Wtorek, 19 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5867
Wtorek, 19 marca 2024
2008-06-02

Projekt Ministerstwa Sprawiedliwości. Bezpłatna pomoc prawna

Osoba, której nie stać na prawnika, będzie mogła liczyć na darmowe porady prawne i na bezpłatną reprezentację w sądzie. Taki jest najnowszy pomysł Ministerstwa Sprawiedliwości.

Resort sprawiedliwości zakończył prace nad założeniami ustawy o bezpłatnej pomocy prawnej. Projekt jesienią ma trafić do Sejmu. – Pomoc otrzymają tylko osoby fizyczne, obywatele polscy oraz państw unijnych – wyjaśnił sędzia Karol Dałek, dyrektor Departamentu Organizacyjnego MS. Obejmie ona każdą dziedzinę prawa. Będzie udzielana na trzy sposoby – jako informacja (proste dane, gdzie się udać, jak się odwołać), porada (jak postąpić w danej sprawie), reprezentacja w sądzie. Osoba, która zamierza z niej skorzystać, powinna się zwrócić do ośrodka pomocy społecznej.

Porada i informacja

MOPS sprawdzi, czy rzeczywiście nie stać jej na honorarium. Jeżeli wykaże, że tak, i dochody tej osoby nie przekroczą określonego poziomu (ministerstwo nie podjęło jeszcze decyzji jakiego), pracownik MOPS wręczy jej bon na określoną kwotę (w wypadku reprezentacji w sądzie bonu nie będzie).

Z bonem można się udać do wybranego przez siebie adwokata lub radcy prawnego, który zechce udzielić pomocy. Pieniądze zwróci mu MOPS. – Podczas ustalania wartości bonów mamy zamiar posiłkować się przepisami o honorariach dla prawników z urzędu. Chcemy jednak, by nie odbiegała ona nadmiernie od honorariów rynkowych, które pobierają zazwyczaj prawnicy – dodaje dyrektor Dałek.

Wsparcie w sądzie

Niezamożna osoba będzie mogła także liczyć na wsparcie w sądzie. – W tym wypadku nie da się z góry oszacować wartości pracy prawnika, bo nie będzie wiadomo, jak długo będzie się toczyła dana sprawa, czy będzie prosta czy skomplikowana i jakiego w związku z tym wymaga nakładu pracy. Dlatego MOPS w decyzji przyzna danej osobie wsparcie, a prawnik wystawi rachunek po zakończeniu sprawy – mówi Dałek.

Ministerstwo nie zamierza jednak rezygnować z istniejących obecnie instytucji pełnomocnika i obrońcy z urzędu. Nie każdy bowiem będzie chciał korzystać z tego typu wsparcia i dopiero w trakcie postępowania przed sądem może się okazać, że jest ono jednak niezbędne.

Zielone światło

Propozycje podobają się Naczelnej Radzie Adwokackiej oraz Krajowej Radzie Radców Prawnych. – To krok w dobrym kierunku – ocenia Andrzej Michałowski, wiceprezes NRA. Pomysł ministerstwa spełnia postulaty środowiska prawników i organizacji pozarządowych. Ale widzę kilka zagrożeń, jedno z nich dotyczy wartości bonów. Chodzi o to, że niektóre mogą być bezwartościowe – dodaje mec. Michałowski. Punktem odniesienia do ustalania ich wartości mają być minimalne stawki dla obrońców z urzędu. Nie zawsze są one wystarczające. Za sporządzenie skargi konstytucyjnej prawnik dostaje obecnie 250 zł, tymczasem jej przygotowanie wymaga dużych nakładów pracy.

– Podoba mi się to, że nie tworzy się nowych, kosztownych struktur, ale wykorzystuje się już te istniejące. Nikt też odgórnie nie narzuca prawnika, do którego może pójść potrzebujący – ocenia zalety projektu Dariusz Sałajewski, wiceprezes KRRP. Zadowolony jest także Łukasz Bojarski z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. – Mam nadzieję, że projekt nie podzieli losów poprzednich propozycji i zostanie wcielony w życie – mówi.


Dariusz Chaciński z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich

Ustawa wspierająca prawnie niezamożnych obywateli jest bardzo potrzebna. Większość Polaków gubi się w zawiłościach prawnych, co wcale nie dziwi, bo ze zrozumieniem wielu przepisów mają problemy sami prawnicy. Zwykle też nie stać ich na prawnika. Według naszych szacunków połowa osób, które zwracają się do rzecznika, nie ma skomplikowanych problemów prawnych. Wystarczy im zwykła informacja prawna, typu gdzie mogą złoży odwołanie i jakiej ma być ono treści. Poza tym w Polsce nie ma tego rodzaju pomocy, chociaż obligują nas do tego unijne przepisy. Obecnie państwo wyręczają w tym organizacje pozarządowe. Wiele z nich utworzyło cały system biur i poradni udzielających porad.