Wtorek, 19 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5867
Wtorek, 19 marca 2024
2015-05-12

Relacje rodzinne skazanych

Rodzina odgrywa bardzo ważną rolę w procesie readaptacji społecznej skazanych. Jest prawdziwym sojusznikiem kadry penitencjarnej w procesie resocjalizacji, a tym samym istotnym jej elementem.

Kontakty osób przebywających w izolacji więziennej z osobami bliskimi przyczyniają się do zaspokojenia potrzeb emocjonalnych i stanowią jeden z priorytetów resocjalizacji. Włączenie rodzin skazanych do współpracy w oddziaływaniach penitencjarnych, podejmowanych w trakcie ich pobytu w więzieniu, zwiększa prawdopodobieństwo osiągnięcia pozytywnych rezultatów i jednocześnie stanowi istotny czynnik w społecznej readaptacji skazanych przez podtrzymanie lub wzmocnienie więzi rodzinnych.

Kodeks karny wykonawczy w art. 105 § 1 daje osobom przebywającym w warunkach izolacji więziennej prawo do kontaktów i utrzymywania więzi z rodziną i osobami bliskimi przez widzenia, korespondencję, rozmowy telefoniczne, paczki, przekazy pieniężne, a w uzasadnionych wypadkach, za zgodą dyrektora zakładu karnego, również przez inne środki łączności. Od 2014 r. więźniowie mają możliwość m.in. korzystania ze Skypa. Taką formę kontaktu wprowadzono zwłaszcza dla tych, których rodziny nie mogą przyjechać w odwiedziny.

W ramach realizacji programów readaptacji społecznej przez kadrę penitencjarną, w celu poprawy relacji rodzinnych, wzmocnienia rodziny, zacieśnienia więzi, kształtowania odpowiedzialnego rodzicielstwa, wzmocnienia pozycji rodzica odizolowanego od rodziny, prowadzi się programy integracji rodzin. Integrujący rodziny charakter mają niektóre zajęcia kulturalno-oświatowe np. spotkania świąteczne, z okazji dnia dziecka, przedstawienia teatralne wystawiane przez więźniów m.in. dla swoich bliskich.

Służba Więzienna, wspólnie z Fundacją Sławek od 2010 roku realizuje projekt czytania bajek przez więźniów swoim dzieciom „Poczytaj mi”, zapoczątkowany przez angielską organizację Story Book Dads i rozpowszechniony, przed wprowadzeniem go w Polsce, w ponad 90 brytyjskich więzieniach. Projekt polega na nagraniu czytanej przez więźnia bajki. Nagranie jest przygotowane profesjonalnie przez realizatora dźwięku, utrwalone na płycie CD wraz z podkładem muzycznym i wysłane do dziecka osoby osadzonej wraz z krótką informacją skierowaną do niego. W tym projekcie celem jest przede wszystkim pomoc dzieciom osadzonych w radzeniu sobie z tymczasową nieobecnością jednego z rodziców i utrzymanie więzi rodzinnych. Dzięki niemu można też uzyskać szereg efektów dodatkowych, m.in: odbudowanie i umocnienie więzi rodzinnych między przebywającymi w więzieniach rodzicami a dziećmi, rozwijanie wyobraźni i wrażliwości dzieci, zmniejszenie stresu i urazu doświadczonego przez dzieci uwięzionych rodziców.

Realizując ww. programy i projekty Służba Więzienna wychodzi z przekonania, że proces resocjalizacji nie będzie skuteczny, jeżeli nie będzie uwzględniać tych ludzi, z którymi więzień będzie żył po zwolnieniu z zakładu karnego, a którzy wspomagać go będą w pełnieniu ról społecznych pozostających w zgodzie z akceptowanymi w społeczeństwie wartościami, wzorami i normami zachowań. Dlatego też istotne znaczenie ma kontakt skazanych z ich rodzinami. To dzięki niemu skazani kształtują pozytywny obraz samego siebie, poczucie wartości, poczucie bycia potrzebnym, nabywają przekonanie, że są nadal ważni w życiu rodziny. Rodzina staje się często podstawowym łącznikiem osoby skazanej ze światem - społeczeństwem i życiem, jakie toczy się poza murami więziennymi. Zajmuje się jego sprawami, w tym najtrudniejszymi, a do takich należy fakt popełnienia przestępstwa, spotykający się najczęściej z potępieniem społecznym i wykluczeniem.

Rodzina stanowi z reguły najważniejsze i często jedyne oparcie dla więźniów i byłych skazanych. Aby trwać, istnieć i rozwijać się musi posiadać więź. Więź rodzinna jest szczególnym rodzajem więzi społecznej stanowiącej jedną z podstawowych zmiennych procesu resocjalizacji skazanych. Kara pozbawienia wolności nie może odbywać się kosztem zrywania więzi łączącej skazanych z rodziną, gdyż więź ta leży u podstaw życia tej rodziny, przesądza o jego integracji lub dezintegracji i niejednokrotnie stanowi o skuteczności wszelkich oddziaływań penitencjarnych. Rozluźnienie bądź zerwanie więzi powoduje trudności w odnalezieniu się w społeczeństwie po opuszczeniu zakładu karnego.

A zatem, z punktu widzenia dobra całego społeczeństwa, właściwymi wydają się podejmowane przez Służbę Więzienną działania w zakresie dbania o już istniejące więzi skazanych ze środowiskiem zewnętrznym, zwłaszcza ze środowiskiem rodzinnym oraz w zakresie ich podtrzymywania lub odbudowywania w społecznie pożądanym kierunku.