Wtorek, 19 marca 2024
Dziennik wyroków i ogłoszeń sądowych
Rej Pr. 2512 | Wydanie nr 5867
Wtorek, 19 marca 2024
2008-06-20

Większa ochrona ofiar przemocy w rodzinie.

Skuteczniejsze odseparowanie sprawców tzw. przemocy domowej od ich ofiar to główny cel obywatelskiego projektu ustawy przygotowywanego przez organizacje pozarządowe.

Ich zdaniem dotychczasowa ustawa z 2005 r. nie chroni w wystarczający sposób zwłaszcza bezbronnych dzieci. Już we wrześniu, po zebraniu 100 tys. podpisów, projekt ma trafić do marszałka Sejmu RP.
Prace nad nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (z 2005 r.) zainicjowały Fundacja „Razem Lepiej” oraz Wielkopolskie Stowarzyszenie Kuratorów Sądowych. Jak podkreśliła wiceprezes tej fundacji Anna Samusionek, nowy projekt ustawy rozszerzałby kompetencje policji. Policjanci wezwani do interwencji, w przypadku stwierdzenia przemocy fizycznej oraz istnienia zagrożenia dla bezpieczeństwa ofiar mieliby możliwość wydania nakazu opuszczenia mieszkania przez sprawcę i nie zbliżenia się do ofiar przez 14 dni. – Obecnie to najczęściej kobiety z małymi dziećmi muszą uciekać z domu, a sprawca przemocy pozostaje bezkarny – zauważyła Samusionek.

Wiceprezes Fundacji „Razem Lepiej” podkreśliła też, że przemoc w rodzinie nie może być uznawana za czyn o znikomej szkodliwości społecznej. Zwróciła też uwagę, iż nie można pozbawiać władzy rodzicielskiej rodziców, którzy jedynie nie potrafią zapewnić swoim dzieciom odpowiednich warunków materialnych, ale wszystkie inne obowiązki wypełniają właściwie. – Taka rodzina powinna otrzymać pomoc materialną – apeluje Samusionek.

Organizacje pozarządowe zamierzają zabiegać również o to, aby problematyka konfliktów rodzinnych oraz niesienia pomocy ofiarom przemocy była obecna w ramach kształcenia zawodowego pracowników służby zdrowia, ośrodków opieki społecznej, policji i prokuratury. Samo zamykanie w więzieniach sprawców przemocy nie na wiele się zda, jeśli nie zostaną oni zobligowani do terapii, w czasie której nauczą się radzić sobie z własną agresją - mówiła Samusionek.

Jakie propozycje zmian w prawie ?

Propozycje zmian w prawie winny zapewnić ochronę ofiar przemocy w rodzinie. Proponowane jest wprowadzenie takich zmiany, które wprowadzą nowe przepisy do prawa, a istniejące już instytucje prawa uczynią realnymi i tym samym ochrona ofiar przemocy będzie skuteczniejsza.

1. Policjanci wezwani do interwencji w rodzinie, sporządzają protokół, którego kopię wręczają pokrzywdzonym, sprawcy oraz ośrodkowi opieki społecznej. W przypadku stwierdzenia przemocy fizycznej oraz istnienia zagrożenia dla bezpieczeństwa pokrzywdzonych tą przemocą, w w/w protokole wydają nakaz opuszczenia mieszkania i usuwają sprawcę z mieszkania.

a) Nakaz obowiązuje od chwili jego wydania, przez okres 14 dni i obejmuje zakaz przebywania w mieszkaniu (nawet gdy jest ono wyłączną własnością sprawcy) oraz zakaz zbliżania się do pokrzywdzonych na odległość 100 m. Złamanie nakazu wydanego przez policję pociąga za sobą odpowiedzialność karną z art. 244 kk.

b) Jeżeli sprawca jest nieobecny podczas interwencji (zbiegł przed policją), nakaz obowiązuje od chwili jego doręczenia pokrzywdzonym, a sprawca protokół z nakazem może sam odebrać na policji.

c) Sprawca, może złożyć zażalenie na wydanie nakazu, w terminie 7 dni do sądu opiekuńczego.

d) Policja w terminie 3 dni podejmuje decyzję o ewentualnym wszczęciu postępowania karnego, a protokół interwencji, który zawiera nakaz wraz z odpisem wcześniejszych protokołów przekazuje sądowi opiekuńczemu w tym samym terminie.

e) Sąd opiekuńczy uchyla nakaz z urzędu lub na skutek zażalenia sprawcy albo przedłuża nakaz do jednego roku.

2. W przypadku wszczęcia postępowania karnego wobec sprawcy stosowania przemocy w rodzinie, sąd obligatoryjnie stosuje zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym, jeżeli jest nim małoletni, który nie ukończył 13 lat. (środek karny z art.39 pkt.2b kk, a w przypadku zawieszenia wykonania kary art. 72 § 1 pkt.7b kk).

3. Wprowadzając zmianę w art.209 kk upoważnić komorników do składania wniosku do prokuratora, gdy dłużnik uchyla się od płacenia alimentów. Wobec osób uchylających się od płacenia alimentów na rzecz małoletnich, komornik z urzędu składa wniosek o ujawnienie majątku dłużnika oraz przyznaje zwrot kosztów zastępstwa procesowego małoletniemu.

- zaliczkę na poczet długu alimentacyjnego, który polega na powstaniu 6 m-cy zaległości, wypłaca samorząd gminny miejsca pobytu zobowiązanego lub jego ostatniego miejsca zameldowania.

4. Placówka zdrowia, w której przyszło na świat dziecko, zobowiązana jest do poinformowania o tym właściwy miejscowo dla miejsca zameldowania matki (lub stałego pobytu) samorząd, który informację o tym przekazuje terenowo właściwej placówce zdrowia.

a) Samorząd (opieka społeczna) prowadzi rejestr małoletnich, gromadząc w nim informacje uzyskiwane z różnych źródeł (również ośrodek zdrowia, przedszkole, szkoła, policja) o miejscu pobytu małoletniego, warunkach mieszkaniowych, realizacji badań i szczepień obowiązkowych oraz inne informacje mające wpływ na rozwój i życie małoletniego (tu chodzi o monitorowanie małoletnich). W razie zmiany miejsca zamieszkania, informacje przekazuje się do samorządu nowego miejsca pobytu.

b) W w/w rejestrze dokonuje się zapisów okresowych, nie rzadziej niż raz w roku, a w przypadku stwierdzenia zaniedbania dziecka przez rodziców lub opiekunów, otacza się je szczególnym nadzorem.

c) Wobec dzieci zaniedbanych materialnie, samorząd podejmuje decyzje o niezwłocznej pomocy społecznej.

d) Wobec dzieci zaniedbanych medycznie, ośrodek zdrowia (po sprawdzeniu rodziny w jej miejscu zamieszkania) powiadamia policję, która podejmuje niezwłoczne działania informując o nich samorząd.

e) W razie stwierdzenia, że małoletni nie przebywa w miejscu zameldowania (stałego pobytu), a rodzice nie zgłosili zmiany miejsca zamieszkania, samorząd powiadamia o tym policję, która wszczyna poszukiwania.

f) Ofiary przemocy w rodzinie muszą otrzymać za pomocą ośrodka pomocy społecznej kompleksową pomoc psychologiczną, prawną i materialną. W tym celu ośrodek zarządza własnymi środkami oraz współpracuje z wyspecjalizowanymi instytucjami i organizacjami pozarządowymi.

5. Zakazuje się pozbawiania władzy rodzicielskiej rodziców, którzy jedynie nie potrafią zapewnić swoim dzieciom właściwych warunków materialnych, ale właściwie wykonują inne obowiązki. Taka rodzina winna otrzymać pomoc materialną (zamiast kierować pieniądze do rodzin zastępczych, do których trafiają takie dzieci, należy pieniądze przeznaczyć na pomoc rodzinie ubogiej).

6. Powołać rejonowe ośrodki do scalania rodzin (rozbitych, gdzie jest przemoc, gdzie sprawca otrzymał kolejny nakaz, kierowani przez sąd opiekuńczy lub zgłaszający się).

7. Problematyka konfliktów rodzinnych, zapobiegania im oraz rozwiązywania winna być przedmiotem szkoleń funkcjonariuszy i pracowników służb i organów zajmujących się nimi (policja, prokuratura, sąd, ośrodek pomocy społecznej, ośrodek zdrowia,).

8. Fakt przemocy w rodzinie, nie może być interpretowany przez wymiar sprawiedliwości jako czyn o znikomej szkodliwości.

9. Wprowadzić zakaz bicia, potrząsania dzieci i podawania im leków psychotropowych (bez zgody lekarza). W tym celu zmienić § 3 art. 217 kk wprowadzając ściganie z urzędu, gdy pokrzywdzonym jest małoletni w wieku do 3 lat.

10. Jeżeli sąd orzeknie zakaz kontaktów na okres przekraczający 6 m-cy, to musi również zastosować wobec sprawcy, który jest prawnym opiekunem małoletniego, obligatoryjne pozbawienie lub ograniczenie praw rodzicielskich.

11. Rodzice lub opiekunowie mają prawny obowiązek dać dziecku, które uczęszcza do szkoły podstawowej, drugie śniadanie. Szkoła musi kontrolować wykonywanie tego obowiązku. W razie trzykrotnego braku drugiego śniadania, dyrektor szkoły powiadamia o tym fakcie ośrodek pomocy i przeprowadza z rodzicami rozmowę.

12. Wprowadzić w KRiO wyraźniejszy przepis, na mocy którego pokrzywdzony nie będzie odpowiadał za zobowiązania sprawcy, poczynione od dnia usunięcia sprawcy z mieszkania, jeżeli doprowadziły one do separacji lub rozwodu.