Sygn. akt: X U 2379/11

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2013roku

Sąd Okręgowy – Sąd Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach

X Wydział Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Magdalena Wróbel
Sędziowie/Ławnicy:
Protokolant:	Sylwia Krenczyk

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2013 roku w Katowicach

odwołania K. G. (K. G.)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

z dnia 16 września 2011 roku

znak: (...)-5/15

w sprawie K. G. (K. G.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C.

o prawo do renty

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową od dnia 1 września 2011 roku do 31 sierpnia 2014 roku

Sygn. akt X U 2379/11

UZASADNIENIE

Ubezpieczona K. G. wniosła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w C. z dnia 8 września 2011 r. znak I- (...), następnie uchyloną decyzją z dnia 16 września 2011 r., którą organ rentowy odmówił jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Motywując swe żądanie ubezpieczona wskazała, że od 2001 r. ma rozpoznaną chorobę zawodową w wyniku działania na jej organizm takich czynników jak nikiel, kobalt i parafenylendwuaminę. Z tego powodu pobierała rentę z tytułu niezdolności do pracy. W dniu 1 września 2009 r. ubezpieczona została skierowana na leczenie szpitalne w związku z nawracającym zakażeniem dróg moczowych, zapaleniem błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, choroby wrzodowej oraz wyprysków alergicznych rąk i przedramion znacznego stopnia, pochodzenia zawodowego. Pomimo w/w schorzeń, ubezpieczona została zakwalifikowana przez Komisję Lekarską ZUS, jako zdolna do wykonywania wyuczonego zawodu.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych. Organ rentowy wskazał, że komisja lekarska ZUS ustaliła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy, nie stwierdziła również niezdolności w związku z chorobą zawodową. Powyższe stanowisko komisji lekarskiej ZUS było podstawą zaskarżonej decyzji odmownej Oddziału ZUS w C..

Pismem z dnia 12 grudnia 2011 r. organ rentowy wskazał, że w związku z wnioskiem ubezpieczonej z dnia 20 lipca 2011 r., w dniu 16 września 2011 r. została wydana decyzja odmowna, dotycząca dalszego prawa do renty z tytułu choroby zawodowej, z powodu braku orzeczonej niezdolności do pracy. Organ rentowy wskazał, że powyższą decyzją została uchylona decyzja z dnia 8 września 2011 r., wobec błędnie przytoczonej w niej podstawy prawnej. (k. 11)

Sąd ustalił, co następuje :

Ubezpieczona K. G. jest z zawodu fryzjerką, od 1990 r. do 2012 r. prowadziła działalność gospodarczą - zakład fryzjerski. Począwszy od 2001 r. u ubezpieczonej występuje alergiczny wyprysk kontaktowy, bowiem jest uczulona na kobalt, nikiel i parafenylenodwuaminę. Początkowo zmiany skórne występowały na rękach i szyi, następnie uległy nasileniu i pojawiły się na całym ciele. Zmianom towarzyszył świąd i znaczny dyskomfort utrudniający codzienne czynności życiowe. Po przeprowadzonych badaniach wskazano, że odwołująca cierpi na chorobę zawodową skóry – alergiczny wyprysk kontaktowy. Z tego powodu ubezpieczona pobierała, w okresie od dnia 10 sierpnia 2002 r. do dnia 31 sierpnia 2011 r., rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. (orzeczenie lekarskie o chorobie zawodowej z Poradni Chorób Zawodowych z dnia 9.04.2001 r.; testy płatkowe z dnia 14.03.2001 r.; kartoteka poradni dermatologicznej w C. od 2002 r. do 2006 r.; kartoteka dermatologiczna gabinetu w Z. w latach od 2008 r. do 2011 r.; karta wypisowa z Oddziału Dermatologii w C. z dnia 23.03.2001 r. akta organu rentowego)

W dniu 21 lipca 2011 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w C. wpłynął wniosek o ustalenie dalszego prawa do świadczenia rentowego. W wyniku przeprowadzonego badania, lekarz orzecznik ZUS, orzeczeniem z dnia 17 sierpnia 2011 r., uznał ubezpieczoną za niezdolną do pracy w związku z chorobą zawodową na okres do 31 sierpnia 2012 r. (akta organu rentowego: wniosek z dnia 21.07.2011 r. k. 101; wywiad zawodowy z dnia 17.08.2011 r. k. 103; opinia lekarska z dnia 17.08.2011 r. k. 109)

Od powyższego orzeczenia Zastępca Głównego Lekarza Orzecznika zgłosił zarzut wadliwości orzeczenia lekarza orzecznika ZUS, wskazując na aktualny wywiad zawodowy, badanie podmiotowe, przedmiotowe oraz przedstawioną dokumentację z przebiegu leczenia i przekazał sprawę do rozpatrzenia komisji lekarskiej ZUS. (akta organu rentowego: zarzuty z dnia 25.08.2011 r. k. 111)

Komisja lekarska ZUS, orzeczeniem z dnia 5 września 2011 r. ustaliła, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Nie stwierdzono także niezdolności w związku z chorobą zawodową. (akta organu rentowego: orzeczenie komisji lekarskiej z dnia 5.09.2011 r. k. 298)

Decyzją z dnia 16 września 2011 r. znak sprawy: (...)-5/15, Oddział ZUS w C. odmówił ubezpieczonej od dnia 1 września 2011 r. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową. Powyższą decyzją organ rentowy uchylił wadliwą decyzję z dnia 8 września 2011 r. (decyzja z dnia 16.09.2011 r. znak (...)-5/15 k. 300 akt organu rentowego)

Badanie ubezpieczonej przeprowadzone w toku postępowania sądowego wskazywały, że ma ona związane z chorobą zawodową zmiany skórne na przedramionach i klatce piersiowej o charakterze wypryskowym. Jak wykazały testy alergiczne, nadal utrzymują się dodatnie odczyny na alergeny takie jak nikiel, kobalt, parafenylenodwuaminę. Nawet sporadyczny kontakt z tymi alergenami prowadzi do zaostrzenia zmian skórnych, a całkowite wyeliminowanie tych substancji jest praktycznie niemożliwe. Biegła sądowa lek. med. specjalista chorób skórnych Z. J. we wnioskach opinii wskazała, że ubezpieczona nie powinna wykonywać pracy w zawodzie fryzjerki, bowiem wymaga ona intensywnego leczenia, a w razie braku poprawy hospitalizowana. Biegła wskazała na zasadność orzeczenia częściowej niezdolności do pracy na okres dwóch lat, biorąc pod uwagę długotrwałość procesu chorobowego, oporność na leczenie, uczulenie na kilka alergenów szeroko rozpowszechnionych w życiu codziennym oraz rozsiany, zapalny charakter zmian skórnych oraz niezbyt pomyślne rokowania co do całkowitego wyleczenia. (opinia sądowo – lekarska z dnia 28.11.2012 r. k. 38-41, 54)

Powyższe wnioski zostały potwierdzone przez biegłą sądową lek. med. J. S., która w opinii z dnia 7 maja 2013 r. wskazała, że choroba ubezpieczonej przebiega przewlekle i nawrotowo od 2001 r. W stosunku do okresu sprzed 1 września 2011 r. nie nastąpiła istotna poprawa stanu zdrowia ubezpieczonej. Biegła wskazała również na niepewność wyleczenia, co ostatecznie skłoniło ją do wnioskowania o orzeczenie wobec ubezpieczonej niezdolności do pracy na okres trzech lat. (opinia sądowo – lekarska z dnia 7.05.2013 r. k. 71-72)

Powyższych ustaleń faktycznych sąd dokonał w oparciu o dowody w postaci dokumentów, których prawdziwości strony nie podważyły oraz opinii sądowo-lekarskich sporządzonych w toku przeprowadzonego postępowania. W sprawach dotyczących oceny stanu zdrowia, w których ustaleń faktycznych dokonuje się na podstawie dowodów wymagających wiedzy medycznej, a więc wiadomości specjalnych, zasadniczym dowodem w postępowaniu jest dowód z opinii biegłego lekarza lub zespołu biegłych, mający na celu ustalenie stanu zdrowia osoby odwołującej się pod kątem zasadności przesłanki warunkującej nabycie prawa do świadczeń. Należy wskazać, że obie opinie zwierały odpowiedzi na wszystkie zagadnienia przedstawione biegłym do analizy oraz zostały napisane w sposób jasny i rzetelne. Obie opinie były kategoryczne, skłaniające się za orzeczeniem niezdolności do pracy ubezpieczonej na kolejne lata. Wobec wskazanych przez organ rentowy zarzutów do pierwszej opinii, w sprawie dopuszczono dowód z opinii innego biegłego sądowego, która to jedynie potwierdziła zasadność wniosków pierwszej z nich. Wobec takiego przebiegu postępowania dowodowego należało powtarzające się zarzuty organu rentowego do kolejnej opinii uznać za chybione.

Sąd zważył, co następuje :

Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy m.in. wskutek choroby zawodowej, natomiast jej ustalenia dokonuje się na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz na podstawie art. 17 wspomnianej ustawy, na zasadach i w trybie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, stosując odpowiednio między innymi art. 12 do art. 14 tej ustawy.

Przepis art. 12 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, definiując niezdolność do pracy, stanowi, że niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu, i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Przepisy ust. 2 i 3 wskazują, że całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Natomiast zgodnie z art. 13 tej ustawy przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, oraz możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

W rozpoznawanej sprawie spór między stronami dotyczy tego, czy ubezpieczona jest nadal niezdolna do pracy i czy ta niezdolność pozostaje w związku z chorobą zawodową. Ubezpieczona zatem winna w niniejszym postępowaniu wykazać, że stwierdzona u niej w 2001 r. choroba zawodowa - alergiczny wyprysk kontaktowy – w dalszym ciągu powoduje znacznego stopnia niezdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Opinie biegłych sądowych nie pozostawiają wątpliwości, że ubezpieczona spełnia przesłanki powołanych wyżej przepisów tj. nadal jest niezdolna do pracy jako fryzjerka. Ze względu na występującą u niej chorobę zawodową ubezpieczona utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Jak wskazały biegłe, ubezpieczona ma również nikle szanse na całkowite wyleczenie.

Przez kwalifikacje zawodowe należy rozumieć zarówno kwalifikacje formalne czyli przygotowanie zawodowe udokumentowane świadectwami ukończenia nauki, dyplomami, zaświadczeniami a także kwalifikacje rzeczywiste w postaci doświadczenia i praktyki zawodowej, które bez potrzeby przekwalifikowania zawodowego pozwalają podjąć prace w innych warunkach i na innym stanowisku niż zajmowanym przed uzyskaniem świadczeń rentowych, ale zgodnym z poziomem posiadanych kwalifikacji zawodowych. Ubezpieczona od 1990 r. prowadzi zakład fryzjerski, do 2001 r. wykonywała również pracę fryzjerki. Praca ta związana jest z posiadaniem szczególnych kwalifikacji zawodowych. Następstwem wystąpienia u niej choroby zawodowej była konieczność unikania kontaktu z alergenami, co wiązało się z zaprzestaniem pracy w wyuczonym zawodzie. Ubezpieczona jednak dalej prowadziła zakład fryzjerski zatrudniając pracowników. Prowadzenie zakładu fryzjerskiego oraz praca jako fryzjerka były jedynymi aktywnościami zawodowymi ubezpieczonej. Nie można zgodzić się z organem rentowym, że kontynuowanie prowadzenia działalności gospodarczej przez ubezpieczoną, pozwoliło jej nabyć dodatkowe kwalifikacje w tym zakresie. Wydaje się, że organ rentowy w toku postępowania dążył do wykazania, że wieloletnie prowadzenie przez ubezpieczoną salonu fryzjerskiego, co łączyło się z wykonywaniem przez nią funkcji organizacyjnych i nadzorczych, w efekcie dało jej dodatkowe kwalifikacje zawodowe - przygotowanie menadżerskie w obszarze szeroko rozumianego prowadzenia działalności gospodarczych. Zdaniem organu rentowego doszło do przekwalifikowania ubezpieczonej w tym kierunku, a jej choroba zawodowa nie pozostaje już w związku z wykonywaną pracą. Wobec powyższego organ rentowy wskazywał, że odnoszenie się przez biegłych do pracy fryzjerki, jako pracownika najemnego nie jest uzasadnione w przypadku ubezpieczonej, która od wielu lat zajmuje się wyłącznie prowadzeniem zakładu fryzjerskiego a nie fryzjerstwem.

Zarzuty organu rentowego należy jednak uznać za chybione. Istota sprawy zamyka się w kwestii czy choroba zawodowa ubezpieczonej, w postaci choroby skóry, powoduje u niej niezdolność do pracy na stanowisku pracy zgodnym z poziomem kwalifikacji zawodowych tj. fryzjerki. Odpowiedź na powyższe dały przeprowadzone w toku postępowania dwie opinie sądowo-lekarskie, jednoznacznie wykluczające prace ubezpieczonej w wyuczonym zawodzie. W ocenie Sądu fakt, że ubezpieczona prowadziła w dalszym ciągu działalność gospodarczą w postaci zakładu fryzjerskiego nie pozwala na przyjęcie, że zdobyła nowe kwalifikacje, pozwalające jej na wykonywanie innego zawodu. Należy w szczególności podkreślić, że cała aktywność zawodowa ubezpieczonej ograniczała się do prowadzenia jedynie zakładu fryzjerskiego, gdzie mogła wykorzystać nabyte doświadczenie z pracy jako fryzjerka, ale z pewnością nie doszło do jej przekwalifikowania do pracy w innym zawodzie. Ponadto jak zostało wskazane w opiniach sądowo-lekarskich, nawet prowadzenie zakładu fryzjerskiego, nie związane bezpośrednio z pracą fryzjerki niesie za sobą kontakt z alergenami, co prowadzi do zaostrzenia zmian skórnych, co więcej całkowite wyeliminowanie substancji alergennych nie jest możliwe.

Z uwagi na aktualny stan schorzenia zawodowego ubezpieczonej, nie ma ona obecnie możliwości wykonywania pracy na otwartym rynku pracy zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji zawodowych. W ocenie Sądu, należało uznać, że ubezpieczona jest, zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, częściowo niezdolna do pracy w związku z chorobą zawodową. Natomiast z uwagi na długotrwałość procesu chorobowego, trudności w leczeniu, szerokie rozpowszechnienie alergenów w życiu codziennym, charakter zmian skórnych oraz niepewne rokowania odnośnie całkowitego wyleczenia choroby ubezpieczonej, Sąd uznał za odpowiedni, trzyletni okres trwania niezdolności do pracy.

Wobec powyższego, na podstawie art. 477(14) § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego i przyznał ubezpieczonej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową o dnia 1 września 2011 r. do dnia 31 sierpnia 2014 r.

SSO Magdalena Wróbel