Wtorek, 19 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5867
Wtorek, 19 marca 2024
2011-09-05

Prezydent podpisał ustawę Prawo o Ustroju Sądów Powszechnych

W piątek 2 września Prezydent RP Bronisław Komorowski podpisał Ustawę Prawo o Ustroju Sądów Powszechnych. Podpisana ustawa wprowadza m.in. oceny okresowe sędziów oraz menadżerski model zarządzania sądami. Zdaniem środowiska sędziowskiego, w toku prac legislacyjnych popełniono na tyle dużo błędów formalnych, że może to przesądzić o konstytucyjności tej ustawy.

Jak mówi Minister Sprawiedliwości, Krzysztof Kwiatkowski: "Kierunki reformy odpowiadają m.in. przyjętym przez Komitet Ministrów Rady Europy zaleceniom i nastawione są na podniesienie jakości działalności sądów, tak w wymiarze dotyczącym ich podstawowej działalności (orzecznictwa), jak i funkcjonalnym"

Ustawa wprowadza bardzo istotne zmiany systemowe, dotyczące zarówno pracy sędziów, jak i pracy sądu jako organizacji.

Oto zasadnicze elementy regulacji zawartych w podpisanej przez Prezydenta ustawie:

· Wprowadzenie do struktury sądownictwa tzw. menadżera sądowego

Zgodnie z ustawą na dyrektorach sądów spoczywać będzie odpowiedzialność za zapewnienie i sprawne funkcjonowanie infrastruktury sądu oraz efektywne zarządzanie zasobami personelu pomocniczego, a więc odpowiedzialność za zapewnienie sędziom warunków umożliwiających sprawne wykonywanie przez nich pracy.

Prezes sądu pozostanie zwierzchnikiem kadry należącej do szeroko pojętego pionu orzeczniczego (sędziów, referendarzy sądowych i asystentów sędziów), natomiast zwierzchnikiem służbowym pozostałych pracowników sądu będzie dyrektor sądu. W wyłącznej kompetencji prezesa sądu pozostanie kierowanie działalnością administracyjną sądu, bezpośrednio związaną z wykonywaniem podstawowych zadań sądu, a więc tych z zakresu sprawowania wymiaru sprawiedliwości i wykonywania innych powierzonych sądom zadań z zakresu ochrony prawnej. W zakresie sposobu realizacji swoich zadań dyrektorowi sądu pozostawia się autonomię, przy czym prezes sądu określony został jako zwierzchnik dyrektora sądu i to on będzie określał potrzeby sądu, jakie jego zdaniem konieczne są dla zapewnienia warunków prawidłowego funkcjonowania i sprawnego wykonywania przez sąd jego podstawowych zadań oraz przekazywał taką informację dyrektorowi sądu. Dyrektor sądu będzie też obowiązany uzgodnić z prezesem sądu rozmieszczenie stanowisk pomocniczych w wydziałach sądu – przy czym decydujące zdanie pozostawia się w tym zakresie prezesowi sądu.

·Wprowadzenie systemu oceny pracy sędziego

Podniesieniu jakości działalności sądów służyć ma również wg Ministerstwa, wprowadzenie systemu oceny pracy sędziego. Zaproponowany w ustawie system ma na celu powiązanie procedury oceniania pracy sędziów z osiąganiem przez sąd (jako całość) oczekiwanego poziomu jakości wykonywanych zadań, przede wszystkim w zakresie przebiegu postępowań.

Kryteria oceny mają mobilizować sędziów do sprawnego i efektywnego podejmowania czynności i kierowania postępowaniem przy rozpoznawaniu spraw lub wykonywaniu powierzonych zadań, poszanowania praw stron i uczestników postępowań, jasnego i kompletnego sposobu formułowania orzeczeń i uzasadnień orzeczeń, doskonalenia metodyki pracy, a także prezentowania wysokiej kultury osobistej i sposobu bycia, z którego emanuje profesjonalizm, uczciwość i godność. Analizie będzie również podlegał proces podnoszenia kwalifikacji.

Oceny pracy sędziego, jej wyniki, stanowić mają podstawę do opracowania indywidualnego planu rozwoju zawodowego sędziego, który ma być sporządzany, z udziałem sędziego, na okres nie krótszy niż cztery lata.

·Nowelizacja dotychczasowych zasad sprawowania nadzoru nad działalnością administracyjną sądów:

Nowelizacja dotychczasowych zasad sprawowania przez Ministra Sprawiedliwości nadzoru nad działalnością administracyjną sądów ograniczyła nadzór Ministra Sprawiedliwości w zakresie „toku i sprawności postępowania”.

·Wprowadzenie dwóch nowych organów samorządu sędziowskiego:

zgromadzenie ogólne sędziów apelacji oraz zebranie sędziów danego sądu, zwiększenie udziału sędziów sądów rejonowych w zgromadzeniach ogólnych sędziów okręgu – do połowy liczby jego członków.

Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:·regulacji dotyczących m.in. stroju urzędowego, czasu pracy referendarzy sądowych, możliwości powrotu sędziego przeniesionego w stan spoczynku, reguł dotyczących wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, gratyfikacji jubileuszowej i odprawy pośmiertnej, czy też odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne po zrzeczeniu się urzędu, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia;·regulacji dotyczących dyrektora sądu, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.