznać, że w okresie kilkuletniego zatrudnienia wynagrodzenie odwołującego było wypłacane w niezmiennej wysokości.

Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z treścią art. 116 ust. 5 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz §21 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11.10.2011r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412 ze zm.) do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości określone w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Sąd Okręgowy wskazał, że J. K. 9.03.2012r. złożył do akt ZUS świadectwo pracy z dnia 17.02.1995r. z którego wynika, iż w okresie od 1.09.1988r. do 15.02.1995r. był zatrudniony w wymiarze 1/2 etatu w (...) Spółdzielni Pracy im. (...) (...) w W. na stanowisku kosztorysanta, na którym otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 700zł miesięcznie. Ponadto w aktach ZUS znajduje się drugie świadectwo pracy za ten sam okres zatrudnienia, datowane również na 17.02.1995r., z którego wynika, że J. K. uzyskiwał wynagrodzenie w wysokości 750zł za miesiąc pracy.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że odwołujący oświadczył również, że nie jest w stanie przedłożyć żadnych innych dokumentów mogących potwierdzać wysokość wynagrodzenia jakie otrzymywał w poszczególnych miesiącach spornego okresu zatrudnienia.

Sąd Okręgowy z urzędu podjął próbę pozyskania dokumentacji osobowo – płacowej odwołującego za sporny okres zatrudnienia i zwrócił się w tym celu do przechowawcy akt byłego pracodawcy ubezpieczonego - Archiwum Państwowego m.st. W.. W odpowiedzi na powyższy wniosek Archiwum Państwowe w W. poinformowało, że w niekompletnie zachowanych aktach zespołu nr 72/2010 – (...) Spółdzielnia Pracy im.(...) (...) w W. z lat 1986-1995 nie odnaleziono dokumentów potwierdzających zatrudnienie J. K. w w/w Spółdzielni w spornym okresie od 1.09.1988r. do 15.02.1995r.

Sąd Okręgowy podkreślił, że wysokość wynagrodzenia, która ma być przyjęta do podstawy wymiaru świadczenia musi być ustalona w sposób pewny i nie budzący wątpliwości. W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu Okręgowego, brak było podstaw do przeliczenia świadczenia w sposób żądany przez wnioskodawcę. Sąd Okręgowy nie uwzględnił do wysokości świadczenia wynagrodzenia w wysokości 700 zł w każdym miesiącu w blisko 7 – letnim okresie zatrudnienia od 1.09.1988r. do 15.02.1995r. bowiem na podstawie wpisów w świadectwie pracy nie można przyjąć, że w okresie kilkuletniego zatrudnienia wynagrodzenie odwołującego było wypłacane w niezmiennej wysokości, tym bardziej, że dwa świadectwa wskazują na różną wysokość otrzymywanego wynagrodzenia. Podkreślił, że sporny okres zatrudnienia odwołującego przypadał na lata wysokiej niestabilności cen i wynagrodzeń, co tym bardziej przemawia za przyjęciem, że wysokość wynagrodzenia odwołującego przez blisko 7 letni okres zatrudnienia nie była stała.

Apelację od powyższego wyroku wniósł J. K.. Zaskarżył wyrok w całości zarzucając brak obiektywizmu, odrzucenie jego wyjaśnień oraz nie uwzględnienie złożonych przez niego dokumentów świadczących o jego racji w sprawie. Wniósł o uchylenie wyroku i zasądzenie jego roszczeń od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w P..

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył co następuje.

Apelacja jako bezzasadna nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny podziela w pełni poczynione przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne i przyjmuje je za podstawę swojego orzeczenia. Na aprobatę zasługuje również dokonana przez Sąd Okręgowy ocena zgromadzonego materiału dowodowego.

Dla przypomnienia wskazać należy, że w okresie od 1.09.1988r. do 15.02.1995r. J. K. był zatrudniony w (...) Spółdzielni Pracy im. (...)” w W. w wymiarze pół etatu. Okres ten, decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. z dnia 27.03.2012r. został uwzględniony w wysokości emerytury wnioskodawcy, jednakże przy przyjęciu -proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy- połowy minimalnego wynagrodzenia. Podstawą uznania tego okresu zatrudnienia jako okresu składkowego były świadectwa pracy złożone przez wnioskodawcę 9.01.2012r. i 9.03.2012r. Podkreślić należy, że oba świadectwa pracy zostały wystawione tego samego dnia tj. 17.02.1995r.

W rozpoznawanej obecnie sprawie spór sprowadzał się zatem do oceny czy świadectwa te mogą stanowić podstawę przeliczenia emerytury wnioskodawcy z uwzględnieniem wysokości wskazanego w nich wynagrodzenia. W jednym ze świadectw pracy wynagrodzenie wnioskodawcy zostało określone na 700 zł miesięcznie zaś w drugim świadectwie pracy na 750 zł za miesiąc pracy.

Sąd Okręgowy prawidłowo powołał przepis art. 116 ust. 5 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2015r. poz. 748 ze zm.) zgodnie z którym do wniosku w sprawie przyznania świadczeń powinny być dołączone dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości, określone w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego. Paragraf 21 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11.10.2011r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowe (Dz. U. Nr 237, poz. 1412 ze zm.) stanowi, że środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko sądu pierwszej instancji, że rozbieżność wynagrodzenia za ten sam okres wynikająca z przedłożonych świadectw pracy nie pozwala na przyjęcie żadnej ze wskazanych w tych świadectwach wartości wynagrodzenia wnioskodawcy. Przyjęciu takiemu nie pozwala również wskazywana przez Sąd Okręgowy ówczesna sytuacja ekonomiczna, która charakteryzowała się wysoka niestabilnością cen i wynagrodzeń. Wystarczy wskazać, że w tym okresie wynagrodzenie minimalne uległo zmianie 24 razy a zmiana następowała nawet w cyklach 1- miesięcznych.

Tytułem przykładu wskazać należy, że przed denominacją 1.01.1988r. minimalne wynagrodzenie wynosiło 9.000 zł (M.P. z 1987 r., Nr 37, poz. 316), od 1.01.1989 r. wynosiło już 17.800 zł (M.P. z 1988 r. Nr 36, poz. 340) a od 1.10.1994 r. - 2.400.000 zł (M.P. z 1994 r. Nr 53, poz. 451). Natomiast po denominacji od 1.01.1995 r. minimalne wynagrodzenie wynosiło 260 zł (M.P. z 1994 r. Nr 68, poz. 604), od 1.04.1995r. - 280 zł (M.P. z 1995 r. Nr 16, poz. 199), od 1.07.1995 r. - 295 zł. (M.P. z 1995 r. Nr 32, poz. 375).

Uprawniony jest zatem wniosek Sądu Okręgowego, że nie można przyjąć, iż w okresie kilkuletniego zatrudnienia wnioskodawcy jego wynagrodzenie było niezmienne. Przemawia za tym dynamika oraz częstotliwość opisanych zmian dotyczących wynagrodzenia minimalnego.

Dodatkowo w ocenie Sądu Apelacyjnego na szczególną uwagę zasługuje porównanie obu świadectw pracy wystawionych tego samego dnia tj. 17.02.1995r. Świadectwa te po pierwsze mają różne pieczęci nagłówkowe, po drugie jedno ze świadectw złożone 9.01.2012r. wystawił Agent Zakładu (...)-16 zaś drugie, złożone 9.03.2012r. Dyrektor Zakładu (...)-08. Mimo, że jak wynika z pieczątek imiennych była to ta sama osoba – T. W., porównanie nieczytelnych podpisów złożonych na obu świadectwach pracy nie pozostawia jakichkolwiek wątpliwości, że podpisy te nie pochodzą od tej samej osoby. Różnica jest na tyle widoczna i oczywista, że poddaje w poważną wątpliwość autentyczność świadectw pracy.

W tym stanie rzeczy apelacja wnioskodawcy podlegała oddaleniu na mocy art. 385 k.p.c.