Piątek, 29 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5877
Piątek, 29 marca 2024
Sygnatura akt: V ACa 849/13

Tytuł: Sąd Apelacyjny w Katowicach z 2014-04-16
Data orzeczenia: 16 kwietnia 2014
Data publikacji: 14 czerwca 2018
Data uprawomocnienia: 16 kwietnia 2014
Sąd: Sąd Apelacyjny w Katowicach
Wydział: V Wydział Cywilny
Przewodniczący: Iwona Wilk
Sędziowie: Barbara Kurzeja
Grzegorz Stojek

Protokolant: Anna Fic
Hasła tematyczne: Zobowiązanie
Podstawa prawna: art. 455 kc

Sygn. akt V ACa 849/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach V Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Iwona Wilk

Sędziowie:

SA Barbara Kurzeja

SA Grzegorz Stojek (spr.)

Protokolant:

Anna Fic

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2014 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z.

przeciwko(...) Szpitalowi (...) nr (...) we W.

o zapłatę

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 16 maja 2013r., sygn. akt X GC 413/12

1.  zmienia zaskarżony wyrok w części:

- uwzględniającej powództwo (punkt 1) w ten sposób, że oddala powództwo,

- orzekającej o kosztach procesu (punkt 3) w ten sposób, że zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 7.217 (siedem tysięcy dwieście siedemnaście) złotych tytułem kosztów procesu;

2.  oddala apelację powódki;

3.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 30.625 (trzydzieści tysięcy sześćset dwadzieścia pięć) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt V ACa 849/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Gliwicach zasądził od pozwanego (...) Szpitala (...) nr (...) we W. na rzecz powódki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. kwotę 504.494,54 zł z ustawowym odsetkami od dnia 3 maja 2013 r., oddalił powództwo w pozostałej części i orzekł o kosztach procesu

Rozstrzygnięcie oparł o następujące ustalenia faktyczne i oceny prawne.

W okresie od 24 października 2011 r. do 16 sierpnia 2012 r. pozwany nabył od powódki materiały medyczne za łączną cenę 504.494,54 zł i je odebrał.

W dniu 28 maja 2012 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty.

Analizując zebrany materiał dowodowy, Sąd Okręgowy stwierdził, że zeznania świadka Ł. R. są nieprzydatne do rozstrzygnięcia sprawy. Co do istotnych okoliczności sprawy miał bowiem wiedzę opartą wyłącznie o dokumenty i nie potrafił w sposób przekonujący wyjaśnić przyczyny kwestionowania przez pozwaną dochodzonych należności, choć nie zaprzeczył, że pozwana otrzymała towar, o jaki chodzi w sprawie. Zeznania świadka odnośnie do przyczyn księgowania faktur jako spornych były zaś dla Sądu Okręgowego nieprzekonujące.

Odwołując się do poglądu wyrażonego w wyroku Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2006 r., sygn. akt IV CSK 299/06, Sąd Okręgowy stwierdził, że na pozwanej spoczywał ciężar dowodzenia faktów wskazujących na to, że roszczenie powódce nie przysługuje, skoro pozwany przyznał, że powódka wydała jej materiały medyczne określone w fakturach, które odebrała. Temu ciężarowi dowodzenia pozwany nie sprostał. Powódka wykazała natomiast, że strony łączyły umowy i zostały przez nią wykonane, składając szereg umów, faktur i dowodów WZ, których pozwany nie zakwestionował.

Samo zestawienie należności jedynie uprawdopodobniło transakcję i jej wartość. W zestawieniu doszło jedynie do wyliczenia wartości roszczenia, a nie udowodnienia jego zasadności. Złożone faktury i dokumenty WZ, świadczące o tym, że przedmiot sprzedaży został odebrany, nakazywały Sądowi Okręgowemu uznać, że strony zawarły umowę sprzedaży i tym samym powódka zasadnie domagała się zapłaty. Zgodnie bowiem z art. 535 kc przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Tymczasem pozwany nie zapłacił ceny sprzedaży.

Sąd Okręgowy uznał, że zarzut pozwanego, iż powódka nie przedstawiła zamówienia poszczególnych towarów jest bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, skoro nie kwestionował odebrania towaru.

Za zasadny uznał jednak zarzut w przedmiocie wymagalności roszczenia, gdyż zgodnie łączącymi strony umowami terminy zapłaty ustalone przez strony wynosiły 60 albo 90 dni i liczone były od daty doręczenia pozwanemu dokumentów rozliczeniowych. Skoro powódka nie wykazała, kiedy doręczyła pozwanemu faktury złożone w sprawie, to termin ten należało liczyć od daty doręczenia pozwanemu pisma powódki z 25 stycznia 2013 r. Jako datę doręczenia tego pisma, Sąd Okręgowy przyjął dzień 1 lutego 2013 r. (7 dni po dacie wysłania pisma). Sam termin przyjął zaś jako 90 dniowy, gdyż powódka nie wykazała, do której z umów odnoszą się poszczególne faktury. Tak ustalony termin przypadł na dzień 2 maja 2013 r. Zgodnie z art. 481 kc, Sąd Okręgowy zasądził odsetki w wysokości ustawowej za opóźnienie w zapłacie.

Orzeczenie o kosztach procesu umotywował wynikiem sprawy, którą powódka wygrała w 92,48 %, a także wartością przedmiotu sprawy oraz treścią art. 100 kpc .

W apelacji powódka wniosła o zmianę zaskarżonego w części oddalającej powództwo przez zasądzenie odsetek ustawowych od kwoty 504.494,54 zł od dnia wniesienia pozwu do 2 maja 2013 r. oraz kwoty 41.011,06 zł z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu, a także o zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje.

Zarzuciła poczynienie błędnych ustaleń w przedmiocie wymagalności dochodzonego roszczenia oraz naruszenie art. 3 kpc.

Z kolei pozwany w apelacji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części uwzględniającej powództwo przez jego oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje.

Zarzucił naruszenie prawa materialnego, mianowicie art. 353 i art. 6 kc, jak też przepisu postępowania, to jest art. 233 § 1 kpc.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Jedynie apelacja pozwanego zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia poczynione przez Sąd Okręgowy co do zawarcia przez strony umów sprzedaży materiałów medycznych łącznie za cenę 504.494,54 zł oraz wydania przez powódkę przedmiotu sprzedaży.

Wbrew wywodowi pozwanego, żadna z umów o numerach (...), jakie strony zawarły, nie zawiera postanowienia, że do skutecznego zawarcia umów sprzedaży w wykonaniu tych trzech umów wymagane jest doręczenie przez powódkę (sprzedawcę) kopii zamówień z fakturami VAT.

Sąd Apelacyjny na podstawie dowodów przeprowadzonych w pierwszej instancji uzupełnia ustalenia poczynione przez Sąd Okręgowy.

Umowa nr (...) (k. 434-437), jaką strony zawarły 27 marca 2012 r. (dalej: umowa nr (...)) miała za przedmiot dostawę jednorazowego sprzętu medycznego wg określonych w niej pakietów (§ 2 umowy nr (...)). Została zawarta na czas do 26 marca 2013 r. (§ 5 umowy nr (...)). W § 6 umowy nr (...) strony postanowiły, że wartość jej przedmiotu określona jest maksymalną kwotą wynoszącą 763.620,50 zł netto (824.710,14 zł brutto). W § 7 umowy nr (...) strony postanowiły, po pierwsze, że termin zapłaty ceny wynosi 90 dni „po wykonaniu dostawy licząc od dnia doręczenia przez Wykonawcę dokumentów rozliczeniowych Zamawiającemu, tj. prawidłowo wystawionej faktury VAT oraz kopii zamówień podpisanego przez osobę o której mowa w § 3 ust. 3 umowy (§ 7 ust. 2 umowy nr (...)), po drugie, że „Wykonawca zobowiązuje się do umieszczenia na fakturze VAT informacji o numerze niniejszej umowy, nr poszczególnego zamówienia oraz informację o zakazie cesji (…)” (§ 7 ust. 6 umowy nr (...)). Ta umowa w § 7 ust. 7 zawiera postanowienie, że „Niewywiązanie się Wykonawcy z któregokolwiek ze zobowiązań określonych w § 7 ust. 3, 4, 5 lub 6 (…) upoważnia Zamawiającego do obciążenia wykonawcy karą umowną w wysokości 5 % wartości umowy brutto (…)”. Ponadto 7 ust. 8 umowy nr (...) zawiera postanowienie, że „Przez prawidłowo wystawioną fakturę Vat (…) strony rozumieją fakturę wystawioną zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zawierającą informację o numerze niniejszej umowy, nr poszczególnego zamówienia oraz informację o zakazie cesji wierzytelności (…)”. Z kolei w § 7 ust. 9 umowy nr (...) strony postanowiły, że „Zamawiający może wstrzymać się ze spełnieniem swojego świadczenia, do czasu wykonania obowiązków określonych w § 7 ust. 2 umowy”.

Druga ze wskazanych wyżej umów (k. 428-431), jaką strony zawarły 20 kwietnia 2012 r. (dalej: umowa nr (...)) miała za przedmiot dostawę opatrunków wg określonych w niej pakietów (§ 2 umowy nr (...)). Została zawarta na czas do 19 kwietnia 2013 r. (§ 5 umowy nr (...)). W § 6 umowy nr (...) strony postanowiły, że wartość jej przedmiotu określona jest maksymalną kwotą wynoszącą 14.037,5 zł netto (15.160,50 zł brutto). W § 7 umowy nr (...) strony postanowiły że termin zapłaty ceny wynosi 60 dni „po wykonaniu umowy licząc od dnia doręczenia dokumentów rozliczeniowych Zamawiającemu, tj. prawidłowo wystawionej faktury oraz kopii zamówień podpisanych przez osobę o której mowa w § 4 ust. 3 umowy (§ 7 ust. 2 umowy nr (...)). I ta umowa zawiera postanowienie o karze umownej w razie niewywiązania się przez powódkę (wykonawcę) z obowiązków „wymienionych w § 7 ust. 3, 4 lub 5 umowy”. Przede wszystkim jednak również w niej zawarte jest postanowienie, że „Zamawiający może wstrzymać się ze spełnieniem swojego świadczenia, do czasu wykonania obowiązków określonych w § 7 ust. 2 umowy przez Wykonawcę” (§ 7 ust. 6 umowy nr (...)).

Umowa nr (...) (k. 423-426), jaką strony zawarły 25 maja 2012 r. (dalej: umowa nr (...)) miała za przedmiot dostawę materiałów radiologicznych wg określonych w niej pakietów (§ 2 umowy nr (...)). Została zawarta na czas do 24 maja 2013 r. (§ 5 umowy nr (...)). W § 6 umowy nr (...) strony postanowiły, że wartość jej przedmiotu określona jest maksymalną kwotą wynoszącą 6.760 zł netto (8.314,80 zł brutto). W § 7 umowy nr (...) strony postanowiły, po pierwsze, że termin zapłaty ceny wynosi 90 dni „po wykonaniu każdej dostawy, przy czym termin wymagalności liczony jest od daty doręczenia przez wykonawcę wszystkich dokumentów rozliczeniowych Zamawiającemu, tj. prawidłowo wystawionej faktury oraz kopii zamówienia podpisanego przez osobę o której mowa w § 3 ust. 3 umowy (§ 7 ust. 2 umowy nr (...)), po drugie, że „wykonawca zobowiązuje się do umieszczenia na fakturze VAT informacji o numerze niniejszej umowy, nr poszczególnego zamówienia lub dacie otrzymania zamówienia oraz informację o zakazie cesji (…)” (§ 7 ust. 7 umowy nr (...)). Ta umowa w § 7 ust. 8 zawiera postanowienie, że „Niewywiązanie się Wykonawcy z któregokolwiek ze zobowiązań określonych w § 7 ust. 3, 4, 5, 6 lub 7 (…) upoważnia Zamawiającego do obciążenia wykonawcy karą umowną w wysokości 3 % wartości umowy brutto (…)”. Ponadto 7 ust. 9 umowa nr (...) zawiera postanowienie, że „Przez prawidłowo wystawioną fakturę Vat (…) strony rozumieją fakturę wystawioną zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zawierającą informację o numerze niniejszej umowy, datę otrzymania zamówienia oraz informację o zakazie cesji wierzytelności (…)”.

Chociaż w każdej z trzech umów mowa jest o dostawie, nie idzie o umowę dostawy w rozumieniu art. 605 kc, gdyż nie ma w sprawie podstaw do ustalenia, że powódka jest wytwórcą zbywanych rzeczy. Idzie zatem o sprzedaż w rozumieniu art. 535 kc.

Spośród trzech omówionych umów tylko w jednej, mianowicie w umowie nr (...), brak jest postanowienia, że zamawiający może wstrzymać się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego do czasu wykonania przez powódkę obowiązków określonych w § 7 ust. 2 umowy nr (...). W umowach nr (...) strony umownie uregulowały wymagalność roszczenia pieniężnego, polegającą na prawnej możliwości żądania przez wierzyciela zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności pieniężnej. Nie uczyniły tego w umowie nr (...). Do tego właśnie pozwany się odwoływał w toku procesu (protokół rozprawy z 9 maja 2013 r., 00:27:43-00:33:50), wywodząc w przedmiocie wymagalności oraz możliwości weryfikacji przez pozwanego wykonywania umowy przez kontrahenta, błędnie jednak uznając, że również umowa nr (...) zawiera takie postanowienie. Było to również przedmiotem zeznań świadka Ł. R.. Wartość przedmiotu umowy nr (...) (maksymalnie 8.314,80 zł brutto) jest nieznaczna w porównaniu z wartością umowy nr (...) (maksymalnie 824.710,14 zł brutto) i wyraźnie mniejsza od wartości umowy nr (...) (maksymalnie 15.160,50 zł brutto). Ma to istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Skoro bowiem powódka nie wykonała obowiązków określonych w § 7 ust. 2 umów nr (...) (o tożsamej treści w każdej z trzech umów, z wyjątkiem terminu zapłaty wynoszącego 60 bądź 90 dni od dnia wykonania przez powódkę obowiązku określonego w ostatnio powołanej jednostce redakcyjnej każdej z trzech umów), co było bezsporne między stronami, tym samym pozwany uprawniony był do powstrzymania się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego dochodzonego w oparciu o umowę nr (...), do czego nie jest uprawniony, gdy idzie o świadczenie pieniężne dochodzone w oparciu o umowę nr (...). Na podstawie materiału dowodowego nie sposób jednak ustalić, która z faktur dołączonych do akt dotyczy świadczenia wykonanego przez powódkę w oparciu o umowę nr (...), a to właśnie dlatego, że powódka nie wykonała obowiązku z 7 ust. 2 umowy nr (...) i nie wiadomo, czy dochodzone roszczenie z tej umowy wyczerpuje w całości czy w części maksymalną wartość świadczenia rzeczowego określonego w umowie nr (...).

Nie ma natomiast żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, czy pozwany zaksięgował dochodzone roszczenie jako sporne.

Bezzasadna jest natomiast apelacja powódki, skoro dochodzi odsetek za opóźnienie w zapłacie świadczenia pieniężnego, w tym odsetek skapitalizowanych. W części roszczenie jest przecież niewymagalne wobec niewykonania przez powódkę obowiązków umownych, a w innej części jest nieudowodnione, gdyż zebrany materiał dowodowy nie pozwala ustalić, w jakim zakresie zasadne jest żądanie zapłaty wywodzone z umowy nr (...).

Reasumując, zaskarżony wyrok podlega zmianie w części uwzględniającej powództwo przez jego oddalenie, co wywołuje konieczność zmiany orzeczenia o kosztach procesu, który w całości wygrał pozwany (art. 386 § 1 kpc, art. 98 § 1 i 3 w związku z art. 99 kpc, jak też § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity w Dz. U. z 2013 r., poz. 490).

Apelacja powódki – jako bezzasadna – podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 kpc.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono stosownie do wyniku sprawy w drugiej instancji oraz wartości przedmiotu zaskarżenia (art. 98 § 1 i 3 w związku z art. 99 kpc, jak też § 6 pkt 7 w związku z § 12 ust. 1 pkt 2 powołanego rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r.).

Najczęściej czytane
ogłoszenia

Udostępnij