Sygnatura akt II AKa 28/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 marca 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Piotr Feliniak (spr.)

Sędziowie: SA Krzysztof Eichstaedt

SA Sławomir Wlazło

Protokolant: st. sekr. sąd. Łukasz Szymczyk

przy udziale: K. G., Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Łodzi

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2015 r.

sprawy wnioskodawcy B. M.

o zadośćuczynieniena skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 24 listopada 2014 r. sygn. akt IV Ko 1019/13

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną.

II AKa 28/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 24 maja 2014 roku, w sprawie sygn. akt IV Ko 1019/13, po rozpoznaniu sprawy z wniosku B. M. przeciwko Skarbowi Państwa o zadośćuczynienie wynikłe z niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania w sprawie (...)Prokuratury Rejonowej w R., na podstawie art. 555 kpk oddalono wniosek (wyrok k. 253).

Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik wnioskodawcy. Na podstawie art. 425 §1 i 2 kpk oraz art. 444 kpk zaskarżył powyższy wyrok w pkt 1 wyroku w całości. Na podstawie art. 427 §2 kpk oraz art. 438 pkt 2 kpk zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, a to art. 7 kpk poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dowodu z zeznań świadka B. D., pism z Prokuratury Rejonowej w R., zwłaszcza pisma w/w Prokuratury z dnia 19 maja 2014 roku oraz pełnomocnictwa, co w konsekwencji doprowadziło do dokonania przez Sąd I instancji błędnych ustaleń faktycznych stanowiących podstawę zaskarżonego orzeczenia, a polegających na mylnym przyjęciu przez Sąd Okręgowy, iż zgłoszony przez Prokuraturę zarzut przedawnienia nie stanowił w niniejszej sprawie nadużycia prawa. Na podstawie art. 437 §1 i 2 kpk wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie wniosku B. M. i zasądzenie na jego rzecz kwoty 90 000 zł z tytułu niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania (apelacja k. 266).

Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi utrzymano w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną (k 287). Wniosek o sporządzenie uzasadnienia złożył pełnomocnik wnioskodawcy (k. 292).

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja okazała się oczywiście bezzasadna.

Bezzasadność jej wynika nawet z jej konstrukcji, co uwidacznia sformułowany zarzut, a zwłaszcza alternatywnie zgłoszony wniosek końcowy.

Skarżący domaga się w nim bowiem nie tylko uchylenia wyroku (co ewentualnie mogłoby być uprawnione), ale chce, aby sąd odwoławczy zasądził dochodzone roszczenie w sytuacji, gdy na ten temat nie wypowiadał się sąd I instancji.

Ponadto zarzut taki jest niezasadny, bowiem oparto go o względną przesłankę odwoławczą, określoną w art. 438 pkt 2 kpk, sprowadzająca się do naruszenia art. 7 kpk.

Przypomnieć należy, iż przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną reguły z art. 7 kpk, jeżeli jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oraz jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (patrz postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2012 roku, sygn. akt III KK 298/12, LEX 1232292).

W ocenie Sądu Apelacyjnego, analiza treści zapadłego rozstrzygnięcia w kontekście jego pisemnych motywów, dowodów zgromadzonych w sprawie i ujawnionych w toku postępowania rozpoznawczego wskazuje, iż zaskarżony wyrok, wbrew treści zarzutów zawartych w wywiedzionej skardze apelacyjnej wszystkie powyższe kryteria spełnia, a więc pozostaje pod ochroną reguły wyrażonej w treści tego przepisu.

Każdy fakt i okoliczności, mające znaczenie w przedmiotowej sprawie, zostały bowiem przez sąd orzekający uwzględnione, ocenione i znalazły odpowiednie odzwierciedlenie w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia. Ustalenia sądu znajdują oparcie w przywołanych dowodach, zaś ocena źródeł dowodowych jest kompleksowa i wszechstronna i nie nosi cech dowolności, o których pisze w swojej apelacji pełnomocnik wnioskodawcy.

W istocie zarzuty apelacji sprowadzają się do oceny, czy podniesiony przez prokuratora zarzut przedawnienia narusza zasady współżycia społecznego określone w art. 5 kc. Argumenty podniesione w apelacji, były już przedmiotem rozważań sądu meriti, bowiem podniesiono je w toku postępowania rozpoznawczego.

W uzasadnieniu apelacji nie można natomiast doszukać się argumentów mających uzasadniać zastosowanie przepisu art. 5 kc. Zasadą prawa cywilnego jest, że roszczenia majątkowe, a takiego dochodził wnioskodawca, ulegają przedawnieniu w terminach wskazanych przepisami kodeksu i uprawnieniem prokuratora jest podniesienie zarzutu przedawnienia (art. 117 kc). Niemniej jednak zarzut przedawnienia może być uznany za nadużycie prawa, gdy indywidualna ocena okoliczności w rozstrzyganej sprawie wskazuje, iż opóźnienie w dochodzeniu przedawnionego roszczenia jest spowodowane szczególnymi przesłankami uzasadniającymi to opóźnienie i nie jest ono nadmierne (por. orzeczenia Sądu Najwyższego III CKN 522/99, I CKN 204/2001 czy I CSK 238/11). Ponieważ zastosowanie przepisu art. 5 kc ma charakter wyjątkowy, podnoszący zarzut nadużycia prawa przez przeciwnika pełnomocnik wnioskodawcy powinien wykazać, że zaistniały wyjątkowe okoliczności, które skutki zgłoszenia tego zarzutu niweczyłyby, takie jak charakter uszczerbku, jakiego doznał poszkodowany, przyczyna opóźnienia i czas trwania tego opóźnienia.

Ocena, czy doszło do nadużycia prawa przy podniesieniu zarzutu przedawnienia, powinna być dokonywana w oparciu i o obiektywne kryteria (patrz wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 17 października 2014 roku, sygn.. akt I ACa 549/14, LEX 1544886).

Wynika więc stąd, iż interpretacja tegoż przepisu ma charakter zawężający.

Odnosząc się do niniejszej sprawy podnieść należy, iż apelujący w żaden sposób nie wykazał, aby w sprawie wystąpiły okoliczności, które uniemożliwiałyby złożenie wniosku wcześniej, przy zachowaniu terminu, o którym mowa w art. 555 kpk.

Uwaga ta jest istotna zwłaszcza, jeżeli weźmie się pod uwagę, iż pełnomocnik był obrońcą wnioskodawcy w sprawie, w której zapadłe decyzje procesowe uzasadniły prawo do złożenia wniosku.

Są to okoliczności niekwestionowane, podobnie jak i fakt prawidłowych doręczeń o uprawomocnieniu się orzeczeń kończących postępowanie, doręczanych zarówno wnioskodawcy, jak i jego ówczesnemu obrońcy, a obecnie pełnomocnikowi oraz przewidzianych pouczeń o prawie do wystąpienia z roszczeniem określonym w art. 555 kpk.

Okoliczność, na którą powołuje się apelujący, a związana z informacją, jaką miał uzyskać pracownik kancelarii skarżącego w prokuraturze, była przedmiotem ustaleń i ocen sądu I instancji, ale w powyższej sytuacji, w ocenie Sądu Apelacyjnego, niezależnie od rozważań, zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, argumentacji podniesionej w uzasadnieniu apelacji, przy zawężającej wykładni treści przepisu art. 5 kc, nie miała istotniejszego znaczenia, skoro ta okoliczność wynikała w istocie z zaniedbania istniejącego po stronie apelującego.

Z tych też względów orzeczono jak w sentencji wyroku.

ms