Wtorek, 19 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5867
Wtorek, 19 marca 2024
2015-04-28

Praca więźniów

Zatrudniać więźniów czy nie? Odpłatnie, czy nieodpłatnie? Ile za pracę płacić? Lobbować na rzecz zatrudniania skazanych u pracodawców? Głosy za i przeciw, a za prezentowanymi stanowiskami względy bezpieczeństwa, sprawiedliwość, prawa człowieka, resocjalizacja i readaptacja społeczna.

Jednym z podstawowych zadań Służby Więziennej w czasie wykonywania kary pozbawienia wolności jest prowadzenie oddziaływań resocjalizacyjnych. Ich praktyczna realizacja opiera się na: pracy, zwłaszcza sprzyjającej zdobywaniu odpowiednich kwalifikacji zawodowych, nauczaniu, zajęciach kulturalno – oświatowych, podtrzymywaniu kontaktów z rodziną i środkach terapeutycznych (art. 67 § 3 kkw). Tak więc w warunkach izolacji rola pracy jest szczególna i polega nie tylko na zagospodarowaniu czasu osoby pozbawionej wolności i tym samym zapobieganiu bezczynności. Praca daje często możliwość zdobycia kwalifikacji zawodowych niezbędnych do podjęcia zatrudnienia ale także uczy legalnego zdobywania pieniędzy, współpracy z innymi, odpowiedzialności i punktualności oraz szeregu innych umiejętności niezbędnych do życia zgodnego z normami społecznymi po wyjściu z więzienia. Wykonywanie pracy w czasie pobytu w izolacji jest czynnikiem sprzyjającym readaptacji społecznej osób pozbawionych wolności oraz sprzyja osiągnięciu stabilizacji życiowej po jej odbyciu.

Więźniowie podejmujący pracę, zarówno odpłatną, jak i nieodpłatną są lepiej oceniani przez społeczeństwo niż ci, którzy bezczynnie odbywają karę pozbawienia wolności. Nie są już bezużyteczni dla społeczeństwa, a praca ich jest formą ogólnego zadośćuczynienia. Pojawia się u nich poczucie sensu życia, sensowności podejmowanego wysiłku, wzmacnia poczucie własnej godności i wartości, poczucie bycia potrzebnym.

Uwzględniając rolę pracy w procesie resocjalizacji Służba Więzienna od lat podejmuje różnorodne działania zmierzające do stworzenia możliwości wykonywania pracy jak największej liczbie osób pozbawionych wolności. Skuteczność w tym zakresie jest skorelowana z dynamiką rozwoju gospodarczego i ogólną sytuacją na rynku pracy. Nie bez znaczenia pozostają formalno – prawne i finansowe mechanizmy zachęcające potencjalnych pracodawców do zatrudniania więźniów.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami z tytułu kosztów zatrudnienia, przedsiębiorca zatrudniający osoby pozbawione wolności otrzymuje ryczałt w wysokości 20% wartości wynagrodzeń przysługującym zatrudnionym osobom oraz po spełnieniu określonych warunków może ubiegać się o dotację lub pożyczkę. (Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 stycznia 2012 roku w sprawie Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych i Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy Dz.U.103/2012).

W chwili obecnej tzw. powszechność zatrudnienia w formie pracy świadczonej odpłatnie i nieodpłatnie wynosi 35%. Ponieważ praca pozostaje generalnie wartością deficytową, w pierwszej kolejności kierowane są do zatrudnienia osoby posiadające zobowiązania alimentacyjne, odpowiednie kwalifikacje oraz prezentujące postawę dającą prawdopodobieństwo właściwego jej wykonywania. W procesie kierowania do zatrudnienie bardzo ważnym czynnikiem jest także stan zdrowia i sytuacja prawna.

I tak, spośród 77 736 więźniów, odpłatnie pracuje 9 698, pobierając co najmniej minimalne wynagrodzenie przy pracy na pełny etat (od 01.01.2015 r. – 1750 zł brutto), nieodpłatnie 15 019 – na rzecz jednostek organizacyjnych Służby Więziennej, samorządu terytorialnego, przy pracach publicznych na rzecz organów administracji publicznej oraz przy pracach wykonywanych na cele charytatywne. Poza efektami resocjalizacyjnymi prace te mają wymierny czynnik ekonomiczny. W roku 2014 skazani wykonali nieodpłatne, na rzecz podmiotów uprawnionych do korzystania z nieodpłatnego zatrudnienia skazanych, prace o wartości ponad 66 mln zł.