Wtorek, 19 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5867
Wtorek, 19 marca 2024
2012-01-30

Refundacja dla firm zatrudniających skazanych już dostępna

Wyższe koszty pracy świadczonej przez osoby pozbawione wolności, a w efekcie znaczący spadek jej atrakcyjności z punktu widzenia pracodawców, wymagały wprowadzenia nowych rozwiązań. Wprowadzony nowymi przepisami „Fundusz Aktywizacji”, będzie wspierał podmioty zatrudniające osoby pozbawione wolności; wsparcie to będzie dostępne w postaci pożyczek bądź dotacji. Poprzednio z tej formy pomocy mogły korzystać jedynie przywięzienne zakłady pracy.

23 stycznia b.r. Minister Sprawiedliwości podpisał rozporządzenie w sprawie Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy, które określa zasady i tryb wypłaty przedsiębiorcom ryczałtu z tytułu zwiększonych kosztów zatrudnienia osób pozbawionych wolności, jak również udzielania pożyczek i dotacji podmiotom zatrudniającym skazanych.

Rozporządzenie stanowi wypełnienie upoważnienia nałożonego na Ministra Sprawiedliwości przez ustawę z dnia 3 lutego 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 39, poz. 202). Ustawa, została uchwalona w celu dostosowania systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 lutego 2010 r. (sygn. akt P 20/09), stwierdzającego niezgodność przepisu art. 123 § 2 zdanie pierwsze Kodeksu karnego wykonawczego z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.

Zmiana przepisów polega na zagwarantowaniu uzyskiwania przez osoby pozbawione wolności co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę (w poprzednim stanie prawnym skazani uzyskiwali połowę tej kwoty).

Nowelizacja nie sprowadziła się jednakże tylko do uwzględnienia bezpośrednich skutków orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, lecz również zakłada stworzenie mechanizmów sprzyjających tworzeniu nowych miejsc pracy dla osób pozbawionych wolności. Zapisy takie zawiera zmiana do ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności, poświęconej zagadnieniom związanym z organizowaniem pracy dla skazanych.

Wyższe koszty pracy świadczonej przez osoby pozbawione wolności, a w efekcie znaczący spadek jej atrakcyjności z punktu widzenia pracodawców, wymagały wprowadzenia nowych rozwiązań. W miejsce istniejącego Funduszu Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy wprowadzono Fundusz Aktywizacji Zawodowej Skazanych i Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy, zwany dalej „Funduszem Aktywizacji”.

Środki nowego Funduszu Aktywizacji mają być przeznaczane na pomoc adresowaną do - ogólnie rzecz biorąc - "podmiotów zatrudniających osoby pozbawione wolności", a przybierającą tak jak dotąd postać pożyczek bądź dotacji. Poprzednio z tej formy pomocy mogły korzystać jedynie przywięzienne zakłady pracy, wymienione w art. 3 ust. 2 ustawy.

Dodatkowo znowelizowana ustawa o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności przewiduje wprowadzenie rekompensaty dla przedsiębiorców z tytułu zwiększonych kosztów zatrudnienia osób pozbawionych wolności, spowodowanych realizacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego – ryczałt w wysokości 20% wartości wynagrodzeń przysługujących zatrudnionym osobom pozbawionym wolności.

Wypłaty z Funduszu Aktywizacji (przeznaczone na ryczałty, dotacje i pożyczki), zgodnie z nowymi zapisami ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności, będą finansowane ze środków, pochodzących m.in. z potrąceń 25% wynagrodzeń, przysługujących skazanym.

Ponieważ wprowadzenie rekompensat dla przedsiębiorców, zatrudniających osoby pozbawione wolności oraz inne niż do tej pory określenie kręgu podmiotów, które mogą korzystać ze wsparcia w postaci dotacji i pożyczek z Funduszu Aktywizacji wymaga ustalenia ram, w jakich mogą być przyznawane, wprowadzono do ustawy o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności upoważnienie dla Ministra Sprawiedliwości do doprecyzowania tych kwestii, w szczególności po to, by zagwarantowane było racjonalne i efektywne gospodarowanie środkami Funduszu.
Zgodnie z delegacją ustawową, w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości określono szczegółowe zasady oraz tryb i terminy wypłaty ryczałtów oraz dotacji i pożyczek.

Pomoc w postaci dotacji i pożyczek przeznaczana jest na finansowanie działań wskazanych w art. 8 ust. 1 ustawy, natomiast ryczałt służy wyrównaniu wyższych kosztów zatrudnienia skazanych. Od § 2 do § 6 opisano tryb, zasady i terminy wypłacania przedsiębiorcy ryczałtu.

Ryczałt, zgodnie z brzmieniem art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności, będzie wypłacany na wniosek przedsiębiorcy. W rozporządzeniu wymieniono dokumenty, które do pierwszego wniosku o wypłatę ryczałtu zobowiązany będzie dołączyć przedsiębiorca, w celu dokonania jego weryfikacji. Proponuje się, aby sprawdzenia poprawności danych zawartych we wniosku z tymi dokumentami oraz zawartą umową pomiędzy przedsiębiorcą a jednostką organizacyjną Służby Więziennej dokonywać w tej jednostce, która bezpośrednio zawiera umowę o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności.

Jednostka dokona również kontroli wywiązywania się przedsiębiorcy z przekazywania środków z tytułu wynagrodzenia skazanych na rachunek bankowy jednostki. Zgodnie z rozporządzeniem, wniosek, po zweryfikowaniu zostanie przesłany Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej, dysponentowi Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych i Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy, który ustali kwotę przysługującego ryczałtu i przekaże ją przedsiębiorcy.

Wskazane w rozporządzeniu terminy gwarantują rzetelność przeprowadzenia przez jednostkę i dysponenta Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych i Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy, zwany dalej „dysponentem Funduszu Aktywizacji”, wskazanych w projekcie czynności.

W § od 7 do 17 zawarto szczegółowy opis trybu udzielania pożyczek i dotacji z Funduszu Aktywizacji (na wniosek podmiotu zatrudniającego osoby pozbawione wolności oraz realizującego działania w zakresie resocjalizacji tych osób), kryteria kwalifikacji wniosków, warunki, jakie muszą być wypełnione przez podmiot, maksymalne wysokości pożyczek i dotacji w odniesieniu do realizowanego zadania, sposób ich wypłaty, sposób prowadzonej ewidencji otrzymanych środków oraz gwarancje zwrotu dotacji (w przypadkach wskazanych w projekcie) oraz spłaty pożyczki. Z uwagi na ograniczone środki finansowe, jakimi dysponował będzie Fundusz Aktywizacji zakłada się, że z dotacji lub pożyczki korzystać będą podmioty trwale współpracujące z więziennictwem w zakresie resocjalizacji osób pozbawionych wolności, tj. zatrudniające te osoby przez określony czas oraz w określonej, minimalnej ilości. Wskazano także prawa i obowiązki podmiotu, ubiegającego się o udzielenie pomocy w formie dotacji bądź pożyczki, w tym zakres jego odpowiedzialności w przypadku wykorzystania dotacji lub pożyczki niezgodnie z przeznaczeniem albo pobrania nienależnie lub w nadmiernej wysokości.

Dysponent Funduszu Aktywizacji, udzielając dotacji lub pożyczki, zawierał będzie z podmiotem zatrudniającym osoby pozbawione wolności umowę.

W celu zagwarantowania zgodnego z przeznaczeniem wykorzystania dotacji i pożyczki, w § 17 projektu wprowadzono zapis uniemożliwiający ubieganie się, przez okres jednego roku, o udzielenie pożyczki i dotacji z Funduszu Aktywizacji przez podmiot, który wykorzystał tę pomoc niezgodnie z przeznaczeniem albo pobrał nienależnie lub w nadmiernej wysokości.
Rozporządzenie wejdzie w życie w terminie 14 dni od daty ogłoszenia, z zastrzeżeniem, że wypłata ryczałtu z tytułu zwiększonych kosztów zatrudnienia przysługiwać będzie za okres od dnia 8 marca 2011 r., tj. od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 3 lutego 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw.