Sygnatura akt XII C 12/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 19 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Maria Prusinowska

Protokolant: Protokolant sądowyA. N.

po rozpoznaniu w dniu 5 maja 2016 r. w Poznaniu na rozprawie

sprawy z powództwa R. M. PESEL (...)

przeciwko Grupa (...) S.A. z siedzibą w K. KRS (...)

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1)  pozbawia wykonalności prawomocny wyrok Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu z dnia 09 listopada 1995 r. (sygn. akt(...)), opatrzony klauzulą wykonalności w dniu 21 lutego 1997r., w części obejmującej odsetki ustawowe w łącznej kwocie 219.662,23 zł (dwieście dziewiętnaście tysięcy sześćset sześćdziesiąt dwa 23/100);

2)  oddala powództwo w pozostałej części;

3)  nie obciąża stron kosztami sądowymi,

4)  kosztami postępowania obciąża powoda w 86 % i pozwanego w 14 % i z tego tytułu:

a. zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3110,62 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

b. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 506,38 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Maria Prusinowska

UZASADNIENIE

Powód R. M. wniósł przeciwko pozwanemu Grupie (...) SA z siedzibą w K. pozew o pozbawienie wykonalności w całości tytułu wykonawczego – wyroku Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu X Wydział Sądu Gospodarczego z dnia 9 listopada 1995 r. ( sygnatura akt(...) ) zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 21 lutego 1997 r. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 7217 zł.

Uzasadniając swoje roszczenie powód wskazał, że w dniu 31 sierpnia 2015r. Komornik Sądowy przy S. R. w S. wszczął postępowania egzekucyjne wobec powoda z wniosku pozwanego, a następnie w dniu 4 września 2015r. dokonał zajęcia wynagrodzenia za pracę i zasiłku chorobowego powoda celem egzekucji należności głównej w wysokości 121.660,52 zł, odsetek na dzień 31 sierpnia 2015r. w kwocie 1.413.580,56 zł, a także kosztów procesu i kosztów egzekucyjnych w łącznej kwocie 114.016,58 zł. Egzekucja prowadzona jest w oparciu o tytuł wykonawczy - wyrok Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu X Wydział Gospodarczy z dnia 9 listopada 1995r. zaopatrzony w klauzulę wykonalności dnia 21 lutego 1997r. Zdaniem powoda, który powołał się na art. 125 k.c., roszczenie podlegające egzekucji przedawniło się. Jak wskazał powód upłynął już 10-letni termin przedawnienia, bowiem wyroku Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu X Wydział Gospodarczy z dnia 9 listopada 1995r. uprawomocnił się w 1997r., zaś egzekucja została wszczęta przez wierzyciela po raz pierwszy dopiero w 2009r.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, podnosząc, iż wbrew twierdzeniom powoda, roszczenie nie uległo przedawnieniu. Jak wskazał powód, pierwsze postepowanie egzekucyjne w niniejszej sprawie nie zostało wszczęte w 2009r., albowiem pozwany skierował wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego już w dniu 17 października 2005r. Postępowanie to było prowadzone przez Komornika Sądowego Rewiru II przy S. R. w T.pod sygn.(...), a następnie przekazane do prowadzenia Komornikowi Sądowemu przy S. R.wS. i dalej toczyło się pod sygn. (...). Postępowanie egzekucyjne zostało umorzone, co zostało stwierdzone zaświadczeniem z dnia 19 sierpnia 2008r. Zdaniem pozwanego, złożenie przez niego wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w dniu 17 października 2005r. przerwało bieg terminu przedawnienia. Do ponownego przerwania biegu przedawnienia doszło poprzez ponowny wniosek pozwanego o wszczęcie postępowania egzekucyjnego złożony w 2009r.

Sąd ustalił, co następuje:

W sprawie z powództwa Zakładów (...) SA w K. przeciwko R. M. i M. S. – właścicielom spółki cywilnej (...) we W. o zapłatę Sąd Wojewódzki w Poznaniu X Wydział Sądu Gospodarczego w dniu 9 listopada 1995 r. wydał wyrok na mocy którego zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda kwotę 121 660, 52 zł z ustawowymi odsetkami w wysokości 54 % od kwot:

a. 29 939,49 zł od dnia 16 grudnia 1993 r.,

b. 25 758,33 zł od dnia 21 grudnia 1993 r.,

c. 1428 zł od dnia 21 stycznia 1994 r.,

d. 213,35 zł od dnia 15 marca 1994 r.,

e. 17 058,50 zł od dnia 17 marca 1994 r.,

f. 250,95 zł od dnia 31 marca 1994 r.,

g. 14 091 zł od dnia 20 kwietnia 1994 r.,

h. 1070,50 zł od dnia 5 maja 1994 r.,

i. 31 850,40 zł od dnia 18 maja 1994 r.,

a nadto zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda koszty sądowe w wysokości 7683 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 5003 zł. Wyrok został zaopatrzony w klauzulę wykonalności w dniu 21 lutego 1997 r.

okoliczności niesporne

W dniu 17 października 2005 r. Zakłady (...) SA z siedzibą w K. złożyły do Komornika Sądowego Rewiru II przyS. R. w T.wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie ww. tytułu wykonawczego. Postępowanie było prowadzone przez Komornika Sądowego Rewiru II przy S. R.w T. pod sygnaturą akt (...), a następnie zgodnie z postanowieniem o przekazaniu sprawy z dnia 24 lipca 2007 r. przez Komornika Sądowego przyS. R. wS. pod sygnaturą akt(...). Postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy S. R.wS. zostało umorzone, co zostało stwierdzone zaświadczeniem datowanym na dzień 19 sierpnia 2008 r.

Dowód: wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego z dnia 17 października 2005 r. – k. 85, postanowienie o przekazaniu sprawy- k. 85 v., zaświadczenie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego- k. 86,

Na podstawie powyższego tytułu wykonawczego Komornik Sądowy przy S. R. wS. W. S. prowadził dwukrotnie egzekucję pod sygnaturą (...) oraz (...).

Dowód: odpis wyroku Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu X Wydział Gospodarczy z dnia 9 listopada 1995r. w aktach(...).

Pismem z dnia 31 sierpnia 2015 r. Komornik Sądowy przy S. R. w S. W. S. zawiadomił powoda o wszczęciu egzekucji i wezwał do dobrowolnego wykonania poprzez zapłatę należności głównej w wysokości 121 660,52 zł, odsetek wyliczonych na dzień 31 sierpnia 2015 r. w wysokości 1 413 580, 56 zł i dalszych odsetek dziennych w wysokości 179,98 zł aż do dnia zapłaty, kosztów procesu w wysokości 12 891,09 zł, kosztów zastępstwa prawnego w egzekucji 1800 zł i kosztów egzekucji wyliczonych na dzień zawiadomienia 99 325,49 zł.

Okoliczność bezsporna

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych powyżej dokumentów. Podkreślić należy, że wskazane powyżej okoliczności faktyczne, które stanowiły podstawę rozstrzygnięcia Sądu, nie były w zasadzie sporne między stronami. Spór stron sprowadzał się jedynie do oceny czy doszło do przedawnienia roszczenia stwierdzonego wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu X Wydział Sądu Gospodarczego z dnia 9 listopada 1995 r.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszym postępowaniu powód domagał się pozbawienia wykonalności w całości tytułu wykonawczego - wyroku Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu X Wydział Sądu Gospodarczego z dnia 9 listopada 1995 r. zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 21 lutego 1997 r.

Roszczenie powoda okazało się częściowo zasadne.

Swoje roszczenia powód wywodzi z treści art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., zgodnie z którym dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo jego ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane (…). Powód uzasadniał swoje roszczenie powołując się na zarzut przedawnienia roszczenia, przywołując art. 125 k.c., zgodnie z którym roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu (…) przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Chociaż okoliczności przedstawione w uzasadnieniu pozwu w istocie wskazują na upływ terminu przedawniania roszczenia, to już zarzuty podniesione przez pozwanego w odpowiedzi na pozew prowadzą do zupełnie odmiennych wniosków.

Wbrew twierdzeniom powoda, iż pozwany (wierzyciel) swój pierwszy wniosek o wszczęcie egzekucji roszczenia wynikającego z ww. tytułu wykonawczego wystosował dopiero w 2009r., wniosek taki pozwany sformułował w dniu 17 października 2005r. (dowód: wniosek o wszczęcie egzekucji z dnia 17 października 2005r. - k. 85) i na skutek tego wniosku Komornik Sądowy Rewiru II przy S. R. w T. prowadził egzekucję pod sygn. akt (...). Skoro, zgodnie z art. 123 § pkt 1 k.c., bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub organem powołanym do rozpoznania sprawy lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą w celu ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, to niewątpliwie na skutek wszczęcia postępowania egzekucyjnego w 2005r. do przerwania biegu przedawnienia doszło. Zważywszy natomiast, że po każdym przerwaniu biegu przedawnienia biegnie ono na nowo (art. 124 § 1 k.c.), bieg przedawnienia liczyć należy dopiero od dnia umorzenia postępowania egzekucyjnego, które nastąpiło dnia 19 sierpnia 2008r. (dowód: zaświadczenie Komornika z dnia 19.08.2008r. – k. 86). Powyższe okoliczności jednoznacznie wskazują, że nie doszło do przedawnienia roszczenia pozwanego, zaś powód nie przedstawił innych okoliczności uzasadniających roszczenie o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w zakresie kwoty głównej.

Powód z ostrożności procesowej wskazał, iż w przypadku braku przedawnienia roszczenia Komornik dochodzi nienależnych odsetek. Zdaniem powoda zgodnie z linią orzeczniczą oraz stanowiskiem doktryny odsetki uzyskują byt niezależny i jako świadczenie o charakterze okresowym przedawniają się z upływem 3 lat od powstania zobowiązania bez względu na to, czy upłynął termin przedawnienia roszczenia głównego. Powód nie wskazał jednakże za jaki okres, w jego ocenie roszczenie odsetkowe uległo przedawnieniu.

Zgodnie z treścią art. 125 § 1 kc roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.

Żadna ze stron nie wskazała kiedy dokładnie uprawomocnił się wyrok Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu X Wydział Sądu Gospodarczego z dnia 9 listopada 1995 r. żadna ze stron nie zaproponowała dowodu na tę okoliczność. Sąd zatem uznał, że orzeczenie było prawomocne najpóźniej z dniem nadania mu klauzuli wykonalności to jest w dniu 21 lutego 1997 r. i od dnia następnego należy liczyć bieg terminu przedawnienia roszczenia odsetkowego. Pierwszy wniosek egzekucyjny został złożony w dniu 17 października 2005 r. w sprawie (...). Zatem uznać trzeba, że pozwanemu należą się odsetki od dnia 16 października 2002 r., natomiast za okres od 21 lutego 1997 r. do dnia 16 października 2002 r. roszczenie co do poszczególnych kwot zasądzonych w wyroku uległo przedawnieniu w zakresie kwoty 186 817,22 zł. Bieg przedawnienia roszczenia o odsetki rozpoczął swój bieg w dniu 19 sierpnia 2008 r., po czym został przerwany kolejnym wnioskiem o wszczęcie egzekucji prowadzonej przez Komornika Sądowego przyS. R. w S. W. S. w sprawie (...). Z pieczęci Komornika znajdującej się na tytule wykonawczym wynika, że postępowanie egzekucyjne wszczęte na podstawie tego tytułu zostało zakończone najpóźniej w dniu 3 sierpnia 2010 r., zatem od dnia 4 sierpnia 2010 r. rozpoczął się bieg dalszych roszczeń odsetkowych. Kolejny wniosek egzekucyjny wpłynął w dniu 31 sierpnia 2015 r. Zatem Sąd uznał, iż przedawnieniu uległo roszczenie odsetkowe od dnia 4 sierpnia 2010 r. do dnia 30 sierpnia 2012 r., to jest co do kwoty 32 845,01 zł, w pozostałym zaś zakresie jest ono należne.

Reasumując Sąd uznał, iż powództwo jest częściowo zasadne w zakresie odsetek w łącznej wysokości 219.662,23 zł. W pozostałej części Sąd powództwo oddalił, uznając, iż roszczenie pozwanego wobec powoda stwierdzone wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu X Wydział Sądu Gospodarczego z dnia 9 listopada 1995 r. ( sygnatura akt X GC 513/94 ) nie przedawniło się.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. mając na uwadze wynik sprawy. Sąd ustalając ostatecznie proporcje, w jakich każda ze stron wygrała i przegrała spór miał na uwadze, że pełnomocnik powoda wadliwie wskazał wartość przedmiotu sporu w sprawie. Prawidłowo ustalona wartość przedmiotu sporu wynosi 1 548 132,17 zł, a składa się na nią: należność główna w wysokości 121 660,52 zł, odsetki na dzień 31 sierpnia 2015 r. w wysokości 1 413 580,56 zł oraz koszty procesu w wysokości 12 891,09 zł. Na koszty postępowania złożyła się kwota 3600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa - zgodnie z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490). Pełnomocnik powoda domagał się zasądzenia tytułem zwrotu wynagrodzenia kwoty 7200 zł wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. Pełnomocnik powoda nie wskazał, z czego wynika wysokość żądanego wynagrodzenia przy podanej przez niego wartości przedmiotu sporu 121 660,52 zł. W tym miejscu wskazać należy, że za przyznaniem powodowi kosztów zastępstwa procesowego w kwocie wyższej niż przewidziana powołanym wyżej rozporządzeniem stawka minimalna (jak się tego domagał pełnomocnik powoda w pozwie) nie przemawiał zarówno charakter sprawy, jak i nakład pracy pełnomocnika powoda oraz jego wkład pracy w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia, a więc okoliczności brane pod uwagę przez Sąd z uwagi na brzmienie przepisu § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia i art. 109 § 2 k.p.c. Sprawa niniejsza nie była sprawą skomplikowaną pod względem prawnym. Również wywody pełnomocnika powoda podniesione w poszczególnych pismach procesowych nie stanowiły istotnego wkładu dla jej wyjaśnienia. Sąd zauważa nadto, że zasądzenie na rzecz strony kosztów procesu nie może w żadnym razie prowadzić do jej bezpodstawnego wzbogacenia kosztem przeciwnika procesowego i ma zmierzać tylko i wyłącznie do zrekompensowania kosztów rzeczywiście przez stronę w tym zakresie poniesionych. Pełnomocnik powoda na żadnym etapie postępowania nie podnosił, by zawarta przez niego z powodem umowa przewidywała za reprezentowanie powoda stawkę wyższą niż stawka minimalna. W konsekwencji, zasądzenie na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego w kwocie wyższej niż stawka minimalna mogłoby prowadzić do nieuzasadnionego wzbogacenia powoda, albowiem uzyskałaby w takiej sytuacji przysporzenie ponad kwotę rzeczywiście przez siebie poniesioną. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że uzasadniając żądanie zasądzenia na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego w kwocie dwukrotnej stawki minimalnej pełnomocnik powoda nie powoływał się na umowę z klientem.

Jeśli chodzi o koszty sądowe Sąd w pkt 3 nie obciążył niemi stron mając na uwadze nieznaczny stopień przegrania sprawy przez pozwanego oraz fakt, iż powód korzystał ze zwolnienia od kosztów sądowych.

SSO Maria Prusinowska