Wtorek, 19 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5867
Wtorek, 19 marca 2024
2010-12-23

20 lat sądów apelacyjnych

20 lat temu, w roku 1990 ustawą z dnia 13 lipca 1990 r. powołano sądy apelacyjne. W dniu 1 października 1990 r., na mocy rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 sierpnia 1990 r. i 3 września 1990 r. rozpoczęły działalność Sądy Apelacyjne w: Warszawie, Białymstoku, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie i Wrocławiu.


- Proces wielkich przemian politycznych jakich byliśmy świadkami ponad dwadzieścia lat temu nie mógł ominąć trzeciego obok władzy ustawodawczej i władzy wykonawczej filaru państwa – władzy sądowniczej. Umacnianie sądownictwa rozpoczęto od zagwarantowania jego podstawowego atrybutu, wyróżniającego wymiar sprawiedliwości spośród innych organów państwa, czyli niezawisłości – powiedział w trakcie uroczystości jubileuszu 20-lecia powołania sądów apelacyjnych Minister Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski.

Spotkanie, w którym poza Ministrem udział wzięli m.in. prezesi sądów apelacyjnych, Andrzej Rzepliński – Prezes Trybunału Konstytucyjnego, Stanisław Dąbrowski – pierwszy prezes Sądu Najwyższego oraz Roman Hauser – prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, odbyło się w Ministerstwie Sprawiedliwości.

- Na fundamencie przeobrażeń sądownictwa, a w szczególności na tle zmian jakie zaszły w Sądzie Najwyższym, zrodziła się potrzeba stworzenia specjalnej instytucji rozpatrującej odwołania od wyroków i postanowień sądów wojewódzkich. Opierając się o monteskiuszowski trójpodział władzy, rola najwyższej w państwie instancji sądowej zaczęła jawić się inaczej niż dotychczas – mówił Krzysztof Kwiatkowski.

- Zaproponowano powołanie sądów apelacyjnych jako sądów rozpoznających środki odwoławcze od orzeczeń sądów wojewódzkich wydanych w pierwszej instancji. Sądy apelacyjne miały być utworzone w dziesięciu miastach wojewódzkich o szczególnym znaczeniu społeczno-gospodarczym, co miało przynieść obywatelom istotną korzyść w postaci mniejszego oddalenia tych jednostek sądowych od miejsca zamieszkania, a ponadto oczekiwanie na rozstrzygnięcie sprawy miało stać się krótsze – dodał.

Ideą utworzenia silnych kadrowo sądów trzeciego stopnia było powołanie jednostek, które zdolne byłyby nie tylko do rozpoznawania odwołań od orzeczeń sądów wojewódzkich, ale także sprawowania pełnego nadzoru pozajudykacyjnego oraz ponoszenia realnej odpowiedzialności za przygotowywanie kadr sędziowskich i za utrzymanie ich odpowiedniego poziomu. Prezesi sądów apelacyjnych mieli wykonywać czynności z zakresu nadzoru nad działalnością administracyjną sądów również w stosunku do sądów wojewódzkich i rejonowych – na obszarze właściwości odpowiednich sądów apelacyjnych, a także mianować aplikantów sądowych.

Utworzenie trójszczeblowego sądownictwa powszechnego stało się faktem w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o powołaniu sądów apelacyjnych oraz o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks postępowania karnego, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym i o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. Nr 53, poz. 306). Sądy apelacyjne miały rozpocząć działalność z dniem 1 października 1990 roku.

W dniu 1 października 1990 r., na mocy rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 sierpnia 1990 r. i 3 września 1990 r. rozpoczęły działalność Sądy Apelacyjne w: Warszawie, Białymstoku, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie i Wrocławiu.

Z uwagi na wielkość apelacji gdańskiej i apelacji poznańskiej, które zasięgiem terytorialnym obejmowały północno-zachodni region kraju oraz rozmiar obowiązków ciążących na Sądach Apelacyjnych w Gdańsku i w Poznaniu w 2003 r. uznano za zasadne utworzenie kolejnej, jedenastej apelacji. W 2005 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 2003 w sprawie utworzenia Sądu Apelacyjnego w Szczecinie oraz zmiany rozporządzenia w sprawie sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości.

- Przewidywano, że rocznie do sądów apelacyjnych będzie trafiać około 12-13 tys. spraw. Tylko w I połowie 2010 r. do 11 Sądów Apelacyjnych wpłynęło ogółem ponad 45 tys. spraw, co wskazuje na istotny udział tego szczebla sądownictwa powszechnego w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości – przypomniał Krzysztof Kwiatkowski. - Z okazji 20-lecia działalności sądów apelacyjnych chciałbym życzyć Państwu wytrwałości w pielęgnowaniu dotychczasowych osiągnięć sądów apelacyjnych i dalszego podążania w ślad za najwyższymi standardami w zakresie orzekania. Wierzę, że wspólnie możemy budować autorytet sądów i zyskiwać coraz większe zaufanie społeczne – zakończył Minister Sprawiedliwości.

W trakcie uroczystości Minister Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski Prezesom Sądów Apelacyjnych wręczył okolicznościowe tablice. Szczególnie zasłużeni sędziowie i pracownicy sądów zostali uhonorowani odznaczeniami państwowymi przyznanymi - na wniosek Ministra Sprawiedliwości – przez Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.
Wykład okolicznościowy wygłosił dr Bohdan Zdziennicki, były Prezes Trybunału Konstytucyjnego.

Osoby dzisiaj uhonorowane odznaczeniami państwowymi przyznanymi - na wniosek Ministra Sprawiedliwości – przez Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego:

Złoty Krzyż Zasługi otrzymał Wojciech Kociubiński.

Medale Złote za Długoletnią Służbę otrzymali:

1. sędzia Zbigniew Cendrowski
2. Zofia Dębek
3. Jadwiga Dzimidowicz
4. sędzia Izabela Fick-Brzeska
5. sędzia Jolanta Grzegorczyk
6. Jadwiga Hrynaszkiewicz
7. sędzia Ewa Naze
8. Irena PisarskaRomualda Stroczkowska
9. sędzia Maria Szulc
10. sędzia Urszula Wiśniewska
11. Mirosława Wojda
12. Elżbieta Wojno
13. sędzia Bogumiła Ustjanicz
14. sędzia Mariusz Żak

Medale Srebrne za Długoletnią Służbę otrzymali:

1. Jarosław Fiedoruk
2. Beata Olczak
3. Brunon Gaża

Medal Brązowy za Długoletnią Służbę otrzymała:

1. Krystyna Andrzejewska